Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

ShutterStock
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

16 lipca 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 18 sierpnia 2025 r. (wpływ 19 sierpnia 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego i jego uzupełnienie

Posiada Pani ograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2024.226 t. j. z dnia 2024.02.21).

Od 2009 roku mieszka Pani w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Dnia 28 października 2008 roku zaciągnęła Pani kredyt we frankach szwajcarskich celem zakupu mieszkania położonego w (…). Kredyt był związany z realizacją Pani własnych potrzeb mieszkaniowych.

W 2009 roku wyjechała Pani z Polski, a na emigracji przebywa do dziś. 1 września 2009 roku założyła Pani działalność gospodarczą, którą prowadzi Pani do dziś pod NIP: (…). Wprowadziła Pani wyżej opisane mieszkanie do środków trwałych do przedmiotowej działalności, a następnie je wynajęła. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej rozliczała Pani wynajem jako przychód, a czynsz, odsetki od kredytu oraz ubezpieczenie stanowiły koszty uzyskania przychodu. Z wynajmu rozlicza się Pani na zasadach ogólnych, a Pani przychody nie przekraczają rokrocznie kwoty wolnej od podatku. Amortyzowała Pani środki trwałe, od rozpoczęcia działalności gospodarczej czyli od 1 września 2009 roku do końca roku 2022, gdyż w 2023 roku wprowadzono zakaz amortyzacji mieszkań obejmujący również kontynuację amortyzacji. Nie posiada Pani zakładu w Polsce. Początkowo posiadała Pani agencję zarządzającą mieszkaniami, lecz od 5 lat sama zarządza Pani wszystkim zdalnie. Kredyt został zaciągnięty przez Panią jako osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Mieszkanie w (…) jest Pani własnością.

Planuje Pani wycofać mieszkanie z ewidencji środków trwałych w drugiej połowie 2025 roku i przenieść je do majątku prywatnego, gdyż jego aktualny, pogarszający się stan techniczny uniemożliwi wkrótce jego dalszą eksploatację w ramach wynajmu. Niestety, ale Pani na dzień dzisiejszy związana wysokimi kosztami kredytu i eksploatacji nie jest w stanie wygospodarować środków na remont przedmiotowej nieruchomości. Planuje Pani w czwartym kwartale 2025 roku podpisać ugodę do umowy zawartej dnia 28 października 2008 roku, gdzie dojdzie do umorzenia pozostałej części kredytu oraz zwrotu środków na Pani rzecz.

Stałe miejsce Pani zamieszkania dla celów podatkowych na dzień podpisania ugody będzie znajdowało się w Wielkiej Brytanii.

Kredyt, o którym mowa we wniosku, został udzielony przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów.

Kredyt został zabezpieczony hipotecznie na nieruchomości będącej przedmiotem kredytu położonej przy (…) w (…). Przed umorzeniem kredytu dojdzie do jego przewalutowania. Na kwotę umorzenia składać się będzie tylko kapitał wraz z odsetkami. W skład umorzenia nie będą wchodziły kwoty odsetek karnych. Jest Pani jedynym kredytobiorcą.

W przeszłości zadeklarowała Pani chęć skorzystania z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, będącego inną inwestycją mieszkaniową.

W ugodzie nie zostanie stwierdzona nieważność umowy.

Bank wypłaci Pani kwotę zwrotu środków, które zostały wpłacone do banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursów waluty przyjętych w ugodzie zostały uznane za nadpłatę kredytu.

Pytanie

Czy przychód od planowanego „umorzenia" części kredytu frankowego oraz planowanego zwrotu przez Bank, na skutek ugody zawartej z Bankiem, powinna Pani opodatkować w Polsce, jako nierezydent z ograniczonym obowiązkiem podatkowym oraz złożyć zeznanie roczne, czy też w miejscu zamieszkania oraz rezydencji podatkowej tj.: w Wielkiej Brytanii, na podstawie art. 3 ust. 2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. 2, 4 oraz 21 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisana w Londynie dnia 20.07.2006 r.?

Pani stanowisko w sprawie

Stoi Pani na stanowisku, że przychód od umorzenia części kredytu frankowego, na skutek planowanej ugody z Bankiem nie będzie opodatkowany na terenie Polski, a w Pani miejscu zamieszkania, tj.: Wielkiej Brytanii oraz nie jest Pani obowiązana do złożenia zeznania rocznego z wyżej wymienionego przychodu. Przychód od umorzenia części kredytu hipotecznego składającego się z kapitału i odsetek oraz kwoty zwrotu, na skutek planowanej ugody z Bankiem nie będzie opodatkowany na terenie Polski, a w Pani miejscu zamieszkania w czasie zawierania ugody tj.: Wielkiej Brytanii oraz nie jest Pani obowiązana do złożenia zeznania rocznego z wyżej wymienionego przychodu.

Uzasadnienie:

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem lub, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a co za tym idzie podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Pierwszym warunkiem pozwalającym na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przez centrum interesów osobistych należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, polityczne, kulturalne oraz obywatelskie. Natomiast drugi warunek odnosi się do centrum interesów gospodarczych, który oznacza przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodu. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym nie spełnia Pani powyższych warunków.

Natomiast na mocy art. 3 ust. 2b ustawy o p.d.o.f. osoby fizyczne, które nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiąganych na terytorium kraju. Przepisy dotyczące opodatkowania przychodów osiąganych przez nierezydentów stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, posiada Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Wielkiej Brytanii. W konsekwencji, Pani zdaniem, kwestie opodatkowania dochodów uzyskanych w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu, należy rozpatrywać z uwzględnieniem Konwencji zawartej między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobieganiu uchylaniu się do opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisanej w Londynie 20 lipca 2006 roku.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 Konwencji: w rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie oznacza każdą osobę, która według tego Państwa podlega tam opodatkowaniu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu, miejsca utworzenia albo innego kryterium o podobnym charakterze i obejmuje również to Państwo oraz jakąkolwiek jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Analizowana regulacja odnosi się jedynie do opodatkowania dochodów ze źródeł położonym w tym Państwie. Konwencja nie reguluję sposobu opodatkowania dochodów powstałych w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu. W konsekwencji, Pani zdaniem, zastosowanie znajdzie art. 21 Konwencji dotyczący opodatkowania innych źródeł. Zgodnie z analizowanym art. 21 Konwencji część dochodu, inny niż dochód wypłacany przez trudy lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to, gdzie powstają, osiągane przez osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich przepisów Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie. Zgodnie z przytoczonym przepisem wskazują, że podatnik, który uzyskuje przychód z innych źródeł i posiada miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii podlega z tego tytułu opodatkowaniu tylko w kraju miejsca zamieszkania, a więc w Wielkiej Brytanii.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 w rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie zakład oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa.

ust. 2 Określenie zakład obejmuje w szczególności:

a)siedzibę zarządu,

b)filię,

c)biuro,

d)fabrykę,

e)warsztat,

f)kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom, albo każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

Posiada Pani siedzibę działalności gospodarczej w Wielkiej Brytanii, gdzie zdalnie dokonuje Pani wszystkich formalności i przetrzymuje dokumenty.

Nie posiada Pani zakładu w Polsce. Siedziba działalności gospodarczej nie powinna wpływać na ocenę niniejszego wniosku, ponieważ zaciągnęła Pani kredyt hipoteczny przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych.

Warto zwrócić uwagę na interpretację indywidualną o sygn.: 0113-KDIPT2-2.4011.394.2024.2.DA. Przywołana interpretacja pomimo, iż dotyczy rezydenta Państwa Niemieckiego w ogromnym stopniu odnosi się do Pani stanu faktycznego. Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisana w Londynie dnia 20 lipca 2006 r. a Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 14 maja 2003 r., zawartą między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec, przedstawiają tożsamy sposób unikania podwójnego opodatkowania.

Dyrektor KIS w interpretacji o sygn.: 0113-KDIPT2-2.4011.394.2024.2.DA dotyczącej Państwa opodatkowania przychodu z tytułu umorzenia kredytu hipotecznego na rzecz rezydenta Niemiec, wyraził następujące stanowisko: w związku z tym, że posiada Pani miejsce zamieszkania w Niemczech (tj. nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową w Niemczech), to przychód jaki uzyska Pani z tytułu umorzenia wierzytelności, podlegał będzie opodatkowaniu tylko w tym państwie, tj. w Niemczech. Tym samym na Pani nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego z ww. tytułu w Polsce oraz złożenia zeznania podatkowego.

Posiada Pani miejsce zamieszkania w Wielkiej Brytanii (tj. nieograniczony obowiązek podatkowy i rezydencję podatkową w Wielkiej Brytanii), zgodnie z powyższym przychód jaki uzyskała Pani z tytułu umorzenia wierzytelności, podlegać powinien opodatkowaniu tylko w Wielkiej Brytanii. Tym samym na Pani nie powinien ciążyć obowiązek zapłaty podatku dochodowego z ww. tytułu w Polsce oraz złożenia zeznania podatkowego.

Biorąc powyższe pod uwagę, stoi Pani na stanowisku, że kwota opisana w stanie faktycznym z tytułu umorzenia kredytu, będzie podlegać opodatkowaniu w miejscu zamieszkania, tj.: Wielkiej Brytanii. W konsekwencji nie będzie ciążył na Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego oraz złożenia zeznania podatkowego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ograniczony obowiązek podatkowy – przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast stosownie do art. 3 ust. 1a cyt. Ustawy:

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W świetle art. 3 ust. 2a ustawy:

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Wskazana wyżej zasada ograniczonego obowiązku podatkowego stanowi, że Rzeczpospolita Polska ma prawo do opodatkowania osób fizycznych niebędących jej rezydentami podatkowymi, ale tylko w zakresie dochodów uzyskiwanych ze źródła przychodów położonych na jej terytorium. Nie są natomiast w Polsce opodatkowane osoby fizyczne z tytułu dochodów, których źródło jest położone za granicą. Warunkiem posiadania w Polsce statusu podmiotu o ograniczonym obowiązku podatkowym jest brak na terytorium Polski miejsca zamieszkania lub zakładu.

Z opisu okoliczności faktycznych sprawy wynika, że w okresie, którego dotyczy wniosek, była i jest Pani rezydentem podatkowym Wielkiej Brytanii i w tym państwie posiadała i posiada nieograniczony obowiązek podatkowy. Jest Pani rezydentem podatkowym Wielkiej Brytanii.

Pani przychody z działalności gospodarczej a opodatkowanie w Polsce

W myśl art. 3 ust. 2b pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład.

Analiza stanu faktycznego wskazuje, że w Polsce ma Pani ograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to, że podlega Pani obowiązkowi podatkowemu w Polsce tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na jej terytorium. Za takie dochody uważa się m.in. ww. dochody (przychody) z działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Polski, w tym poprzez położony na terytorium RP zagraniczny zakład.

Zakład

Zgodnie z art. 5a pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ilekroć w ustawie jest mowa o zagranicznym zakładzie oznacza to:

a) stałą placówkę, poprzez którą podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych,

b) plac budowy, budowę, montaż lub instalację, prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający miejsce zamieszkania na terytorium innego państwa,

c) osobę, która w imieniu i na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania na terytorium jednego państwa działa na terytorium innego państwa, jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje

– chyba że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej.

Jak stanowi art. 5 ust. 1 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych z dnia 20 lipca 2006 r. (Dz.U. Nr 250 poz. 1840):

W rozumieniu niniejszej umowy określenie „zakład” oznacza:

stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa.

Jest to ogólna definicja zakładu, w kontekście której powinny być rozpatrywane przykłady miejsc działań gospodarczych zawarte w ust. 2 tego przepisu zawierającym przykładową (niewyczerpującą) listę „placówek”, które również mogą być uznane za zakład:

a) siedzibę zarządu,

b) filię,

c) biuro,

d) fabrykę,

e) warsztat,

f) kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom, albo każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

Jednakże ww. miejsca prowadzenia działalności gospodarczej będą zakładem tylko wówczas, jeżeli posiadają cechy stałej placówki, o której mowa w ust. 1 omawianego artykułu.

W świetle ust. 4 art. 5 Konwencji:

Bez względu na poprzednie postanowienia tego artykułu uważa się, że określenie „zakład” nie obejmuje:

a) użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostawy dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;

b) utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub wydawania;

c) utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu przerobu przez inne przedsiębiorstwo;

d) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa;

e) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym;

f) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu łącznego prowadzenia którychkolwiek rodzajów działalności, o których mowa w punktach od a) do e) niniejszego ustępu, pod warunkiem jednak, że całkowita działalność tej placówki, wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.

Na podstawie art. 5 ust. 5 Konwencji:

Bez względu na postanowienia ustępów 1 i 2 niniejszego artykułu, jeżeli osoba – z wyjątkiem niezależnego przedstawiciela, o którym mowa w ustępie 6 niniejszego artykułu – działa w imieniu przedsiębiorstwa oraz posiada i zwyczajowo wykonuje pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu przedsiębiorstwa w Umawiającym się Państwie, to uważa się, że przedsiębiorstwo to posiada w tym Państwie zakład w zakresie każdego rodzaju działalności, którą osoba ta podejmuje dla przedsiębiorstwa, chyba że czynności wykonywane przez tę osobę ograniczają się do rodzajów działalności wymienionych w ustępie 4 niniejszego artykułu, które gdyby były wykonywane za pośrednictwem stałej placówki, nie powodowałyby uznania tej placówki za zakład na podstawie postanowień tego ustępu.

Tak więc, zgodnie z art. 5 Konwencji, pojęcie „zakład” oznacza „stałą placówkę, przez którą przedsiębiorstwo prowadzi całkowicie lub częściowo swoją działalność”. Definicja ta zawiera następujące warunki:

·istnieje placówka działalności gospodarczej, tj. pomieszczenie, a w pewnych okolicznościach maszyny i urządzenia (miejsce gdzie działalność jest prowadzona)

·placówka musi mieć charakter stały, tzn. musi być utworzona w określonym miejscu z pewnym stopniem trwałości;

·prowadzenie działalności przedsiębiorstwa za pośrednictwem tej stałej placówki, czyli że osoby, które w taki lub inny sposób są zależne od przedsiębiorstwa, prowadzą działalność przedsiębiorstwa w państwie, w którym stała placówka jest położona.

Dla uznania, że dana osoba ma na terenie Polski stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej ww. przesłanki powinny być spełnione łącznie. Brak spełnienia którejkolwiek przesłanki oznacza, że nie powstanie zakład w postaci stałej placówki w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Określenie „placówka” obejmuje każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, niezależnie od tego czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu. Placówka – jako miejsce prowadzenia działalności gospodarczej – może istnieć również wtedy, gdy nie ma żadnych pomieszczeń lub gdy nie są one wymagane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa; wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. Nie ma znaczenia, czy przedsiębiorstwo jest właścicielem czy najemcą lokalu, środków lub urządzeń, czy dysponuje nimi w inny sposób.

Sam fakt, że przedsiębiorstwo ma do własnej dyspozycji pewną przestrzeń służącą jego działalności gospodarczej wystarczy, aby zaistniała stała placówka gospodarcza. Nie wymaga się, aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką.

Określenie „za pośrednictwem” należy interpretować w szerokim sensie, mającym zastosowanie do każdej sytuacji, w której działalność gospodarcza jest prowadzona w konkretnym pomieszczeniu, czy przestrzeni pozostającej w tym celu do dyspozycji przedsiębiorstwa. Aby placówka mogła stać się zakładem przedsiębiorstwo musi prowadzić własną działalność całkowicie lub częściowo za jej pośrednictwem.

Zgodnie z definicją placówka musi być „stała”. Musi istnieć więź między placówką a określonym punktem geograficznym. Ponieważ placówka musi być stała, zakład może istnieć tylko wówczas, gdy placówka ma określony stopień trwałości, tzn. nie ma charakteru tymczasowego. Placówka może stanowić zakład nawet wówczas, gdy w rzeczywistości istnieje przez krótki okres, jeśli ze względu na szczególny rodzaj działalności jest prowadzona tylko przez bardzo krótki okres.

Aby zakład został w pełni ukonstytuowany przedsiębiorstwo musi prowadzić całość lub część swojej działalności poprzez placówkę. Zgodnie z Komentarzem do Konwencji Modelowej OECD, o prowadzeniu części bądź całości działalności gospodarczej poprzez stałą placówkę można mówić już w momencie, gdy przedsiębiorstwo przygotowuje działalność w miejscu, które może być wykorzystywane w sposób trwały.

Jednym z wyjątków od tej reguły jest sytuacja, gdy działalność ma charakter powtarzalny, w takim przypadku każdy okres, w którym placówka była użytkowana, powinien być brany pod uwagę w połączeniu z ilością wszystkich okresów, w których była użytkowana (okres może się rozciągnąć na wiele lat).

Inny wyjątek dotyczy działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie w danym państwie. W takiej sytuacji działalność gospodarcza może trwać krótko z uwagi na jej charakter, lecz ponieważ jest ona prowadzona całkowicie w tym państwie, to jej związek z tym państwem jest silniejszy.

Zatem okolicznością faktyczną istotną dla określenia miejsca opodatkowania określonych przychodów (dochodów) jest istnienie zakładu podatnika w państwie źródła.

Opodatkowanie dochodów na gruncie Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania

Na mocy art. 7 ust. 1 Konwencji:

Zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie działalność poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej można je przypisać temu zakładowi.

W myśl art. 7 ust. 2 Konwencji:

Jeżeli przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa wykonuje działalność w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony tam zakład to, z zastrzeżeniem postanowień ustępu 3 niniejszego artykułu, w każdym Umawiającym się Państwie należy przypisać temu zakładowi takie zyski, które mógłby on osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem.

Co do zasady przedsiębiorstwo jednego państwa nie może być więc opodatkowane w drugim państwie, chyba że prowadzi ono w tym drugim państwie działalność za pośrednictwem położonego w tym państwie zakładu.

Z opisu sprawy wynika, że , że:

·od 2009 r. mieszka Pani w Wielkiej Brytanii;

·1 września 2009 r. założyła Pani działalność gospodarczą,

·mieszkanie nabyte w 2008 r. w (…) wprowadziła Pani jako środek trwały do wskazanej działalności gospodarczej i je wynajęła,

·czynsz, odsetki od kredytu oraz ubezpieczenie stanowiły koszty uzyskania przychodu,

·planuje Pani wycofać mieszkanie z ewidencji środków trwałych w drugiej połowie 2025 roku i przenieść je do majątku prywatnego, gdyż jego aktualny, pogarszający się stan techniczny uniemożliwi wkrótce jego dalszą eksploatację w ramach wynajmu.

Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy, mieszkając w Wielkiej Brytanii prowadzi Pani oddział swojego przedsiębiorstwa w postaci wynajmowanego mieszkania na terytorium Polski. Działalność ta spełnia przesłanki stałej placówki, przez którą prowadzi Pani całkowicie lub częściowo działalność z terytorium Wielkiej Brytanii na terytorium Polski, o której mowa w art. 5 Konwencji polsko-brytyjskiej. Uzyskane przez Panią dochody z prowadzonej działalności, przypisane temu zakładowi położonemu na terytorium Polski, podlegają opodatkowaniu w Polsce. Dochody z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce powinna Pani rozliczyć w Polsce.

W przedstawionym stanie faktycznym nie ma zastosowania powołany przez Panią art. 21 Konwencji polsko – brytyjskiej. Przepis ten ma zastosowanie, jeśli Konwencja w swej treści nie zawiera przepisu, który regulowałby sposób opodatkowania określonych dochodów, a mianowicie jak wynika z tego przepisu:

Części dochodu, inne niż dochód wypłacany przez trust lub z majątku spadkowego w wyniku zarządzania tym majątkiem, bez względu na to gdzie powstają, osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, które nie zostały objęte postanowieniami poprzednich artykułów niniejszej Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie.

Skoro uzyskuje Pani w Polsce dochody z działalności gospodarczej, które są objęte postanowieniami art. 5 Konwencji, to nie ma zastosowanie do tych dochodów ww. art. 21 Konwencji.

Umorzenie kredytu

Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ww. ustawy:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie „umorzenie zobowiązania” nie zostało zdefiniowane w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dlatego zasadne jest odwołanie się w tym zakresie do reguł wykładni językowej.

„Umorzenie” według Słownika Języka Polskiego PWN oznacza: „zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu. Umorzyć dług. Umorzyć podatek, należność”. Skutkiem umorzenia jest zmniejszenie lub zlikwidowanie w części lub w całości zobowiązania dłużnika w stosunku do wierzyciela, za jego zgodą, co prowadzi do wygaśnięcia w całości lub w części zobowiązania.

Stosownie do art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Instytucję zwolnienia z długu reguluje art. 508 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Niewątpliwie w sytuacji, w której na skutek umowy o zwolnienie z długu dochodzi do umorzenia zobowiązania świadczeniobiorca uzyskuje przysporzenie skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Osiąga bowiem korzyść majątkową o konkretnym wymiarze, gdyż zmniejsza się zobowiązanie jakie musiałby zapłacić, gdyby nie umorzenie.

Wskazała Pani, że planuje w czwartym kwartale 2025 roku podpisać ugodę do umowy zawartej dnia 28 października 2008 roku, gdzie dojdzie do umorzenia pozostałej części kredytu oraz zwrotu środków na Pani rzecz.

Zatem niewątpliwie planowane umorzenie kwoty kredytu zaciągniętego w 2008 r. będzie dla Pani przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego należy ustalić, do jakiego źródła przychodów należy zaliczyć przychód powstały z tytułu planowanego umorzenia kredytu.

Źródła przychodów

Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są: m.in.:

·pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3),

·inne źródła (pkt 9).

Wskazany podział źródeł przychodów ma istotny wpływ na ustalenie podstawy opodatkowania, sposób opodatkowania i jego wysokość.

Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, oznacza to działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej użyte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych opiera się zatem na trzech przesłankach:

1) zarobkowym celu działalności,

2) wykonywaniu działalności w sposób zorganizowany i ciągły,

3) prowadzeniu działalności we własnym imieniu.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy przychodem z działalności gospodarczej jest również:

Wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Przy czym, stosownie do treści art. 14 ust. 3 pkt 6 ustawy:

Do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2 nie zalicza się:

kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym.

Co do zasady nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy).

Na związek uzyskiwanych przychodów ze źródłem wymienionym w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może wskazywać, rozpatrywany całościowo, zespół powiązanych ze sobą działań podatnika, powtarzalnych, uporządkowanych, konsekwentnie prowadzących do osiągnięcia zysku.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1536/11:

Za przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 ust. 2 (w tym wymienione w pkt 6) należy uznać generalnie przychody, które wynikają ze źródła przychodów, jakie stanowi pozarolnicza działalność gospodarcza i które w następstwie prowadzenia tej działalności stają się wymagalną wierzytelnością.

(…) Za słuszne uznać należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 6 PDOFizU na gruncie podatku dochodowego przychodem z działalności gospodarczej jest wartość wszystkich umorzonych zobowiązań, w tym cywilnoprawnych, albowiem przepis ten nie wskazuje na rodzaj umorzonych zobowiązań.

Skutki podatkowe umorzenia kredytu

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera bezpośredniej i legalnej definicji środków trwałych, dokonuje natomiast ich podziału na podlegające i niepodlegające amortyzacji.

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2) maszyny, urządzenia i środki transportu,

3) inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

W świetle powyższego, za składnik majątku w prowadzonej działalności można uznać taki składnik, który spełnia łącznie następujące warunki:

  • składnik majątku wykorzystywano dla celów prowadzonej działalności gospodarczej,
  • składnik ten stanowi/stanowił środek trwały w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • składnik majątku podlegał ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Prowadzi Pani pozarolniczą działalność gospodarczą, w ramach której wynajmuje Pani lokal mieszkalny. Zakupiła je Pani z pozyskanych na ten cel środków w ramach zaciągniętego kredytu. Lokal mieszkalny wprowadziła Pani do działalności gospodarczej.

Skoro zaciągnięty kredyt został przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego stanowiącej składnik majątku prowadzonej działalności gospodarczej, to przychód z umorzenia tego kredytu stanowić będzie przychód z działalności gospodarczej zgodnie z przepisem ww. art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy opodatkować w Polsce z pozostałymi przychodami z działalności gospodarczej.

Skutki podatkowe zwrotu środków pieniężnych

Z opisanych okoliczności faktycznych sprawy wynika, że otrzyma Pani od banku zwrot środków pieniężnych. Bank wypłaci Pani kwotę zwrotu środków, które zostały wpłacone do banku tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, a które w wyniku ponownego przeliczenia zobowiązań kredytowych według kursów waluty przyjętych w ugodzie zostały uznane za nadpłatę kredytu.

Wobec powyższego charakteru otrzymanych świadczeń, te środki pieniężne nie będą stanowiły dla Pani przychodu.

Czynność ta nie spowoduje uzyskania przez Panią przysporzenia majątkowego, wzrostu jej majątku. Otrzyma Pani zwrot własnych pieniędzy, które nienależnie wpłaciła wcześniej do banku. Pieniądze te (nadpłata) nie będą Pani przychodem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich uzyskanie nie będzie skutkować po Pani stronie powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym nie będzie Pani miała obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.

Zatem Pani stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przedmiotem interpretacji jest jedynie kwestia, czy przychód z tytułu umorzenia części kredytu frankowego oraz planowany zwrot przez Bank powinna Pani opodatkować w Polsce.

Nie odniosłem się natomiast do innych kwestii poruszonych w stanie faktycznym, w tym, że odsetki od kredytu oraz ubezpieczenie zaliczyła Pani do kosztów uzyskania przychodów z tytułu działalności gospodarczej, gdyż nie było to przedmiotem Pani zapytania.

Odnosząc się do powołanej przez Panią interpretacji indywidualnej Nr 0113-KDIPT2-2.4011.394.2024.2.DA, wskazuję, że dotyczy ona innego stanu faktycznego – osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Odnosząc się do powołanych wyroków sądów stwierdzam, że rozstrzygnięcia te dotyczą tylko spraw konkretnych podatników i nie są wiążące dla organu wydającego niniejszą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.