Interpretacja indywidualna

 – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 lipca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

18 listopada 2005 r. Pan i Pana żona zawarli z bankiem Y (obecnie X) umowę o kredyt hipoteczny nr (...). Przedmiotem umowy było udzielenie kredytu na kwotę 66.861,38 CHF. Wypłata kredytu nastąpiła w walucie PLN przy zastosowaniu kursu kupna walut w Banku z dnia wypłaty kredytu. Kredyt został wypłacony przez Bank w sześciu transzach w łącznej kwocie 164.727,84 zł.

W wyniku mediacji z bankiem, które toczyły się prawie 2 lata, została podpisana ugoda zawarta w wyniku mediacji przeprowadzonych w (...) (sygnatura (...)) zmieniająca umowę (...) w dniu 20 września 2024 r., na mocy której:

•   pozostałe do spłaty zadłużenie w kwocie 4.564,52 CHF zostało przeliczone po średnim kursie NBP na kwotę 20.635,74 zł, a następnie Bank zwolnił Państwa z długu (umorzył zadłużenie);

•   Bank wypłacił Państwu kwotę 80.000 zł (po 40.000 zł dla Pana i żony), co jest zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytowej przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, wystawiając jednocześnie PIT-11 dla Pana i żony na kwoty 40.000 dla każdego z Państwa.

Do dnia zawarcia ugody, tj. 20 września 2024 r., od początku trwania umowy uiścili Państwo na rzecz banku jako raty kapitałowo odsetkowe płacone każdego miesiąca w całkowitej kwocie 258.033 zł. Jest Pan wraz z żoną współwłaścicielem nieruchomości, na nabycie której został zaciągnięty kredyt – na zasadzie małżeńskiej ustawowej wspólności majątkowej. Pan i żona spełniają przesłanki do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102), albowiem kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej przed 15 stycznia 2015 r., został zabezpieczony hipotecznie i nie korzystali Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku od umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Natomiast co do kwoty 80.000 zł wypłaconej przez bank w związku z rozliczeniem umowy to nie mają Państwo pewności, czy stanowi ona przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – stąd wniosek o interpretację i treść zawartego w niej pytania.

Pytanie

Czy wypłacona przez bank kwota 40.000 PLN w związku z rozliczeniem umowy na Pana rachunek i wystawienie przez Bank PIT-11 stanowi dla Pana przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, wypłacona przez bank kwota 80.000 zł (40.000 dla Pana i 40.000 dla żony) w związku z rozliczeniem umowy nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, albowiem w istocie stanowi zapłatę przez bank części świadczeń wpłaconych przez Pana i żonę z Państwa własnych środków pieniężnych na poczet rat wynikających z harmonogramu spłat umowy kredytu. Wpłata ta nie powoduje powstania po Pana stronie przysporzenia majątkowego – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie ich pasywów, gdyż są to środki pieniężne wpłacone uprzednio na poczet spornej umowy kredytu. Analizując Pana przypadek mamy do czynienia z sytuacją, że suma wpłat dokonanych przez Pana i żonę na rzecz banku z tytułu umowy kredytu pomniejszona o kwotę dodatkową otrzymaną z banku nie jest mniejsza niż kwota uzyskanego przez Państwa kapitału z tytułu umowy kredytu i uważa Pan, iż wypłata dokonana przez bank dodatkowej kwoty pieniężnej w ramach zawarcia ugody nie stanowi przychodu po Pana stronie.

Podkreślenia wymaga fakt, że w wyniku ugody otrzymali Państwo (Pan i żona) z powrotem własne środki – a konkretnie zapłacone bankowi kwoty, które zostały nadpłacone ponad wypłacony im kapitał kredytu (i to nie wszystkie, bo część nadpłaconych ponad kapitał kwot ostatecznie pozostaje w posiadaniu banku). Z tych też przyczyn wypłata przez Bank kwoty dodatkowej w wysokości 80.000 zł (po 40.000 dla każdego z Państwa) nie stanowi przychodu, albowiem w istocie stanowi zwrot przez bank części świadczeń wpłaconych przez Pana i żonę z Państwa środków pieniężnych na poczet rat wynikających z harmonogramu spłat umowy kredytu.

Biorąc zatem pod uwagę charakter tej czynności, wpłata przez bank na rachunek bankowy Pana i żony środków pieniężnych wynikających z przyjętego przez Strony w ugodzie sposobu rozliczenia umowy nie powoduje powstania po Pana stronie przysporzenia majątkowego – ani poprzez zwiększenie aktywów ani poprzez zmniejszenie ich pasywów, gdyż są to środki pieniężne wpłacone uprzednio na poczet spornej umowy kredytu. Nie ma zatem podstaw, aby ww. kwotę uznać za przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 u PIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

•   dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

•   dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Jak wskazał Pan we wniosku, wypłacona Panu przez Bank kwota jest zwrotem środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy kredytowej przekazał Pan na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych.

Wobec tego jej otrzymanie nie skutkuje uzyskaniem jakiejkolwiek dodatkowej korzyści ekonomicznej. W konsekwencji otrzymana przez Pana kwota nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy. Tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanym we wniosku. Przyjęto więc za Panem, że wypłacona Panu przez bank kwota stanowi nadpłatę ponad należną bankowi spłatę zadłużenia. Rolą postępowania interpretacyjnego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym (treścią ugody). Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pana chroniła.

Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, ta interpretacja dotyczy tylko Pana. Nie wywołuje skutków prawnych dla Pana żony, która w celu otrzymania interpretacji może złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy  z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.