Interpretacja indywidualna

  – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 sierpnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 7 sierpnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnił go Pan pismem z 17 września 2025 r. (data wpływu 23 września 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca (zwany dalej: „Wnioskodawcą” lub „Kredytobiorcą”), polski rezydent, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, zawarł w dniu 29 sierpnia 2006 r. z X S.A. z siedzibą we A, którego następcą prawnym jest Y S.A. (dalej jako: „Bank”) umowę kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej (dalej: „Umowa kredytu”).

Bank udzielił Wnioskodawcy kredytu przeznaczonego na zaspokojenie jego własnych potrzeb mieszkaniowych, tj. zakup domu jednorodzinnego położonego w B. Bank wypłacił Kredytobiorcy 132.728,91 CHF w formie bezgotówkowej, co stanowiło równowartość 325.584,01 PLN. Na dzień poprzedzający złożenie oferty ugodowej, zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niespłaconego kredytu wynosiło wraz z odsetkami 24.873,66 CHF, co po przeliczeniu na PLN po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego według Tabeli kursów średnich walut obcych z dnia 15 maja 2025 r. wynosi 112.443,87 PLN.

Kredytobiorca nie wystąpił przeciwko Bankowi z pozwem o ustalenie nieważności Umowy kredytu ani o zapłatę, aktualnie więc nie toczy się żadne postępowanie sądowe związane z Umową kredytu.

Na dzień 28 lipca 2025 r., łącznie z tytułu wykonywania Umowy kredytu Kredytobiorca wpłacił na rzecz Banku kwotę 433.278,65 PLN, przy udostępnionej mu kwocie kapitału w wysokości 325.584,01 PLN. Spowodowało to, że po stronie Kredytobiorcy powstała nadpłata ponad udostępniony mu kapitał w wysokości 107.694,64 PLN.

W toku postępowania sądowego Bank przedstawił Kredytobiorcy propozycję ugody pozasądowej („Ugoda”), zakładającej, że strony potwierdzają, że Umowa była ważna, że dochodzi do jej wygaśnięcia, po rozliczeniu według następujących zasad:

1.Za podstawę rozliczenia Umowy kredytu (…) Strony przyznają, że:

•kredyt pozostający do spłaty zostanie przewalutowany na PLN oraz

•całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu zostanie umorzona oraz

•bank dokona wypłaty na rzecz Kredytobiorcy.

2.Szacunkowe skutki finansowe dla Kredytobiorcy po zawarciu ugody:

•kwota aktualnego zadłużenia na dzień wydania propozycji: 24.873,66 CHF,

•kwota do umorzenia: 112.443,87 PLN,

•wysokość wypłaty na rzecz Kredytobiorcy 102.500,00 PLN.

Wnioskodawca podkreśla, że chodzi o ugodę pozasądową, która nie została jeszcze podpisana. Dokładna kwota umorzenia będzie wynikała z oznaczonego w Ugodzie kursu NBP wymiany PLN-CHF z dnia poprzedzającego podpisanie Ugody, wskazać jednak należy, że kwoty te będą różniły się nieznacznie od kwot wskazanych w niniejszym wniosku. Wnioskodawca nie ma wpływu na treść pozostałych postanowień zawartych w Ugodzie.

W treści Ugody Bank informuje Kredytobiorców, że:

„1. Podatek od umorzenia:

Możesz skorzystać z możliwości zaniechania poboru podatku dochodowego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów, jeśli spełnisz poniższe warunki:

I.Wierzytelność umorzona zgodnie z Ugodą wynika z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej i zabezpieczonego hipotecznie, udzielonego przed 15 stycznia 2015 r.

II.Zabezpieczenie w postaci hipoteki ustanowiono na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie.

III.Do dnia zawarcia umowy ugody nie skorzystałeś z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego/kredytów mieszkaniowych zabezpieczonego/zabezpieczonych hipotecznie, zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż określona w umowie kredytu będącej przedmiotem umowy Ugody.

Jeśli nie możesz skorzystać z ulgi, wystawimy PIT-11, który będzie zawierał informacje o wysokości Twojego przychodu (kwoty umorzenia).

2. Podatek od wypłaty dodatkowych środków:

Kwota jaką wypłacimy Tobie, a która wynika z rozliczenia kredytu stanowi Twój przychód. W tym przypadku wystawimy PIT-11”.

Istotą wątpliwości Wnioskodawcy jest to, czy Kwota wypłaty na rzecz Kredytobiorcy, którą Kredytobiorca otrzyma od Banku, bez względu na to jaka będzie jej docelowa wysokość będzie podlegała opodatkowaniu. Wnioskodawca ma wątpliwości co do skutków podatkowych ww. sposobu rozliczenia Stron, w szczególności ma wątpliwość co do skutków podatkowych otrzymania Kwoty wypłaty, dlatego składa niniejszy wniosek, aby w zależności od stanowiska organu podatkowego, podjąć decyzję co do zawarcia Ugody.

Wnioskodawca oświadcza, że:

‒kredyt z Umowy został zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe i na ten cel został przeznaczony w całości, tj. 100%;

‒kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki kaucyjnej i zwykłej na kredytowanej nieruchomości;

‒nie korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji.

Uzupełnienie

Kwota 102 500,00 stanowić będzie kwotę dodatkową z tytułu wzajemnego rozliczenia stron. Strony dokonają zatem dwóch czynności: po pierwsze, umorzenia pozostałego salda kredytu, a następnie Bank zwróci Kredytobiorcy kwotę, która stanowi nadwyżkę ponad wpłacony kapitał. Wskazać należy, że na dzień 28 lipca 2025 r., łącznie z tytułu wykonywania Umowy kredytu Kredytobiorca wpłacił na rzecz Banku kwotę 433.278,65 PLN, przy udostępnionej mu kwocie kapitału w wysokości 325.584,01 PLN. Spowodowało to, że po stronie Kredytobiorcy powstała nadpłata ponad udostępniony mu kapitał w wysokości 107.694,64 PLN. Dodatkowa kwota 102 500,00 zł będzie stanowiła zwrot środków, którymi wcześniej Kredytobiorca już dysponował, a co za tym idzie nie będzie stanowiła przychodu dla Kredytobiorcy.

Na kwotę zadłużenia, która zostanie umorzona w wyniku zawarcia ugody składa się kwota aktualnego zadłużenia kredytu, która zostanie przeliczona po średnim kursie walut obcych ogłoszonym przez NBP (Kredytobiorca nie otrzymał na etapie propozycji doprecyzowania, czy kurs średni NBP zostanie uwzględniony z dnia przed zawarciem ugody, czy z dnia zawarcia ugody). Na dzień 15 maja 2024 r. aktualna kwota zadłużenia wynosiła: 24 873,66 CHF, co w przeliczeniu na PLN po średnim kursie CHF według NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający wydanie propozycji ugody, stanowiło: 112 443,87 PLN.

Pytania

1.Czy do uzyskanego przez Wnioskodawcę przychodu związanego z umorzeniem części wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, a zatem Wnioskodawca nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od uzyskanego przychodu?

2.Czy Kwota wypłaty, którą Bank ma wypłacić Wnioskodawcy będzie stanowiła po stronie Wnioskodawcy przychód?

3.Jeśli stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ww. pytania nr 2 jest nieprawidłowe, to Wnioskodawca zadaje pytanie, czy Kwota wypłaty będzie objęta zaniechaniem poboru podatku, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

Pana stanowisko w sprawie

Stanowisko Wnioskodawcy odnośne do pytania nr 1:

Kwota umorzonego zobowiązania po stronie Wnioskodawcy będzie objęta zaniechaniem poboru podatku określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

UZASADNIENIE

Zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 102):

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

5.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

6.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

b)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

c)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

d)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

e)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

f)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

–położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

1.kredyt był zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej – warunek ten został spełniony przez Wnioskodawcę;

2.kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw – umowa kredytu została zawarta 29 sierpnia 2006 r.;

3.kredyt był zabezpieczony hipotecznie – tak, kredyt został wpisany do księgi wieczystej nieruchomości objętej umową kredytową;

4.kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie – Wnioskodawca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczone hipotecznie.

W związku z powyższym, uznać należy, że Wnioskodawca spełnia wszelkie warunki pozwalające mu na skorzystanie z zaniechania poboru podatku.

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie do pytania nr 2:

Kwota wypłaty nie stanowi przychodu Wnioskodawcy.

UZASADNIENIE

Pojęcie przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 w zw. z art. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 PIT wiąże się z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 PIT mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego.

Kwota wypłaty obejmuje zwrot środków pieniężnych, które Wnioskodawca wcześniej wpłacił Bankowi w trakcie trwania umowy kredytu. W ocenie Wnioskodawcy dochodzi wówczas do powrotu w tym zakresie do wcześniej istniejącego stanu posiadania. Kredytobiorca nie otrzyma niczego, czego wcześniej sam nie posiadał. Nie dojdzie zatem do przysporzenia w majątku Wnioskodawcy. Nie będzie przychodu po stronie Wnioskodawcy.

Podsumowując, Wnioskodawca otrzyma świadczenie będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z jego własnych środków. Kwota wypłaty otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w majątku Wnioskodawcy. Wypłata ta jest dla Wnioskodawcy neutralna podatkowo.

Stanowisko Wnioskodawcy odnośnie do pytania nr 3 pominięto.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

-inne źródła.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny  (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. – została uregulowana w § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.):

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na gruncie § 1 ust. 2 rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Stosownie do § 1 ust. 4 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Według § 1 ust. 5 rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Stosownie do § 1 ust. 6 rozporządzenia:

Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

W myśl § 1 ust. 7 rozporządzenia:

W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

Z § 3 ust. 1 rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

–położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Z powołanych przepisów wynika, że zaniechanie poboru podatku znajduje zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na własne cele mieszkaniowe (wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy hipotecznego kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.

W przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaniechanie obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

·kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

·kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

·kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

·kredytobiorca nie korzystał wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego z tytułu innego kredytu na cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

W opisie sprawy wskazał Pan, że w 2006 roku zawarł umowę kredytu hipotecznego w walucie wymienialnej. Bank udzielił Panu kredytu przeznaczonego na zaspokojenie jego własnych potrzeb mieszkaniowych, tj. zakup domu jednorodzinnego położonego w B. Bank wypłacił 132.728,91 CHF w formie bezgotówkowej, co stanowiło równowartość 325.584,01 PLN. Na dzień poprzedzający złożenie oferty ugodowej, zadłużenie Kredytobiorcy z tytułu niespłaconego kredytu wynosiło wraz z odsetkami 24.873,66 CHF, co po przeliczeniu na PLN po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego według Tabeli kursów średnich walut obcych z dnia 15 maja 2025 r. wynosi 112.443,87 PLN.

Wskazał Pan, że na dzień 28 lipca 2025 r. łącznie z tytułu wykonywania Umowy kredytu wpłacił na rzecz Banku kwotę 433.278,65 PLN, przy udostępnionej Panu kwocie kapitału w wysokości 325.584,01 PLN. Spowodowało to, że po Pana stronie powstała nadpłata ponad udostępniony kapitał w wysokości 107.694,64 PLN.

Bank przedstawił Panu propozycję ugody pozasądowej zakładającej, że strony potwierdzają, że Umowa była ważna, że dochodzi do jej wygaśnięcia, po rozliczeniu według następujących zasad:

•kredyt pozostający do spłaty zostanie przewalutowany na PLN oraz

•całość aktualnego zadłużenia z tytułu kredytu po przewalutowaniu zostanie umorzona oraz

•bank dokona wypłaty na rzecz Kredytobiorcy.

Szacunkowe skutki finansowe dla Pana po zawarciu ugody:

•kwota aktualnego zadłużenia na dzień wydania propozycji: 24.873,66 CHF,

•kwota do umorzenia: 112.443,87 PLN,

•wysokość wypłaty na rzecz Kredytobiorcy 102.500,00 PLN.

Podkreślił Pan, że chodzi o ugodę pozasądową, która nie została jeszcze podpisana. Dokładna kwota umorzenia będzie wynikała z oznaczonego w Ugodzie kursu NBP wymiany PLN-CHF z dnia poprzedzającego podpisanie Ugody.

Ponadto oświadczył Pan, że kredyt z Umowy został zaciągnięty na własne potrzeby mieszkaniowe i na ten cel został przeznaczony w całości, tj. 100%. Kredyt został zabezpieczony w postaci hipoteki kaucyjnej i zwykłej na kredytowanej nieruchomości. Nie Pan korzystał z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w niniejszym wniosku inwestycji.

Wskazał Pan, że kwota 102 500,00 zł stanowić będzie kwotę dodatkową z tytułu wzajemnego rozliczenia stron. Strony ugody dokonają zatem dwóch czynności: po pierwsze, umorzenia pozostałego salda kredytu, a następnie bank zwróci Panu kwotę, która stanowi nadwyżkę ponad wpłacony kapitał. Dodatkowa kwota 102 500,00 zł będzie stanowiła zwrot środków, którymi wcześniej Pan już dysponował, a co za tym idzie nie będzie stanowiła dla Pana przychodu.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że wartość umorzonej części kredytu na podstawie zawartej ugody z bankiem będzie stanowić dla Pana przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w odniesieniu do którego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

Przechodząc do skutków podatkowych otrzymania od banku kwoty zwrotu, należy ponownie wskazać, że – co do zasady – za przychody podatkowe uznaje się takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, które nie mają charakteru zwrotnego. Jak wynika z okoliczności sprawy, kwota, która zostanie wypłacona przez bank (wskazana na chwilę obecną kwota 102 500,00 zł), mieścić się będzie w kwocie nadwyżki ponad wpłacony kapitał, czyli będzie zwrotem już wpłaconych przez Pana środków, a nie dodatkowym przysporzeniem finansowym.

Wobec tego, opisane świadczenie pieniężne nie spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, tj. faktycznego przyrostu majątku. Otrzymana kwota będzie stanowić zwrot własnych pieniędzy, które wpłacił Pan wcześniej do banku w ramach spłaty kredytu (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu). Zatem skoro – jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy – powstała nadpłata ponad udostępniony Panu kapitał, to dodatkowa kwota (na chwilę obecną kwota 102 500,00 zł), stanowiąca znaczą część tej nadpłaty, będzie stanowiła zwrot środków, którymi wcześniej Pan już dysponował. Tym samym, z tego tytułu nie powstanie przychód w rozumieniu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta będzie neutralna podatkowo, zatem nie powstanie obowiązek jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednocześnie tut. organ informuję, że nie rozstrzyga kwestii objętej sformułowanym warunkowo pytaniem nr 3, gdyż oczekiwał Pan na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji, gdyby kwota wypłaty przez bank, o której mowa w pytaniu nr 2 stanowiła przychód po Pana stronie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja wydana została przy założeniu, że zaciągnięty kredyt w całości został przeznaczony/wydatkowany na zakup domu jednorodzinnego, a kwota umorzonego kredytu przez bank nie obejmowała innych wydatków niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. dodatkowych opłat, ubezpieczenia).

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawyz dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.