W zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów należących do Spółki 2 w Spółce 1.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych dobrowolnego umorzenia udziałów należących do Spółki 2  w Spółce 1. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Spółka B spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C., adres: (…), wpisanej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy w (…) pod numerem KRS: (…) NIP: (…), REGON: (…) kapitał zakładowy w wysokości 8.450.000,00 zł („Spółka 1”) prowadzi działalność gospodarczą polegającą przede wszystkim na (…).

Spółka A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w C., adres:  (…), wpisanej do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy w (…) pod numerem KRS: (…), NIP: (…), REGON: (…), kapitał zakładowy  w wysokości 748.000,00 zł („Spółka 2”) prowadzi działalność gospodarczą polegającą przede wszystkim na (…).

Jedynym wspólnikiem Spółki 1 jest Spółka 2 posiadająca 8.450 udziałów o wartości nominalnej po 1.000,00 zł każdy, tj. o łącznej wartości nominalnej wynoszącej  8.450.000,00 zł.

Wspólnikami Spółki 2 są: (i) Pan P. F. M. (PESEL: (…)) („PFM”) posiadający 1.494 udziały o wartości nominalnej po 500,00 zł każdy, tj. o łącznej wartości nominalnej wynoszącej 747.000,00 zł oraz (ii) Pani J. M.(PESEL: (…)) („JM”) posiadająca 2 udziały o wartości nominalnej po 500,00 zł każdy, tj. o łącznej wartości nominalnej 1.000,00 zł. Kapitał zakładowy Spółki 2 wynosi 748.000,00 zł, z czego  746 000,00 zł zostało objęte za wkład niepieniężny (aport).

PFM oraz JM pozostają w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej. Udziały PFM oraz JM wchodzą w skład małżeńskiego majątku osobistego każdego z małżonków tj. 1.494 udziały w Spółce 2 wchodzą do majątku osobistego PFM, a 2 udziały w Spółce 2 wchodzą do majątku osobistego JM.

Spółka 1 i Spółka 2 (łącznie: „Spółki”) powiązane są ze sobą na poziomie gospodarczym, ponieważ Spółki współpracują ze sobą w zakresie wykonywania działalności, jak również, są powiązane na poziomie osobowym i kapitałowym w sposób opisany powyżej.

Spółki, w najbliższym czasie planują zrealizować transakcję, na którą ma się w składać szereg czynności dokonywanych w odpowiedniej, wskazanej kolejności.

I. [Podwyższenie kapitału zakładowego Spółki 1].

W pierwszej kolejności odbędzie się zgromadzenie wspólników Spółki 1, na którym podjęte zostaną w szczególności uchwały skutkujące podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki 1 w szczególności podjęte zostaną następujące uchwały:

1. Uchwała o podwyższeniu kapitału Spółki 1 na podstawie, której kapitał zakładowy Spółki 1 ulegnie podwyższeniu z kwoty 8.450.000,00 zł o kwotę 500.000,00 zł, tj. do kwoty 8.950.000,00 zł, poprzez utworzenie nowych 500 równych i niepodzielnych udziałów  o wartości nominalnej po 1.000,00 zł każdy, podwyższenie kapitału zakładowego Spółki 1 nastąpi poprzez zmianę umowy Spółki 1, a wszystkie nowo powstałe udziały zostaną zaoferowane nowemu wspólnikowi, którym będzie PFM w zamian za wniesienie  w terminie 14 dni licząc od dnia podjęcia uchwały wkładu pieniężnego w kwocie 500.000,00 zł na kapitał zakładowy Spółki 1;

2. Uchwała w sprawie zmiany umowy Spółki 1 związana z powyższym podwyższeniem kapitału, w szczególności w zakresie: (i) zmiany postanowień dotyczącej nowej wysokości kapitału zakładowego Spółki 1 (8.950.000,00 zł), (ii) liczby wszystkich udziałów w kapitale zakładowym Spółki 1 (8.950) oraz (iii) sposobu objęcia nowych udziałów w Spółce przez PFM;

3. Uchwała w sprawie zmiany umowy Spółki 1 związana z doprecyzowaniem, że dopuszczalne jest nie tylko dobrowolne umorzenie udziałów w kapitale zakładowym Spółki za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez Spółkę 1, lecz także takie umorzenie udziałów bez wynagrodzenia;

4. Uchwała w sprawie przyjęcia tekstu jednolitego umowy Spółki 1 w związku z powyższymi zmianami umowy Spółki 1.

Następnie PFM złoży oświadczenie w formie aktu notarialnego o: (i) przystąpieniu do Spółki 1 w charakterze wspólnika, (ii) objęciu wszystkich 500 nowo tworzonych udziałów w Spółce 1 w zamian za wkład pieniężny opisany w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego Spółki 1, (iii) znana jest mu treść umowy Spółki 1 w brzmieniu sprzed powyższej zmiany oraz po jej zmianie oraz (iv) wyrazi zgodę na brzmienie umowy Spółki 1 w brzmieniu sprzed powyższej zmiany oraz po jej zmianie.

Następnie powyższy wkład pieniężny zostanie przez PFM faktycznie wniesiony do Spółki 1  w całości w drodze faktycznego przekazania środków pieniężnych (tj. w drodze przelewu bankowego na rachunek Spółki 1). Jednakże wartość wkładu pieniężnego wnoszonego przez PFM w zamian za obejmowane udziały w Spółce 1 może być niższa niż wartość rynkowa obejmowanych w zamian udziałów w Spółce 1.

Po pokryciu w pełni podwyższanego kapitału zakładowego Spółki 1 złoży ona wniosek do właściwego sądu rejestrowego celem zarejestrowania stosownych zmian w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego wraz z wszystkimi niezbędnymi dokumentami związanych z zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego Spółki 1.

Po zrealizowaniu podwyższenia kapitału zakładowego Spółki 1, tj. po dokonaniu konstytutywnego wpisu przez sąd rejestrowy w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, kapitał zakładowy Spółki 1 będzie składał się z 8.950 udziałów oraz wynosił łącznie 8.950.000,00 zł, z czego 8.450 udziałów o wartości nominalnej po 1.000,00 zł każdy, tj. o łącznej wartości nominalnej wynoszącej 8.450.000,00 zł będzie należeć do Spółki 2, a 500 udziałów o wartości nominalnej po 1.000,00 zł każdy, tj. o łącznej wartości nominalnej wynoszącej 500.000,00 zł będzie należeć do PFM.

     II. [Umorzenie udziałów w Spółce 1 należących do Spółki 1] (winno być: należących do  Spółki 2).

Następnie, po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału Spółki 1, wspólnicy Spółki 1 (Spółka 2 oraz PFM) zamierzają podjąć decyzję o dokonaniu dobrowolnego umorzenia wszystkich 8.450 udziałów należących do Spółki 2 w Spółce 1 bez wynagrodzenia.

W pierwszej kolejności odbędzie się zgromadzenie wspólników Spółki 1, na którym podjęte zostanie w szczególności uchwała lub uchwały skutkujące dobrowolnym umorzeniem 8.450 udziałów w Spółce 1 należących do Spółki 2, w szczególności uchwała o dobrowolnego umorzeniu 8.450 udziałów w kapitale zakładowym Spółki 1 należących do Spółki 2 bez wynagrodzenia. Spółka 2 złoży również oświadczenie o wyrażeniu zgody na umorzenie należących do niej 8.450 udziałów w kapitale zakładowym Spółki 1 bez wynagrodzenia.

Umorzenie udziałów w Spółce 1 należących do Spółki 2 nastąpi na podstawie postanowienia § 14 umowy Spółki 1 oraz przepisu art. 199 § 1, 2 i 3 Kodeksu spółek handlowych („KSH”). Umorzenie nastąpi za zgodą Spółki 2 (wspólnika), która wyrazi zgodę na umorzenie bez wynagrodzenia, zgodnie z przepisem art. 199 § 3 KSH. Umorzenie nastąpi w drodze nabycia udziałów własnych przez Spółkę 1.

Celem wykonania uchwały o umorzeniu tych udziałów w Spółce 1 niezwłocznie po jej podjęciu zostanie pomiędzy Spółką 1, a Spółką 2 zawarta umowa zbycia udziałów w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi na podstawie, której Spółka 1 nabędzie od Spółki 2 8.450 udziałów we własnym kapitale zakładowym celem ich umorzenia bez wynagrodzenia dla Spółki 2 (umowa umorzenia udziałów – umowa ze skutkiem rozporządzającym umarzanymi udziałami). Spółka 1 będzie w tym przypadku mogła nabyć udziały własne, gdyż spełni się wyjątek wskazany w przepisie art. 200 § 1 zd. 3 KSH w postaci nabycia przez Spółkę 1 udziałów własnych w celu umorzenia tych udziałów.

Podkreślenia wymaga, że zawarcie tej umowy jest wyłącznie czynnością prawną mającą na celu wykonanie powyższej uchwały o umorzeniu udziałów w Spółce 1 należących do Spółki 2 bez wynagrodzenia i unicestwienia tych udziałów bez wynagrodzenia – na podstawie umowy Spółce 2 nie będzie przysługiwać jakiekolwiek wynagrodzenie, czy cena za zbycie umarzanych udziałów, tj. będzie to tylko czynność mającą na celu wykonać powyżej opisane umorzenie  w drodze nabycia przez Spółkę 1 własnych udziałów.

Wskazać należy, że umorzenie udziałów nastąpi bez obniżenia kapitału zakładowego Spółki 1, jak również bez zmiany umowy Spółki 1. Oznacza to, iż po dokonaniu umorzenia udziałów w Spółce 1 łączna wartość nominalna pozostałych udziałów w Spółce 1 będzie różnić się od wartości nominalnej kapitału zakładowego Spółki 1. Dobrowolne umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie będzie wymagało dla swojej skuteczności wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

W związku z tym umorzenie udziałów Spółki 1 będzie skuteczne z momentem jego dokonania rozumianego jako podjęcie powyższej uchwały o umorzeniu udziałów oraz zawarcie powyższej umowy zbycia udziałów w wykonaniu umorzenia udziałów dotyczącej nabycia przez Spółkę 1 udziałów własnych.

Następnie Spółka 1 złoży wniosek do właściwego sądu rejestrowego celem zarejestrowania stosownych zmian w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego wraz z wszystkimi niezbędnymi dokumentami związanych z zarejestrowaniem (ujawnieniem) umorzenia udziałów w kapitale zakładowym Spółki 1.

Jednakże w związku z umorzeniem udziałów może zostać przy okazji zmieniona umowa Spółki 1, lecz w zakresie wynikającym z umorzenia powyższych udziałów, tj. ujawnienia  w aktualnym teście umowy Spółki 1 liczby udziałów składających się na kapitał zakładowy (lecz bez obniżania kapitału zakładowego Spółki 1). Zmiana ta nie będzie miała wpływu, czy skutku na umorzenie udziałów (samo umorzenie nastąpi bez konieczności zmiany umowy Spółki 1), lecz będzie mieć cel wyłącznie techniczny, porządkowy i redakcyjny w umowie Spółki 1.

Po dokonaniu umorzenia udziałów wartość kapitału zakładowego Spółki 1 będzie wynosić 8.950.000,00 zł. Jedynym wspólnikiem Spółki 1 będzie PFM (jako osoba fizyczna), który będzie posiadać 500 udziałów o łącznej wartości nominalnej wynoszącej 500.000,00 zł,  tj. będzie on posiadać 100% udziałów w kapitale zakładowym Spółki 1.

Pytanie

Czy dokonanie po podwyższeniu kapitału Spółki 1 (opisanego w stanie faktycznym) dobrowolnego umorzenia wszystkich 8.450 udziałów należących do Spółki 2 w Spółce 1 bez wynagrodzenia oraz bez zmiany umowy Spółki 1 (z zastrzeżeniem ewentualnych zmian technicznych, porządkowych, czy redakcyjnych w umowie Spółki 1) poprzez wykonanie następujących czynności: (i) podjęcia przez zgromadzenie wspólników Spółki 1 uchwały/uchwał skutkujących dobrowolnym umorzeniem wszystkich 8.450 udziałów Spółki 2 w kapitale zakładowym Spółki 1 bez wynagrodzenia, (ii) złożenia przez Spółkę 2 oświadczenia o wyrażeniu zgody na umorzenie wszystkich 8.450 udziałów Spółki 2 w kapitale zakładowym Spółki 1 bez wynagrodzenia oraz następnie (iii) zawarcie między Spółką 1 oraz Spółką 2 umowy, na podstawie której Spółka 1 nabędzie 8.450 udziałów Spółki 2 w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia dla Spółki 2, będzie dla Spółki 2 czynnością neutralną na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. umorzenie 8.450 udziałów Spółki 1 należących do Spółki 2 jest czynnością nie podlegająca pod opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, dokonanie po podwyższeniu kapitału Spółki 1 dobrowolnego umorzenia wszystkich 8.450 udziałów należących do Spółki 2 w Spółce 1 bez wynagrodzenia oraz bez zmiany umowy Spółki 1 poprzez wykonanie następujących czynności: (i) podjęcia przez zgromadzenie wspólników Spółki 1 uchwały/uchwał skutkujących dobrowolnym umorzeniem wszystkich 8.450 udziałów Spółki 2 w kapitale zakładowym Spółki 1 bez wynagrodzenia, (ii) złożenia przez Spółkę 2 oświadczenia o wyrażeniu zgody na umorzenie wszystkich 8.450 udziałów Spółki 2 w kapitale zakładowym Spółki 1 bez wynagrodzenia oraz następnie (iii) zawarcie między Spółką 1 oraz Spółką 2 umowy, na podstawie której Spółka 1 nabędzie 8.450 udziałów Spółki 2 w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia dla Spółki 2, będzie dla Spółki 2 czynnością neutralną na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. umorzenie 8.450 udziałów Spółki 1 należących do Spółki 2 jest czynnością nie podlegająca pod opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm., „u.p.c.c.”) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne wymienione w u.p.c.c. Zawarty w zacytowanym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności enumeratywnie w nim wskazane mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Pamiętać przy tym należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach  w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Zbycie udziałów przez wspólnika spółki na rzecz tej spółki w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia (umorzenie dobrowolne) za zgodą wspólnika, jest rodzajem umowy (czynności) niewymienionej w katalogu przedmiotowym podatku od czynności cywilnoprawnych.

Co więcej należy wskazać, że instytucja umorzenia udziałów jest samodzielną, odrębną instytucją w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i została uregulowana w art. 199 KSH. Instytucja umorzenia udziału w spółce jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa  w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym  w stosunku do obowiązujących innych przepisów.

Tym samym umorzenie udziałów za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia należy traktować jako odrębny, szczególny rodzaj umowy, który nie został wymieniony  w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umorzenie udziałów nie może zostać zakwalifikowane i niejako „podciągnięte” pod inny rodzaj umowy np. umowy sprzedaży albo umowy zamiany.  W związku z tym należy uznać, iż czynność umorzenia udziałów nie została uwzględniona  w art. 1 ust. 1 u.p.c.c. i tym samym nie będzie rodziła skutków na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a więc Spółka 1 nie będzie miała obowiązku uiszczenia wymienionego podatku.

Potwierdzenie tego stanowiska znajduje się m.in. w interpretacji indywidualnej  z 2 października 2015 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (Znak: IBPB-2-1/4514-248/15/AD), jak również indywidualnej interpretacji z 9 grudnia 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (Znak: 0111-KDIB2-3.4014.286.2020.2.BD).

Zgodnie z treścią interpretacji indywidualnej z 2 października 2015 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (Znak: IBPB-2-1/4514-248/15/AD):

„Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

- umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

- umowy dożywocia,

- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

- ustanowienie hipoteki,

- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

- umowy depozytu nieprawidłowego,

- umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy). Zawarty w zacytowanym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności enumeratywnie w nim wskazane mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Pamiętać przy tym należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę  i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej  w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym. Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza zostać wspólnikiem innej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka), w której dotychczasowym wspólnikiem będzie inna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej również: Wspólnik Pozostający). Spodziewanym jest w niedalekim czasie, że dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego Spółki, niewykluczone, iż znaczna część wnoszonego aportu trafi na kapitał zapasowy Spółki. Przedmiotem aportu będzie przedsiębiorstwo Wspólnika Zbywającego, który obejmie udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki i stanie się jej drugim wspólnikiem (obok Wspólnika Pozostającego). Niewykluczone, iż po dokonaniu podwyższenia kapitału zakładowego Spółki, w wyniku którego nowo wyemitowane udziały obejmie Wspólnik Zbywający, dojdzie do nieodpłatnego nabycia udziałów własnych przez Spółkę od Wspólnika Zbywającego. Nabyte udziały zostaną następnie umorzone. Umorzenie powyżej wskazanych udziałów może mieć charakter dobrowolny, alternatywnie zakładane jest, że umorzenie może mieć także charakter przymusowy (bez zgody wspólnika) lub automatyczny (z chwilą ziszczenia się określonego w umowie Spółki zdarzenia). Każde  z trzech rodzajów umorzenia będzie mogło odbyć się za zgodą Wspólnika Zbywającego bez wynagrodzenia (tzn. dojdzie do umorzenia w jednym z trzech trybów, jednakże niezależnie od tego, jaki tryb zostanie wybrany, umorzenie przeprowadzone będzie bez wynagrodzenia). Zgoda na umorzenie (dobrowolne, automatyczne albo przymusowe) bez wynagrodzenia zostanie wyrażona w trybie art. 199 § 3 ustawy - Kodeks spółek handlowych przez wspólnika, którego udziały będą umarzane (tj. Wspólnika Zbywającego). Alternatywnie, dopuszczona jest możliwość dobrowolnego umorzenia udziałów za wynagrodzeniem gotówkowym znacząco niższym od wartości rynkowej umarzanych udziałów. Odnosząc się do tak przedstawionego zagadnienia wyjaśnić należy, że instytucja umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością uregulowana została w ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.). Zgodnie z art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Stosownie do treści art. 199 § 2 ww. Kodeksu umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie. Natomiast ad. 199 § 3 cyt. Kodeksu stanowi, że za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. Zgodnie natomiast z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać  i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Z powyższych przepisów Kodeksu cywilnego wynika, iż cena obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie. W przypadku określonego w art. 199 Kodeksu spółek handlowych zbycia przez wspólnika udziałów na rzecz spółki w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu "wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż  w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Czynności tej zatem nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze zbycia przez wspólnika udziału i nabycia tego udziału przez spółkę jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że pojęcie „ceny” zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „wynagrodzenia” określone w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego nawet jeżeli umorzenie udziałów nastąpi za wynagrodzeniem, umorzenie to nie będzie stanowić umowy sprzedaży, o której mowa  w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Tym samym umorzenie udziałów za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia należy traktować jako szczególny rodzaj umowy, który nie został wymieniony w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowy tego typu nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży albo umowy zamiany rzeczy lub praw, wymienionych w tym katalogu. Tym samym - z powyższych przyczyn - transakcja umorzenia udziałów nie będzie rodziła skutków na gruncie ustawy  o podatku od czynności cywilnoprawnych. Na Wnioskodawcy nie będzie zatem z tego tytułu ciążył obowiązek uiszczenia wymienionego podatku.”

Ponadto zgodnie z treścią indywidualnej interpretacji z 9 grudnia 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (Znak: 0111-KDIB2-3.4014.286.2020.2.BD):

„Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez spółkę udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Pojęcie „ceny” zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „wynagrodzenia” określone w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia udziałów przez Spółkę od wspólnika celem ich umorzenia regulowana przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż zawarcie przez Wnioskodawcę umowy nabycia udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu zawartym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.”

Państwa zdaniem, przedstawione zatem przez Państwa stanowisko w świetle przedstawionego stanu faktycznego (winno być: zdarzenia przyszłego) oraz niniejszego uzasadnienia znajduje potwierdzenie w stanowiskach zajmowanych przez organy podatkowe.

Zastrzegli Państwo, iż powyższe stanowisko dotyczy jedynie braku podatku od czynności cywilnoprawnych przy dokonaniu czynności umorzenia udziałów w sposób opisany w stanie faktycznym (winno być: zdarzeniu przyszłym), natomiast nie dotyczy oceny powstania podatku od czynności cywilnoprawnych po dokonaniu czynności podwyższenia kapitału zakładowego Spółki 1.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy  o podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.