Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 kwietnia 2025 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nabycia nieruchomości. Uzupełnił go Pan samoistnie 10 kwietnia 2025 r.
Opis zdarzenia przyszłego
Wraz z żoną (pozostają Państwo w rozdzielności majątkowej) kupuje Pan swoje pierwsze mieszkanie z rynku wtórnego w proporcjach po 1/2. Pana żona nie posiada ani nigdy nie posiadała żadnych udziałów w nieruchomościach mieszkalnych. Pan również nie posiada ani nigdy nie posiadał udziałów w nieruchomości mieszkalnej.
(…) 2025 zmarła Pana mama, która zostawiła po sobie następujące nieruchomości:
1) mieszkanie, w którym miała 50% udziałów (nabyte wraz z tatą w ramach wspólności majątkowej),
2) domek letniskowy w udziałach 100% (uzyskany przez mamę w drodze dziedziczenia po swoich rodzicach).
Po mamie dziedziczyć będą 3 osoby - tata, siostra i Pan. Wedle Państwa najlepszej wiedzy mama nie zostawiła testamentu. Z uwagi na niedawną stratę oraz odległe miejsce zamieszkania rodziny jeszcze nie dokonano podziału spadku w obecności notariusza, natomiast z ustnych ustaleń wynika, że każdy ze spadkobierców zamierza przyjąć spadek w wymiarze przysługującym prawnie. W związku z tym przysługiwałoby Panu kolejno 1/6 i 1/3 udziałów w ww. nieruchomościach, więc warunek posiadania poniżej 50% w celu zwolnienia z podatku byłby zachowany. Umowa przedwstępna na zakup mieszkania wygasa (…) i najpóźniej tego dnia wraz z żoną podpisze Pan akt notarialny.
Pytanie
Czy w związku z nieprzeprowadzeniem jeszcze operacji dziedziczenia u notariusza i nieposiadaniem aktu poświadczenia dziedziczenia obowiązuje Państwa zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania z rynku wtórnego?
Stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, w związku z tym, że w momencie nabywania nieruchomości nie ma Pan praw do nieruchomości, nabytej w procesie dziedziczenia, przekraczającej 50% oraz, wedle Pana najlepszej wiedzy, po dokonaniu czynności spadkowych, wciąż takich praw nie będzie Pan miał, powinni Państwo być zwolnieni z podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku, gdyby z różnych względów (np. odrzucenia spadku przez innych spadkobierców), taki udział się pojawił, wówczas taki podatek musieliby Państwo uregulować wstecznie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295 ze zm.):
Podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Na podstawie art. 4 pkt 1 cyt. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy:
Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży:
a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
b) innych praw majątkowych - 1%.
Jak wynika z powołanych przepisów - umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.
W myśl art. 9 pkt 17 cyt. ustawy:
Zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu przysługuje lub przysługiwał udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia - by mogło być zastosowane zwolnienie - wielkość przysługującego mu udziału nie może przekroczyć 50%. W przypadku, gdy budynek mieszkalny jednorodzinny lub lokal stanowiący odrębną nieruchomość albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego nabywany jest na współwłasność (w udziałach), to każdy z kupujących (małżonkowie, rodzice z dzieckiem, rodzeństwo, osoby obce) musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej m.in. lokalu mieszkalnego lub udziału w nim, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wraz z żoną (pozostają Państwo w rozdzielności majątkowej) kupuje Pan swoje pierwsze mieszkanie z rynku wtórnego w proporcjach po 1/2. Pana żona nie posiada, ani nigdy nie posiadała żadnych udziałów w nieruchomościach mieszkalnych. Pan również nie posiada, ani nigdy nie posiadał udziałów w nieruchomości mieszkalnej. (…) 2025 zmarła Pana mama, która zostawiła po sobie następujące nieruchomości: mieszkanie, w którym miała 50% udziałów (nabyte wraz z tatą w ramach wspólności majątkowej) oraz domek letniskowy w udziałach 100% (uzyskany przez mamę w drodze dziedziczenia po swoich rodzicach). Po mamie dziedziczyć będą 3 osoby - tata, siostra i Pan. Wedle Państwa najlepszej wiedzy mama nie zostawiła testamentu. Nie dokonano jeszcze podziału spadku w obecności notariusza, natomiast z ustnych ustaleń wynika, że każdy ze spadkobierców zamierza przyjąć spadek w wymiarze przysługującym prawnie. W związku z tym przysługiwałoby Panu kolejno 1/6 i 1/3 udziałów w ww. nieruchomościach, więc warunek posiadania poniżej 50% w celu zwolnienia z podatku byłby zachowany.
Pana zdaniem, w związku z tym, że w momencie nabywania nieruchomości nie ma Pan praw do nieruchomości nabytej w procesie dziedziczenia przekraczającej 50% oraz, wedle Pana najlepszej wiedzy, po dokonaniu czynności spadkowych wciąż takich praw nie będzie Pan miał, powinni Państwo być zwolnieni z podatku od czynności cywilnoprawnych.
Spadek (dziedziczenie) jest instytucją uregulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).
W myśl art. 922 § 1 tej ustawy:
Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.
Zgodnie z art. 924 ww. ustawy:
Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy.
Jak wynika z treści art. 925 omawianej ustawy:
Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku.
Zgodnie z art. 926 § 1 ww. ustawy:
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Stosownie do art. 1012 cyt. ustawy:
Spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.
Zatem nabycie spadku przez spadkobiercę następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Moment, z jakim następuje nabycie spadku w sposób jednoznaczny i nie budzący żadnych wątpliwości interpretacyjnych, określony został w art. 925 Kodeksu cywilnego. Stosownie do tego przepisu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, mimo iż nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku, ani też nie uzyskał stwierdzenia nabycia spadku.
Dodatkowo należy wskazać, że postanowienie o nabyciu spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdza jedynie nabycie spadku (prawo spadkobiercy do spadku), które z mocy art. 925 Kodeksu cywilnego nastąpiło już wcześniej - z chwilą otwarcia spadku, tj. śmierci spadkodawcy.
W myśl art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:
Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.
Prawomocne postanowienie sądu lub akt poświadczenia dziedziczenia mają charakter deklaratoryjny i stwierdzają jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę.
Jak wskazano powyżej spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, mimo że nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku, ani też nie uzyskał stwierdzenia nabycia spadku. Zatem należy uznać, że w drodze dziedziczenia nabył Pan po matce 1/6 udziału w mieszkaniu oraz 1/3 udziału w domku letniskowym, pomimo tego, że nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe ani nie posiada Pan aktu poświadczenia dziedziczenia.
Dla skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, udział w prawie własności każdej nieruchomości musi zostać nabyty w drodze dziedziczenia i w każdym z nich nie może być wyższy niż 50%.
Z wniosku wynika, że w drodze dziedziczenia nabył Pan nieruchomości w udziałach nie przekraczających 50% w każdej z nieruchomości (tj. 1/6 i 1/3 udziału). Zatem w Pana przypadku spełnione będą warunki do zwolnienia, określone w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli zatem na dzień nabycia pierwszego mieszkania, udział w nabytej nieruchomości mieszkalnej nie przekroczy 50%, to wówczas umowa sprzedaży, na podstawie której nabędzie Pan mieszkanie, będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Istotna jest wielkość posiadanych przez Pana udziałów w nieruchomości mieszkalnej, nabytej w drodze dziedziczenia, na dzień nabycia pierwszego mieszkania. Tym samym ma Pan rację, że w sytuacji gdyby doszło do odrzucenia spadku przez innych spadkobierców i w efekcie Pana udział w dziedziczeniu byłby większy niż wynika z ustawy, to przekroczenie granicznej wartości udziału, tj. 50%, miałoby wpływ na zastosowanie zwolnienia. Natomiast nabycie przez Pana dodatkowych udziałów we wskazanej powyżej nieruchomości mieszkalnej (np. w drodze działu spadku), po dniu w którym nabędzie Pan pierwsze mieszkanie, nie będzie miało wpływu na skorzystanie przez Pana ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Pana stanowisko uznałem za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem, została wydana wyłącznie dla Pana. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, tylko Pan może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną. Interpretacja ta stanowi ocenę Pana stanowiska wyłącznie w zakresie powstania po Pana stronie skutków podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych. Stosownie do powyższego, jeżeli Pana żona chciałaby również otrzymać interpretację indywidualną, to powinna złożyć odrębny wniosek i uiścić wymaganą opłatę.
W zakresie skutków powstałych po stronie Pana żony zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie - postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, znak: (...).
W przesłanym przez Pana wniosku w poz. 33 (Adres do doręczeń w systemie ePUAP albo adres do doręczeń elektronicznych) wskazał Pan adres email. Na ten adres korespondencja w sprawie nie może być wysłana, gdyż przez pojęcie „adres elektroniczny” należy rozumieć adres elektroniczny w systemie teleinformatycznym, służącym do obsługi doręczeń, za pomocą którego organ podatkowy może doręczyć dokumenty elektroniczne i otrzymać wymagane przepisami elektroniczne urzędowe potwierdzenie doręczenia. Adres e-mail nie wypełnia definicji adresu elektronicznego i nie może służyć do przesyłania pism urzędowych.
W związku z powyższym, w celu zachowania należytej ochrony Pana danych osobowych ta interpretacja została przesłana drogą elektroniczną na adres eUS, skoro na dzień wysyłania interpretacji Pana zgoda na przekazywanie korespondencji za pośrednictwem kanału: e-Urząd Skarbowy jest wyrażona i obowiązuje.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.); dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.