Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, dotyczący skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełniła go Pani pismem z 8 września 2025 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (...) 2007 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem (dalej: „kredytobiorcy”), z którym pozostaje w ustawowej wspólności małżeńskiej, zawarła z X. z siedzibą w (...) (dalej: „bank”) umowę kredytu w walucie PLN w kwocie 165.616,00 PLN z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych (własnego celu mieszkaniowego kredytobiorcy), który w (...) 2008 r. został aneksem przewalutowany na walutę CHF (dalej: „kredyt” lub „umowa” lub „umowa kredytu”). Bank wypłacił Wnioskodawczyni i jej mężowi 160.000,00 PLN, natomiast 5.616,00 PLN zostało pobrane tytułem składki ubezpieczenia od utraty pracy i hospitalizacji.

Pomiędzy stronami powstał spór dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umownych i całej umowy kredytu (oraz jej ważności) z powództwa Wnioskodawczyni i męża przeciwko bankowi. W związku z zamiarem polubownego zakończenia sporu Wnioskodawczyni wraz z mężem i bank w dniu (...) 2025 r. podpisali ugodę sądową (dalej: „ugoda”).

Zgodnie z ugodą:

–w księgach rachunkowych banku na dzień 31 grudnia 2018 r. kwota zadłużenia kredytobiorcy z tytułu umowy wynosiła 54.158,28 CHF (kapitał i odsetki), co oznacza, że po przeliczeniu na walutę polską zadłużenie kredytobiorcy na dzień 31 grudnia 2018 r. wynosiło 206.700,49 PLN;

–przedmiotem ugody było zakończenie sporu oraz uchylenie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy, między innymi poprzez zmianę zasad rozliczenia umowy w zakresie waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy; strony dokonały rozliczenia w oparciu o założenie zmiany waluty zadłużenia, określonej w umowie, na walutę polską na zasadach określonych w ugodzie;

–za podstawę ustalenia wysokości zadłużenia na dzień 31 grudnia 2018 r. strony przyjęły, iż kredyt udzielony na podstawie umowy zostanie rozliczony tak, jakby od daty ostatniego przewalutowania kredytu na CHF, tj. od dnia (...) 2008 r. stanowił kredyt złotowy z zachowaniem pozostałych parametrów kredytu wynikających z umowy;

–zgodnie z ustalonymi warunkami udzielenia kredytu złotowego, kwota kredytu (kapitał) stanowiła kwotę pozostałą do spłaty po ostatnim przewalutowaniu kredytu na CHF i wynosiła 166.887,24 PLN; kwota zadłużenia wyrażona w CHF została przeliczona na PLN po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z dnia ostatniego przewalutowania kredytu;

–rozliczenie kredytu udzielonego na podstawie umowy od dnia ostatniego przewalutowania kredytu na CHF na poczet kredytu w złotych nastąpiło w ten sposób, że wartość spłat dokonanych na podstawie umowy została zaliczona w pierwszej kolejności na poczet rat odsetkowych, a następnie - rat kapitałowych kredytu w złotych; powstała nadwyżka pomniejszała kapitał do spłaty kredytu, od którego naliczane były kolejne odsetki, a niedobór - powiększał kapitał do spłaty, od którego naliczane były kolejne odsetki;

–w dniu 31 grudnia 2018 r. kredytobiorcy dokonali przedterminowej spłaty kredytu w kwocie 206.424,29 PLN (w księgach banku na dzień zawarcia ugody nie figurowało już żadne zobowiązanie z tytułu umowy kredytu).

W celu zakończenia sporu, uwzględniając przyjęty przez strony sposób rozliczenia umowy kredytu opisany w ugodzie oraz wpłatę dokonaną przez Wnioskodawczynię i jej męża w dniu 31 grudnia 2018 r., bank zobowiązał się do zwrotu na rzecz Wnioskodawczyni i jej męża kwoty 115.689,34 PLN (w całości kapitał). Bank tytułem rozliczenia poniesionych przez Wnioskodawczynię i jej męża kosztów postępowania zobowiązał się zapłacić (zwrócić) kredytobiorcy koszty zastępstwa procesowego i opłaty od pozwu. Ponadto, bank zobowiązał się do wypłaty kredytobiorcy kwoty dodatkowej w kwocie 76.310,66 PLN (dalej: „kwota dodatkowa”) na rachunek męża Wnioskodawczyni (z którym Wnioskodawczyni pozostaje w ustawowej wspólności małżeńskiej). Wysokość kwoty dodatkowej została ustalona w toku negocjacji z Wnioskodawczynią i jej mężem, uwzględniając przy tym ich oczekiwania oraz zarzuty co do ważności umowy kredytu.

Wypłacona kwota dodatkowa nie stanowiła przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu, tj. mieściła się w kwocie wpłacanej podczas spłaty kredytu. Kredyt został w całości spłacony przedterminowo w dniu 31 grudnia 2018 r. - spłata obejmowała spłatę kapitału (305.692,77 PLN), odsetek (67.434,23 PLN), odsetek skapitalizowanych (4.251,49 PLN) oraz odsetek karnych (0,67 PLN). Przez cały okres obsługi kredytu Wnioskodawczyni i jej mąż spłacili łącznie 377.379,16 PLN. Natomiast suma kwot wypłaconych przez bank, tj. udzielonego kredytu, zwrotu oraz kwoty dodatkowej wyniosła łącznie: 357.616,00 PLN.

Wypłata kwoty dodatkowej nie doprowadziła zatem do sytuacji, w której Wnioskodawczyni miałaby do banku uiścić mniej niż pierwotna wartość udzielonego kredytu. Innymi słowy, kwota dodatkowa obejmowała wyłącznie środki wpłacone wcześniej do banku w celu wypełnienia obowiązku spłaty – w konsekwencji można uznać, że kwota dodatkowa była formą zwrotu Wnioskodawczyni wpłat, które zostały dokonane w trakcie funkcjonowania umowy kredytu.

Ponadto, w tytule przelewu dotyczącego kwoty dodatkowej, bank wskazał: „ugoda z dnia (...) 2025 kwota dodatkowa zwrot kwoty kosztów”.

Na moment składania niniejszego wniosku, bank nie wystawił Wnioskodawczyni informacji PIT-11.

Uzupełnienie

Jak wskazano w stanie faktycznym, na mocy ugody bank został zobowiązany do dokonania wypłaty kwoty dodatkowej, której wysokość została ustalona w toku negocjacji z kredytobiorcą, uwzględniając przy tym jego oczekiwania oraz zarzuty co do ważności umowy kredytu.

Wypłacona kwota dodatkowa nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu, tj. mieści się w kwocie wpłacanej podczas spłaty kredytu. Wypłata kwoty dodatkowej nie doprowadziła zatem do sytuacji, w której Wnioskodawczyni miałaby do banku uiścić mniej niż pierwotna wartość udzielonego kredytu. Innymi słowy, kwota dodatkowa obejmowała wyłącznie środki wpłacone wcześniej do banku w celu wypełnienia obowiązku spłaty - w konsekwencji można uznać, że kwota dodatkowa była formą zwrotu Wnioskodawczyni wpłat, które zostały dokonane w trakcie funkcjonowania umowy kredytu z tytułu odsetek i spłaty kapitału w części wywołanej deprecjacją złotówki.

Ponadto, w tytule przelewu dotyczącego kwoty dodatkowej, bank sam potwierdził powyższe, wskazując: „ugoda z dnia (...) 2025 kwota dodatkowa zwrot kwoty kosztów”.

Kwota dodatkowa nie stanowiła:

–odszkodowania ze strony banku,

–wynagrodzenia za zaniechanie dochodzenia przez Wnioskodawczynię roszczeń wobec banku na drodze sądowej lub odstąpienie od takich roszczeń,

–zadośćuczynienia ze strony banku na rzecz Wnioskodawczyni,

–świadczenia z tytułu kredytu mieszkaniowego związanego z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Wypłacona kwota dodatkowa nie stanowi przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu, tj. mieści się w kwocie wpłacanej podczas spłaty kredytu. Wypłata kwoty dodatkowej nie doprowadziła zatem do sytuacji, w której Wnioskodawczyni miałaby do banku uiścić mniej niż pierwotna wartość udzielonego kredytu. Innymi słowy, kwota dodatkowa obejmowała wyłącznie środki wpłacone wcześniej do banku w celu wypełnienia obowiązku spłaty - w konsekwencji można uznać, że kwota dodatkowa była formą zwrotu Wnioskodawczyni wpłat, które zostały dokonane w trakcie funkcjonowania umowy kredytu z tytułu odsetek i spłaty kapitału w części wywołanej deprecjacją złotówki.

Pytanie

Czy wypłacona przez bank na podstawie ugody kwota dodatkowa (76.310,66 PLN), stanowiąca zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, stanowi przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego Wnioskodawczyni powinna zapłacić podatek dochodowy?

Pani stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawczyni, wypłacona przez bank na podstawie ugody kwota dodatkowa (76.310,66 PLN), stanowiąca zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Wnioskodawczyni nie jest obowiązana do zapłaty podatku dochodowego od kwoty dodatkowej.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Dochodem jest nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z definicji tej wynika, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik - czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też, gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów - uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

W art. 10 ust. 1 ustawy o PIT wprowadzony został zamknięty katalog źródeł przychodów, do których klasyfikuje się każdy uzyskany przez osobę fizyczną przychód, przy czym dany przychód może być zaklasyfikowany tylko do jednego źródła. Wśród źródeł przychodów znajdują się m.in. inne źródła (do których zaliczane są przychody, których nie można zaklasyfikować do żadnego z wymienionych w tym przepisie źródeł).

Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak wskazano w stanie faktycznym, na podstawie umowy kredytu bank wypłacił 165.616,00 PLN, przy czym 5.616,00 PLN zostało pobrane tytułem składki ubezpieczenia od utraty pracy i hospitalizacji. Na podstawie ugody bank wypłacił Wnioskodawczyni i jej małżonkowi, z którym pozostaje w ustawowej wspólności małżeńskiej, zwrot kapitału w kwocie 115.689,34 PLN oraz kwotę dodatkową w wysokości 76.310,66 PLN. Suma kwot wypłaconych przez bank, tj. udzielonego kredytu (165.616,00 PLN), zwrotu kapitału (115.689,34 PLN) oraz kwoty dodatkowej (76.310,66 PLN) wyniosła łącznie: 357.616,00 PLN. Natomiast suma kwot wpłaconych przez kredytobiorców do banku wynosiła łącznie 377.379,16 PLN (kapitał – 305.692,77 PLN, odsetki – 67.434,23 PLN, odsetki skapitalizowane – 4.251,49 PLN, odsetki karne - 0,67 PLN).

W tym miejscu Wnioskodawczyni zwraca uwagę na przytoczoną powyżej definicję przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. Aby bowiem można było mówić o powstaniu przychodu podatnik na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń) lub na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów musi uzyskać określone przysporzenie majątkowe o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

W przypadku wypłaty kwoty dodatkowej nie można mówić o uzyskaniu przysporzenia majątkowego o charakterze definitywnym. Wnioskodawczyni nie otrzymała od banku żadnych wartości majątkowych (w szczególności nie otrzymała żadnego wynagrodzenia) ani nie zostało zmniejszone jej zobowiązanie wobec banku.

Wypłacona kwota dodatkowa nie stanowiła przysporzenia ponad kwoty uiszczane tytułem spłaty kredytu, tj. mieściła się w kwocie wpłacanej podczas spłaty kredytu. Wypłata kwoty dodatkowej nie doprowadziła zatem do sytuacji, w której Wnioskodawczyni miałby do banku uiścić mniej niż pierwotna wartość udzielonego kredytu. W konsekwencji, kwota dodatkowa stanowiła część wpłaconych wcześniej do banku przez kredytobiorców środków z tytułu spłaty kredytu i była formą zwrotu wpłat, które zostały dokonane w trakcie funkcjonowania umowy kredytu z tytułu odsetek i spłaty kapitału w części wywołanej deprecjacją złotówki (nadpłaconych rat kapitałowo- odsetkowych).

Ponadto, Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że w tytule przelewu dotyczącego kwoty dodatkowej, sam bank wskazał: „ugoda z dnia (...) 2025 kwota dodatkowa zwrot kwoty kosztów”, co potwierdza zwrotny charakter kwoty dodatkowej.

W konsekwencji, wypłacona przez bank na podstawie ugody kwota dodatkowa (76.310,66 PLN), stanowiąca w istocie zwrot nadpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych, nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Wnioskodawczyni nie jest obowiązana do zapłaty podatku dochodowego od kwoty dodatkowej.

Powyższe stanowisko potwierdzają interpretacje indywidualne, m.in. interpretacja indywidualna z dnia 27 stycznia 2025 r., znak 0115-KDIT1.4011.830.2024.1.AS, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał: „Odnosząc się do Państwa wątpliwości, skoro kwota dodatkowa, którą otrzymali Państwo od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej podczas spłaty kredytu hipotecznego, to jej otrzymanie nie powoduje po Państwa stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Państwa przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego”.

Analogicznie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wypowiedział się w interpretacji indywidualnej z dnia 5 lutego 2025 r., znak 0112-KDIL2-1.4011.862.2024.3.MKA: „Wobec powyższego, skoro kwota, którą otrzymała Pani od banku w wyniku zawartej ugody, mieści się w kwocie wpłacanej przez Panią podczas spłaty kredytu hipotecznego jej otrzymanie nie powoduje po Pani stronie dodatkowego przysporzenia majątkowego. Wypłata ta będzie dla Pani neutralna podatkowo. Dlatego stwierdzam, że wypłacona przez bank w ramach ugody kwota 65.000,00 zł, nie będzie stanowiła dla Pani przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanego do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem kwota ta nie podlega opodatkowaniu”.

Powyższe potwierdza również szereg innych interpretacji indywidualnych, w tym m.in.:

–interpretacja z dnia 10 lipca 2025 r., znak 0114-KDIP3-2.4011.476.2025.2.MN,

–interpretacja z dnia 21 lutego 2025 r., znak 0113-KDIPT2-2.4011.937.2024.2.DA,

–interpretacja z dnia 1 sierpnia 2024 r., znak 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ.

Wszystkie przytoczone interpretacje indywidualne sprowadzają się do tego, że w przypadku wypłaty przez bank kwoty dodatkowej stanowiącej zwrot części kwoty uiszczonej tytułem spłaty zaciągniętego kredytu, nie dochodzi do powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o PIT.

W konsekwencji, wypłata kwoty dodatkowej przez bank na gruncie ustawy o PIT nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego po stronie Wnioskodawczyni.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Ogólne pojęcie przychodu zostało wyjaśnione w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ustawodawca przyjął zasadę, że przychodami są:

1)pieniądze i wartości pieniężne, które:

·zostały otrzymane przez podatnika – czyli takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·zostały postawione do dyspozycji podatnika – czyli takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

2)wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – czyli takie przysporzenia majątkowe, które mają postać:

·świadczeń w naturze (otrzymane rzeczy lub prawa);

·nieodpłatnych świadczeń innych niż świadczenia w naturze (np. otrzymane usługi).

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny. Z uwagi na wyróżnienie przez ustawodawcę przychodów o charakterze niepieniężnym, uznaje się, że przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy jest nie tylko uzyskanie przez podatnika nowych aktywów, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenia „nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne”. Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

-inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Z treści wniosku wynika, że w (...) 2007 r. zawarła Pani wraz z mężem umowę kredytu mieszkaniowego z bankiem X. z siedzibą w (...) w walucie polskiej w kwocie 165.616,00 PLN, który w (...) 2008 r. został przewalutowany na franki szwajcarskie. Kredyt został w całości spłacony przedterminowo w dniu 31 grudnia 2018 r. - spłata obejmowała spłatę kapitału (305.692,77 PLN), odsetek (67.434,23 PLN), odsetek skapitalizowanych (4.251,49 PLN) oraz odsetek karnych (0,67 PLN). Przez cały okres obsługi kredytu spłaciła Pani łącznie 377.379,16 PLN.

W dniu (...) 2025 r. podpisała Pani ugodę sądową z bankiem, w ramach której bank zobowiązał się do zwrotu na Pani rzecz zwrotu kwoty 115.689,34 PLN (w całości kapitał). Bank, także zobowiązał się zwrócić Pani i mężowi koszty zastępstwa procesowego i opłaty od pozwu. Dodatkowo, bank zobowiązał się do wypłaty kwoty dodatkowej w wysokości 76.310,66 PLN. Kwota dodatkowa była formą zwrotu wpłat, które zostały dokonane w trakcie funkcjonowania umowy kredytu z tytułu odsetek i spłaty kapitału w części wywołanej deprecjacją złotówki.

Wobec powyższego, skoro kwota 76.310,66 zł nie przekracza różnicy pomiędzy dokonanymi przez Panią i męża wpłatami na rzecz banku z tytułu spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a kwotą kapitału wypłaconego Pani i mężowi przez bank w ramach umowy kredytu, to jej otrzymanie nie spowoduje po Pani stronie przysporzenia majątkowego. W konsekwencji pieniądze te nie są Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Pani stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Panią chroniła.

Wskazać również należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Natomiast „zainteresowanym” w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jest osoba, która występuje z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i będąca wnioskodawcą. W związku z tym, niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani, nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób (Pani męża).

Odnośnie powołanych interpretacji indywidualnych należy zauważyć, że wydane zostały w indywidualnych sprawach, w związku z czym nie można nadać im waloru uniwersalnego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.