Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 lipca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 września 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W związku z przeprowadzaną restrukturyzacją w Spółce zatrudniana przez Państwa pracownica otrzymała wypowiedzenie zmieniające. Odmówiła przyjęcia nowych warunków, a umowa uległa rozwiązaniu. Pracownica następnie złożyła odwołanie od wypowiedzenia.

W związku z tym 19 maja 2025 r. została zawarta ugoda między odchodzącą pracownicą a Spółką, która stanowi załącznik do protokołu posiedzenia przygotowawczego z 19 maja 2025 r. (sygn. akt ….) o następującej treści:

Strony oświadczają, że czyniąc sobie wzajemne ustępstwa zawierają ugodę o następującej treści:

1.W związku z realizacją postanowień niniejszej ugody strona pozwana zobowiązuje się wypłacić powódce kwotę X (…) tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, w terminie 14 (czternastu) dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku uchybienia uzgodnionemu terminowi płatności.

2.Strony zgodnie oświadczają, że kwota o której mowa w punkcie pierwszym ugody zostanie w całości przekazana na rachunek bankowy, na jaki było przekazywane wynagrodzenie powódki. Dzień zapłaty stanowi dzień uznania rachunku bankowego Powódki.

3.Strony oświadczają, że realizacja postanowień niniejszej ugody wyczerpuje wszelkie roszczenia związane z okolicznościami rozwiązania stosunku pracy pomiędzy powódką, a pozwaną – w zakresie najdalej dopuszczalnym przez prawo.

4.Strony zgodnie oświadczają, że w związku z zawartą ugodą koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego znoszą się wzajemnie.

W związku z zawarciem ugody postępowanie zostało umorzone, a sąd odstąpił od obciążania Spółki kosztami postępowania.

Zgodnie z zawartą umową strona pozwana (tj. Spółka) zobowiązała się wypłacić powódce kwotę X tytułem odszkodowania w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku uchybienia uzgodnionemu terminowi płatności.

Sąd nie zgodził się na wpisanie do ugody stwierdzenia „brutto”, ponieważ założył, że pracownica ma otrzymać na konto kwotę netto. Reprezentujący Spółkę prawnik zgłosił w wyniku tego wątpliwości co do kwestii podatkowych, natomiast sąd przywołał art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i przekazał ustnie, że przyznane odszkodowanie podlega zwolnieniu.

Mając na względzie ostrożność w zakresie realizacji obowiązków płatnika – odszkodowanie zostało wypłacone w kwocie netto i odprowadzony został z tego tytułu podatek dochodowy od osób fizycznych.

Uzupełnienie opisu stanu faktycznego

Na moją prośbę o wskazanie:

podali Państwo, że:

Na moje pytanie o treści:

odpowiedzieli Państwo, że:

Na moje pytanie o treści:

odpowiedzieli Państwo, że:

Na moje pytanie o treści:

odpowiedzieli Państwo, że:

Na moje pytanie o treści:

odpowiedzieli Państwo, że:

Na moje pytanie o treści:

odpowiedzieli Państwo, że:

Na moje pytanie o treści:

odpowiedzieli Państwo, że:

Pytanie

Czy wypłacone odszkodowanie byłej pracownicy, wynegocjowane w ramach ugody zawartej przed sądem pracy, zostało słusznie pomniejszone przez Spółkę o pobraną zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, czy też powinno było zostać wypłacone w całości bez dokonywania potrącenia?

Państwa stanowisko w sprawie

Brak zapisu w ugodzie sądowej, wskazującego, że odszkodowanie jest wypłacone w związku z naruszeniem zasad wynikających z przepisów prawa pracy, będzie skutkował koniecznością zapłaty podatku dochodowego, natomiast odszkodowanie jest zwolnione od składek ZUS, ponieważ zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 316) podstawy wymiaru składek nie stanowią odprawy, odszkodowania i  rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Jeśli w treści przedmiotowej ugody nie zostało wskazane, że wypowiedzenie umowy o pracę zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa, to określone w ugodzie świadczenie nie jest odszkodowaniem wynikającym z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co nie pozwala na zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Do wypłaconego świadczenia nie znajdzie również zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane przez Spółkę byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w związku z tym – przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. artykułu.

Jeśli rozwiązanie umowy nastąpi za porozumieniem stron (czyli za zgodą byłego pracownika), to wypłacone przez Spółkę odszkodowanie byłemu pracownikowi nie będzie rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, a odszkodowanie to będzie rekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W zawartej ugodzie nie wskazano, że wypowiedzenie umowy zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów. Świadczenie nie dotyczy zatem szkody rzeczywistej. Podstawowym warunkiem zwolnienia od opodatkowania jest jego odszkodowawczy charakter. W tej sytuacji zatem wypłacone świadczenie podlega opodatkowaniu w kontekście przewidywanych utraconych korzyści.

Zadośćuczynienie, podobnie jak odszkodowanie, nie korzysta ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. a-g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli wynika ono z umowy lub ugody innej niż ugoda sądowa.

Jeśli ugoda nie określa, że świadczenie stanowiło odszkodowanie lub zadośćuczynienie za naruszenie przepisów prawa pracy, to nie można w takiej sytuacji uznać, że zostały spełnione przesłanki uprawniające do zastosowania zwolnienia przedmiotowego dla odszkodowań pracowniczych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro zaś z zawartej ugody nie wynika, że wypłacone świadczenie stanowiło odszkodowanie lub zadośćuczynienie dotyczące rzeczywistej szkody pracownika (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a-g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) uznać należy, że nie może ono także korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Świadczenie to, pomimo że zostało wypłacone na podstawie ugody sądowej, nie stanowi odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w tym przepisie, a zawarcie ugody przed sądem nie jest równoznaczne z uznaniem zarzutów i roszczeń przedstawionych w złożonym pozwie.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej m.in. w piśmie z dnia 12 listopada 2019 r. (znak pisma: 0115-KDIT2-2.4011.326.2019.2.MU) oraz w piśmie z dnia 26 maja 2025 r. (znak pisma: 0113-KDIPT2-3.4011.219.2025.2.GG).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Opodatkowanie wypłaconego odszkodowania

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Tak szerokie zdefiniowanie pojęcia przychodu pracownika wskazuje, że w każdym przypadku, w którym uzyska on od pracodawcy realną korzyść mającą wymiar finansowy, będzie to rodzić obowiązek zwiększenia jego przychodu, z wyjątkiem świadczeń określonych w katalogu zwolnień przedmiotowych, zawartych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Analiza powyższego przepisu prowadzi do wniosku, że podstawą nabycia prawa do odszkodowań wypłaconych pracownikowi lub byłemu pracownikowi jest łączący lub uprzednio łączący tę osobę z pracodawcą stosunek pracy. Zatem odszkodowania takie stanowią przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony od podatku.

Zwolnienie z opodatkowania wypłaconego odszkodowania

Każde odszkodowanie stanowi przysporzenie majątkowe – przychód podatkowy. Jednakże ustawodawca ze względów celowościowych wprowadził w zakresie niektórych odszkodowań zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, które wynikają m.in. z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Natomiast w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy:

Zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, objęte są odszkodowania lub zadośćuczynienia w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów; lub też jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g tego przepisu.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.):

Zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

·otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

·odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie: ustawy, przepisów wykonawczych do ustawy, układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

·wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

·nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast zwolnienie przedmiotowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, obejmuje swym zakresem odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, których wysokość lub zasady ustalania nie wynikają wprost z regulacji wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy czym ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wyłączone są świadczenia otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz świadczenia dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zakres tego zwolnienia obejmuje tylko odszkodowania lub zadośćuczynienia za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione straty, a nie dotyczy utraconych korzyści. Specyfika prawa podatkowego nakazuje inaczej traktować odszkodowanie lub zadośćuczynienie z tytułu poniesionych przez poszkodowanego strat i świadczenia z tytułu utraconych korzyści. Świadczenia z tytułu utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógł się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono, podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 lub pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest więc jego odszkodowawczy charakter.

Definicja „odszkodowanie”/„zadośćuczynienie” w rozumieniu ustawy Kodeks cywilny

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Podkreślenia wymaga, że to nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/zadośćuczynienia, czy też nie.

Odwołując się do prawa cywilnego stwierdzam, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek, jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071), świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania, bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy:

Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Definicja „odszkodowanie”/„zadośćuczynienie” w rozumieniu ustawy Kodeks pracy

Stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy:

Z kolei, w myśl art. 42 § 3 zd. 1 Kodeksu pracy:

Przepisy Kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik.

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 komentowanego Kodeksu), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 cytowanego Kodeksu), bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 wskazanego Kodeksu).

Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę.

Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 listopada 2007 r. sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik – na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy – poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w  większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

Ocena Państwa sytuacji w kontekście przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

W przedmiotowej sprawie, 19 maja 2025 r. została zawarta ugoda między odchodzącą pracownicą, a Państwem. W związku z zawarciem ugody nie doszło do zmiany sposobu rozwiązania umowy o pracę. Stosunek pracy uległ rozwiązaniu na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 w zw. z art. 42 § 3 zd. 1 Kodeksu pracy. W ugodzie nie przywołano żadnych przepisów prawa pracy i nie zamieszczono dalszych wyjaśnień, ani opisów. Kwotę świadczenia ustalono w drodze obopólnych ustaleń stron przed sądem i pod jego nadzorem. Wysokość ani zasady ustalania wskazanego we wniosku świadczenia nie wynikały z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów ani statutów, o których mowa w art. 9 §1 Kodeksu pracy.

W myśl art. 917 ustawy Kodeksu cywilnego:

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, ugoda jest zawierana w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc, nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. Poza tym, zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Wobec tego zawarta między Państwem, a byłym pracownikiem ugoda sądowa stanowi ugodę w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego.

Kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody, której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę. Trudno zatem uznać, że wypłacone odszkodowanie jest rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, skoro w ugodzie nie wskazano naruszenia przez pracodawcę przepisów prawa pracy, nie stwierdzono, że wypowiedzenie umowy o pracę zostało dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy ani też nie wskazano takich przepisów. Odszkodowanie to ma więc zrekompensować zarobek, jaki pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że kwota świadczenia tytułem rozwiązania umowy o pracę, nie stanowi odszkodowania, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z regulacji, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Do tego świadczenia nie znajduje również zastosowania przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b powyższej ustawy, który dotyczy rekompensaty utraconego zarobku (spodziewanej korzyści).

Wskazuję, że przyznanie przez pracodawcę różnorodnych dodatkowych świadczeń – nawet jeśli nazywane są przez strony umowy „odszkodowaniem” – nie oznacza, że takie świadczenia mają każdorazowo charakter odszkodowawczy, zmierzają do naprawienia szkody. Nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania, czy też nie.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wyrokach sądów, m.in. w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 13 lutego 2019 r. sygn. akt I SA/Gl 1008/18, w którym Sąd wskazał, że: „ (…) Nazwanie świadczenia odszkodowaniem nie oznacza, że obiektywnie posiada ono taki charakter i zawiera się w pojęciu odszkodowania lub zadośćuczynienia korzystającego ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. Skoro bowiem odszkodowanie jest świadczeniem, którego zasadniczym celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, która nastąpiła wbrew woli uprawnionego, natomiast zadośćuczynienie jest świadczeniem z tytułu wyrządzonej szkody niematerialnej (krzywdy), to nie można przyjąć, że uzyskane przez skarżącego świadczenie wypełnia cechy tak rozumianego odszkodowania lub zadośćuczynienia (…)”.

Podobne stanowisko można znaleźć w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 26 lipca 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 2219/16, z którego wynika, że: „Dokonując wykładni art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b u.p.d.o.f należy wreszcie mieć na uwadze, że o charakterze danego świadczenia nie przesądza sama jego nazwa, a rzeczywisty charakter świadczenia. Na gruncie zastosowania tego przepisu należy badać, oprócz jego podstawy prawnej także charakter i funkcje świadczenia, żeby ocenić, czy jest ono zwolnione od podatku. Kwota wynikająca z zawartej ugody, nazwana przez strony odszkodowaniem, nie musi mieć rzeczywiście charakteru odszkodowawczego i odwrotnie – nie sprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem, nie determinuje takiego charakteru tegoż świadczenia. Po drugie, świadczenie wypłacone skarżącej nie posiadało cech odszkodowania. Jak wskazano powyżej, rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło ostatecznie na mocy porozumienia stron (a nie wypowiedzenia umowy o pracę) a zatem z woli skarżącej”.

Powołana definicja ugody pozwala wyróżnić elementy konstrukcyjne tej instytucji. Po pierwsze, zauważyć należy, że umowa ta może być zawarta wyłącznie w sytuacji, gdy między stronami stosunku prawnego istnieje niepewność albo spór, co do roszczeń wynikających z tego stosunku. Po drugie, celem zawarcia ugody jest uchylenie tej niepewności lub sporu. Wreszcie po trzecie, strony dążą do osiągnięcia celu przez wzajemne ustępstwa. Tak więc nieodłącznym elementem ugody są wzajemne ustępstwa stron. W literaturze przedmiotu podkreśla się, że z ustępstwem mamy do czynienia, gdy ktoś rezygnuje z jakiegoś warunku, wymagania, zmniejsza swoje żądania, czy też odstępuje od nich. Ustępstwa mogą polegać m.in. na zrzeczeniu się uprawnień, czy też zarzutów, zaciąganiu zobowiązań, obniżeniu świadczenia itp.

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego (w omawianym stanie faktycznym stosunku pracy) stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

W konsekwencji, w przypadku, w którym wypłata świadczenia następuje na podstawie zawartego przez strony porozumienia (ugody), a więc wyrażonej w ten sposób woli takiego ułożenia wzajemnych relacji prawnych, nie może być mowy o bezprawności działania i naprawieniu wyrządzonej szkody lub krzywdy.

Wobec powyższego, wypłacona przez Państwa kwota odszkodowania na rzecz byłej pracownicy nie będzie również korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo podkreślam, że nie nazwa, lecz rzeczywisty charakter świadczenia decyduje o tym, czy przybiera ono cechy odszkodowania/zadośćuczynienia, czy nie.

Obowiązki płatnika

Jak wynika z art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Z art. 38 ust. 1 przywołanej ustawy wynika, że:

Podsumowanie

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że wypłacone przez Państwa byłej pracownicy świadczenie na podstawie ugody sądowej, nazwane przez strony odszkodowaniem, stanowi dla niej przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem, ponieważ wypłata świadczenia miała swoje źródło w uprzednio łączącym ją z Państwem stosunku pracy. Wskazać należy, że gdyby tego stosunku nie było – pracownica nie miałaby podstaw występować z roszczeniem przeciwko Państwu o zasądzenie odszkodowania w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

Powyższy przychód nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, Państwo jako płatnik, wypłacając byłej pracownicy świadczenie na podstawie zawartej ugody zobowiązani byliście do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wyjaśniam, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy oraz własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji. Zastrzegam zatem, że nie oceniałem, czy świadczenie wypłacone przez Państwa na rzecz byłej pracownicy podlega zwolnieniu od składek ZUS.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.