Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 lipca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia prawa własności do urządzeń przesyłowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych oraz zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach realizowanych zadań prowadzi działalność gospodarczą w zakresie realizacji gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy (…). Przedmiot działalności Wnioskodawcy stanowi w szczególności:

-pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody,

-odprowadzanie i oczyszczanie ścieków,

-roboty związane z budową rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych,

-wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych,

-wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi,

-działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne,

-pozostałe sprzątanie,

-działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni,

-pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych dotyczące wyłącznie kursów i zajęć rekreacyjnych

-działalność obiektów sportowych.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jedynym udziałowcem jest Gmina (…).

W związku z opisaną powyżej działalnością, Wnioskodawca nabywa odpłatnie od Inwestorów prywatnych urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne, które zostały wybudowane ze środków własnych tychże Inwestorów.

Inwestorzy otrzymują w zamian za wybudowane urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne wynagrodzenie. Nabywanie urządzeń oraz ustalenie wysokości wynagrodzenia odbywa się na podstawie „regulaminu nabywania urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych.”

Wnioskodawca z Inwestorami, którzy są zainteresowani przyłączeniem do sieci przedsiębiorstwa, zawiera przedwstępne umowy, których przedmiotem jest budowa przez Inwestorów sieci wodociągowych i/lub sieci kanalizacyjnych. Jednocześnie w zawartej umowie Inwestorzy zobowiązują się do odpłatnego przeniesienia własności tych urządzeń przesyłowych na Wnioskodawcę po ich wybudowaniu i po spełnieniu warunków wynikających z umowy i procedury, o której mowa powyżej.

Wnioskodawca zawiera z Inwestorami umowę przyrzeczoną przeniesienia własności wybudowanych urządzeń przesyłowych z Inwestora na Wnioskodawcę w trybie i na zasadach wynikających z art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej.

W myśl art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Wnioskodawca wskazuje, że wniosek dotyczy wyłącznie okoliczności zawierania umów z Inwestorami, którzy nie są podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu przeniesienia własności wybudowanych urządzeń przesyłowych na Wnioskodawcę w trybie i na zasadach wynikających z art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego.

Pytanie

Czy nabycie w okolicznościach opisanej sprawy na podstawie umowy przyrzeczonej urządzeń przesyłowych (sieci wod-kan), w trybie i na zasadach art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego od Inwestorów będących osobami fizycznymi powoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Wskazali Państwo, że zgodnie z art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne podobne urządzenia nie stanowią części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Natomiast w art. 49 § 2 mamy zapisane, że jeżeli osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, jest ich właścicielem, to może żądać od przedsiębiorcy, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, aby nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej.

Art. 1 ust. 1 oraz art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że w zamkniętym katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie wymieniono nabycia za wynagrodzeniem, w tym w szczególności nabycia sieci wodociągowej/kanalizacyjnej w trybie, o którym mowa w art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z powyższym, Państwa zdaniem, nabycie urządzeń przesyłowych (sieci wod-kan) od Inwestorów będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych dla Państwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c)(uchylona)

d)umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e)umowy dożywocia,

f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g)(uchylona),

h)ustanowienie hipoteki,

i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j)umowy depozytu nieprawidłowego,

k)umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

1)zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

2)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne) a nie nazwa. Zatem, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego opisu wynika, że są Państwo przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym. Nabywają Państwo odpłatnie od Inwestorów prywatnych urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne, które zostały wybudowane ze środków własnych tychże Inwestorów. Zawierają Państwo z Inwestorami, którzy są zainteresowani przyłączeniem do sieci przedsiębiorstwa, umowy przedwstępne, których przedmiotem jest budowa przez Inwestorów sieci wodociągowych i/lub sieci kanalizacyjnych. Jednocześnie w zawartej umowie Inwestorzy zobowiązują się do odpłatnego przeniesienia własności tych urządzeń przesyłowych na Państwa, po ich wybudowaniu i po spełnieniu warunków wynikających z umowy i procedury. Zawierają Państwo z Inwestorami umowę przyrzeczoną przeniesienia własności wybudowanych urządzeń przesyłowych z Inwestora na Państwa w trybie i na zasadach wynikających z art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego.

Podkreślili Państwo, że wniosek dotyczy wyłącznie umów zawieranych z Inwestorami, którzy nie są podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu przeniesienia własności wybudowanych urządzeń przesyłowych na Spółkę.

Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 757):

Ustawa określa zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków, w tym:

1)zasady:

a)działalności przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych,

b)tworzenia warunków do zapewnienia ciągłości dostaw i odpowiedniej jakości wody oraz niezawodnego odprowadzania i oczyszczania ścieków,

c)ochrony interesów odbiorców usług, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska i optymalizacji kosztów.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy za przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne uważa się:

Przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236), jeżeli prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 omawianej ustawy:

Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1.

W myśl art. 31 ust. 1 i 2 ww. ustawy:

Osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie.

Przekazywane urządzenia, o których mowa w ust. 1, powinny odpowiadać warunkom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

W świetle powyższego zauważyć należy, że osoby, które wybudowały wskazane w tym przepisie urządzenia mogą skorzystać z uprawnienia do ich odpłatnego przeniesienia na rzecz gminy lub przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego, a gmina lub przedsiębiorstwo może odmówić przejęcia tego urządzenia tylko wówczas, gdy nie odpowiada ono właściwym wymogom technicznym określonym w odrębnych przepisach.

Natomiast na podstawie art. 49 § 1 oraz § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 1071):

Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.

O kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne) a nie nazwa. Oznacza to, że zawarcie – w trybie art. 49 Kodeksu cywilnego – umowy odpłatnego przekazania przez daną osobę na rzecz Państwa wybudowanego przez tę osobę urządzenia wodociągowego i/lub kanalizacyjnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Skoro podstawę prawną opisanych przez Państwa umów stanowi art. 49 Kodeksu cywilnego, to stwierdzić należy, że umowy takie jako niewymienione w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych, określonym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-    Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

-    Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-    Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.); dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.