Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
9 czerwca 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cesji wierzytelności. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 lipca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Pana partnerka zawarła umowę deweloperską, w której była jedyną osobą zawierająca taką umowę z deweloperem. Jednakże w chwili obecnej podjęli Państwo decyzję, że chcieliby wspólnie sfinansować zakup nieruchomości. W związku z powyższym chcecie Państwo u notariusza zawrzeć umowę „odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej”. Cesja dotyczyłaby 1/3 praw i obowiązków z takiej umowy i tym samym kwotę 1/3 z umowy deweloperskiej po zawarciu umowy odpłatnej cesji uiściłby Pan bezpośrednio na rzecz dewelopera.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej nie przyjmie formy prawnej czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w szczególności umowy sprzedaży pomiędzy cedentem, a cesjonariuszem.
Według umowy deweloperskiej osoba, która zawarła ją z deweloperem jest zobowiązana do zapłaty kwoty 1.126.500,00 na jego rzecz.
Według ww. umowy cesji przejąłby Pan prawa i obowiązki wynikające z zawartej przez nią umowy deweloperskiej zobowiązując się do zapłaty 1/3 kwoty wymienionej wyżej tj. kwotę 375.500,00 bezpośrednio na konto dewelopera (kwota ta nie została jeszcze przekazana na konto dewelopera, z uwagi na termin raty określony na koniec sierpnia 2025 r., do przekazania deweloperowi pozostała sumaryczna kwota 450.600,00 zł) Osoba, która zawarła umowę deweloperską, nie otrzyma z tego tytułu żadnych środków, w związku z powyższym nie jest to umowa sprzedaży, ani jakakolwiek inna wymieniona w katalogu czynności.
Umowa cesji została nazwana „odpłatną” tylko i wyłącznie z uwagi na fakt, iż wstępuje Pan w prawa i obowiązki umowy z deweloperem jednocześnie pokrywając (dokonując bezpośrednio na jego konto przelewu) 1/3 obowiązków dotyczących zapłaty, ale jednocześnie osoba, która zawarła umowę deweloperską nie otrzymuje z tytułu przekazania 1/3 praw i obowiązków żadnej zapłaty.
W związku z czym sama czynność przekazania i objęcia praw i obowiązków jest bezkosztowa.
Podstawą umowy cesji, którą chcą Państwo zawrzeć jest umowa deweloperska.
Pytanie
Czy notariusz jest w takim przypadku zobowiązany do pobrania podatku PCC w związku z art. 1 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, umowa cesji praw i obowiązków nie widnieje w katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i ma charakter nieodpłatny gdyż Cesjonariusz nie płaci na rzecz Cedenta kwotę ponad 1/3 przedmiotu umowy deweloperskiej, a zatem nie dochodzi do odpłatnego zbycia praw. W związku z powyższym notariusz nie powinien pobrać podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1 %.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona)
d)umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona)
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.
W myśl natomiast art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.
Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, iż ustawodawca nie nadał cesji praw formy samoistnej umowy należy posiłkować się treścią art. 510 § 1 ustawy Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Czynnością prawną stanowiącą podstawę cesji może być zatem m.in. umowa sprzedaży.
Zgodnie z wyżej zacytowanymi przepisami, należy podkreślić, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.
Z kolei, jeśli umowa cesji przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.
Jak stanowi bowiem art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.
Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Pana partnerka zawarła umowę deweloperską. Obecnie zamierzacie Państwo zawrzeć umowę „odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej”, na podstawie której przejmie Pan 1/3 praw i obowiązków z umowy deweloperskiej. Pana partnerka nie otrzyma z tego tytułu żadnych środków pieniężnych. Wstępując w prawa i obowiązki z umowy deweloperskiej zobowiązuje się Pan do zapłaty na rzecz dewelopera 1/3 kwoty z umowy deweloperskiej.
Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że odpłatna cesja praw i obowiązków z umowy deweloperskiej nie przyjmie formy prawnej czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w szczególności umowy sprzedaży.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że skoro wskazana we wniosku umowa odpłatnej cesji praw i obowiązków z umowy deweloperskiej, którą planuje Pan zawrzeć z partnerką, nie będzie umową sprzedaży, ani też nie przybierze postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.