Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 września 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 19 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X Spółka Akcyjna (dalej jako: „X S.A.” lub „Spółka”) została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (…) stycznia 2018 r. Spółka ta powstała w wyniku przekształcenia Y Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa (dalej jako: „Spółka Przekształcona”), w której był Pan wspólnikiem – komandytariuszem. W wyniku przekształcenia, objął Pan (…) zwykłych akcji imiennych serii A w Spółce.

(…) października 2018 r. nastąpiło połączenie Spółki (jako spółki przejmującej) oraz spółki pod firmą Z Sp. z o.o. (jako spółki przejmowanej) poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą.

W wyniku powyższego połączenia (będąc również udziałowcem Z Sp. z o.o.) otrzymał Pan (…) uprzywilejowanych akcji imiennych serii B spółki X S.A, niezależnie od posiadanych już (…) akcji zwykłych imiennych serii A tej spółki (X S.A.).

Na dzień składania niniejszego wniosku posiada Pan:

-(…) szt. akcji Spółki serii A objętych w wyniku opisanego wyżej przekształcenia Spółki Przekształconej w X S.A.,

-(…) szt. akcji Spółki serii B objętych w wyniku opisanego wyżej połączenia w zamian za udziały w spółce przejmowanej (X Sp. z o. o).

Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Spółki jest prowadzenie (…). Ponadto Spółka, będąc właścicielem budynku w (…) (w którym funkcjonuje A), zajmuje się także działalnością w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami własnymi.

Obecnie rozważane jest dokonanie podziału Spółki przez wydzielenie w trybie art. 529 ust. 1 pkt 4 KSH. Tym samym, ze struktur Spółki, w ramach przyjętego w przyszłości planu podziału, wydzielona zostanie część majątku spółki stanowiąca zorganizowaną część przedsiębiorstwa Spółki (dalej jako: „ZCP”), która przeniesiona zostanie na nowo zawiązaną spółkę akcyjną. Planuje się, aby stan akcjonariatu nowo zawiązanej (na skutek wydzielenia) spółki odpowiadał 1:1 stanowi akcjonariatu w X S.A.

Planowany podział ma na celu wydzielenie działalności w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami własnymi (prowadzonej w ramach ZCP) i przeniesienie jej do odrębnego podmiotu (tj. do nowo zawiązanej spółki akcyjnej w trybie podziału przez wydzielenie) przy jednoczesnym pozostawieniu działalności gospodarczej związanej z prowadzeniem (…) w dotychczasowej Spółce. Rozwiązanie to ułatwi rozwój każdego z tych obszarów, mając jednocześnie na uwadze inne aspekty, tj. ryzyka operacyjne, zwiększenie efektywności zarządzania, pozyskanie nowego finansowania oraz inwestorów. Głównym lub jednym z głównych celów planowanego podziału nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, ale względy biznesowe.

Podlega Pan w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku od osób fizycznych (dalej jako: „PIT”) od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

Zakłada się, że:

-składniki majątkowe, wydzielane ze Spółki, będą stanowiły na moment podziału ZCP i

-składniki majątkowe, pozostające w Spółce, będą stanowiły na moment podziału ZCP, i

-przyjęta przez wspólnika (przez Pana) dla celów podatkowych wartość akcji przydzielonych mu przez spółkę nowo zawiązaną nie będzie wyższa niż wartość akcji w spółce dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału,

-nowo zawiązana spółka w trybie art. 529 ust. 1 pkt 4 KSH, na którą przeniesiona zostanie wydzielona ze spółki Zorganizowana Część Przedsiębiorstwa (ZCP) oraz Spółka są podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT.

Pytanie

Czy, na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, dalej jako: „ustawa o PIT”), w sytuacji opisanej w niniejszym wniosku, planowany podział Spółki przez wydzielenie nie zrodzi po Pana stronie przychodu podatkowego?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy planowany podział nie zrodzi po jego stronie przychodu podatkowego.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163, dalej jako „ustawa o PIT”) dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także w przypadku połączenia spółek lub spółek niebędących osobami prawnymi albo podziału spółek w innych przypadkach, niż określone w pkt 7 – ustalona na dzień poprzedzający dzień połączenia lub podziału nadwyżka wartości emisyjnej udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej lub dzielonej, nad wydatkami na nabycie lub objęcie odpowiednio udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 albo udziałów w spółce niebędącej osobą prawną; jeżeli podział spółki następuje przez wydzielenie majątku spółki stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa, kosztem uzyskania przychodów są wydatki poniesione przez wspólnika na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce dzielonej, ustalone w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego wspólnika wartość wydzielonej z majątku spółki zorganizowanej części przedsiębiorstwa do wartości majątku spółki dzielonej bezpośrednio przed podziałem.

Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy o PIT w przypadku połączenia spółek lub podziału spółek, o którym mowa w ust. 5 pkt 7a, z zastrzeżeniem ust. 8da i 8db, dochód (przychód) wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia lub podziału spółek.

Przy czym, zgodnie z art. 24 ust. 8da PIT, przepis art. 24 ust. 8 ustawy o PIT (odraczający moment opodatkowania PIT do chwili odpłatnego zbycia akcji) ma zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy:

1.spółka przejmująca majątek i spółka, której majątek jest przejmowany, są podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych;

2.spółka przejmująca majątek jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a spółka, której majątek jest przejmowany, podlega opodatkowaniu w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;

3.spółka przejmująca majątek jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegającym opodatkowaniu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, a spółka, której majątek jest przejmowany, jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 24 ust. 8db ustawy o PIT przepisu ust. 8 nie stosuje się, jeśli:

1.udziały (akcje) wspólnika w spółce przejmowanej lub dzielonej zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów lub,

2.przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

Dodatkowo, zgodnie z art. 24 ust. 19 ustawy o PIT, przepisów ust. 8 i 8a oraz art. 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Powyższe oznacza, że dla wspólnika spółki dzielonej podział nie będzie rodził przychodu podatkowego:

-jeśli dla potrzeb podatkowych wydane temu udziałowcowi udziały nowej spółki będą przez niego wycenione dla celów podatkowych nie wyżej niż akcje spółki dzielonej oraz

-akcje w spółce dzielonej nie zostały przez tego wspólnika nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie zauważyć, że przepis krajowy art. 24 ust. 8db ustawy o PIT jest niezgodny z literalnym brzmieniem oraz celowościową i systemową wykładnią przepisów prawa unijnego, implementowanych do ustawy o PIT w zakresie transakcji wymiany udziałów, podziałów i połączeń, w tym art. 8 Dyrektywy, które nie przewidują takiego warunku dla neutralności podatkowej transakcji wymiany udziałów.

Powyższe oznacza, że w sytuacji Wnioskodawcy należy dokonać prounijnej wykładni przepisów art. 24 ust. 8 ustawy o PIT z pominięciem niezgodnego z przepisami Dyrektywy art. 24 ust. 8db ustawy o PIT.

WSA w Poznaniu w wyroku z 3 grudnia 2024 r. (sygn. I SA/Po 555/24) orzekł, że „brak jest podstaw do uznania, że przepisy Dyrektywy pozwalają na opodatkowanie kolejnych (następnych po pierwszej) transakcji wymiany udziałów (połączeń lub podziałów spółki). W rezultacie należało stwierdzić, że krajowe przepisy w tym zakresie są niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Wprowadzają one bowiem warunek neutralności transakcji restrukturyzacyjnych nieznany Dyrektywie”.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w przypadku, gdy zarówno wewnętrzne, jak i transgraniczne transakcje, m.in. podziały spółek podlegają temu samemu reżimowi prawnemu, przepisy Dyrektywy mają pośrednie zastosowanie także w transakcjach wewnętrznych. Takie rozszerzenie ma na celu zapobieganie specyficznej formie dyskryminacji podmiotów krajowych na gruncie prawodawstwa unijnego, tj. uniknięcie sytuacji, w której podmioty wewnętrzne znajdowałyby się w sytuacji gorszej aniżeli podmioty zagraniczne. Innymi słowy, na gruncie Dyrektywy analogiczne przepisy odnoszące się jednocześnie do transakcji transgranicznych, jak i wewnętrznych (krajowych) powinny być interpretowane w ten sam sposób, co ma na celu zapobieżenie dyskryminacji podmiotów wewnętrznych (w tym przypadku krajowych) na gruncie prawodawstwa unijnego. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie np. w wyroku z dnia 17 lipca 1997 r., w sprawie C-28/95, Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, że jest właściwy, na podstawie art. 177 Traktatu (przenumerowanego przez Traktat z Amsterdamu na art. 234 WE) (a po wejściu w życie Traktatu z Lizbony – na art. 267 TFUE) w zakresie wykładni prawa wspólnotowego wtedy, gdy dana sytuacja nie jest regulowana bezpośrednio przez prawo wspólnotowe, lecz ustawodawca krajowy, dokonując transpozycji przepisów Dyrektywy do prawa krajowego, zdecydował się traktować w ten sam sposób sytuacje o charakterze całkowicie wewnętrznym, co sytuacje podlegające przepisom Dyrektywy, ujednolicając ustawodawstwo wewnętrzne z prawem wspólnotowym.

Jeżeli, regulując sytuacje o charakterze całkowicie wewnętrznym, ustawodawstwo krajowe przyjmuje te same rozwiązania, jak te przyjęte w prawie wspólnotowym, w celu w szczególności uniknięcia dyskryminacji obcych obywateli lub zakłócenia konkurencji, w interesie Wspólnoty leży, aby w celu uniknięcia różnic w wykładni w przyszłości przepisy lub pojęcia przejęte z prawa wspólnotowego były interpretowane w sposób jednolity, bez względu na okoliczności, w jakich mają być stosowane. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w późniejszym wyroku TSUE z dnia 15 stycznia 2002 r., w sprawie C-43/00.

Odnosząc się do regulacji zawartych w Dyrektywie, należy wskazać, że zgodnie z art. 8 ust. 1 Dyrektywy, przy okazji łączenia, podziału lub wymiany udziałów przydział papierów wartościowych, reprezentujących kapitał spółki przejmującej lub nabywającej, na rzecz akcjonariusza spółki przekazującej lub nabywanej w zamian za papiery wartościowe, reprezentujące kapitał tej ostatniej spółki, nie stanowi sam w sobie podstawy do opodatkowania dochodu, zysków lub zysków kapitałowych tego akcjonariusza. Jednocześnie podkreślić także należy, że żaden przepis Dyrektywy nie wprowadza takiego warunku, jak określony w art. 24 ust. 8db ustawy o PIT, tzn. nie uzależnia neutralności podatkowej transakcji wymiany udziałów, podziału, połączenia od braku wcześniejszych transakcji restrukturyzacyjnych (łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów).

W szczególności, taki warunek nie został określony w art. 8 ust. 6 Dyrektywy, z którego wynika, że zastosowanie art. 8 ust. 1, 2 i 3 tej Dyrektywy nie stanowi przeszkody dla państw członkowskich w opodatkowaniu zysków, powstających z kolejnego przekazania otrzymanych papierów wartościowych, w taki sam sposób jak zyski powstające z przekazania papierów wartościowych istniejących przed nabyciem. Art. 8 ust. 6 Dyrektywy określa mechanizm derogacji, zgodnie z którym wszelkie akcje (udziały) uzyskane w wyniku wymienionych w tym przepisie transakcji restrukturyzacyjnych powinny podlegać opodatkowaniu w przypadku ich sprzedaży. W takiej sytuacji podatnik sprzedający te akcje (udziały) co do zasady powinien zastosować tę samą regulację, która miałaby zastosowanie do akcji (udziałów) istniejących przed połączeniem, podziałem lub wymianą udziałów, a więc przepisy podatkowe regulujące skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziałów. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w literaturze prawniczej, w której wskazuje się, że dalsze zbycie udziałów otrzymanych w drodze restrukturyzacji w zamian lub obok dotychczas posiadanych udziałów może być opodatkowane tak samo, jak zyski związane ze zbyciem tych dotychczas posiadanych papierów, o czym stanowi art. 8 ust. 6 Dyrektywy. Zastosowanie powyższego przepisu pozostawiono do wyboru państw członkowskich. Innymi słowy, jeżeli udziałowiec dokona zbycia otrzymanych po restrukturyzacji papierów wartościowych, ta transakcja może zostać odpowiednio opodatkowana (por. W. Varga, Komentarz do dyrektywy 2009/133/WE dotyczącej opodatkowania fuzji, podziałów i przekształceń spółek, LEX/el. 2015).

Jak wynika z powyższego, ograniczenie neutralności podatkowej wymiany udziałów, podziału, połączenia spółek tylko i wyłącznie do pierwszej takiej transakcji, jak wynika z art. 24 ust. 8db ustawy o PIT, nie jest zgodne z unijnym prawem podatkowym oraz nie wynika z art. 8 ust. 6 Dyrektywy. Z wykładni literalnej tego przepisu Dyrektywy wynika, że przepis ten potwierdza zasadę odroczenia opodatkowania zysków po stronie udziałowców lub akcjonariuszy, aż do czasu ich realizacji i w żaden sposób nie ogranicza ilości dokonywanych transakcji wymiany udziałów, połączeń, podziałów. Świadczy o tym, m.in., to, że zastosowane w nim wyrażenie „w taki sam sposób” odnosi się do opodatkowania zysków i sposobu tego opodatkowania, a nie do sposobu przeniesienia udziałów lub akcji. Innymi słowy, przepis ten należy interpretować w ten sposób, że w przypadku późniejszego przekazania udziałów lub akcji Państwo Członkowskie może opodatkować zyski powstające z kolejnego przekazania udziałów lub akcji tak samo, jak byłyby opodatkowane zyski powstające z przekazania tych udziałów lub akcji, gdyby nie były one przedmiotem neutralnej podatkowo wymiany udziałów, podziału, połączenia. Jednocześnie przepisu tego nie należy interpretować w ten sposób, że wprowadza on ograniczenie neutralności podatkowej tylko i wyłącznie pierwszej transakcji wymiany udziałów, podziału, połączenia w ten sposób, że w przypadku późniejszego przekazania udziałów lub akcji Państwo Członkowskie może opodatkować zyski powstające z takiego samego kolejnego przekazania udziałów lub akcji, jak byłyby opodatkowane zyski powstające z przekazania tych udziałów lub akcji, gdyby nie były one przedmiotem neutralnej podatkowo wymiany udziałów, podziału, połączenia. Gdyby bowiem ustawodawca unijny chciał wprowadzić ograniczenie neutralności podatkowej tylko i wyłącznie do pierwszej transakcji wymiany udziałów, to sformułowałby ten przepis poprzez wyraźne odwołanie do kolejnego przekazania udziałów lub akcji w taki sam sposób.

W konsekwencji w procesie interpretacyjnym należy także uwzględnić wykładnię celowościową art. 8 ust. 6 Dyrektywy w związku z motywami 2 i 5 preambuły do tej Dyrektywy:

-Według motywu (2) czynności takie jak m.in. podziały, podziały przez wydzielenie mogą być niezbędne w celu stworzenia we Wspólnocie warunków właściwych dla rynku wewnętrznego i w celu zapewnienia w ten sposób skutecznego funkcjonowania takiego rynku wewnętrznego. Takie czynności nie powinny być hamowane przez ograniczenia, niekorzystne warunki lub zniekształcenia wynikające, w szczególności, z przepisów podatkowych państw członkowskich. W tym celu niezbędne jest w odniesieniu do takich czynności zapewnienie reguł podatkowych, które są neutralne z punktu widzenia konkurencji, aby umożliwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do wymagań rynku wewnętrznego, zwiększyć ich produktywność i poprawić ich siłę konkurencyjną na poziomie międzynarodowym.

-Z kolei zgodnie z motywem (5) wspólny system podatkowy powinien zapobiegać nakładaniu podatku w związku z łączeniem, podziałami, podziałami przez wydzielenie, wnoszeniem aktywów lub wymianą udziałów, chroniąc jednocześnie interesy finansowe państwa członkowskiego właściwego dla spółki przekazującej lub nabywanej.

Wobec powyższego zgodnie z art. 8 ust. 6 Dyrektywy wyrażenie „w taki sam sposób” zawarte w krajowej wersji językowej Dyrektywy odnosi się bezpośrednio do sposobu opodatkowania zysku z tytułu kolejnej transakcji dotyczącej papierów wartościowych, a nie do sposobu dokonania kolejnej transakcji dotyczącej tych papierów wartościowych. Innymi słowy, konstrukcja tego zdania wskazuje, że art. 8 ust. 6 Dyrektywy potwierdza zasadę odroczenia opodatkowania zysków po stronie udziałowców lub akcjonariuszy aż do czasu ich realizacji i w żaden sposób nie ogranicza ilości dokonywanych transakcji wymiany udziałów.

W wyroku z 18 września 2019 r., w sprawie, TSUE wyjaśnił, że art. 8 ust. 6 Dyrektywy stanowi, że stosowanie ust. 1 tego artykułu nie stanowi przeszkody dla państw członkowskich w opodatkowaniu zysków powstających z kolejnego zbycia otrzymanych papierów wartościowych w taki sam sposób, jak zyski powstające ze zbycia papierów wartościowych istniejących przed nabyciem. W tym względzie Trybunał stwierdził już, że o ile art. 8 ust. 1 Dyrektywy, poprzez ustanowienie, że czynność wymiany papierów wartościowych nie może jako taka skutkować opodatkowaniem zysku kapitałowego z tej czynności, zapewnia neutralność podatkową takiej czynności, o tyle celem tej neutralności podatkowej nie jest jednak wyłączenie takiego zysku kapitałowego z opodatkowania przez państwa członkowskie mające kompetencję podatkową w zakresie tego zysku, lecz jedynie zakazuje uznania tej czynności wymiany za zdarzenie powodujące powstanie zobowiązania podatkowego (zob. podobnie wyrok z dnia 22 marca 2018 r., Jacob i Lassus, C-327/16 i C-421/16, EU:C:2018:210, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo). Jeśli chodzi o zysk kapitałowy związany z papierami wartościowymi otrzymanymi w zamian, jak wynika z brzmienia art. 8 ust. 6 Dyrektywy, papiery te po prostu zastąpiły papiery wartościowe istniejące przed wymianą. W związku z tym do zysku kapitałowego wynikającego z wymiany i objętego odroczeniem opodatkowania oraz zysku kapitałowego związanego ze zbyciem papierów wartościowych otrzymanych w wyniku wymiany należy zastosować takie samo traktowanie pod względem podatkowym, a w szczególności taką samą kwotę wolną od podatku, jak w przypadku zysku kapitałowego, który zostałby zrealizowany przy zbyciu papierów wartościowych istniejących przed czynnością wymiany, gdyby ta ostatnia nie miała miejsca. Oceny tej nie podważa cel, jakim jest ochrona interesów finansowych państw członkowskich. Interesy te, jak wynika z art. 8 ust. 6 Dyrektywy, ograniczają się bowiem do pobrania podatku równego temu, do którego byłyby te państwa uprawnione, gdyby czynność wymiany papierów wartościowych nie miała miejsca.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę na motyw 10 preambuły Dyrektywy, w którym podkreślono zasadę, która dotyczyć ma udziałowców i akcjonariuszy spółek uczestniczących w restrukturyzacji, zgodnie z którą przydział papierów wartościowych spółki przejmującej lub nabywającej akcjonariuszom spółki przekazującej sam w sobie nie powinien stanowić przyczyny opodatkowania tych akcjonariuszy. Preambuła jednoznacznie podkreśla zatem zasadę nieopodatkowania wspólników w związku z objęciem udziałów lub akcji w ramach restrukturyzacji i w żaden sposób tej zasady nie modyfikuje lub nie wprowadza wyjątków od niej. Jednocześnie Dyrektywa wskazuje w preambule, że opodatkowanie powinno nastąpić w momencie realizacji zysków. Jak stanowi motyw 7 preambuły Dyrektywy, system odroczenia opodatkowania zysków kapitałowych odnoszących się do przekazywanych aktywów, do chwili ich realizacji, stosowany z tych aktywów, które są przekazywane do zakładu stałego, umożliwi zwolnienie z opodatkowania odpowiadającym im zysków kapitałowych i równocześnie zapewni ich ostateczne opodatkowanie przez państwo członkowskie właściwe dla spółki przekazującej w dniu ich realizacji.

Biorąc pod uwagę powyższe, brak jest podstaw do uznania, że przepisy Dyrektywy pozwalają na opodatkowanie kolejnych (następnych po pierwszej) transakcji wymiany udziałów, połączeń lub podziałów spółki. W rezultacie należy stwierdzić, że krajowe przepisy w tym zakresie są niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Wprowadzają one bowiem warunek neutralności transakcji restrukturyzacyjnych nieznany Dyrektywy. Tak jak wskazano wyżej, dyrektywa ta nie ustala minimalnego lub maksymalnego standardu zwolnienia podatkowego w tym zakresie, a tym samym państwa członkowskie nie mogą zarówno rozszerzać, jak i zawężać neutralności podatkowej transakcji restrukturyzacyjnych wynikających z tych regulacji (zob. B. B. (red.), Lasiński-Sulecki Krzysztof (red.), P. ład – wpływ na rozliczenia podatkowe przedsiębiorców, Wolters Kluwer P. 2022).

Reasumując, dopiero dalsze zbycie udziałów/akcji otrzymanych w drodze restrukturyzacji w zamian lub obok dotychczas posiadanych udziałów może być opodatkowane tak samo, jak zyski związane ze zbyciem tych dotychczas posiadanych papierów, o czym stanowi art. 8 ust. 6 Dyrektywy. Zastosowanie tego przepisu pozostawiono do wyboru państw członkowskich. Innymi słowy, jeżeli udziałowiec dokona zbycia otrzymanych po restrukturyzacji papierów wartościowych, ta transakcja może zostać odpowiednio opodatkowana (zob. W Varga, Komentarz do dyrektywy 2009/133/WE dotyczącej opodatkowania fuzji, podziałów i przekształceń spółek, LEX/el. 2015). Ustawodawca unijny w art. 8 ust. 6 Dyrektywy nie wykluczył możliwości opodatkowania zysków, powstających z kolejnego przekazania otrzymanych papierów wartościowych, jednak intencją wprowadzenia tego przepisu nie było utrudnianie podatnikom wielokrotnych restrukturyzacji, a zapewnienie, że państwo członkowskie mimo restrukturyzacji zachowa prawo do opodatkowania wzrostu wartości udziałów posiadanych przez udziałowców spółki przejmowanej, który miał miejsce do momentu połączenia.

O prawidłowości wykładni przedstawionej powyżej świadczą, oprócz cytowanego już powyżej wyroku WSA w Poznaniu, także orzeczenia:

-WSA w Warszawie z 5 czerwca 2025 r. sygn. III SA/Wa 513/25,

-WSA w Warszawie z 21 listopada 2023 r., sygn. III SA/Wa 1657/23,

-WSA w Olsztynie z 28 czerwca 2023 r., sygn. I SA/Ol 118/23,

-WSA w Gliwicach z 28 kwietnia 2023 r., sygn. I SA/G114/23.

Zdaniem Wnioskodawcy, w sprawie należy dokonać prounijnej wykładni przepisów art. 24 ust. 8 ustawy o PIT z pominięciem, niezgodnego z przepisami Dyrektywy, przepisu art. 24 ust. 8db u.p.d.o.f. Wykładnia prounijna, tj. interpretacja prawa krajowego w świetle tekstu oraz celu Dyrektywy, po to by osiągnąć rezultat, o którym mowa w art. 288 TFUE, stanowi obowiązek organów podatkowych, a więc powinna ona iść tak daleko, jak to jest możliwe, aby osiągnąć rezultat założony w dyrektywie (zob. wyrok TS z dnia 13 listopada 1990 r., w sprawie Marleasing SA, C-106/89, pkt 8). Jeśli norma prawa krajowego jest sprzeczna z normą prawa wspólnotowego to – mając na względzie ścisłe powiązanie zasady bezpośredniego skutku z zasadą pierwszeństwa prawa wspólnotowego – zastosowanie będzie miała norma wspólnotowa, gdy przepis prawa unijnego, na który powołuje się podatnik jest dostatecznie jasny, precyzyjny i bezwarunkowy (por. wyrok TSUE z dnia 23 lutego 1994 r., w sprawie C-236/92 oraz wyrok ETS z dnia 19 stycznia 1982 r., w sprawie C-8/81, Ursula Becker przeciwko Finanzamt Munster-lnnenstadt i wyrok NSA z dnia 28 lutego 2013 r., o sygn. akt I FSK 615/12). Sąd krajowy, w niniejszej sprawie, miał podstawy do zastosowania normy Dyrektywy z pominięciem wadliwego unormowania krajowego z ustawy o PIT.

Przepis krajowy art. 24 ust. 8db ustawy o PIT, wprowadzający ograniczenie neutralności podatkowej w zakresie drugiej (i późniejszej) reorganizacji (wymiany udziałów, podziału, połączenia), w ramach której dochodzi do objęcia udziałów, jest sprzeczny z Dyrektywą, jako że ogranicza neutralność podatkową czynności reorganizacyjnych, które zgodnie z tą dyrektywą są neutralne podatkowo. Artykuł 8 ust. 1 Dyrektywy – mający zastosowanie w przypadku, m.in., wymiany udziałów, połączeń, podziałów (w tym przez wydzielenie) – należy interpretować bowiem w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie regulacji krajowej, tj. 24 ust. 8db ustawy o PIT, uzależniającej możliwość skorzystania z tego przepisu od wymogu, aby wnoszone przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów, podziału, połączenia. Literalna, jak i celowościowa wykładnia art. 8 ust. 6 Dyrektywy prowadzi do wniosku, że przepis ten potwierdza zasadę odroczenia opodatkowania zysków po stronie udziałowców lub akcjonariuszy, do czasu ich realizacji, natomiast nie ogranicza w zakresie neutralności ilości dokonywanych transakcji wymiany udziałów, połączeń, podziałów.

Wnioskodawca podkreśla, że na organach spoczywa obowiązek badania poprawności implementacji Dyrektywy do krajowych aktów prawnych (WSA w Poznaniu w wyroku z 3 grudnia 2024 r., sygn. I SA/Po 555/24, NSA z dnia 11 grudnia 2011 r., o sygn. akt I FSK 1565/11).

Zgodnie z art. 91 ust. 3 Konstytucji RP prawo wtórne stanowione przez organizację międzynarodową jest stosowane bezpośrednio i powinno mieć pierwszeństwo przed ustawami – jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez nasz kraj umowy konstytuującej tę organizację, która to ratyfikowana umowa – zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji RP – jest źródłem obowiązującego w kraju prawa. Dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie UE, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Wynika z tego, że – co do zasady – dyrektywy, w przeciwieństwie do rozporządzeń, nie zawierają przepisów prawa unijnego bezpośrednio obowiązującego w porządku prawnym państwa członkowskiego, lecz państwo takie ma obowiązek implementować przepisy dyrektywy do krajowego prawodawstwa w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty przez dyrektywę. W tym znaczeniu jest ona źródłem prawa dla państw członkowskich, zobowiązując te państwa oraz ich organy do wdrożenia przepisów dyrektywy do ich porządków prawnych. Organ wydający indywidualną interpretację w zakresie prawa krajowego nie może zatem pominąć przepisów dyrektyw, jeżeli zakres przedmiotowy tych norm się pokrywa. Tym bardziej, że w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości również w odniesieniu do dyrektyw wypracowana została tzw. zasada pierwszeństwa norm prawa unijnego nad przepisami prawa krajowego (por. orzeczenie ETS z dnia 9 marca 1978 r., w sprawie C-106/77, Simmenthal, Rec 1978, pkt 24). Uwzględnianie zasady pierwszeństwa norm prawa UE w stosunku do prawa krajowego jest obowiązkiem zatem nie tylko sądów państw członkowskich, ale także organów administracji. Organy podatkowe mają także obowiązek przestrzegania prawa i działania w jego granicach, czyli również w granicach prawa wspólnotowego (por. wyrok NSA z dnia 2 kwietnia 2009 r., o sygn. akt I FSK 4/08).

Organem zobowiązanym do stosowania zasady pierwszeństwa prawa unijnego nad normami prawa krajowego jest również organ wydający indywidualne interpretacje. W związku z tym, że proces wydawania indywidualnych interpretacji od stosowania prawa różni tym, że w przypadku indywidualnych interpretacji wykładnia prawa odnosi się nie do zaistniałego stanu faktycznego, a jedynie zaprezentowanego we wniosku o interpretację, to organ udzielający interpretacji zobowiązany jest również do odmowy zastosowania normy krajowej w odniesieniu do hipotetycznego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację, jeżeli prowadziłoby to do wydania indywidualnej interpretacji podatkowej niezgodnej z treścią normy dyrektywy. Za takim stanowiskiem przemawia również to, że indywidualne interpretacje podatkowe podlegają kontroli sądowej, a nałożenie obowiązku stosowania prawa unijnego jedynie na sądy, przy równoczesnym braku takiego obowiązku w odniesieniu do organów administracyjnych, prowadziłoby do przyjmowania z góry podwójnego standardu stosowania prawa i powodowałoby stan niepewności.

W konsekwencji organ udzielający interpretacji w trybie art. 14b § 1 Ordynacji Podatkowej w odniesieniu do hipotetycznego zdarzenia przyszłego, wynikającego z wniosku o interpretację, zobowiązany jest do wykładni przepisów ustawy o PIT w świetle celów i brzmienia Dyrektywy, jeżeli przepisy te odnoszą się do przedstawionego opisu, a w przypadku stwierdzenia sprzeczności przepisów prawa krajowego z normami wynikającymi z tej Dyrektywy do odmowy zastosowania przepisów prawa krajowego (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 28 kwietnia 2023 r., o sygn. akt I SA/Gl 14/23 i wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 listopada 2023 r., o sygn. akt III SA/Wa 1657/23).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

W myśl art. 24 ust. 5 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 24 ust. 5 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W przypadku podziału przez wydzielenie podatnik (wspólnik spółki dzielonej) może uzyskać przychód (dochód), o którym mowa w ww. przepisach, jeśli:

·otrzyma dopłaty w gotówce lub/i;

·majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce dzielonej nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie natomiast z art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

W odniesieniu do kategorii dochodów wskazanych w art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca przewidział przesunięcie momentu ich opodatkowania – o ile są spełnione szczególne warunki określone w ustawie.

I tak, zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Warunki zastosowania powołanego przepisu określają:

·art. 24 ust. 8da ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

·art. 24 ust. 8db ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Niespełnienie któregokolwiek z warunków wymienionych w powyższych przepisach powoduje, że uzyskany przychód (dochód) nie będzie korzystał z neutralności podatkowej w momencie podziału spółek.

Z art. 24 ust. 8db pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ta neutralność podatkowa podziału spółek została ograniczona wyłącznie do pierwszej czynności restrukturyzacyjnej.

Z perspektywy spółek biorących udział w podziale neutralność podatkowa uzależniona jest zatem od tego czy powyższa czynność reorganizacyjna jest pierwsza, czy też kolejna (uwzględniając zarówno połączenia, podziały, jak i wymiany udziałów).

Z opisu Pana sprawy wynika, że spółka X Spółka Akcyjna (dalej jako: „X S.A.” lub „Spółka”) powstała w wyniku przekształcenia Y Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa (dalej jako: „Spółka Przekształcona”), w której był Pan wspólnikiem – komandytariuszem. W wyniku przekształcenia objął Pan (…) zwykłych akcji imiennych serii A w Spółce. (…) października 2018 r. nastąpiło połączenie Spółki (jako spółki przejmującej) oraz spółki pod firmą Z Sp. z o.o. (jako spółki przejmowanej) przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą. W wyniku tego połączenia (będąc również udziałowcem Z Sp. z o.o.) otrzymał Pan (…) uprzywilejowanych akcji imiennych serii B spółki X S.A, niezależnie od posiadanych już (…) akcji zwykłych imiennych serii A tej spółki (X S.A.). Obecnie posiada Pan: (…) szt. akcji Spółki serii A objętych w wyniku przekształcenia Spółki Przekształconej w X S.A. oraz (…) szt. akcji Spółki serii B objętych w wyniku połączenia w zamian za udziały w spółce przejmowanej (Z Sp. z o.o.). Rozważa Pan podział Spółki przez wydzielenie w trybie art. 529 ust. 1 pkt 4 KSH. Tym samym, ze struktur Spółki wydzielona zostanie część majątku Spółki stanowiąca zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa Spółki (dalej jako: „ZCP”), która przeniesiona zostanie na nowo zawiązaną spółkę akcyjną. Planowany podział ma na celu wydzielenie działalności w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami własnymi (prowadzonej w ramach ZCP) i przeniesienie jej do odrębnego podmiotu (tj. do nowo zawiązanej spółki akcyjnej w trybie podziału przez wydzielenie) przy jednoczesnym pozostawieniu działalności gospodarczej, związanej z prowadzeniem (…), w dotychczasowej Spółce. Zakłada się, że w wyniku podziału przyjęta przez Pana wartość akcji przydzielonych przez spółkę nowo zawiązaną nie będzie wyższa niż wartość akcji w spółce dzielonej, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału. Nowo zawiązana spółka, na którą przeniesiona zostanie wydzielona ze spółki ZCP, oraz Spółka są podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zatem w Pana przypadku nie zostanie spełniony warunek określony w art. 24 ust. 8db pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w opisanej sprawie doszło do nabycia akcji w spółce dzielonej, tj. X S.A., w wyniku połączenia Spółki S.A. i spółki Z Sp. z o.o. przez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej (Z Sp. z o.o.) na spółkę przejmującą (X S.A.).

W konsekwencji planowany podział nie będzie dla Pana neutralny podatkowo i spowoduje powstanie przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, w odniesieniu do powołanej przez Pana w stanowisku Dyrektywy Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz.U.UE.L z 25 listopada 2009 r. Nr 310 , dalej: „Dyrektywa”), wskazuję, że Dyrektywa unijna jest unijnym aktem prawnym kierowanym wyłącznie do poszczególnych państw członkowskich, a nie do ich obywateli, czy podmiotów działających na terytorium danego państwa członkowskiego, w związku z czym nie może być ona bezpośrednio stosowana do opodatkowania dochodów uzyskiwanych przez podmioty gospodarcze działające na terytorium Polski. Dyrektywa unijna nie stanowi ratyfikowanej umowy międzynarodowej, jest środkiem ogólnym wskazującym określone działania, a zatem nie ma ona pierwszeństwa przed obowiązującą w danym kraju ustawą podatkową. Dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie, do którego jest kierowana. W odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Podsumowanie: podział spółki X S.A. przez wydzielenie zorganizowanej części przedsiębiorstwa i objęcie przez Pana akcji w nowo zawiązanej spółce nie będzie w Pana przypadku neutralny podatkowo i spowoduje po Pana stronie powstanie przychodu, o którym mowa w art. 24 ust. 5 pkt 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ponadto wskazuję, że powołane we wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości kwestii poruszonych w tej interpretacji. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, stwierdzam, że tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w tym postępowaniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.