Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
23 maja 2025 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości w drodze elektronicznej licytacji komorniczej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu fatycznego
(...) r. uczestniczyła Pani w elektronicznej licytacji komorniczej, przeprowadzonej zgodnie z przepisami działu VI Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczącymi egzekucji z nieruchomości. Licytacja odbyła się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Krajowej Rady Komorniczej.
Przedmiotem licytacji był udział wynoszący (...) w prawie własności lokalu mieszkalnego, położonego przy ul. (...) w (...).
Organizatorem licytacji był komornik sądowy, działający jako organ egzekucyjny (na podstawie art. 758 Kodeksu postępowania cywilnego), zaś nadzór nad przebiegiem postępowania sprawował sąd – również będący organem egzekucyjnym w rozumieniu ww. przepisu.
Po zakończeniu licytacji spełniła Pani wszystkie wymogi określone przez komornika, w tym dotyczące wpłaty ceny nabycia. Postępowanie egzekucyjne było długotrwałe. (...) r. Sąd Rejonowy w (...) wydał postanowienie o przysądzeniu własności udziału (...) w nieruchomości, które stanowiło prawne zakończenie egzekucji w tej części. Wskazała Pani, że wielokrotnie kontaktowała się z sądem telefonicznie, pytając o datę uprawomocnienia postanowienia — każdorazowo uzyskiwała Pani informację, że orzeczenie nadal nie jest prawomocne. W związku z przedłużającym się brakiem rozstrzygnięcia, (...) r. złożyła Pani formalną skargę do Sądu Okręgowego w (...). W jej wyniku Sąd Rejonowy uprawomocnił postanowienie o przysądzeniu własności z dniem (...) r.
Wnioski prawne: Licytacja elektroniczna, przeprowadzona przez komornika sądowego i zakończona przysądzeniem własności przez sąd, jest elementem egzekucji sądowej, prowadzonej zgodnie z: art. 758 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi: „Organami egzekucyjnymi są sąd i komornik.”; art. 9861 – 98613 (powinno być art. 9861 – 98611) ww. Kodeksu, regulującymi przebieg elektronicznej licytacji komorniczej, która jest formą egzekucji z nieruchomości; art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, na mocy którego nabywca staje się właścicielem nieruchomości z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu.
W związku z powyższym, Pani nabycie udziału w nieruchomości nie nastąpiło w drodze czynności cywilnoprawnej, lecz w ramach postępowania egzekucyjnego, co wyklucza obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Potwierdza to art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, który jednoznacznie stanowi: „Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach nabycia rzeczy i praw majątkowych w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.”
Pytanie
Czy nabycie przez Panią udziału (...) w prawie własności lokalu mieszkalnego, w drodze elektronicznej licytacji komorniczej, zakończone wydaniem przez sąd postanowienia o przysądzeniu własności w postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości (na podstawie art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego), podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czy też korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, nabycie udziału 1/2 w prawie własności lokalu mieszkalnego w drodze elektronicznej licytacji komorniczej prowadzonej w ramach postępowania egzekucyjnego z nieruchomości (zgodnie z działem VI Kodeksu postępowania cywilnego), nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne w sprawach nabycia rzeczy i praw majątkowych w postępowaniu egzekucyjnym są wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W omawianym przypadku licytacja została przeprowadzona przez komornika sądowego jako organ egzekucyjny (art. 758 Kodeksu postępowania cywilnego), postanowienie o przysądzeniu własności wydał sąd – jako drugi organ egzekucyjny, przysądzenie własności nastąpiło zgodnie z art. 998 § 1 ww. Kodeksu.
W związku z powyższym, nabycie udziału nastąpiło w drodze postępowania egzekucyjnego, a nie w drodze czynności cywilnoprawnej, jak umowa sprzedaży – dlatego nie zachodzi obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):
Podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
Stosownie do pkt 2 i 3 ww. przepisu:
Podatkowi podlegają:
2)zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody – od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży – przy umowie sprzedaży – na kupującym.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi – przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Stawki podatku od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym wynoszą 2%.
Stosownie do treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy :
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że w drodze elektronicznej licytacji komorniczej, nabyła Pani (...) udziału w nieruchomości. Przysądzenie własności nieruchomości na Pani rzecz znajduje podstawę w treści art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Po uprawomocnieniu się postanowienia o przysądzeniu praw do nieruchomości z dniem (...) r. ostatecznie nabyła Pani (...) udziału w nieruchomości.
Pani zdaniem, nabycie nieruchomości w drodze elektronicznej egzekucji komorniczej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Powołała się Pani na art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.
Na wstępie zauważam, że wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązywało do 31 grudnia 2015 r. Do tej daty nabycie własności rzeczy w wyniku postępowania egzekucyjnego nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r.:
Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach nabycia rzeczy i praw majątkowych w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Z dniem 1 stycznia 2016 r. przepis ten został uchylony, a transakcje nabycia w wyniku sądowego postępowania egzekucyjnego podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na zasadach ogólnych.
Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje pojęcia sprzedaży, należy więc odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego i dalej do Kodeksu postępowania cywilnego.
Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Zgodnie z art. 758 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm.):
Sprawy egzekucyjne należą do właściwości sądów rejonowych i działających przy tych sądach komorników.
W myśl art. 9861 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Do sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej stosuje się przepisy rozdziałów 4-6 i 7 z odrębnościami wynikającymi z niniejszego rozdziału.
Zgodnie z art. 952 w zw. z art. 9861 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.
Stosownie do art. 987 w zw. z art. 9861 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego albo referendarz sądowy, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników.
Zgodnie z art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:
Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.
Jak wynika z art. 999 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy:
Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.
Jak wynika z przywołanych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, poprzez licytację publiczną nieruchomości (bez względu na jej tryb – zwykły czy elektroniczny) następuje sprzedaż zajętej nieruchomości. Uprawomocnienie się postanowienia o przysądzeniu własności powoduje przejście własności nieruchomości w zamian za wcześniej uiszczoną cenę.
Jak wskazano powyżej, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jak sama Pani wskazała, postanowienie Sądu o przysądzeniu własności (...) udziału w nieruchomości (lokalu mieszkalnym) uprawomocniło się (...) r., a zatem z tym dniem powstał dla Pani obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Nabycie udziału (...) w prawie własności lokalu mieszkalnego w drodze elektronicznej licytacji komorniczej prowadzonej w ramach postępowania egzekucyjnego podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Przepis art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie znajdzie tu zastosowania, bo jak już wyżej wskazałem, utracił moc z dniem 1 stycznia 2016 r., a nabycie przez Panią udziału w nieruchomości w drodze elektronicznej licytacji komorniczej miało miejsce w (...) r.
Zatem z tytułu ww. czynności – stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu i ciąży na nabywcy tego prawa, tj. na Pani.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.