Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 września 2025 r. wpłynął Pani wniosek z 2 września 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani pismem z 6 października 2025 r. (wpływ 6 października 2025 r.) – w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W listopadzie 2005 r. zawarła Pani z umowę o kredyt hipoteczny z (…) wysokości (…) CHF (podniesiony aneksem do kwoty (…) franków szwajcarskich) na zakup mieszkania. Faktyczna wypłata kwoty kredytu nastąpiła w walucie polskiej w wysokości nie wyższej niż (…) zł. Kredyt posłużył Pani do zakupu mieszkania, został zawarty na 20 lat. Kredyt w dalszym ciągu jest spłacany.

W skutek zawarcia w umowie klauzul niedozwolonych oraz z uwagi na znaczne wahania kursowe franka szwajcarskiego, kapitał został w znacznym w stopniu nadpłacony.

Z uwagi na powyższe po prowadzonych rozmowach z bankiem przed wystąpieniem na drogę sądową zmierzającą do unieważnienia kredytu oraz zwrotu nadpłaconego kredytu, bank złożył propozycję ugodową, zgodnie z którą; kwota aktualnego zadłużenia zostanie przewalutowana na PLN oraz umorzona w wysokości ok. (…) zł oraz zostanie wypłacona Pani kwota ok. (…) zł (stan na dzień 1 sierpnia 2025 r.).

Bank poinformował Panią, iż kwota jaka zostanie wypłacona stanowi Pani przychód, zatem wystawiony będzie PIT-11.

Bank wystawił Pani zaświadczenie, iż w wyniku spłaty rat kapitałowych i odsetkowych na dzień 29 kwietnia 2025 r. dokonała Pani operacji z rachunku prowadzonego w walucie PLN na kwotę (…) oraz z rachunków prowadzonych w walucie CHF w kwocie (…).

Bank proponując ugodę nie chce w niej ująć i nazwać klauzul nieuczciwych - klauzulami abuzywnymi pomimo, iż w umowie one występują.

W uzupełnieniu wniosku podała Pani, że w wyniku zawarcia ugody Bank zwróci Pani środki pieniężne uprzednio wpłacone przez Panią.

Zgodnie z zaświadczeniem uzyskanym z banku w ramach wykonywania umowy o kredyt hipoteczny (podniesiony aneksem) wpłaciła Pani (na dzień 29 kwietnia 2025 r.) w walucie CHF - (…) (przy kursie NBP z dnia 3 października 2025 r. - 4,5527) stanowi to kwotę (…) zł oraz (…) PLN.

Nadmienia Pani, iż kredyt jest nadal spłacany, w związku z powyższym kwota ta również na chwilę obecną wzrosła. Kwota wpłaty do banku jest wyższa ((…) PLN - (…) PLN kwota kredytu = (…) PLN nadpłaty). Suma dokonanych wpłat do banku przewyższa kwotę, którą bank Pani wypłaci przy podpisaniu ugody, mianowicie suma wpłat do banku jak wskazano wyżej wynosi (...) PLN, natomiast bank wypłaci Pani (…) PLN. Kwota wpłat przewyższa więc wypłatę o (…) PLN.

Kwota zwrotu środków będzie stanowiła spłaty raty kapitału i spłata odsetek. Na mocy ugody proponowanej przez Bank wskazano w opisie zdarzenie przyszłego dochodu dla przewalutowania kredytu na złotówki. Zgodnie z projektem ugody w związku z rozliczeniem umowy bank wypłaci Pani kwotę (…) zł (stan na dzień 1 sierpnia 2025 r.).

Na mocy umowy kredytowej (aneksowanej) Bank wypłacił Pani kwotę kredytu w wysokości (…) zł. Podczas wykonywania umowy wpłaciła Pani zgodnie z zaświadczeniem kwotę - (…) CHF oraz (…) PLN (rat kapitałowych wraz z ratami odsetkowymi).

Wobec powyższego kredyt został nadpłacony ponad kapitał, środki wypłacone na mocy ugody będą mniejsze od kwoty nadpłaconego kapitału. Należy podkreślić, iż aktualnie w związku z faktem, iż kredyt jest w dalszym ciągu wykonywany kwoty mogą ulec zmianie, co w Pani ocenie nie ma wpływu na końcowe rozliczenia, bowiem kwota która zostanie wypłacona (urealniona o spłacane nadal raty) nie przekroczy nadpłaty jaką wykonała Pani ponad kapitał.

Zgodnie z zaświadczeniem uzyskanym z banku w ramach wykonywania umowy o kredyt hipoteczny (podniesiony aneksem) wpłaciła Pani (na dzień 29 kwietnia 2025 r.) w walucie CHF (…) (przy kursie NBP z dnia 3 października 2025 r. - 4,5527) stanowi to kwotę (…) zł oraz (…) PLN, w sumie (…) PLN. Oznacza to, że kapitał ((…) PLN) został nadpłacony o (…) PLN. Kwota wypłacona na mocy ugody w wysokości (…) PLN jest mniejsza niż kwota nadpłaty o (…) PLN.

Pytanie

Czy w związku z przedstawioną sytuacją zwrot nadpłaconego kapitału podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie, kwota proponowana przez bank - jako wypłata na rzecz Kredytobiorcy - stanowi jedynie część nadpłaconego kapitału i nie stanowi przychodu, w związku z czym nie powinna podlegać opodatkowaniu, natomiast kwota którą ma Pani otrzymać będzie ekwiwalentem poniesionych wydatków związanych ze spłatą kredytu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

• dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz
• dochodów, od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanego na podstawie art. 22 ustawy Ordynacja podatkowa (rozporządzenie takie może być wydane w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników).

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanego przepisu, ustawodawca przyjął zasadę, że przychodem są:

• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;
• pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów. W języku powszechnym mianem „źródła” określane jest „to, co stanowi początek czegoś”, „przyczyna czegoś”, a synonimami tego pojęcia są m.in. czynnik sprawczy, powód, pochodzenie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Jak stanowi art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody. W doktrynie prezentowany jest również pogląd, zgodnie z którym kauzalność ugody przejawia się w określeniu zarzutów, którymi mogą się posłużyć strony po zawarciu ugody. Tak więc ugoda jest czynnością, realizowaną w drodze wzajemnych ustępstw stron, zmierzającą do uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnienia ich wykonania albo uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.

Z kolei instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Wskazała Pani, że bank zwróci Pani środki pieniężne uprzednio wpłacone przez Panią do banku. Suma dokonanych wpłat do banku przewyższa kwotę, którą bank wypłaci Pani przy podpisaniu ugody, mianowicie suma wpłat do banku jak wskazano wyżej wynosi (…) PLN, natomiast bank wypłaci Pani (…) PLN. Kwota wpłaty do banku jest wyższa (( …) PLN nadpłaty). Kwota zwrotu środków będzie stanowiła kwoty spłaty raty kapitału i spłaty odsetek. Kredyt został nadpłacony ponad kapitał, środki wypłacone na mocy ugody będą mniejsze od kwoty nadpłaconego kapitału.

Wobec powyższego, skoro kwota, która bank Pani wypłaci będzie stanowić zwrot nadpłaconego ponad to co przysługiwało bankowi, kredytu – środków pieniężnych, które wcześniej, przekazała Pani na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, to stwierdzam, że zwrot ten nie będzie stanowił dla Pani przychodu. Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu Pani majątku.

Zatem, uzyskane w ramach ugody ww. środki pieniężne nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, klasyfikowanym do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie będzie miała Pani obowiązku rozliczenia tych środków pieniężnych dla celów podatkowych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.