Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 2 września 2025 r. (data wpływu). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X S.A. z siedzibą w A. i Wnioskodawczyni oraz jej nieżyjący już małżonek 20 października 2006 r. zawarli umowę kredytu mieszkaniowego hipotecznego (...) nr (...) (NRB nr (...)). Kredyt został w całości przeznaczony na finansowanie własnych celów mieszkaniowych, tj. na budowę domu mieszkalnego położonego w B. przy ul. C., działka nr 111/1.

W związku z ww. umową kredytową powstał spór między X S.A. z siedzibą w A. a Wnioskodawczynią, dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umowy oraz jej ważności.

Sprawa w tym przedmiocie toczy się przed Sądem Okręgowym (...) pod sygnaturą (...), z powództwa Wnioskodawczyni, tj. Kredytobiorcy przeciwko bankowi. Kredyt został przedterminowo spłacony w całości 1 stycznia 2024 r.

Celem zarówno banku, jak i Wnioskodawczyni, jest polubowne zakończenie sporu oraz usunięcie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy poprzez zawarcie ugody. Ugoda ma obejmować zmianę umowy w zakresie waluty kredytu, wysokości oraz zasad spłaty wierzytelności. W związku z tymi zmianami, po podpisaniu ugody bank wypłaci Wnioskodawczyni tytułem części spłaconego kapitału i odsetek kwotę w łącznej wysokości 138.868,17 zł oraz „Dodatkową Kwotę” w wysokości 194.064,61 złotych, która w uproszczeniu stanowi zwrot nadpłat dokonanych w trakcie trwania umowy kredytowej, wynikających z deprecjacji złotówki oraz spłat odsetek i kapitału. „Kwota Dodatkowa” stanowi zwrot różnicy między uiszczonymi kwotami z tytułu rat kapitałowo-odsetkowych, a wypłaconą w złotych kwotą kredytu. Wypłata „Kwoty Dodatkowej” będzie tylko i wyłącznie zwrotem środków wpłaconych uprzednio Bankowi w celu wypełnienia obowiązków z zakwestionowanej umowy finansowania hipotecznego walutowego, które przekraczają wartość spłat przypadających na wypłacony kapitał finansowania w PLN. W uproszczeniu można określić, że „Dodatkowa Kwota” jest formą zwrotu wpłat dokonanych w trakcie trwania umowy finansowania z tytułu odsetek i spłaty kapitału. „Dodatkowa Kwota” obejmuje w tym przypadku wyłącznie nadpłatę dokonaną ponad nominalną wartość kapitału wypłaconego z Banku.

W ujęciu ekonomicznym wypłacane świadczenie stanowi zwrot Klientowi. Jak wyjaśniono w indywidualnej interpretacji z 29 listopada 2024 r. sygn. 0112-KDIL2-1.4011.676.2024.2.TR, wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, którą otrzymał Bank: „bez względu na sposób określenia wypłacanego świadczenia w treści zawieranych ugód, czy treści przepisów wewnętrznych Banku, w ujęciu ekonomicznym wypłacane świadczenie stanowi zwrot Klientowi świadczeń, które uprzednio wpłacił do Banku i nie powoduje faktycznego przyrostu w jego majątku, a jedynie "wyrównanie" wcześniejszego zmniejszenia tego majątku”.

Uzupełnienie

Kredyt został zaciągnięty na kwotę 385 994,72 PLN, tj. taką łącznie kwotę Wnioskodawczyni otrzymała od banku.

Łączna suma wpłacona przez Wnioskodawczynię na rzecz banku z tytułu wszystkich należności wchodzących w skład kwoty wierzytelności wynosi:

‒435 349,24 PLN, oraz

‒77.586,36 CHF, która to kwota po przeliczeniu na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień ostatecznej spłaty kredytu stanowi kwotę 363 321,41 PLN,

co daje łącznie kwotę: 798 670,65 PLN (kwota łączna).

Pytanie

Czy wypłata Wnioskodawczyni tytułem części spłaconego kapitału i odsetek kwoty w łącznej wysokości 138.868,17 zł oraz wypłata „Dodatkowej Kwoty” w wysokości 194.064,61 zł zawartych w propozycji ugody między X S.A. z siedzibą w A. a Wnioskodawczynią, stanowiących zwrot wcześniej wpłaconych Bankowi środków w ramach umowy finansowania hipotecznego walutowego, podlega opodatkowaniu jako przychód na gruncie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej – na jakich zasadach?

Pani stanowisko w sprawie

Zwrot Wnioskodawczyni tytułem części spłaconego kapitału i odsetek kwoty w łącznej wysokości 138.868,17 zł oraz wypłata „Dodatkowej Kwoty” w wysokości 194.064,61 zł zawartych w propozycji ugody między X S.A. z siedzibą w A. a Wnioskodawczynią z uwagi na fakt, iż stanowić będą zwrot wcześniej wpłaconych Bankowi środków w ramach umowy finansowania hipotecznego walutowego, nie podlegają opodatkowaniu jako przychód na gruncie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie stanowią przysporzenia w majątku Wnioskodawczyni, a jedynie zwrot uprzedniego uszczuplenia majątku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Powołany przepis wyraża tzw. zasadę powszechności opodatkowania. Regułą jest, że każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną podlega opodatkowaniu, wyjątkiem zaś jest sytuacja, gdy dochód opodatkowaniu nie podlega. Wyjątki od omawianej zasady dotyczą:

‒dochodów, które zostały wprost wymienione przez ustawodawcę w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jako zwolnione z podatku oraz

‒dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

W myśl art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 25e, art. 29-30cb, art. 30da-30dh, art. 30e-30g, art. 30j-30p oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Jak wynika z powołanego przepisu – co do zasady – przychodem są:

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały otrzymane przez podatnika – tj. takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik rzeczywiście „dostał, odebrał, zainkasował, objął w posiadanie”;

·pieniądze i wartości pieniężne, które zostały postawione do dyspozycji podatnika – tj. takie przysporzenia, które zostały mu faktycznie udostępnione/przekazane do odbioru; takie pieniądze i środki pieniężne, które podatnik ma możliwość włączyć do swojego władztwa, a więc ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy i wartości pieniężnych i nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone pieniądze i wartości pieniężne do dyspozycji podatnika.

Pojęcie przychodu wiąże się zatem z przysporzeniem majątkowym po stronie podatnika, z wartością wchodzącą do jego majątku. Przychodami w rozumieniu art. 11 powołanej ustawy mogą być tylko takie świadczenia, które nie mają charakteru zwrotnego. Skoro bowiem przychód jest określonym przyrostem majątkowym po stronie podatnika, jego otrzymanie musi mieć charakter definitywny.

Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów (obejmujący m.in. kwestię uwzględniania kosztów uzyskania przychodów dla celów ustalenia dochodu z danego źródła przychodów).

Źródła przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich ustawodawca wyodrębnił – w punkcie 9 ww. przepisu – „inne źródła”.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 tejże ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w treści art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę w przytoczonym już wcześniej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

Stosownie natomiast do treści art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2025 r. poz. 1071):

Przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W opisie zdarzenia wskazała Pani, że 20 października 2006 r. na mocy umowy z X S.A. z siedzibą w A. udzielono kredytu, który został w całości przeznaczony na finansowanie własnych celów mieszkaniowych, tj. na budowę domu mieszkalnego. Kredyt został zaciągnięty na kwotę 385 994,72 PLN, tj. taką łącznie kwotę otrzymała Pani od banku.

W związku z ww. umową kredytową powstał spór między X S.A. z siedzibą w A. a Panią, dotyczący skuteczności poszczególnych postanowień umowy oraz jej ważności. Kredyt został przedterminowo spłacony w całości 1 stycznia 2024 r.

Celem zarówno banku, jak i Pani jest polubowne zakończenie sporu oraz usunięcie niepewności co do roszczeń wynikających z umowy poprzez zawarcie ugody. Ugoda ma obejmować zmianę umowy w zakresie waluty kredytu, wysokości oraz zasad spłaty wierzytelności. W związku z tymi zmianami, po podpisaniu ugody bank wypłaci Pani tytułem części spłaconego kapitału i odsetek kwotę w łącznej wysokości 138.868,17 zł oraz „Dodatkową Kwotę” w wysokości 194.064,61 złotych. „Kwota Dodatkowa” stanowi zwrot różnicy między uiszczonymi kwotami z tytułu rat kapitałowo-odsetkowych, a wypłaconą w złotych kwotą kredytu. Wypłata „Kwoty Dodatkowej” będzie wyłącznie zwrotem środków wpłaconych uprzednio bankowi w celu wypełnienia obowiązków z zakwestionowanej umowy finansowania hipotecznego walutowego, które przekraczają wartość spłat przypadających na wypłacony kapitał finansowania w PLN. Określiła Pani, że „Dodatkowa Kwota” jest formą zwrotu wpłat dokonanych w trakcie trwania umowy finansowania z tytułu odsetek i spłaty kapitału. „Dodatkowa Kwota” obejmuje w tym przypadku wyłącznie nadpłatę dokonaną ponad nominalną wartość kapitału wypłaconego z banku.

Z przytoczonej w niniejszej interpretacji definicji przychodu, zawartej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wywieść należy, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.

Zatem, jeśli faktycznie na podstawie opisanej ugody dotyczącej kredytu hipotecznego udzielonego w CHF otrzyma Pani zwrot zapłaconej ponad kapitał kwoty, a tym samym kwota ta – jak Pani wskazała – obejmuje wyłącznie nadpłatę dokonaną ponad nominalną wartość kapitału wypłaconego z banku, to uznać trzeba, że nie uzyska Pani faktycznie korzyści majątkowej, która mogłaby zostać potraktowana jako trwałe przysporzenie w Pani majątku, spełniając w ten sposób definicję przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym, w związku z wypłatą przez bank części spłaconego kapitału i odsetek kwoty w łącznej wysokości 138.868,17 zł oraz wypłata „Dodatkowej Kwoty” w wysokości 194.064,61 zł zawartych w propozycji ugody, które to kwoty nie będą stanowić dla Pani przysporzenia i będą jedynie zwrotem dokonanej wpłaty na poczet rat kredytowych, po Pani stronie nie powstanie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji nie wystąpi również obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.

Wobec braku przychodu do opodatkowania, w związku z wypłatą ww. kwoty, nie powstanie po Pani stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.