Umowy cesji praw i obowiązków wynikających z zawarcia umów sprzedaży będzie podlegała uregulowaniom ustawy o VAT i będzie wyłączona z opodatkowania PCC

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 12 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cesji praw i obowiązków wynikających z zawartych przedwstępnych umów sprzedaży. Uzupełnili go Państwo w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 11 września 2023 r. (wpływ 11 września 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania (Cesjonariusz):

X Sp. z o.o.

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania (Cedent):

Y Sp. z o.o.

Opis zdarzenia przyszłego

Zainteresowany będący stroną postępowania (dalej: Cesjonariusz) jest osobą prawną, zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, zainteresowanym nabyciem praw do nieruchomości gruntowej pod inwestycję magazynowo-usługową wraz z blokami socjalno-biurowymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną i towarzyszącą (dalej: „Inwestycja”).

Cesjonariusz zamierza nabyć 11 działek położonych w (…), w obrębie ewidencyjnym (…) (dalej: „Transakcja”).

Przedmiotem Transakcji są działki o następujących numerach ewidencyjnych:

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

-działka o numerze ewidencyjnym (…); objęta księgą wieczystą o numerze (…);

(dalej jako „Nieruchomość” lub „Działki”).

Cesjonariusz planuje wybudowaną w ramach Inwestycji powierzchnię magazynowo–usługową wraz z blokami socjalno-biurowymi oraz niezbędną infrastrukturą techniczną i towarzyszącą wynająć lub sprzedać w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, po nabyciu przedmiotowych Działek, Cesjonariusz planuje wykorzystywać je w prowadzonej działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz niepodlegającej zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Obecnie właścicielami Działek są osoby fizyczne (dalej: „Sprzedający”). Cedent zawarł ze Sprzedającymi następujące umowy przedwstępne sprzedaży Działek:

Nr działki	Obecny właściciel	Przedwstępna umowa sprzedaży
(...)	E.K.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
(...)	S.W.K.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
(...)	M.F.D.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
	B.K.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
	J.N.
	A.J.
	A.D.
	J.G.
	E.S.
	E.N.
	C.P.
	K.G.
	W.R.
	S.R.
	K.R.
(...)	W.K.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
(...)	P.J.P	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
(...)	K.J.N.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
(...)	M.C.N	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
	M.N
(...)	S.S.K	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
	M.G.K.
(...)	H.M.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
	G.M.
(...)	T.W.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).
(...)	A.W.	Umowa przewstępna sprzedaży  z (...) stwierdzona aktem notarialnym rep. (...).

W związku z powyższym, Zainteresowani (…). zawarli przedwstępną umowę cesji praw i obowiązków wynikających z umów przedwstępnych sprzedaży Działek zawartych między Sprzedającymi oraz Cedentem. Zgodnie z postanowieniami umowy, przyrzeczona umowa cesji ma zostać zawarta do 31 października 2023 r. Cesja praw i obowiązków wynikających z umów przedwstępnych sprzedaży Działek będzie dalej nazywana „Cesją”.

Cesjonariusz i Cedent nie są podmiotami powiązanymi, a Cesja zostanie dokonana za wynagrodzeniem.

Zarówno Cesjonariusz jak i Cedent są – i na moment dokonania Cesji będą – podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą i czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że do cesji praw i obowiązków, wynikających z przedwstepnych umów sprzedaży, dojdzie w ramach umowy sprzedaży w rozumieniu przepisów art. 535 ustawy Kodeks cywilny.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy transakcja Cesji, jako opodatkowana podatkiem od towarów i usług, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Państwa zdaniem, zawarcie umowy Cesji nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wskazali Państwo, że zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zamiany w zakresie, w jakim są opodatkowanie podatkiem od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze oraz fakt, że zawarcie planowanej umowy Cesji praw i obowiązków, jako świadczenie usługi, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przedmiotowa Cesja nie będzie podlegała więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji cesja praw i obowiązków wynikających z przedwstępnych umów sprzedaży nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej przywołano tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 171 ze zm.):

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c)(uchylona),

d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e)umowy dożywocia,

f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g)(uchylona),

h)ustanowienie hipoteki,

i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j)umowy depozytu nieprawidłowego,

k)umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

2)zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, iż ustawodawca nie nadał cesji praw formy samoistnej umowy należy posiłkować się treścią art. 510 § 1 ustawy Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Czynnością prawną stanowiącą podstawę cesji może być zatem m.in. umowa sprzedaży, wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiedziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. a) i lit. b) ww. ustawy:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tytułu tej czynności z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniami określonymi w lit. b) tego przepisu).

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie oznaczają: podatek od towarów i usług – podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że Zainteresowany będący strona postępowania (Cesjonariusz) zamierza nabyć 11 działek. Obecnie właścicielami Działek są osoby fizyczne (Sprzedający). Zainteresowany niebędący stroną postępowania (Cedent) zawarł ze Sprzedającymi umowy przedwstępne sprzedaży Działek. Zainteresowani 29 czerwca 2022 r. zawarli przedwstępną umowę cesji praw i obowiązków wynikających z umów przedwstępnych sprzedaży Działek zawartych między Sprzedającymi oraz Cedentem. Do cesji praw i obowiązków, wynikających z przedwstępnych umów sprzedaży, dojdzie w ramach umowy sprzedaży w rozumieniu przepisów art. 535 ustawy Kodeks cywilny.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek Państwa zapytanie dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży (cesji praw i obowiązków wynikających z zawartych przedwstępnych umów sprzedaży) podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy planowana transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia tych czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowanie ww. czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej znak: 0111-KDIB3-3.4012.524.2023.4.ICZ, wydanej dla Państwa w zakresie podatku od towarów i usług, Organ uznał, że opisana we wniosku cesja na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, w myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy, stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega w myśl art. 5 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednocześnie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy nie przewidują zwolnienia z opodatkowania cesji praw i obowiązki wynikających z umów przedwstępnych.

Z uwagi zatem na fakt, że opisane we wniosku zawarcie umowy cesji praw i obowiązków wynikających z zawartych przedwstępnych umów sprzedaży będzie podlegała uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług – co wynika z ww. interpretacji – to czynność ta będzie wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę stanowiska Zainteresowanych wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – znak: 0111-KDIB3-1.4012.524.2023.4.ICZ.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X. Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy Ordynacja podatkowa.