
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
9 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 2 lipca 2025 r. oraz pismem z 8 września 2025 r.– w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania: AA
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania: BB
Opis zdarzenia przyszłego i jego uzupełnienie
Podlegają Państwo nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej:„u.p.d.o.f.”).
W dniu 1 czerwca 2007 r. zawarli Państwo z Bankiem Umowę kredytu nr (…) (dalej: „Umowa Kredytu 1” oraz odpowiednio „Kredyt 1”). Przedmiotem Umowy Kredytu 1 było udzielenie Państwu kredytu w kwocie 278.180,00 CHF przeznaczonego na budowę domu jednorodzinnego.
W dniu 1 października 2008 r. zawarli Państwo z Bankiem Umowę kredytu nr (…) (dalej: „Umowa Kredytu 2” oraz odpowiednio „Kredyt 2”. Przedmiotem Umowy Kredytu 2 było udzielenie Państwu kredytu w kwocie 47.730,00 CHF przeznaczonego na wykończenie domu. Zgodnie z postanowieniami Umowy Kredytu 1, Umowy Kredytu 2 oraz ust. 9 Regulaminu Kredytowego dla Konsumentów Bank (…) oboje Państwo odpowiadali za zobowiązania powstałe w związku z zawarciem Umów Kredytów solidarnie.
W dalszej części niniejszego wniosku Umowa Kredytu nr 1 oraz Umowa Kredytu nr 2 będą dalej łącznie zwane „Umowami Kredytu”, zaś Kredyt nr 1 oraz Kredyt nr 2 łącznie zwane „Kredytami”. Zarówno w chwili udzielania Kredytów jak i obecnie, Bank jest podmiotem uprawnionym do udzielania kredytów na podstawie odrębnych przepisów regulujących funkcjonowanie takich podmiotów, a jego działalność podlegała i podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym.
Zabezpieczeniem Kredytów jest hipoteka kaucyjna na nieruchomości – domu jednorodzinnym należącym do Państwa, a sfinansowanym ze środków pochodzących z Kredytu nr 1.
Dom jednorodzinny nabyty ze środków pochodzących z Kredytu nr 1 służył zaspokojeniu Państwa potrzeb mieszkaniowych (gospodarstwa domowego prowadzonego przez Państwa).
Kapitał i odsetki od udzielonych Kredytów spłacane były w ten sposób, że Bank pobierał z rachunku bankowego ratę kapitałowo-odsetkową. Oznacza to, że odsetki faktycznie spłacane były równocześnie z ratą kapitałową.
31 maja 2017 r. dokonali Państwo całkowitej spłaty Kredytu nr 2. Kredyt nr 1 nie został dotąd spłacony.
8 listopada 2022 r. wnieśli Państwo pozew przeciwko Bankowi, którym zakwestionowali ważność obydwu Umów Kredytu. Bank wniósł o oddalenie Państwa powództwa w całości.
Obecnie otrzymali Państwo od Banku propozycję zawarcia ugody (dalej: „Ugoda”), której celem ma być przede wszystkim uchylenie niepewności co do wzajemnych roszczeń stron związanych z zawarciem i wykonywaniem obu Umów Kredytu. W ramach ewentualnej Ugody rozważane jest:
(1) Dokonanie przez Bank zwrotu na rzecz Państwa kwoty 150.000 zł tytułem częściowego zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych uiszczanych z tytułu Umowy Kredytu nr 2 (dalej: „Kwota 2”);
(2) Dokonanie przez Bank zwrotu na rzecz Państwa kwoty 130.000 zł tytułem częściowego zwrotu rat kapitałowo-odsetkowych uiszczanych z tytułu Umowy Kredytu nr 1 (dalej: „Kwota 1”);
(3) Częściowe zwolnienie Państwa z długu przez Bank poprzez umorzenie pozostałego do zapłaty zadłużenia z tytułu Umowy Kredytu nr 1 i przyjęcie tego zwolnienia z długu przez Państwa;
(4) Wzajemne zniesienie przez Strony kosztów procesu.
Nie korzystali Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej niż opisana we Wniosku.
W ramach rozważanej Ugody, Bank zobowiązuje się, że z dniem zapłaty przez Bank na rzecz Państwa kwot wskazanych w Porozumieniu, zwolnieni zostaną Państwo z długu w zakresie pozostałego do spłaty salda Umowy Kredytu 1 (z 1 czerwca 2007 r.), tj. wszelkich wierzytelności Banku wynikających z Umowy Kredytu 1, w szczególności z obowiązku spłaty pozostałej części kapitału kredytu, należnych odsetek umownych oraz ewentualnych odsetek karnych i innych kosztów związanych z Umową Kredytu 1.
Na saldo zadłużenia Kredytobiorców z tytułu Umowy Kredytu 1 nie składają się odsetki karne (odsetki od zadłużenia przeterminowanego).
Z powyższego wynika jednoznacznie, że przedmiotem Wniosku są skutki podatkowe ugody z Bankiem, której zawarcie Państwo rozważają. Ugoda opisana we Wniosku nie została dotąd zawarta, również Bank nie wypłacił Państwu kwot zwrotu. Ewentualna wypłata będzie dopiero konsekwencją zawarcia Ugody, co jest zdarzeniem przyszłym – co zostało jednoznacznie wskazane we Wniosku.
We Wniosku wskazano, że między Państwem a Bankiem zawarte zostały dwie umowy kredytu – zdefiniowane jako Umowa Kredytu 1 oraz Umowa Kredytu 2. Celem rozważanej Ugody jest zakończenie toczących się między Państwem a Bankiem sporów sądowych dotyczących Umowy Kredytu 1 oraz Umowy Kredytu 2 (spory z powództwa Państwa przeciwko Bankowi), co pozwoli wszystkim Stronom ostatecznie usunąć stan niepewności prawnej związany z obiema Umowami Kredytu i dokonać ostatecznego rozliczenia wzajemnych wierzytelności.
W związku z tym, uwzględniając toczące się postępowania sądowe, Strony dokonały ponownego ustalenia salda Państwa należności z tytułu zawartych Umów Kredytu, w wyniku czego powstała wskazana w projektowanej Ugodzie nadpłata Państwa wpłat ponad uzgodnione saldo, którą Bank – w razie zawarcia Ugody – zobowiąże się Państwu zwrócić.
Wypłata środków przez Bank nastąpi tytułem realizacji Ugody.
Pytania
Czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym:
1.Wypłata przez Bank na rzecz Państwa Kwoty 1 stanowić będzie dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
2.Wypłata przez Bank na rzecz Państwa Kwoty 2 stanowić będzie dla Państwa przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
3.Umorzenie przez Bank pozostałej do zapłaty części zadłużenia z tytułu Umowy Kredytu 1 skutkować będzie powstaniem po Państwa stronie obowiązku zapłaty podatkudochodowego od osób fizycznych z tego tytułu?
4.Zniesienie przez strony w drodze ugody kosztów procesu spowoduje powstanie po Państwa stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Państwa stanowisko w sprawie
1.W Państwa ocenie, w związku z wypłatą przez Bank na Państwa rzecz Kwoty 1 nie powstanie po Państwa stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
2.W Państwa ocenie, w związku z wypłatą przez Bank na Państwa rzecz Kwoty 2 nie powstanie po Państwa stronie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
3.W Państwa ocenie, w związku z umorzeniem przez Bank pozostałej do zapłaty części zadłużenia z tytułu Umowy Kredytu 1 nie powstanie po Państwa stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego, albowiem powstały w ten sposób przychód korzystać będzie z zaniechania poboru podatku.
4.W Państwa ocenie, w związku z wzajemnym zniesieniem przez Strony, w ugodzie, kosztów procesu, po Państwa stronie nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Pytanie 1 oraz Pytanie 2:
Z uwagi na zbieżność zagadnień oraz argumentacji, przedstawiają Państwo łącznie swoje stanowisko w odniesieniu do Pytań 1 i 2.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przyjmuje się, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zwiększającym aktywa lub zmniejszającym pasywa), o charakterze definitywnym, bezzwrotnym. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o PIT można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe (czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych w pieniądzu lub w naturze, czy to w wyniku zmniejszenia jego zobowiązań wobec innych podmiotów).
Kwota 1 oraz Kwot 2, które Bank zwróciłby Państwu w wykonaniu Ugody, stanowić będzie częściowy zwrot środków wcześniej wpłaconych przez Państwa do Banku w wykonaniu (odpowiednio) Umowy Kredytu nr 1 i Umowy Kredytu nr 2.
Skoro zatem wypłata przez Bank Kwoty 1 i Kwoty 2 stanowić będzie częściowy zwrot środków wcześniej zapłaconych przez Państwa, to ich zwrotne otrzymanie od Banku nie spowoduje po Państwa stronie przyrostu majątkowego, a tym samym nie będzie stanowiło dla Państwa przychodu podlegającego opodatkowaniu.
Pytanie 3:
Zgodnie z art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przychodem jest również wartość umorzonych zobowiązań podatnika.
Jeżeli zatem w ramach Ugody Bank częściowo umorzy Państwa zobowiązanie (zwolni Państwa z długu) z tytułu Umowy Kredytu nr 1, to wartość tego umorzonego zobowiązania stanowić będzie po Państwa stronie przychód. Jednak mimo powstania przychodu, w Państwa ocenie nie powstanie po Państwa stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od wartości umorzonego Kredytu 1.
Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (dalej: „Rozporządzenie MF”) zaniechano poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot (1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, (2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania (§ 1 ust. 1 pkt 1 i 2 Rozporządzenia MF).
W Państwa ocenie rozważane umorzenie przez Bank pozostałej do spłaty części Kredytu nr 1 może korzystać z przewidzianego Rozporządzeniem MF zaniechania poboru podatku, ponieważ:
- Kredyt 1 został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
- nie korzystali Państwo wcześniej z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej inwestycji mieszkaniowej.
Wskazują Państwo, że spełniają wynikające z Rozporządzenia MF warunki niezbędne dla zaniechania poboru podatku, tj.: Kredyt 1 jest kredytem mieszkaniowym w rozumieniu § 3 Rozporządzenia MF, tj.:
- został udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów (§ 3 pkt 1 Rozporządzenia MF), oraz
- został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości (§ 3 pkt 2 Rozporządzenia MF),
- został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 u.p.d.o.f. (§ 3 pkt 3 Rozporządzenia MF),
Zakresem wydatków, o których mowa w powołanym § 3 pkt 3 Rozporządzenia MF objęte są również wydatki poniesione na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego (art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. d) u.p.d.o.f.), a zatem wydatki, w celu pokrycie których zaciągnęli Państwo Kredyt nr 1.
W związku z powyższym kwota przychodu powstałego w wyniku umorzenia przez Bank pozostałej do zapłaty części Kredytu nr 1 korzystać będzie z zaniechania poboru podatku, o którym mowa w Rozporządzeniu MF.
Pytanie 4:
Państwa zdaniem zniesienie przez strony w Ugodzie kosztów procesu nie będzie skutkowało powstaniem po Państwa stronie przychodu do opodatkowania.
Zgodnie z przywołanym art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. przyjmuje się, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zwiększającym aktywa lub zmniejszającym pasywa), o charakterze definitywnym, bezzwrotnym. O uzyskaniu przychodu w rozumieniu u.p.d.o.f. można więc mówić w sytuacji, gdy podatnik, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe (czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych w pieniądzu lub w naturze, czy to w wyniku zmniejszenia jego zobowiązań wobec innych podmiotów).
W Państwa ocenie wzajemnie zniesienie przez strony w Ugodzie kosztów procesu nie będzie skutkowało powstaniem po Państwa stronie jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego. Aby móc zainicjować postępowanie sądowe, które doprowadzi do zawarcia Ugody z Bankiem, wyłożyli Państwo własne środki na sfinansowanie m.in. opłat sądowych, skarbowych oraz kosztów zastępstwa procesowego. W razie prawomocnie wygranego postępowania sądowego mogłoby Państwu przysługiwać (na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego) roszczenie o zwrot poniesionych przez Państwa kosztów procesu – na zasadach określonych we właściwych przepisach. Zniesienie przez Strony w Ugodzie kosztów procesu oznacza, że każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnego udziału w postępowaniu. A zatem zniesienie tych kosztów w Ugodzie nie spowoduje po Państwa stronie jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a tym samym nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Reguły dotyczące opodatkowania
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Źródła przychodów
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłami przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Wskazali Państwo, że na podstawie ugody bank umorzy Państwu istniejące zadłużenie, a dodatkowo wypłaci ustaloną kwotę.
Należy zatem przeanalizować skutki podatkowe powyższych czynności.
Umorzenie kredytu
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy,
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Tym samym, umorzoną Państwu kwotę wierzytelności z tytułu zaciągniętego kredytu należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaniechanie poboru podatku
Jednakże zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 102) w aktualnie obowiązującym brzmieniu zmienionym Rozporządzeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2024 r. (Dz. U. 2024 poz. 1912):
1. Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:
1) umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a) kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b) osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
2) otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2. Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1) kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2) odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3) opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4. W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego
5. Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1) jednego gospodarstwa domowego albo
2) więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
6. Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7. W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Z kolei § 4 cytowanego rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Stosownie do § 4a tego rozporządzenia:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, w przypadku pożyczek, o których mowa w § 3 ust. 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2025 r. do dnia 31 grudnia 2026 r.
Natomiast w myśl § 3 komentowanego rozporządzenia:
1.Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1) udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2) zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3) zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
2. Za kredyt mieszkaniowy uważa się również pożyczkę, o ile spełnia warunki określone w ust. 1.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Zatem zaniechanie poboru podatku do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów znajdzie zastosowanie, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące przesłanki:
1. kredyt był zaciągnięty na realizację inwestycji mieszkaniowej;
2. kredyt był udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw;
3. kredyt był zabezpieczony hipotecznie;
4. kredytobiorca nie korzystał wcześniej z umorzenia zobowiązania z tytułu innego kredytu na własne cele mieszkaniowe zabezpieczonego hipotecznie.
Powzięli Państwo wątpliwość, czy z tytułu umorzenia kwoty kredytu będą mogli Państwo skorzystać z zaniechania poboru podatku.
Państwa skutki podatkowe z tytułu umorzenia wierzytelności
Jedną z przesłanek do skorzystania z zaniechania poboru podatku jest przeznaczenie kredytu na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z opisu sprawy wynika, że kredyt został przeznczony na zakup domu jednorodzinnego.
Zgodnie z art. 21 ust. 25 omawianej ustawy, wydatkiem uznawanym za cel mieszkaniowy jest m.in. nabycie lokalu mieszkalnego.
Zatem wydatkowanie środków z kredytu na zakup budynku mieszkalnego, jak również należy uznać za wydatki na cele mieszkaniowe.
Mając na uwadze przepisy omawianego Rozporządzenia – będziecie Państwo zatem mogli skorzystać z zaniechania poboru podatku z tytułu umorzonej wierzytelności od kredytu, który został zaciągnięty na zakup budynku mieszkalnego.
Od tego umorzenia nie będziecie Państwo zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.
Państwa stanowisko w tym zakresie (pytanie nr 3) jest prawidłowe.
Skutki podatkowe zwrotu kwoty określonej przez bank
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną.
Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Jak wynika z opisu sprawy, wypłacone przez bank kwoty będą dotyczyć zwrotu części środków wcześniej wpłaconych przez Państwa i będą obejmować nadpłacony kredyt. Jest to zwrot na Państwa rzecz środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy finansowania hipotecznego walutowego przekazaliście Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat kapitałowo-odsetkowych od otrzymanego finansowania.
Skoro w istocie otrzymają Państwo kwoty jako nadpłatę kredytów, to czynność ta nie spowoduje bowiem uzyskania przez Państwa przysporzenia majątkowego, wzrostu Państwa majątku. Wypłata ta będzie wówczas dla Państwa neutralna podatkowo. Tym samym z tego tytułu nie powstanie po Państwa stronie przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu z tego tytułu.
Państwa stanowisko w ww. zakresie (pytanie nr 1 i nr 2) jest prawidłowe.
Państwa skutki podatkowe z tytułu wzajemnego zniesienia kosztów procesu
Przechodząc do Państwa wątpliwości dotyczących zwrotu kosztów postępowania sądowego wskazać należy, że zgodnie z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).
Stosownie do art. 98 § 2 ustawy Kodeks postępowania cywilnego:
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez powoda. Zwrot ten nie rodzi więc obowiązku podatkowego w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile kwota zasądzona tytułem zwrotu kosztów postępowania nie przewyższała faktycznie poniesionych przez powoda wydatków.
Z wniosku wynika, że nie otrzymali Państwo zwrotu kosztów procesu, ale planują wzajemne zniesienie kosztów procesu.
Zgodnie z art. 100 Kodeksu postępowania cywilnego:
W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.
Wzajemnie zniesienie przez strony w Ugodzie kosztów procesu nie będzie skutkowało powstaniem po Państwa stronie jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego.
W razie prawomocnie wygranego postępowania sądowego mogłoby Państwu przysługiwać (na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego) roszczenie o zwrot poniesionych przez Państwa kosztów procesu – na zasadach określonych we właściwych przepisach. Zniesienie przez Strony w Ugodzie kosztów procesu oznacza, że każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnego udziału w postępowaniu. A zatem zniesienie tych kosztów w Ugodzie nie spowoduje po Państwa stronie jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, a tym samym nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego.
Dla celów podatkowych będzie to sytuacja obojętna podatkowo.
Państwa stanowisko w powyższym zakresie (pyt nr 4) także jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
Pani AA (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.
