Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 kwietnia 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży nieruchomości. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – poprzez wpłatę opłaty w wysokości 40 zł – 22 maja 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(…) 2025 r. zakupiła Pani pierwszą w życiu nieruchomość - budynek mieszkalny jednorodzinny. Była Pani pewna, że skorzysta ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ przed dniem zawarcia aktu stała się Pani właścicielką jedynie 50% spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – mieszkania. Jednak notariusz zażądała od Pani zapłaty podatku ze względu na to, że Pani dziadek, po którym otrzymała Pani udział w lokalu zapisał go Pani w testamencie zapisem windykacyjnym, ponieważ chciał swoje dwie nieruchomości podzielić między dwie wnuczki, czyli Panią i Pani siostrę bez tworzenia współwłasności. Nie widzi Pani kwestii zapisu windykacyjnego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych na co powołał się notariusz, tylko i wyłącznie kwestię dziedziczenia 50% udziału co dotyczy Pani przypadku.
Pytanie
Czy czynność zakupu przez Panią budynku podlega zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie zwolnienia przewidzianego w art. 9 pkt 17 ustawy?
Pani stanowisko w sprawie
Pani zdaniem, podlega Pani zwolnieniu z 2 % podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:
Podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży:
a)nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym − 2%,
b)innych praw majątkowych − 1%.
Jak wynika z powołanych przepisów – umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.
W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zatem zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu przysługuje lub przysługiwał udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia − by mogło być zastosowane zwolnienie − wielkość przysługującego mu udziału nie może przekroczyć 50%. Zatem tylko posiadanie (w przeszłości lub w dacie zakupu) ww. praw, nabytych w drodze dziedziczenia (i to w określonym udziale), nie stanowi przeszkody do zastosowania ww. ulgi.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że zakupiła Pani swoją pierwszą w życiu nieruchomość – budynek mieszkalny jednorodzinny. Przed dniem zawarcia umowy sprzedaży stała się Pani właścicielką jedynie 50 % spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Notariusz zażądała od Pani zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, ze względu na to, że Pani dziadek, po którym otrzymała Pani ww. udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego zapisał go Pani w testamencie zapisem windykacyjnym, ponieważ chciał swoje dwie nieruchomości podzielić między dwie wnuczki – Panią i Pani siostrę – bez tworzenia współwłasności.
Uważa Pani, że podlega zwolnieniu z 2 % podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17.
Z Pani stanowiskiem nie można się zgodzić.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy zauważyć, że zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych objęta jest umowa sprzedaży, której przedmiotem jest m.in. prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego.
Aby skorzystać ze zwolnienia zawartego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kupujący musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej nieruchomości mieszkaniowych czy też spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego/budynku mieszkalnego lub udziału w niej lub w ww. prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zapis windykacyjny jest instytucją uregulowaną w art. 9811 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 9811 ww. ustawy:
§ 1 W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny).
§ 2 Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
1) rzecz oznaczona co do tożsamości;
2) zbywalne prawo majątkowe;
3) przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne;
4) ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności;
5) ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej.
Z powyższych przepisów wynika, że zapis windykacyjny jest postanowieniem zawartym w testamencie, w którym spadkodawca/zapisodawca stwierdza, że określona osoba otrzyma na własność konkretny przedmiot wchodzący w skład majątku z mocy prawa – a więc automatycznie – z chwilą śmierci spadkodawcy. Zapis windykacyjny musi być pod rygorem nieważności zawarty w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego.
Zapis windykacyjny jest odrębnym tytułem nabycia od nabycia w drodze dziedziczenia. Świadczy o tym chociażby treść art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1837 ze zm.), w którym ustawodawca jako odrębne tytuły nabycia wymienił dziedziczenie oraz zapis windykacyjny.
W tym miejscu wskazać należy na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 kwietnia 2015 r. sygn. akt II FSK 776/13, w którym sąd stwierdził, że: „(…) Nie budzi wątpliwości stanowisko, że przy nabyciu przedsiębiorstwa na podstawie testamentu notarialnego (art. 9811 § 1 KC.) z chwilą otwarcia spadku przedmiot zapisu windykacyjnego nie wchodzi do spadku (art. 922 § 3 KC.). Osoba uprawniona z tego zapisu z chwilą otwarcia spadku staje się właścicielem przedmiotu zapisu, jest następcą prawnym spadkodawcy pod tytułem szczególnym. Przedmiot zapisu windykacyjnego, przy przyjętej w prawie spadkowym konstrukcji nie wchodzi do spadku (A. Niezbecka (w:) A. Kidyba (red.), Komentarz do art. 922 KC., 2011.11.15, Lex/el. pkt 46.; T. Spyra, Skutki prawne śmierci posiadacza rachunku bankowego, "Monitor Prawa Bankowego" 2014, nr 12, s. 44; P. Księżak, Podstawowe problemy zapisu windykacyjnego, KPP 2011, nr 4, s. 1043-1091), gdyż z chwilą śmierci testatora staje się własnością zapisobiorcy windykacyjnego. Konsekwencje takiego uregulowania zapisu windykacyjnego są dwie. Pierwsza to taka, że nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego przez zapisobiercę jest nabyciem nieodpłatnym. Po drugie, na gruncie prawa cywilnego przedmiot zapisu windykacyjnego z chwilą otwarcia spadku do niego nie wchodzi co oznacza, że zapisobierca nie może go nabyć w spadku. (…) nie można, od 23.10.2011 r. - tj. od chwili wprowadzenia do porządku prawnego instytucji zapisu windykacyjnego - przyjmować, że nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego przez zapisobiorcę windykacyjnego, jest na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn nabyciem w drodze spadku.”
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy nie sposób uznać, że nabycie przez Panią udziału 1/2 w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego tytułem zapisu windykacyjnego było nabyciem w drodze dziedziczenia.
A zatem w takiej sytuacji nie mogła Pani skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie spełniła Pani bowiem wymogu dotyczącego tytułu nabycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Notariusz słusznie pobrał od Pani podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości.
Dodatkowe informacje
W związku z dołączeniem przez Panią do wniosku dokumentów wskazujemy, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest uprawniony do oceny załączonych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.