Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
12 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 lipca 2025 r. (data wpływu 7 sierpnia 2025 r.) Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowany będący stroną postępowania:
A;
2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:
B;
3)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
C;
4)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
D;
Opis stanu faktycznego
Zainteresowani (A, B, C, D ) są osobami fizycznymi podlegającymi nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
W 2007 r. zmarła Pani E, będąca członkiem rodziny Zainteresowanych. W 2013 r. ustalono, że spadek po zmarłej Pani E nabyli:
- mąż F (w 1/2 części),
- siostra G (1/6),
- zstępny rodzeństwa C (1/12),
- zstępny rodzeństwa D (1/12),
- zstępna rodzeństwa H (1/12),
- zstępny rodzeństwa I (1/12).
W 2013 r. H notarialnie sprzedała swój udział (1/12) G. Wszystkie opłaty oraz zobowiązania podatkowe z tytułu tej transakcji zostały uregulowane.
W 2013 r. I notarialnie sprzedał 1/24 swojego udziału G, a drugą 1/24 D. Wszystkie opłaty oraz zobowiązania podatkowe z tytułu tej transakcji zostały uregulowane.
W 2020 r. zmarł mąż Pani E (F). Wszystkie opłaty oraz podatek od spadków i darowizn zostały uregulowane przez spadkobierców zmarłego.
Następnie aktem notarialnym z dnia 24 sierpnia 2022 r. G dokonała darowizny na rzecz A 3/5 swojego udziału w spadku po zmarłej E, oraz 2/5 swego udziału w spadku na rzecz B (wnuczki Pani G). Wszystkie opłaty zobowiązania podatkowe z tego tytułu zostały uregulowane.
Zainicjowana w okresie wcześniejszym sprawa o dział spadku po zmarłej E została umorzona z powodu zawarcia przed Sądem (…) w dniu 7 października 2024 r. umowy ugody pomiędzy osobami posiadającymi prawa do udziału w spadku po zmarłych Pani E oraz Panu F w skład, których wchodzili Zainteresowani, a także inne osoby (pozostali spadkobiercy).
a) Strony ugody zgodnie oświadczyły, że w skład majątku wspólnego Pani E oraz Pana F wchodziły:
- nieruchomość położona w (…) przy ul. 1,
- nieruchomość położona w (…) przy ul. 2,
- nieruchomość położona w (…) przy ul. 3,
- nieruchomość położona w (…) przy ul. 4,
- nieruchomość położona w miejscowości 5 (działki nr (…)),
- nieruchomość położona w miejscowości 6 (działki nr (…)),
- nieruchomość położona w miejscowości 7 (działki (…)),
- nieruchomość położona w miejscowości 7 (udział 8/10 w działce nr (…)),
- nieruchomość położona w 8 (działki nr (…)) w obrębie (…),
b) Strony ugody zgodnie oświadczyły, że w skład spadku po Pani E wchodził udział wynoszący 1/2 nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego Pani E oraz Pana F,
c) dokonany został zgodny podział majątku wspólnego Pani E oraz Pana F oraz dział spadku po Pani E i zniesienie współwłasności poprzez wydzielenie przedmiotów należących do spadku w częściach ułamkowych,
d) Strony ugody zgodnie oświadczyły, że dokonują podziału majątku wspólnego Pani E oraz Pana F oraz działu spadku po Pani E i zniesienia współwłasności w ten sposób, że poszczególnym osobom nie będzie przysługiwał udział w niektórych nieruchomościach (pierwszej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości) natomiast osobom tym będzie przysługiwał większy niż pierwotnie udział w innych nieruchomościach (drugiej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości),
e) Strony ugody zgodnie oświadczyły, że wskazane powyżej czynności stanowiące przedmiot ugody następują bez żadnych spłat lub dopłat,
f) Strony ugody zgodnie oświadczyły, że zawarta ugoda wyczerpuje wszelkie ich roszczenia wynikające z postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym.
Przed zawarciem ugody Zainteresowani rozliczyli się z urzędem skarbowym z tytułu podatku od spadków i darowizn.
Ponadto w treści ugody wskazana została wartość poszczególnych nieruchomości. Wartości te odpowiadają wartościom rynkowym tych nieruchomości.
Wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Zainteresowanym w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym Zainteresowanym uległa powiększeniu. Jednocześnie jak zostało już powyżej wskazane Zainteresowani nie dokonali oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze Stron ugody.
Zainteresowani planują dokonać sprzedaży udziałów w nieruchomościach, których są właścicielami wskutek realizacji postanowień wynikających z ugody (zniesienia współwłasności). Zainteresowani nie są w stanie obecnie stwierdzić czy zamierzają dokonać zbycia wszystkich udziałów w nieruchomościach, które posiadają, czy też jedynie części z nich.
Pozostały opis stanu faktycznego, który został przedstawiony przez Państwa w treści uzupełnienia wniosku jako, że dotyczy zagadnienia objętego podatkiem dochodowym od osób fizycznych przedstawiony zostanie w rozstrzygnięciu obejmującym swym zakresem ocenę Państwa stanowiska w zakresie ww. podatku.
Pytanie
Czy w związku ze zwiększeniem łącznej wartości nieruchomości jakie posiadają poszczególni Zainteresowani w związku z realizacją postanowień zawartej ugody (zniesieniem współwłasności), po stronie poszczególnych Zainteresowanych powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)
Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Zdaniem Zainteresowanych, ze względu na okoliczność, zgodnie z którą Zainteresowany nabył udziały w nieruchomościach ponad udział w spadku jaki przypadł mu przed zrealizowaniem postanowień zawartej ugody, tj. przed zniesieniem współwłasności, Zainteresowany jako nabywca w rozumieniu art. 4 pkt 5 ustawy o PCC jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania będzie stanowiła wartość nieruchomości określona w treści ugody ponad wartość udziału w spadku jaki przypadł Zainteresowanemu przez zawarciem ugody. W wyniku zniesienia współwłasności Zainteresowany uzyskał przyrost majątkowy względem odziedziczonej pierwotnie (przez zawarciem ugody) masy spadkowej. Zdaniem Zainteresowanych ich stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 grudnia 2010 r. Znak: ILPB2/436-213/10-2/AJ.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona),
d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona),
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Z powyższych przepisów wynika, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione.
Zatem czynności cywilnoprawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ww. ustawy, obejmują dział spadku i zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. Tym samym, powołane powyżej przepisy regulują opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie takich umów o dział spadku i zniesienie współwłasności, z którymi związane są spłaty lub dopłaty.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wraz z innymi osobami byli Państwo współwłaścicielami nieruchomości położonych w (…) przy ul. 1, przy ul. 2, przy ul. 3, przy ul. 4, w miejscowości 5 (działki (…)), w miejscowości 6 (działki nr (…)), w miejscowości 7 (działki (…), udział 8/10 w działce nr (…)) oraz w 8 (działki nr (…)) w obrębie (…).
Na mocy ugody sądowej z 7 października 2024 r. znieśli Państwo współwłasność bez spłat i dopłat w ten sposób, że poszczególnym osobom nie będzie przysługiwał udział w niektórych nieruchomościach (pierwszej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości) natomiast osobom tym będzie przysługiwał większy niż pierwotnie udział w innych nieruchomościach (drugiej części nieruchomości spośród wskazanych powyżej nieruchomości). W treści ugody wskazano wartości rynkowe nieruchomości. Wskutek realizacji postanowień ugody (zmiany udziałów przysługujących Państwu w poszczególnych nieruchomościach) łączna wartość nieruchomości przysługująca poszczególnym z Państwa uległa powiększeniu. Jednocześnie nie dokonali Państwo oraz nie dokonają w przyszłości żadnych spłat lub dopłat na rzecz, którejkolwiek ze stron ugody.
W świetle opisu stanu faktycznego i powołanych wyżej przepisów prawa stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie doszło do powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatkowi temu podlegają bowiem tylko czynności wymienione wprost w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawierającym zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. W niniejszej sprawie dokonali Państwo zniesienia współwłasności nieruchomości bez spłat i dopłat. Wobec tego jest to czynność cywilnoprawna, która nie została wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i jako czynność niewymieniona w ustawowym katalogu art. 1 nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie ma zatem znaczenia, że w wyniku zawartej ugody otrzymali Państwo udziały w nieruchomościach ponad udziały jakie przysługiwały Państwu w majątku wspólnym przed zniesieniem współwłasności skoro czynności tej nie towarzyszyły spłaty ani dopłaty.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Odnosząc się do przywołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że dotyczy ona odmiennej sytuacji, tj. w wyniku działu spadku wnioskodawczyni uzyskała przyrost majątkowy względem odziedziczonej ułamkowej masy spadkowej i została zobowiązana do przekazania spłaty. Ponadto interpretacje indywidualne wydane są w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania
A. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.