Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest:

-nieprawidłowe – w zakresie prawa do zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do umorzonej kwoty wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego w części dotyczącej opłaty za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie,

-prawidłowe – w pozostałym zakresie.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

7 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 1 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z planowanym zawarciem ugody z bankiem i wypłatą kwoty z tego tytułu. Uzupełnili go Państwo w odpowiedzi na wezwania – pismem z 10 września 2025 r. (data wpływu 16 września 2025 r.) oraz pismem z 22 października 2025 r. (data wpływu 27 października 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowany będący stroną postępowania:

A.A

ul. (...)

2.Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B.A

ul. (...)

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawcy, Pan A.A oraz Pani B.A (matka Wnioskodawcy A.A) zawarli z X. z siedzibą w (...) (obecnie Bank Y z siedzibą w (...), dalej również „Bank”) w dniu (...) 2006 r. Umowę Nr (...) o kredyt zabezpieczony hipoteką kaucyjną (dalej „Umowa”). Kredyt ten, indeksowany w walucie obcej (CHF), w wysokości 502.171,97 PLN został zaciągnięty celem finansowanie części budowy lokalu mieszkalnego przez dewelopera, położonego w A przy ul. B1 (w umowie kredytu dokonano oznaczenia deweloperskiego, jest to nieruchomość przy ul. C1, w której Wnioskodawca A.A mieszka). Pani B.A została stroną Umowy w celu uzupełnienia zdolności kredytowej Wnioskodawcy.

Nieruchomość kredytowana była wykorzystywana przez Wnioskodawcę A.A w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, co więcej, Wnioskodawca ten dalej mieszka w kredytowanej nieruchomości. Cel ten nie miał żadnego związku z działalnością gospodarczą, czy zawodową Wnioskodawcy.

Kredyt został wypłacony w 11 transzach wypłacanych od (...) 2006 r. do (...) 2008 r. w kwocie 502.171,97 PLN, wierzytelność została ustalona w momencie wypłaty każdej transzy przez Bank w kwocie 220.948,92 CHF.

Wnioskodawcy nie zaciągali innego kredytu na budowę lokalu mieszkalnego przy ul. C w A ani kredyt udzielony na podstawie Umowy nie służył finansowaniu żadnej innej nieruchomości.

W związku z zakwestionowaniem przez Wnioskodawców ważności Umowy wnieśli oni pozew do Sądu Okręgowego w (...). Obecnie sprawa toczy się za sygn. akt (...).

Dnia (...) 2024 r. Sąd Okręgowy w (...) wydał postanowienie o zabezpieczeniu powództwa poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłat rat kapitałowo-odsetkowych przez Wnioskodawcę. Do dnia (...) 2024 r. Wnioskodawca A.A zapłacił z tytułu wykonywania umowy kwotę 77.253,84 CHF, które po przeliczeniu na PLN po kursie średnim NBP z każdego dnia spłaty wynosi 290.192,37 PLN oraz 219.663,33 PLN, łącznie 509.855,70 PLN, to jest kwotę o 7.683,73 PLN większą niż kwota udostępnionego kapitału (502.171,97 PLN).

Wnioskodawczyni B.A nie dokonywała żadnych spłat rat kapitałowo-odsetkowych w związku z zawartą Umową. Wnioskodawczyni nie mieszkała również w kredytowanej nieruchomości, mieszkał w niej wyłącznie syn – A.A.

W związku z negocjacjami dotyczącymi wzajemnych rozliczeń Wnioskodawcy planują zawrzeć z Bankiem ugodę (dalej „Ugoda”), która ureguluje kwestię wzajemnych wierzytelności wynikających z Umowy. Porozumienie to przewiduje, że:

·Wnioskodawcy zobowiązują się do wycofania powództwa w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w (...);

·Zgodnym zamiarem Stron jest również zaniechanie dochodzenia w przyszłości roszczeń w zakresie związanym z postanowieniami dotyczącymi zawarcia i wykonywania Umowy w walucie obcej w brzmieniu sprzed zawarcia Ugody;

·Zamiarem Banku i Kredytobiorcy jest polubowne rozstrzygnięcie sporu dotyczącego ważności Umowy lub niedozwolonego charakteru jej postanowień, a tym samym uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy poprzez przyjęte w Ugodzie rozwiązania, jak również zakończenie sporu sądowego, o którym mowa wyżej;

·Kredytobiorca i Bank oświadczają, że kwota kredytu pozostała do spłaty wynosi 93.100,92 CHF, na którą to kwotę składają się:

okapitał kredytu pozostający do spłaty: 91.609,44 CHF,

oodsetki umowne od kapitału kredytu: 1.440,48 CHF,

opozostałe odsetki, opłaty i koszty: 51,00 CHF.

·Wartość Aktualnego Zadłużenia w PLN, po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 02.07.2025 r. (data sporządzenia projektu ugody, która jeszcze nie została zawarta) w wysokości 4,5540 PLN/CHF, wynosi łącznie: 423.981,59 PLN;

Celem dokonania wzajemnych rozliczeń Stron:

a)Bank zwalnia Kredytobiorcę z długu i umarza zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu Umowy w wysokości wskazanej powyżej (93.100,92 CHF, tj. 423.981,59 PLN po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 02.07.2025 r.);

b)Bank zobowiązuje się zapłacić na rzecz Kredytobiorcy kwotę 26.800,00 PLN, z czego 1.000,00 PLN zostanie wypłacone tytułem zwrotu opłaty od pozwu, a 10.800,00 PLN zostanie wypłacone tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Kwota zostanie wypłacona na konto Wnioskodawcy A.A.

W Ugodzie nie zostało wskazane, aby zawarta Umowa była nieważna.

Podsumowując, Ugoda, która będzie zawarta między Wnioskodawcami a Bankiem przewiduje, że Bank umorzy zadłużenie Wnioskodawcy wynikające z kredytu w kwocie 93.100,92 CHF (tj. 423.981,59 PLN po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 02.07.2025 r.) oraz dodatkowo wypłaci mu kwotę 26.800,00 PLN. W ocenie Wnioskodawcy, kwota 26.800,00 PLN wypłacona przez Bank w ramach zawartej Ugody stanowi zwrot kosztów postępowania sądowego oraz zwrot części nadpłaconych przez Wnioskodawcę rat kredytowych wynikających z Umowy, której ta Ugoda dotyczy.

Uzupełnienie

Wnioskodawcy wskazują, że bankiem, z którym zawarto umowę kredytu, był X. z siedzibą w (...) (KRS (...)). W dacie zawarcia umowy podmiot ten prowadził działalność na podstawie ustawy Prawo bankowe i podlegał państwowemu nadzorowi właściwego organu, tj. Komisji Nadzoru Bankowego (następnie Komisji Nadzoru Finansowego).

Z dniem (...) 2010 r. X. został przejęty przez Bank Y. z siedzibą w (...) (KRS (...)). Bank Y. jest bankiem krajowym działającym na podstawie Prawa bankowego i pozostaje pod bieżącym nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

Niezależnie od powyższych ustaleń, sam fakt posługiwania się firmą zawierającą wyraz „Bank”, zgodnie z art. 3 ustawy Prawo bankowe przesądza, że podmiot może prowadzić działalność bankową wyłącznie na podstawie zezwolenia i pod nadzorem właściwego organu państwowego. W konsekwencji bezsporne jest, że X., a następnie jego następca prawny, Bank Y, wykonywały działalność pod nadzorem i były uprawnione do udzielania kredytów.

Wnioskodawcy wskazują, że zgodnie z umową kredytu Wnioskodawca wraz z Panią B.A ponoszą solidarną odpowiedzialność za spłatę kredytu.

Cel zaciągnięcia kredytu został określony w § 1 ust. 2 Umowy kredytu i brzmi: kredyt przeznaczony jest na pokrycie części ceny budowy samodzielnego lokalu mieszkalnego, zwanego dalej „Nieruchomością”, (szczegółowo opisanego w § 3 ust. 1), realizowanego przez (...). z siedzibą w (...), zwaną dalej „Inwestorem”, który zawarł z Kredytobiorcą umowę zobowiązującą Inwestora do wybudowania tego budynku oraz do ustanowienia — po zakończeniu budowy — odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia prawa do lokalu na Kredytobiorcę, zwaną dalej „Umową o Budowę”.

Wnioskodawcy nie są współwłaścicielami kredytowanej nieruchomości. Właścicielem nieruchomości jest Pan A.A.

Kwota 51 CHF wykazana w pozycji „pozostałe odsetki, opłaty i koszty” stanowi w całości „opłatę pobraną” przez Bank za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie, tj. wypłatę kredytu, kapitalizację opłat, dokonane spłaty oraz informacje o zmianach oprocentowania. Opłatę tę doliczono do raty kredytu z dnia 11 marca 2024 r. Dokument był niezbędny dla celów postępowania sądowego opisanego we wniosku, w szczególności dla uzyskania zabezpieczenia powództwa i uniknięcia dalszych negatywnych skutków wykonywania nieważnej umowy kredytu (zabezpieczenie zostało udzielone).

Umorzenie obejmie zarówno Wnioskodawcę, jak i Panią B.A i spowoduje wygaśnięcie zobowiązania wobec banku po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

Kwota wpłaty przez Bank w związku z ugodą nie została wprost określona w treści ugody. Z ustaleń poprzedzających przygotowanie projektu ugody wynika jednak, że będzie to zwrot części nadpłaconych, ponad wypłacony kapitał, rat kapitałowo-odsetkowych oraz zwrot wybranych kosztów sądowych. W szczególności obejmuje ona:

·częściowy zwrot rat kapitałowo-odsetkowych wpłaconych w wykonaniu spornej umowy – 15 000,00 PLN,

·zwrot opłaty od pozwu – 1 000,00 PLN,

·zwrot kosztów zastępstwa procesowego – 10 800,00 PLN.

Zwracana przez Bank kwota została skalkulowana jako suma następujących pozycji:

·częściowy zwrot rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych w wykonaniu spornej umowy – 15 000,00 PLN,

·zwrot opłaty od pozwu – 1 000,00 PLN,

·zwrot kosztów zastępstwa procesowego – 10 800,00 PLN.

Świadczenie to nie stanowi dodatkowego „wyrównania” ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu. W części 15 000,00 PLN mieści się w kwotach już wpłaconych na poczet rat; pozycje 1 000,00 PLN i 10 800,00 PLN są refundacją poniesionych przez Wnioskodawcę kosztów sądowych.

W wykonaniu umowy Wnioskodawca uiścił 219 663,33 PLN oraz 77 253,84 CHF, co po przeliczeniu według kursu średniego NBP z dni spłaty odpowiada 290 192,37 PLN, łącznie 509 855,70 PLN. W konsekwencji planowana wypłata 26 800,00 PLN będzie niższa od łącznej kwoty wpłat o 483 055,70 PLN.

Wnioskodawcy planują zawrzeć ugodę po uzyskaniu interpretacji indywidualnej, nie później niż do 31 grudnia 2025 r. Mając na względzie jak zostało sformułowane pytanie, Wnioskodawcy pragną podkreślić, iż ugodę podpisze oboje współkredytobiorców – Pan A.A oraz Pani B.A.

Wnioskodawcom wcześniej nie umarzano żadnych kwot żadnych kredytów, tym samym ani Pan A.A, ani Pani B.A nie korzystali z zaniechania poboru podatku przewidzianego w rozporządzeniu.

W piśmie z 22 października 2025 r., wyjaśniając nieścisłości w zakresie opisu dotyczącego kwoty, którą bank zapłaci na rzecz Kredytobiorców (15.000 zł), Wnioskodawca doprecyzował, że kwoty wypłaconego kredytu oraz dokonanych spłat przedstawione we wniosku różnią się od założeń przyjętych przez Bank w treści Ugody. Wyliczenia do wniosku zostały sporządzone na podstawie zaświadczeń o spłatach wydanych przez Bank. Wnioskodawca nie jest w stanie wskazać przyczyny rozbieżności względem kalkulacji ujętych w Ugodzie.

Zgodnie z założeniami Banku wskazanymi w Ugodzie:

·Bank wypłacił na rzecz Wnioskodawcy 496.999,96 PLN,

·Wnioskodawca zapłacił na rzecz Banku 220.033,47 PLN oraz 77.343,84 CHF. Po przeliczeniu kwoty zapłaconej w CHF na PLN według kursu średniego NBP z każdego dnia spłaty, kwota ta wynosi 308.660,22 PLN.

Tym samym, zgodnie z założeniami Banku, łączna wartość wpłat dokonanych przez Wnioskodawcę w wykonaniu umowy wynosi 528.323,55 PLN. Zapisy Ugody przewidują, że podpisując Ugodę Wnioskodawca akceptuje wyliczenia dokonane przez Bank.

W konsekwencji Wnioskodawca wyjaśnia, że dokonując spłat kredytu, którego dotyczy planowana Ugoda, nadpłacił ponad wypłacony kapitał 31.323,59 PLN (różnica pomiędzy łącznymi spłatami a kapitałem wypłaconym przez Bank). Jak wskazano we wniosku, w ramach rozliczeń stron Bank planuje wypłacić Wnioskodawcy łącznie 26.800,00 PLN. Na tę kwotę składają się:

·15.000,00 PLN — zwrot części nadpłaty dokonanej ponad kapitał wypłaconego kredytu,

·10.800,00 PLN — zwrot kosztów zastępstwa procesowego,

·1.000,00 PLN — zwrot opłaty od pozwu.

Wnioskodawca podkreśla, że kwota zwracana tytułem części nadpłaty ponad kapitał (15.000,00 PLN) nie stanowi nawet połowy łącznej nadpłaty (31.323,59 PLN), co ilustruje różnicę: 31.323,59 PLN – 15.000,00 PLN = 16.323,59 PLN.

Mając na uwadze, że we wniosku oraz jego uzupełnieniu posłużono się wyliczeniami innymi niż te zawarte w Ugodzie, Wnioskodawca uznaje kalkulacje dokonane przez Bank za prawidłowe i za wiążące przyjmuje wyliczenia przedstawione w niniejszej odpowiedzi.

W świetle powyższego Wnioskodawca podtrzymuje stanowisko, że w odniesieniu do kwoty 15.000,00 PLN będzie to zwrot części nadpłaconych, ponad wypłacony kapitał, rat kapitałowo-odsetkowych, a ponadto nie stanowi ona dodatkowego „wyrównania” ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem Ugody pomiędzy Wnioskodawcami a Bankiem Y z siedzibą w (...), na mocy której Bank umorzy Wnioskodawcom część zadłużenia z tytułu kredytu hipotecznego w kwocie 93.100,92 CHF po przeliczeniu na PLN według średniego kursu NBP, oraz wypłaci Wnioskodawcom kwotę 26.800,00 PLN, po stronie Wnioskodawców powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawców, kwota umorzonego długu w wysokości kwocie 93.100,92 CHF po przeliczeniu na PLN według średniego kursu NBP, wynikająca z zawartej z Bankiem Ugody, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wynika to z zastosowania § 1 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. z dnia 23 stycznia 2024 r., Dz.U. z 2024 r., poz. 102). Natomiast środki pieniężne wypłacone Wnioskodawcom na mocy Ugody nie stanowią przychodu podatkowego w rozumieniu art. 11 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców:

Skutki podatkowe w zakresie kwot umorzonych:

Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 102 ze zm. dalej również „Rozporządzenie”).

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Powyższe zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że spełnia wszystkie warunki uprawniające do zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego, o którym mowa w § 1 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów.

·Przedmiotem zawartej Ugody jest umowa kredytu zabezpieczonego hipoteką kaucyjną podpisana w dniu (...) 2006 r. pomiędzy Wnioskodawcami a X. z siedzibą w (...), obecnie Bank Y z siedzibą w (...).

·Celem zaciągniętego kredytu było wyłącznie nabycie/budowa lokalu mieszkalnego położonego przy ul. C w A, w którym Wnioskodawca A.A nieprzerwanie zamieszkuje. Zakup tej nieruchomości nie był związany z żadną działalnością gospodarczą ani zawodową – służył wyłącznie zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawców oraz ich rodziny. W konsekwencji należy przyjąć, że kredyt został przeznaczony na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.

·Wnioskodawca nie korzystał wcześniej z mechanizmu zaniechania poboru podatku dochodowego w odniesieniu do jakiejkolwiek innej umorzonej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego – nie posiadał bowiem innych kredytów hipotecznych.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawcy wskazują, że – ich zdaniem – nie istnieją przeszkody do zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego, o którym mowa w § 1 ust. 1 ww. Rozporządzenia.

Wnioskodawca jednocześnie zaznacza, że kwota umorzenia najprawdopodobniej zostanie w przyszłości ponownie przeliczona zgodnie z kursem NBP obowiązującym w dniu podpisania ugody. W związku z tym, kwota ta (wyrażona w PLN) może ulec zmianie. Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie to jednak miało wpływu na ważność ani skuteczność wydanej interpretacji indywidualnej.

Skutki podatkowe w zakresie kwot wypłaconych:

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podlega jedynie taki przychód, który prowadzi do realnego przysporzenia majątkowego podatnika. W przypadku zwrotu kapitału, który uprzednio został wpłacony przez Wnioskodawcę na mocy umowy kredytowej, nie możemy mówić o uzyskaniu nowego dochodu. Środki te mają charakter zwrotu wpłat dokonanych wcześniej, co wyklucza je z kategorii przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei jest definiowany przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Z definicji przychodu można wywieść, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) – mają definitywny, a nie zwrotny charakter.

Natomiast instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Mając na względzie powyższe, należy wskazać, że kwoty wypłacone Wnioskodawcom przez Bank na podstawie zawartej Ugody stanowią wyłącznie zwrot środków pieniężnych uprzednio wpłaconych przez Wnioskodawcę w wykonaniu zawartej umowy kredytu hipotecznego, oraz kosztów postępowania sądowego. Nie są to środki uzyskane od Banku tytułem nowego świadczenia, lecz zwrot nadpłat, które powstały w wyniku niekorzystnych dla Wnioskodawcy warunków wykonania umowy kredytowej w jej pierwotnym brzmieniu (w szczególności związanych z indeksacją świadczeń do waluty obcej).

Kwoty te nie powodują zwiększenia majątku Wnioskodawcy — nie dochodzi bowiem do definitywnego, bezzwrotnego przysporzenia, które mogłoby być uznane za przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Brakuje bowiem istotnej cechy przychodu, jaką jest realny przyrost majątkowy po stronie podatnika.

Wypłata ta stanowi ekwiwalent poniesionych wcześniej kosztów własnych Wnioskodawcy — środków, które zostały przez niego wpłacone do Banku w związku ze spłatą rat kredytowych. Należy wskazać, że w wykonaniu Umowy Wnioskodawca wpłacił do Banku kwotę 509.855,70 PLN. Skoro zatem wypłacona przez Bank kwota mieści się w łącznej sumie uprzednich świadczeń spełnionych przez Wnioskodawcę (a więc również nie przewyższa otrzymanego od Banku kapitału kredytu), jej otrzymanie nie skutkuje uzyskaniem jakiejkolwiek dodatkowej korzyści ekonomicznej.

W konsekwencji należy uznać, że otrzymana przez Wnioskodawcę kwota nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, nie podlega klasyfikacji do źródła przychodów wskazanego w art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy („inne źródła”), a tym samym – nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta jest neutralna podatkowo.

Interpretacja organów podatkowych i orzecznictwo

W interpretacji indywidualnej z dnia 6 marca 2024 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.37.2024.2.MKA), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że zwrot środków pieniężnych wynikający z zawartej ugody, które wcześniej zostały przekazane na spłatę części rat kredytu hipotecznego, nie stanowi przyrostu majątku. Wynika to z faktu, że zwrot jest ekwiwalentem poniesionych wcześniej wydatków. W związku z tym wypłata tego zwrotu jest neutralna podatkowo na gruncie PIT. Tożsame stanowisko organ zajął przykładowo również w piśmie z dnia 18 kwietnia 2025 r. (sygn. 0115-KDIT1.4011.104.2025.2.DB).

Ponadto w interpretacji indywidualnej z dnia 8 sierpnia 2024 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.570.2024.3.DJ), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że kwota wypłacana w związku z ugodą zawieraną z bankiem jest neutralna podatkowo, ponieważ stanowi zwrot środków pieniężnych wpłaconych na rzecz banku na poczet kapitału oraz odsetek, spłacając raty kapitału. Organ podkreśla, że otrzymanie środków będących ekwiwalentem wydatków wcześniej poniesionych z własnych środków nie powoduje przyrostu w majątku i tym samym nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniem PIT.

Podobnie, w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lutego 2025 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.64.2025.1.MKA) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że wypłata tzw. „kwoty dodatkowej” przez bank w ramach zawartej ugody, bez względu na podstawę jej otrzymania, która nie przekracza łącznej kwoty uprzednio wpłaconej przez kredytobiorcę na poczet spłaty kredytu mieszkaniowego, nie stanowi przysporzenia majątkowego. Organ wskazał, że skoro wypłacona kwota mieści się w nadpłaconych przez podatnika środkach ponad kwotę uzyskanego kapitału, jej otrzymanie nie prowadzi do powstania dochodu w rozumieniu ustawy o PIT. W konsekwencji, wypłata ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i jest neutralna podatkowo.

Mając na względzie powyższe – zdaniem Wnioskodawcy – należy uznać przedstawione stanowisko za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

-inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. – została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na gruncie § 1 ust. 2 rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Stosownie do § 1 ust. 4 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Według § 1 ust. 5 rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Zgodnie § 1 ust. 6 przywołanego rozporządzenia:

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

W myśl § 1 ust. 7 ww. rozporządzenia:

W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z § 3 ust. 1 rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z powołanych przepisów wynika, że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe (wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Z opisu sprawy wynika, że Pan A.A oraz Pani B.A (matka A.A) zawarli z X. z siedziba w (...) (obecnie Bank Y z siedzibą w (...)) w dniu (...) 2006 r. Umowę Nr (...) o kredyt zabezpieczony hipoteką kaucyjną. Kredyt ten, indeksowany w walucie obcej (CHF), w wysokości 502.171,97 PLN został zaciągnięty celem finansowanie części budowy lokalu mieszkalnego przez dewelopera, położonego w A przy ul. B1 (w umowie kredytu dokonano oznaczenia deweloperskiego, jest to nieruchomość przy ul. C1). Pani B.A została stroną Umowy w celu uzupełnienia zdolności kredytowej, jednak właścicielem nieruchomości jest Pan A.A. Nieruchomość kredytowana była i jest wykorzystywana przez Pana A.A w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Zgodnie z umową kredytu ponoszą Państwo solidarną odpowiedzialność za spłatę kredytu.

W związku z zakwestionowaniem ważności Umowy wnieśli Państwo pozew do Sądu Okręgowego w (...). Obecnie sprawa toczy się za sygn. akt (...). Dnia (...) 2024 r. Sąd Okręgowy w (...) wydał postanowienie o zabezpieczeniu powództwa poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania spłat rat kapitałowo-odsetkowych. W związku z negocjacjami dotyczącymi wzajemnych rozliczeń planują Państwo zawrzeć z Bankiem ugodę, która ureguluje kwestię wzajemnych wierzytelności wynikających z Umowy. Jak wynika z treści wniosku, kwota kredytu pozostała do spłaty wynosi 93.100,92 CHF, na którą to kwotę składają się:

·kapitał kredytu pozostający do spłaty: 91.609,44 CHF,

·odsetki umowne od kapitału kredytu: 1.440,48 CHF,

·pozostałe odsetki, opłaty i koszty: 51,00 CHF.

Kwota 51 CHF wykazana w pozycji „pozostałe odsetki, opłaty i koszty” stanowi w całości opłatę za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie, tj. wypłatę kredytu, kapitalizację opłat, dokonane spłaty oraz informacje o zmianach oprocentowania. Opłatę tę doliczono do raty kredytu z dnia 11 marca 2024 r. Dokument był niezbędny dla celów postępowania sądowego opisanego we wniosku, w szczególności dla uzyskania zabezpieczenia powództwa i uniknięcia dalszych negatywnych skutków wykonywania nieważnej umowy kredytu (zabezpieczenie zostało udzielone).

Celem dokonania wzajemnych rozliczeń Stron Bank zobowiązał się zwolnić Państwa z długu i umorzyć zadłużenie z tytułu Umowy w wysokości wskazanej powyżej (93.100,92 CHF tj. 423.981,59 PLN po przeliczeniu go według średniego kursu CHF Narodowego Banku Polskiego opublikowanego w dniu 02.07.2025 r.) oraz zapłacić na Państwa rzecz kwotę 26.800,00 PLN, z czego 15 000,00 PLN stanowi zwrot rat kapitałowo-odsetkowych uiszczonych w wykonaniu spornej umowy, 1.000,00 PLN zostanie wypłacone tytułem zwrotu opłaty od pozwu, a 10.800,00 PLN zostanie wypłacone tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Kwota zostanie wypłacona na konto Pana A.A.

Wyjaśniono, że dokonując spłat kredytu, którego dotyczy planowana Ugoda, Pan A.A nadpłacił ponad wypłacony kapitał 31.323,59 PLN (różnica pomiędzy łącznymi spłatami a kapitałem wypłaconym przez Bank). W ramach rozliczeń stron Bank planuje wypłacić łącznie 26.800,00 PLN. Na tę kwotę składają się:

• 15.000,00 PLN — zwrot części nadpłaty dokonanej ponad kapitał wypłaconego kredytu,

• 10.800,00 PLN — zwrot kosztów zastępstwa procesowego,

• 1.000,00 PLN — zwrot opłaty od pozwu.

Planują Państwo zawrzeć ugodę po uzyskaniu interpretacji indywidualnej, nie później niż do 31 grudnia 2025 r. Umorzenie spowoduje wygaśnięcie zobowiązania wobec banku po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług. Wcześniej nie umarzano Państwu żadnych kwot żadnych kredytów, tym samym ani Pan A.A, ani Pani B.A

Zaznaczyć należy, że opłaty za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie, niezbędnego dla celów postępowania sądowego opisanego we wniosku nie można uznać za wydatek, o którym mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy. W przepisie tym nie ma mowy o wydatkach związanych z postępowaniem sądowym dotyczącym zawartej umowy o kredyt zabezpieczony hipoteką kaucyjną. Ponadto z literalnego brzmienia cytowanego wcześniej § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów wynika, że kwotami wierzytelności, które mogą korzystać z zaniechania są kwoty kapitału, odsetek, prowizji i opłat niezbędnych do zawarcia kredytu mieszkaniowego, zaś „koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń” nie mogą z tego zaniechania skorzystać. Tym samym, z zaniechania nie będzie mogła korzystać kwota umorzenia zadłużenia z tytułu Umowy w części, która odpowiada opłacie za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie, niezbędnego dla celów postępowania sądowego, gdyż w tej części nie dotyczy umorzenia kredytu zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji mogą Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. jedynie do części umorzonej wierzytelności kredytu hipotecznego, tj. przeznaczonej na pokrycie części ceny budowy samodzielnego lokalu mieszkalnego (kapitał pozostający do spłaty oraz odsetki umowne od kapitału kredytu), a nie do całości umorzonej wierzytelności. W przedstawionych okolicznościach ww. zaniechanie nie będzie miało zastosowania w części, w jakiej umorzona wierzytelność dotyczyć będzie opłaty za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie, doliczonej do raty kredytu 11 marca 2024 r. Tym samym umorzenie wierzytelności kredytowej w części odnoszącej się do opłaty za wydanie dokumentu przedstawiającego historię operacji na kredycie, niezbędnego dla celów postępowania sądowego, będzie Państwa przychodem podatkowym na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy, od którego będą Państwo zobowiązani zapłacić podatek dochodowy.

W świetle powyższego Państwa stanowisko, zgodnie z którym przysługuje Państwu prawo do skorzystania ze zwolnienia od całości umorzonej przez bank kwoty uznano za nieprawidłowe.

Przechodząc do skutków podatkowych otrzymania od banku kwoty zwrotu, należy ponownie wskazać, że – co do zasady – za przychody podatkowe uznaje się takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, które nie mają charakteru zwrotnego. Jak wskazali Państwo w okolicznościach sprawy, kwota 15.000 zł, która zostanie wypłacona przez bank stanowić będzie zwrot części nadpłaty dokonanej ponad kapitał wypłaconego kredytu, a nie dodatkowym przysporzeniem finansowym.

Wobec tego, ww. otrzymane świadczenie pieniężne nie spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, tj. faktycznego przyrostu majątku. Otrzymana kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które wpłacili Państwo wcześniej do banku w ramach spłaty kredytu (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu). Tym samym, z tego tytułu nie powstanie przychód w rozumieniu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta jest neutralna podatkowo, zatem nie powstanie obowiązek jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast, w kwestii opodatkowania kwoty tytułem zwrotu opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego, należy wskazać, że zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):

Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.

Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:

Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:

Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.

Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.

Z wniosku wynika, że otrzymają Państwo zwrot kosztów zastępstwa procesowego, które wcześniej zostały poniesione przez Państwa oraz opłaty od pozwu w wysokości 1000 zł. W takim wypadku kwoty te stanowią jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków – nie stanowią więc dochodu podlegającego opodatkowaniu. Dla celów podatkowych kwoty te, otrzymane tytułem zwrotu opłaty od pozwu oraz kosztów zastępstwa procesowego są obojętne podatkowo. W konsekwencji zwrot poniesionych przez Państwa kosztów nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, Państwa stanowisko w zakresie skutków podatkowych dotyczących zwrotu przez bank kosztów postępowania oraz części nadpłaconych rat kredytowych uznano za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie pełniła funkcji ochronnej.

W odniesieniu do powołanych przez Państwa interpretacji należy stwierdzić, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążąca dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan A.A (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.