Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, w związku z zawarciem ugody z bankiem i wypłatą kwoty z tego tytułu. Uzupełnili go Państwo w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 sierpnia 2025 r. (data wpływu 25 sierpnia 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1.Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A.A

ul. (...)

2.Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

B.A

ul. (...)

Opis stanu faktycznego

a)Zawarcie Umowy kredytu.

W dniu (...) 2008 r. wspólnie (jako kredytobiorcy) zawarli Państwo z X z siedzibą w (...) Oddział w (...) (obecnie Y. z siedzibą w (...)) (dalej: „Bank”) Umowę kredytu na cele mieszkaniowe (...) – nr umowy: (...) (dalej: „Umowa”, „Umowa kredytowa”). Umowę zawarli Państwo jako konsumenci w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (k.c.).

Kwota kredytu denominowanego (waloryzowanego) w CHF lub transzy kredytu miała zostać określona według kursu kupna dewiz dla wyżej wymienionej waluty zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy kredytu (§ 2 ust. 2 Umowy). Kredyt przeznaczony miał zostać na budowę domu jednorodzinnego położonego w Z.

Prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego kredytu, odsetek, a także innych związanych z kredytem należności stanowiła m.in. hipoteka kaucyjna do wysokości 440 000 zł ustanowiona na nieruchomości położonej w Z przy ul. A, dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą nr (...), a także cesja na rzecz banku praw z umowy ubezpieczenia budowy domu jednorodzinnego od ognia i innych zdarzeń losowych oraz cesja na rzecz banku praw z umowy ubezpieczenia domu jednorodzinnego od ognia i innych zdarzeń losowych (§ 10 ust. 1).

Kredyt udzielony został w złotych, w kwocie 220 000,00 zł (§ 2 ust. 1 Umowy). Kredyt wypłacony został w złotych (w dwóch transzach). Spożytkowali Państwo otrzymane złote na finansowanie budowy domu jednorodzinnego w Z. Spłacali Państwo bankowi kapitał w złotych. Również odsetki i inne świadczenia względem banku spłacali Państwo w złotych, wpłacając pieniądze na rachunek prowadzony w Banku (rachunek prowadzony w złotych), nie mogli spłacać kredytu żadną walutą obcą. Również hipoteka będąca zabezpieczeniem należności Banku była określona wyłącznie w złotych.

Spłata kredytu odbywała się w ten sposób, że Bank dokonywał ustalenia wysokości raty w CHF, następnie przeliczał ją na złotówki po ustalanym przez siebie, a wskazanym w tabeli, kursie sprzedaży franka szwajcarskiego i otrzymaną wartość pobierał z Państwa rachunku osobistego, jako Kredytobiorców, prowadzonego w złotówkach. Saldo w CHF było pomniejszane o kapitałową część pobranej raty.

b)Reklamacja.

W dniu (...) 2022r. złożyli Państwo Bankowi Reklamację wraz z wezwaniem do zapłaty. W Reklamacji wskazali Państwo, iż w Umowie postanowienia zawarte w § 2 ust. 1, § 2 ust. 2, § 4 ust. 1a, § 9 ust. 2, § 9 ust. 6 to tzw. klauzule abuzywne i Umowa jest umowę nieważną z uwagi na jej sprzeczność z prawem oraz zasadami współżycia społecznego w rozumieniu art. 58 § 1 i § 2 k.c.

c)Złożenie pozwu w Sądzie Okręgowym w (...).

W dniu (...).2023 r. w Sądzie Okręgowym w (...) złożyli Państwo pozew przeciwko Bankowi (sygn. I (...)) o zasądzenie od Banku na Państwa rzecz łącznie do Państwa majątku wspólnego objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską kwoty 378 260,70 złotych, tytułem zwrotu korzyści majątkowej uzyskanej przez pozwanego kosztem powodów bez podstawy prawnej, które to świadczenie było nienależne, a która to kwota stanowi całość wpłaconego przez powodów świadczenia z tytułu nieważnej Umowy z dnia (...).2008 r. o kredyt na cele mieszkaniowe (...) – nr umowy: (...), zawartej pomiędzy powodami a pozwanym X. w (...), którego następcą prawnym jest pozwany Y., wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, oraz ustalenie, iż Umowa z dnia (...).2008 r. o kredyt na cele mieszkaniowe (...) – nr umowy: (...), zawarta pomiędzy powodami a pozwanym X. w (...), którego następcą prawnym jest pozwany Y. jest nieważna.

d)Propozycja Banku zawarcia ugody pozasądowej w formie aneksu do zawarcia Umowy kredytu.

W toku postępowania sądowego Bank złożył Państwu propozycję ugodowego, pozasądowego zakończenia postępowania, w formie aneksu do Umowy kredytowej.

Powodem propozycji ugody zaproponowanej przez Bank była obecna linia orzecznicza w Sądach, które w znacznej większości przyznają rację kredytobiorcom frankowym, uznając całe umowy lub jej zapisy za niedozwolone i unieważniając umowy kredytowe, co jest dla Banków bardzo niekorzystne finansowo.

Zamiarem Banku i Kredytobiorców było polubowne zakończenie sporu i uchylenie stanu niepewności co do roszczeń wynikających z Umowy z Umowy kredytu.

e)Stan rozliczeń Umowy kredytu.

1.wysokość Państwa zadłużenia, które wynika z Umowy kredytu wynosiła 26 965,28 franków szwajcarskich (CHF):

a)kapitał (kwota kapitału do spłaty): 26 135,39 CHF,

b)odsetki: 829,89 CHF,

c)koszty i opłaty: 0 CHF.

2.w tym dniu, tj. 11.06.2025 r. Państwa zadłużenie, po przeliczeniu na złote polskie (zł) po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego, tj. 4,5456, wynosiło:

a)kapitał: 118 801,03 zł,

b)odsetki: 3 772,35 zł,

c)koszty i opłaty: 0 zł.

f)Zawarcie Aneksu – ugoda pozasądowa z Bankiem.

W dniu (...) 2025 r. zawarli Państwo z Bankiem ugodę pozasądową w formie aneksu do umowy kredytu, na mocy którego:

1.Bank umorzył Państwa zobowiązanie z tytułu kredytu w wysokości 26 965,28 CHF (tj. 122 573,38 zł po kursie NBP);

2.Bank zwrócił Państwu kwotę 120 000,00 zł tytułem nadpłaty kredytu w dniu 13 czerwca 2025 r.;

3.Umowa kredytu wygasła w dniu 13 czerwca 2025 r.

Ponadto:

a)Z treści zawartej ugody z Bankiem nie wynika wprost sposób wyliczenia kwoty, którą Bank wypłacił, jednakże ugoda jest nieodłącznym elementem rozliczenia zawartej Umowy kredytowej z Bankiem w sposób dobrowolny;

b)Kredyt był przeznaczony wyłącznie na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej;

c)Nie korzystali Państwo z umorzenia innego kredytu mieszkaniowego;

d)Złożyli Państwo oświadczenia wymagane przez rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Uzupełnienie

Umowę kredytową zawarli Państwo z Y który jest bankiem krajowym działającym na podstawie ustawy – Prawo bankowe i podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, uprawnionym do udzielania kredytów.

Umowa z dnia (...).2008 r. o kredyt została zawarta z Bankiem na cele mieszkaniowe „(...)”. Celem była budowa domu jednorodzinnego na działce nr 1/1 położonej w Z przy ul. A.

Kredyt został zaciągnięty wyłącznie przez Panią A.A oraz męża – Pana B.A, bez udziału innych współkredytobiorców.

Nieruchomość mieszkalna służy zaspokajaniu Państwa własnych celów mieszkaniowych. Mieszkają Państwo w niej na stałe od momentu jej wybudowania, tj. od grudnia 2009 r.

Zgodnie z umową kredytową odpowiadają Państwo solidarnie za spłatę kredytu.

Umorzenie przez bank części zadłużenia z kredytu dotyczy zarówno Pani A.A, jak i Pana B.A  – współkredytobiorców i skutkuje wygaśnięciem zobowiązania wobec banku po stronie każdego ze współkredytobiorców odpowiadających solidarnie za dług.

Bank zobowiązał się wypłacić łączną kwotę 120 000 zł z tytułu zwrotu nadpłaty kredytu, czyli środków wpłaconych wcześniej przez Państwa – współkredytobiorców na poczet spłaty kredytu. Kwota ta jest wypłacana w ramach ugody (aneksu) w celu zakończenia sporu sądowego.

Na dzień zawarcia ugody (aneksu) nadpłacili Państwo łączną kwotę 136 565,36 zł. W wyniku negocjacji ustalono kwotę zwrotu w wysokości 120 000 zł. Nie przeprowadzano przy tym szczegółowych kalkulacji – celem negocjacji było uzyskanie przez Państwa możliwie najwyższego zwrotu nienależnie pobranych przez bank środków na spłatę kredytu.

Kwota 120 000 zł ma charakter zwrotu nadpłaty na spłatę kredytu, czyli jest zwrotem już wpłaconych przez Państwa jako kredytobiorców środków, a nie dodatkowym przysporzeniem finansowym.

Otrzymana od banku kwota 120 000 zł w związku z zawartą ugodą stanowi wyłącznie zwrot dokonanych przez Państwa spłat rat kredytu, odsetek oraz opłat związanych z kredytem. Nie obejmuje żadnych innych środków pieniężnych.

Pytania

1)Czy w świetle art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umorzona przez Bank wierzytelność w kwocie 122 573,38 zł stanowi dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy w świetle art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wypłacona Państwu przez Bank kwota 120 000 zł stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

1)W Państwa ocenie, na podstawie art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umorzona przez Bank wierzytelność w kwocie 122 573,38 zł nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2)W Państwa ocenie, na podstawie art. 9 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wypłacona Państwu przez Bank kwota 120 000 zł nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 1.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według ww. artykułu wartość umorzonej kwoty kredytu hipotecznego stanowi dla Państwa przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednak zgodnie z § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe w zakresie umorzonej kwoty kredytobiorcy mogą skorzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego – gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej.

Zgodnie z ust. 2 ww. rozporządzenia kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1.kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2.odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3.opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

W § 3 została ujęta definicja kredytu mieszkaniowego, według której ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1.udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2.zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3.zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zaciągnęli Państwo kredyt przed 15 stycznia 2015 r. Kredyt został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości.

Ad. 2.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Według ust. 2 ww. przepisu, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, co oznacza, że o przychodzie możemy mówić, gdy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Bank nie wypłacił Państwu kwoty wyższej niż wynosiło Państwa zobowiązanie, lecz zwrócił Państwu część środków pieniężnych, które wcześniej wpłacili Państwo w ramach spłaty rat kredytu hipotecznego. Kwota dodatkowa „w wysokości 122 573,38 PLN” jest mniejsza niż różnica między kwotą spłaconą przez Państwa jako Kredytobiorców, a kwotą otrzymaną w związku z zawarciem Umowy kredytowej. Toteż otrzymana przez Państwa jako Kredytobiorców kwota nie mieści się w ustawowej definicji przychodu, ponieważ nie stanowi realnego przysporzenia majątkowego, a jedynie zwrot wpłaconych wcześniej przez Państwa jako Kredytobiorców kwot.

Ponadto, zgodnie z zawartą w art. 917 kodeksu cywilnego definicją ugody, przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. Definicja ta oznacza, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę zawarcia ugody. Zawarcie ugody stanowi wynik wzajemnych ustępstw, w wyniku których strony decydują się na pewne kompromisy. Jako Kredytobiorcy mieli Państwo możliwość dochodzenia swoich roszczeń na drodze sądowej, gdzie istniało duże prawdopodobieństwo uzyskania korzystniejszych warunków ugody lub wyroku, jednak zdecydowali się Państwo nie korzystać z tej ścieżki, wybierając rozwiązanie polubowne. Bank zaś zrezygnował z części należności wynikających z Umowy kredytu. Oznacza to, że środki pieniężne zwrócone Państwu nie stanowią dodatkowego przysporzenia, lecz są „ekwiwalentem” poniesionych uprzednio wydatków. Zatem kwota ta nie spowodowała faktycznego przyrostu Państwa majątku, a jedynie „wyrównanie” wcześniejszego zmniejszenia w majątku, toteż kwota ta nie stanowi dla Państwa przychodu i nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym.

Podsumowanie

W Państwa ocenie:

·nie powstaje przychód z tytułu umorzenia kredytu mieszkaniowego (ze względu na rozporządzenie o zaniechaniu poboru podatku),

·nie powstaje przychód z tytułu zwrotu nadpłaty kredytu,

W związku z powyższym nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od żadnej z tych kwot.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy:

Źródłami przychodów są:

-inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności – które to umorzenie ma miejsce od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2026 r. – została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ust. 1 tego rozporządzenia:

Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

Na gruncie § 1 ust. 2 rozporządzenia:

Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

Zgodnie z § 1 ust. 3 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

Stosownie do § 1 ust. 4 rozporządzenia:

W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

Według § 1 ust. 5 rozporządzenia:

Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2023 r. poz. 1774 i 1843).

Z § 3 ust. 1 rozporządzenia wynika, że:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl § 4 ww. rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2 ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.

Art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że:

Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,

b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,

c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,

d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,

e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:

·kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;

·kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;

·kredyt był zabezpieczony hipotecznie;

·kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że w dniu (...) 2008 r. wspólnie (jako kredytobiorcy) zawarli Państwo z X z siedzibą w (...) Oddział w (...) (obecnie Y. z siedzibą w (...)) Umowę kredytu na cele mieszkaniowe (...). Kwota kredytu denominowanego (waloryzowanego) w CHF lub transzy kredytu miała zostać określona według kursu kupna dewiz dla wyżej wymienionej waluty zgodnie z „Tabelą kursów” obowiązującą w Banku w dniu wykorzystania kredytu lub transzy kredytu. Kredyt udzielony został w złotych, w kwocie 220 000,00 zł. Kredyt wypłacony został w złotych (w dwóch transzach). Spożytkowali Państwo otrzymane złote na finansowanie budowy domu jednorodzinnego w Z. Nieruchomość mieszkalna służy zaspokajaniu Państwa własnych celów mieszkaniowych. Mieszkają Państwo w niej na stałe od momentu jej wybudowania, tj. od grudnia 2009 r. Zgodnie z umową kredytową odpowiadają Państwo solidarnie za spłatę kredytu.

W dniu (...) 2023 r. w Sądzie Okręgowym w (...) złożyli Państwo pozew przeciwko Bankowi o zasądzenie od Banku na Państwa rzecz łącznie do Państwa majątku wspólnego objętego ustawową wspólnością majątkową małżeńską kwoty 378 260,70 złotych, tytułem zwrotu korzyści majątkowej uzyskanej przez pozwanego kosztem powodów bez podstawy prawnej. W toku postępowania sądowego Bank złożył Państwu propozycję ugodowego, pozasądowego zakończenia postępowania, w formie aneksu do Umowy kredytowej. W dniu (...) 2025 r. zawarli Państwo z Bankiem ugodę pozasądową w formie aneksu do umowy kredytu, na mocy którego Bank umorzył Państwa zobowiązanie z tytułu kredytu w wysokości 26 965,28 CHF (tj. 122 573,38 zł po kursie NBP) oraz zwrócił Państwu kwotę 120 000,00 zł tytułem nadpłaty kredytu w dniu 13 czerwca 2025 r.

W dniu 11 czerwca 2025 r. Państwa zadłużenie, po przeliczeniu na złote polskie (zł) po kursie średnim Narodowego Banku Polskiego, tj. 4,5456, wynosiło: kapitał: 118 801,03 zł, odsetki: 3 772,35 zł, koszty i opłaty: 0 zł. Wskazali Państwo, że otrzymana od banku kwota 120 000 zł w związku z zawartą ugodą stanowi wyłącznie zwrot dokonanych przez Państwa spłat rat kredytu oraz, że nie korzystali Państwo z umorzenia innego kredytu mieszkaniowego.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa stwierdzić należy, że wartość umorzonej części kredytu na podstawie zawartej 11 czerwca 2025 r. ugody z bankiem stanowi dla Państwa przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w odniesieniu do którego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie cytowanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. Tym samym nie są Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

Przechodząc do skutków podatkowych otrzymania od banku kwoty zwrotu, należy ponownie wskazać, że – co do zasady – za przychody podatkowe uznaje się takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, które nie mają charakteru zwrotnego. Jak wskazali Państwo w okolicznościach sprawy, kwota która została wypłacona przez bank ma charakter zwrotu nadpłaty na spłatę kredytu, czyli jest zwrotem już wpłaconych przez Państwa jako kredytobiorców środków, a nie dodatkowym przysporzeniem finansowym.

Wobec tego, ww. otrzymane świadczenie pieniężne nie powoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, tj. faktycznego przyrostu majątku. Otrzymana kwota stanowi zwrot własnych pieniędzy, które wpłacili Państwo wcześniej do banku w ramach spłaty kredytu (z uwzględnieniem wartości udostępnionego kredytu). Tym samym, z tego tytułu nie powstał przychód w rozumieniu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta jest neutralna podatkowo, zatem nie ma obowiązku jej rozliczenia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zastrzec, że interpretacja indywidualna dotyczy wyłącznie sprawy będącej przedmiotem wniosku w kontekście sformułowanych pytań interpretacyjnych, natomiast nie rozstrzyga innych kwestii opisanych we wniosku.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego, stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie pełniła funkcji ochronnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani A.A (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.