Umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z zastosowaniem stawki 2% - od wartości rynkowej rzeczowych składników i 1 % od wartości pozostałych praw.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

26 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 26 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży zespołu składników materialnych i niematerialnych. Uzupełnili go Państwo w pismach z 26 lipca 2023 r. (wpływ: 26 lipca 2023 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 19 września 2023 r. (wpływ: 19 września 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będąca stroną postępowania (dalej: Sprzedający):

Ł. K.  

NIP: (…)

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania (dalej: Spółka, Kupujący, Nabywca):

R. Sp. z o.o.

NIP: (…)

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowany będący stroną postępowania – Ł. K. (dalej: Sprzedający, zbywca) od 1 października 2015 r. prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą: „X. Y.”, zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej pod numerem NIP: (…) oraz posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Zainteresowana niebędąca stroną postępowania – R. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) od 9 grudnia 2021 r. prowadzi działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rejestrze Przedsiębiorców pod numerem KRS: (…). Sprzedający na dzień złożenia wniosku posiada 80% wszystkich udziałów w Spółce.

Prowadzona przez Sprzedającego działalność gospodarcza jest wyodrębniona organizacyjnie od działalności prowadzonej przez Spółkę oraz posiada odrębny, własny budżet. Zarówno Spółka, jak i Sprzedający prowadzą działalność we własnym zakresie, na własne ryzyko i koszt. Księgi rachunkowe prowadzone przez Sprzedającego, a także księgi rachunkowe prowadzone przez Spółkę pozwalają na wyodrębnienie przychodów wynikających z realizowanych działalności. W skład jednoosobowej działalności gospodarczej wchodzą środki trwałe oraz prawa i obowiązki wynikające z realizowania przez Sprzedającego działalności gospodarczej w zakresie związanym ze sprzedażą odzieży.

Do materialnych i niematerialnych składników majątku jednoosobowej działalności gospodarczej należą prawa i obowiązki wynikające z zawartych dotychczas umów, przedmioty i środki trwałe, sprzęt biurowy, dokumentacja klientów, informacje handlowe, dokumenty rachunkowe, bazy danych klientów oraz informacje poufne oraz know-how przedsiębiorstwa. Do środków materialnych zaliczają się nadto wykorzystywane do wykonywania działalności gospodarczej w opisanym uprzednio zakresie komputery, drukarki, wyposażenie biura, tzw. urządzenia „małego AGD”, torby zakupowe, wszywki, materiały tekstylne oraz inne materiały szwalne, w tym odzież przeznaczona do sprzedaży.

Sprzedający zamierza zbyć wszystkie posiadane przez siebie udziały w Spółce na rzecz niepowiązanych z nim, a także niepowiązanych ze Spółką osób trzecich. W związku z powyższym sprzedający udziały, kupujący udziały oraz Spółka zawrą umowę inwestycyjną określającą przebieg transakcji oraz wzajemne prawa i obowiązki związane z przekazaniem własności udziałów w Spółce i kontynuacją przez Spółkę działalności po zmianie struktury właścicielskiej i nabyciu części przedsiębiorstwa prowadzonego przez Sprzedającego w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej. Umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa Sprzedającego (dalej: „ZCP”) zostanie zawarta po podpisaniu przez strony umowy inwestycyjnej.

Przedmiotem sprzedaży nie będzie jednakże całe przedsiębiorstwo Sprzedającego a jego zakres odnoszący się do działalności związanej ściśle ze sprzedażą odzieży. Spółka po zakupie zamierza kontynuować tę część prowadzonej uprzednio przez Sprzedającego działalności.

Tym samym po dokonanej sprzedaży udziałów w Spółce nastąpi sprzedaż na jej rzecz składników majątkowych i niemajątkowych niezbędnych do kontynuowania przez Spółkę działalności gospodarczej. Spółka stanie się wyłącznie uprawniona do wykorzystywania składników majątkowych i niemajątkowych, w tym do ich komercjalizacji oraz realizowania zobowiązań związanych z działalnością gospodarczą, które funkcjonowały uprzednio przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez Sprzedającego.

Podkreślić przy tym należy, że sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa stanowić będzie jeden z końcowych etapów realizacji umowy inwestycyjnej, w trakcie którego to etapu Sprzedający nie będzie już wspólnikiem Spółki, a tym samym na moment zawarcia umowy sprzedaży ZCP Spółka i Sprzedający nie będą podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Umowa przeniesienia własności ZCP oznaczona zostanie jako umowa sprzedaży. W wyniku jej zawarcia składniki majątkowe i niemajątkowe ZCP wchodzące uprzednio w skład jednoosobowej działalności gospodarczej Sprzedającego, przejdą na wyłączną własność Spółki. Warunki umowy zostały ustalone zgodnie z zasadą swobody umów oraz – jak już zostało wspomniane – po zawarciu umowy i zapłaceniu ceny sprzedaży, składniki ZCP będą wykorzystywane do prowadzenia przez Spółkę samodzielnej działalności gospodarczej.

Umowa sprzedaży ZCP określać będzie, m.in. jednostkowe ceny przypisane do poszczególnych składników ZCP na potrzeby ich sprzedaży, listę zobowiązań ZCP oraz zawarte umowy ZCP.

Sprzedający zawrze również ze Spółką umowę nieodpłatnego przekazania danych osobowych klientów sklepu odzieżowego. Z datą przejścia określoną w umowie nastąpi przeniesienie własności ZCP oraz wskazanych w niej poszczególnych składników ZCP.

Podkreślić przy tym należy, że zakres transferu materialnych i niematerialnych składników majątku wchodzących w skład działalności gospodarczej Sprzedającego nie obejmuje całej działalności Sprzedającego, a jedynie jej część określoną w umowie – która to część odnosi się wyłącznie do działalności związanej ze sprzedażą odzieży. Tym samym zawarta umowa nie będzie wiązała się z przejściem całego przedsiębiorstwa Sprzedającego.

Wskazać nadto należy, że Sprzedający nie zatrudnia pracowników, tym samym nie wystąpi transfer kadr na rzecz Spółki.

Podkreślili Państwo, że używając stwierdzenia „Zorganizowana Część Przedsiębiorstwa” w tytule i treści Umowy Sprzedaży nie przesądzają Państwo o kwalifikacji prawnej tego zdarzenia w ramach opisu zdarzenia przyszłego, gdyż kwalifikacja przedmiotu Transakcji, jako przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jest przedmiotem Państwa pytania.

W piśmie uzupełniającym z 19 września 2023 r. wskazali Państwo, że:

1.W Państwa ocenie, na dzień zbycia działalność związana ze sprzedażą odzieży będzie stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Sprzedającego. Wyodrębnienie funkcjonalne działalności przejawia się w szczególności w możliwości wykorzystania składników majątku w sposób autonomiczny i zorganizowany, stanowiąc tym samym integralną całość pozwalającą na prowadzenie odrębnej działalności gospodarczej w oparciu o te składniki, już po ich wyodrębnieniu. Zespół ten stanowi oddzielną markę, która po wyodrębnieniu posiadać będzie samodzielny charakter i będzie niejako „kontynuowana” poprzez prowadzenie wyodrębnionej już działalności. Jak już zostało wspomniane, do materialnych i niematerialnych składników majątku jednoosobowej działalności gospodarczej należą prawa i obowiązki wynikające z zawartych dotychczas umów, przedmioty i środki trwałe, sprzęt biurowy, dokumentacja klientów, informacje handlowe, dokumenty rachunkowe, bazy danych klientów oraz informacje poufne oraz know-how przedsiębiorstwa. Wskazany zespół składników może zostać swobodnie przeznaczony na realizację zadań gospodarczych i jest niezależny od innych działalności gospodarczych.

2.W Państwa ocenie, na dzień zbycia działalność związana ze sprzedażą odzieży będzie stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Sprzedającego. Wyodrębnienie finansowe zorganizowanej części przedsiębiorstwa przejawia się w prowadzeniu ewidencji zdarzeń gospodarczych w sposób umożliwiający przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań w ramach ZCP. Zorganizowana Część Przedsiębiorstwa będzie w stanie samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą.

3.Na dzień zbycia działalności związanej ze sprzedażą odzieży, będzie ona stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Sprzedającego. Wyodrębnienie organizacyjne przejawia się w szczególności w faktycznym wyodrębnieniu tej działalności od działalności głównej. Działalność ta posiada odrębną strukturę organizacyjną, pozwalającą na odłączenie jej od działalności głównej bez uszczerbku organizacyjnego dla ZCP, jak i działalności głównej. Wskazać przy tym należy, iż wyodrębnienie organizacyjne związane jest również z istniejącym wyodrębnieniem funkcjonalnym i finansowym ZCP.

4.Zespół składników materialnych i niematerialnych na moment wniesienia będzie na tyle zorganizowany, aby istniała możliwość samodzielnej realizacji zadań i prowadzenia działalności bez uczestnictwa pozostałych struktur działalności.

5.Transakcja, o której mowa w treści wniosku to najprostsza i najbardziej optymalna forma, jaką Strony widzą dla sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W transakcji nie biorą udziału, ani podmioty powiązane, ani inne podmioty trzecie, jak i podmioty, których uczestnictwo mogłoby skutkować dokonaniem optymalizacji podatkowej lub uniknięciem opodatkowania. Strony nie analizowały uprzednio przedmiotowej transakcji pod kątem podatkowym i główną ich intencją było sprzedanie części działalności gospodarczej, która jest w stanie samodzielnie i odrębnie funkcjonować w obrocie gospodarczym. Strony aktualnie nie widzą również innych alternatywnych (bardziej lub mniej optymalnych podatkowo) metod sprzedaży przedsiębiorstwa.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych według stawek właściwych dla poszczególnych składników wchodzących w skład zbywanego zespołu składników materialnych i niematerialnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie

Wskazali Państwo, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) oraz pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych – podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, a także zmiany tych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przy czym w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona, z uwzględnieniem wyjątków, o których mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ww. ustawy.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106 i 568) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy – obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym, natomiast w oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy – wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy – stawki podatku od umowy sprzedaży – wynoszą:

a)nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,

b)innych praw majątkowych – 1%.

Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W świetle art. 555 Kodeksu cywilnego – przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

W przepisach dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dlatego też, w przypadku, gdy przedmiotem umowy sprzedaży jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, w celu dokonania właściwej kwalifikacji przenoszonych składników należy sięgnąć do rozwiązań prawnych uregulowanych w przepisach ogólnych.

W takim przypadku należy zatem posłużyć się definicją „przedsiębiorstwa” zawartą w przepisie art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Na mocy tego przepisu – przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie natomiast z art. 55² Kodeksu cywilnego – czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W świetle wyżej przywołanej definicji, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast zorganizowana część przedsiębiorstwa to wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespół składników niematerialnych i materialnych, mogących stanowić samodzielnie funkcjonujące przedsiębiorstwo.

Odwołanie się w definicji do pojęcia „zespół składników” nie pozwala zatem na odrębne i niezależne postrzeganie poszczególnych elementów materialnych i niematerialnych tworzących dane przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa, funkcjonujące na rynku jako jeden podmiot będący przedmiotem umowy sprzedaży.

Z treści art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jasno wynika, że opodatkowaniu podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych.

Wskazany przepis nie wymienia jakie konkretnie przedmioty umów sprzedaży podlegają opodatkowaniu. Dla opodatkowania czynności sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie ma zatem znaczenia czy umowa sprzedaży obejmuje

przedsiębiorstwo, zorganizowaną jego część, nieruchomość czy wierzytelność, która stanowi prawo majątkowe.

Istotnym jest, że przeniesienie własności następuje w drodze umowy sprzedaży. W świetle ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa sprzedaży przedsiębiorstwa czy zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych przewidzianych dla umowy sprzedaży. Jej przedmiot stanowi przedsiębiorstwo/ zorganizowana część przedsiębiorstwa – a nie poszczególne elementy zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych.

Tak jak w przypadku każdej innej umowy sprzedaży obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży on na kupującym, a podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego będącego przedmiotem transakcji, czyli tutaj zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przy czym, jeżeli w umowie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa strony wyodrębnią wartość rzeczy i praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki (1% i 2%), podatek będzie należało uiścić według właściwych stawek.

Jeżeli jednak dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpi przeniesienie własności, nie zostaną wyodrębnione wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki, to na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatek będzie należało uiścić według stawki najwyższej (2%) od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych.

Opodatkowanie umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa stawką 2% ma bowiem zastosowanie w przypadku, gdy cena sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, odpowiadająca jej wartości rynkowej, ustalona jest przez strony czynności w taki sposób, że na gruncie uregulowań ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dokonanie wyodrębnienia i oceny poszczególnych elementów umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest możliwe tylko w celu zastosowania dwóch stawek podatku od czynności cywilnoprawnych.

W pozostałym zakresie umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega ocenie jako całość – zespół powiązanych elementów, a nie poszczególne, przypadkowe elementy zbioru.

Wyodrębnienie w umowie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa konkretnych składników majątkowych umożliwia zastosowanie różnych stawek podatkowych, natomiast nie zmienia to faktu, że w dalszym ciągu przedmiot opodatkowania stanowi zorganizowana część przedsiębiorstwa, która jest przedmiotem umowy sprzedaży.

Mając na względzie zaistniały stan faktyczny oraz przedstawioną argumentację prawną należy wskazać, że sprzedaż ZCP wchodzącej w skład jednoosobowej działalności gospodarczej Sprzedającego podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż dochodzi do sprzedaży zorganizowanego zespołu składników, a nie jego poszczególnych elementów.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołaliśmy powyżej tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.)

Podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-3 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania – przy umowie sprzedaży – stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stawki podatku wynoszą – od umowy sprzedaży:

a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,

b) innych praw majątkowych – 1%.

W myśl art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podatek pobiera się według stawki najwyższej jeżeli podatnik dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności, nie wyodrębnił wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki – od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 omawianej ustawy:

Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Zgodnie z art. 535 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Art. 555 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuację, w której czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z treści art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 2 pkt 4 lit. b) ww. ustawy). Jednocześnie podkreślić należy, że z treści cytowanego przepisu (lit. a) wynika, że wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest czynność tylko w takim zakresie, w jakim jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Zatem czynność (np. umowa sprzedaży) w tej części, w której nie podlega regulacji w zakresie podatku od towarów i usług, bo czynność nie jest traktowana dla celów podatku od towarów i usług jako dostawa (czynność – np. umowa sprzedaży) lub świadczenie usługi, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotem Państwa zapytania w podatku od czynności cywilnoprawnych jest to, czy Nabywca jest zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych i według jakich stawek.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że zamierzają Państwo zawrzeć umowę sprzedaży, na mocy której Zainteresowany niebędący stroną postępowania (Kupujący, Spółka) nabędzie od Zainteresowanego będącego stroną postępowania (Sprzedającego) zespół składników materialnych i niematerialnych związany ze sprzedażą odzieży. W Państwa ocenie na dzień zbycia działalność związana ze sprzedażą odzieży będzie stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębnionych funkcjonalnie, organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie Sprzedającego.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Państwa dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy sprzedaży podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług będzie bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) lub b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z interpretacji indywidualnej znak: 0111-KDIB3-3.4012.274.2023.3.MS w zakresie podatku od towarów i usług wynika, że:

- działalność Zainteresowanego będącego stroną postępowania (Sprzedającego) związana ze sprzedażą odzieży, zbyta na rzecz Spółki, stanowić będzie na dzień sprzedaży zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług,

- planowane zbycie przez Sprzedającego działalności związanej ze sprzedażą odzieży, będzie wyłączone od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ww. ustawy.

W związku z powyższym do opisanej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 2 pkt 4 lit. a) lub b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem opisana we wniosku czynność będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W przepisach dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dlatego też należy sięgnąć do rozwiązań prawnych uregulowanych w przepisach ogólnych. Niewątpliwie zatem należy posłużyć się definicją „przedsiębiorstwa” zawartą w przepisie art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Zgodnie powołanym powyżej art. 55¹ Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W myśl natomiast art. 55² ww. Kodeksu:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W świetle powyższego, jeżeli przedmiotem umowy sprzedaży jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, to podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlega umowa sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa na zasadach ogólnych przewidzianych dla umowy sprzedaży. Tak jak w przypadku każdej innej umowy sprzedaży, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym, a podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub praw majątkowych, składających się na zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazał bowiem, że przedmiotem opodatkowania jest sprzedaż rzeczy i praw majątkowych. Konsekwencją zawarcia umowy sprzedaży zorganizowanej części

przedsiębiorstwa jest przeniesienie na nabywcę własności poszczególnych rzeczy i praw majątkowych. Sprzedaż przedsiębiorstwa podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej – w zakresie, w jakim przedsiębiorstwo zawiera w sobie rzeczy lub prawa majątkowe, a podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa tychże rzeczy i praw majątkowych.

Wyjaśniamy, że – wbrew temu co Państwo twierdzicie w swoim stanowisku – na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotem umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa traktowana jako całość lecz poszczególne składniki tego zespołu należące do katalogu z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatek powinien być wymierzony od wartości rynkowej poszczególnych rzeczy i praw majątkowych – art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Strony czynności cywilnoprawnej dotyczącej sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny zatem wymienić wchodzące w jego skład rzeczy i prawa majątkowe, jednocześnie podając ich wartość rynkową, co pozwoli z kolei ustalić przy zastosowaniu odpowiednich stawek wysokość podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeżeli więc w umowie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa strony wyodrębnią wartość rzeczy i praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki (1% i 2%), podatek winien być uiszczony według właściwych stawek. Jeżeli jednak przy dokonaniu czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpi przeniesienie własności, nie zostaną wyodrębnione wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki, to na podstawie art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatek winien być uiszczony według stawki najwyższej (2%) od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych. Opodatkowanie umowy sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa stawką 2% ma bowiem zastosowanie w przypadku, gdy cena sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa, odpowiadająca jej wartości rynkowej, ustalona jest przez strony czynności cywilnoprawnej w jednej kwocie, bez wyodrębniania wartości jej poszczególnych elementów.

W związku z powyższym należy zgodzić się z Państwa stanowiskiem, że zawarta przez Państwa umowa sprzedaży będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych z zastosowaniem stawki w wysokości 2% lub 1% – w zależności od kwalifikacji danego składnika majątkowego, czyli 2% od wartości rynkowej rzeczowych składników i 1% od wartości rynkowej pozostałych składników – praw.

Końcowo jeszcze raz podkreślamy, że sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, nie jest traktowana jako całość, lecz jako zespół składników – zespół rzeczy i praw majątkowych. Jednakże, ta kwestia nie ma wpływu na końcową ocenę Państwa stanowiska.

Zatem uznaliśmy Państwa stanowisko za prawidłowe, jednakże z nieco inną argumentacją niż zawarta w Państwa stanowisku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – znak: 0111-KDIB3-3.4012.274.2023.3.MS.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan Ł.K. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy Ordynacja podatkowa.