Czy w związku z uczestnictwem Spółki w systemie zarządzania płynnością, zwanym płatności na rzecz, przedstawionym w stanie faktycznym, zawartym w ni... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 31.05.2019, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.28.2019.4.PB, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Czy w związku z uczestnictwem Spółki w systemie zarządzania płynnością, zwanym płatności na rzecz, przedstawionym w stanie faktycznym, zawartym w niniejszym wniosku, będzie na Spółce spoczywał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności art. 1 tejże ustawy?

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 lutego 2019 r. (data wpływu 12 lutego 2019 r.), uzupełnionym 7 maja 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa Spółki w systemie zarządzania płynnością zwanym płatności na rzecz jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lutego 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa Spółki w systemie zarządzania płynnością zwanym płatności na rzecz.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 15 kwietnia 2019 r. Znak: 0114-KDIP2-1.4010.73.2019.2.JC, 0114-KDIP1-2.4012.79.2019.3.IG, 0111-KDIB2-2.4014.28.2019.3.PB wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 7 maja 2019 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Uprzednio otrzymane interpretacje indywidualne.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest spółką kapitałową z siedzibą w Polsce, prowadzącą działalność w sektorze automatyki przemysłowej, głównie dla hutnictwa stali.

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest świadczenie usług na rzecz podmiotów z grupy X. i podmiotów trzecich, głównie z siedzibą poza Polską, w zakresie:

zarządzania realizacją projektów instalacyjnych,
realizacji projektów instalacyjnych,
doradztwa w zakresie automatyki przemysłowej,
serwisu oraz utrzymania sprzętu związanego z automatyką przemysłową, a także
usług wynajmu wykwalifikowanego personelu oraz innych usług związanych z automatyką przemysłową (dalej zbiorczo zwane Usługami).

Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej X., która działa w kilkudziesięciu krajach, na różnych kontynentach, dostarczającej rozwiązania przemysłowe dla producentów stali (dalej: Grupa Kapitałowa).

W ramach grupy istnieje scentralizowany system zarządzania płynnością. Jednym z elementów tego systemu zarządzania płynnością w chwili obecnej jest stosowanie mechanizmu cash poolingu. W odniesieniu do obecnie stosowanego systemu cash poolingu zostały wydane dla Spółki następujące indywidualne interpretacje podatkowe:

W zakresie PCC:
- IBPB-2-1/4514-113/15/MK, z 12 października 2015 r.,
W zakresie CIT:
- IBPB-1-3/4510-223/15/MO; z 7 października 2015 r., dotycząca obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych,
- IBPB-1-3/4510-337/15/MO; z 7 października 2015 r., dotycząca stosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) zawartej przez Polskę z Japonią i USA do odsetek,
- IBPB-1-3/4510-333/15/MO; z 7 października 2015 r., dotycząca cienkiej kapitalizacji,
- IBPB-1-3/4510-335/15/MO; z 7 października 2015 r., dotycząca kosztowności odsetek,
- IBPB-1-3/4510-334/15/MO; z 7 października 2015 r., dotycząca neutralności cash poolingu w zakresie przychodów i kosztów,
- IBPB-1-3/4510-336/15/MO; z dnia 7 października 2015 r., dotycząca zwolnienia z podatku u źródła od odsetek na podstawie przepisów UE,
W zakresie VAT:
- IBPP2/4512-685/15/ICz, z 4 listopada 2015 r.

Zmiana stanu faktycznego.

Od nowego roku finansowego Spółki, tzn. od 1 kwietnia 2019 r. mają zostać wprowadzone istotne zmiany do mechanizmu zarządzania płynnością finansową w Grupie Kapitałowej. Spowoduje to, iż stan faktyczny, na podstawie którego zostały wydane wyżej wymienione interpretacje ulegnie daleko idącej zmianie.

Zgodnie z art. 14 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

W oparciu m.in. o powyższy przepis należy wyprowadzić konkluzję, że interpretacja wiąże tylko i wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku. Podatnik nie jest chroniony, jeśli stan faktyczny przedstawiony we wniosku o interpretację indywidualną uległ zmianie po wydaniu interpretacji.

Ponadto, w niektórych przepisach stanowiących podstawę wydania wyżej wymienionych interpretacji zostały wprowadzone zmiany, obowiązujące od 1 stycznia 2019 r., które do Spółki będą miały zastosowanie od 1 kwietnia 2019 r., ze względu na to, że jej nowy rok podatkowy rozpocznie się z dniem 1 kwietnia 2019 r.

Z powyższych względów Spółka składa nowy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnych w zakresie wyznaczonym przez pytania sformułowane przez Spółkę.

Opis stanu faktycznego.

Ze względu na brexit nastąpią zmiany w zakresie zarządzania płynnością w Grupie Kapitałowej. W szczególności zmiany te będą następujące:

konta bankowe związane z cash poolingiem (konta grupowe) będą przenoszone z L. do A. (na dzień 30 marca 2019 r.),
konta Spółki prowadzone w EUR i USD, otwarte w banku w W. mają być zamknięte,
w to miejsce będą otwarte następujące konta bankowe: jedno w EUR i drugie w USD w banku z siedzibą w A., gdzie posiadaczem tych kont bankowych będzie spółka kapitałowa należąca do Grupy Kapitałowej, z siedzibą w jednym z krajów UE, wyspecjalizowana w zarządzaniu płynnością w Grupie Kapitałowej (dalej: Spółka Płynnościowa),
konta prowadzone w EUR i USD, otwarte w banku w A. mają być kontami grupowymi (dalej zwane: Rachunkami Zbiorczymi), otwartymi na imię wyżej wskazanej Spółki Płynnościowej, ale mają na nich być przechowywane środki finansowe należące do wszystkich lub większości spółek operacyjnych z Grupy Kapitałowej,
w szczególności, na ww. konta w EUR i USD w A. mają być dokonywane spłaty należności handlowych i innych denominowane w EUR i USD, należne spółkom operacyjnym działającym w ramach Grupy Kapitałowej, nazywane wpływami na rzecz (z angielskiego: Receipts on behalf); z ww. kont bankowych mają być także dokonywane płatności zobowiązań, zwane dalej płatnościami na rzecz (Payments on behalf),
w dalszej części niniejszego wniosku będzie używany termin płatności na rzecz, który będzie obejmował zarówno wpływy na rzecz (czyli spłatę/spieniężenie należności Spółki) jak również płatności na rzecz, czyli zapłatę zobowiązań Spółki,
jednocześnie, warto dodać kilka uwag na temat wyżej wskazanych nazw wpływów i płatności na/z Rachunków Zbiorczych, gdzie stosowane jest sformułowanie na rzecz (on behalf); sformułowanie na rzecz oznacza, że przedmiotowe płatności wywołują skutki w sferze prawnej spółki będącej właścicielem danej należności lub obciążonej zobowiązaniem, a nie w sferze prawnej Spółki Płynnościowej, która jest odpowiedzialna za zarządzanie przedmiotowym procesem; w szczególności, wpływ na rzecz oznacza, że spieniężona zostaje należność Spółki, przez co wygasa ona, przekształcając się w środki pieniężne Spółki przechowywane na Rachunku Zbiorczym; podobnie, w przypadku płatności na rzecz, dokonanie jej na zlecenie Spółki w ciężar Rachunku Zbiorczego powoduje wygaśnięcie zobowiązania Spółki i jednocześnie zmniejszenie stanu należących do niej środków pieniężnych.

Mechanizm płatności na rzecz jest następujący:

w przypadku płatności na rzecz, Spółka Płynnościowa ma tylko jeden rachunek bankowy na daną walutę, na który są otrzymywane spłaty należności (wpływy) na rzecz innych spółek z Grupy Kapitałowej,
każda faktura wystawiana w walucie obcej przez Spółkę (jak również każdą inną spółkę z Grupy Kapitałowej, która uczestniczy w procesie płatności na rzecz) ma mieć identyfikator Spółki, który wyłącznie jest jej dedykowany i jednoznacznie ją określa; identyfikator ma stanowić początkową część numeru danej faktury, obejmując określoną liczbę cyfr oraz symbol danej waluty; w oparciu o przedmiotowy identyfikator ma następować jednoznaczna identyfikacja płatności należnej Spółce,
co do zasady, jeżeli numer na fakturze jest w opisie przelewu wpisany prawidłowo, system obsługujący płatności na rzecz będzie przypisywał wpływy właściwej spółce; w razie błędu w opisie przelewu, przypisanie wpływu będzie robione ręcznie przez pracowników Spółki Płynnościowej w ciągu 1 lub 2 dni od jego otrzymania,
dla płatności niefakturowanych przypisanie wpływu będzie robione ręcznie, tak aby przypisać je właściwej spółce z grupy X.,
wszystkie wpływy należne Spółki (jak i wypływy środków) będą ujmowane na specjalnym, księgowym koncie rozrachunkowym; informacja o stanie tego konta rozrachunkowego będzie taka sama jak obecnie, gdyż jest to samo konto księgowe, na którym obecnie wykazywany jest stan rozliczeń z tytułu cash poolingu,
co do zasady wpływy i wypływy na rzecz Spółki mają być odzwierciedlane na ww. specjalnym, księgowym koncie rozrachunkowym następnego dnia, po jego uznaniu (lub obciążeniu).

Podsumowując powyższy stan faktyczny, można wskazać na następujące konkluzje:

należności Spółki denominowane w EUR i USD mają być transferowane na bankowy rachunek zbiorczy prowadzony na imię spółki zarządzającej płynnością w grupie X., tzn. Spółki Płynnościowej,
w ten sposób nastąpi skrócenie obiegu środków pieniężnych, co wynika z następującego porównania:
- w chwili obecnej ten obieg wygląda następująco: klient płatności bankowy rachunek Spółki w Polsce rachunek zbiorczy Spółki Płynnościowej (cash pooling) w innym kraju UE przypisanie transferów z rachunku bankowego na indywidualne, księgowe konto rozrachunkowe Spółki,
- po wdrożeniu płatności na rzecz obieg środków pieniężnych będzie następujący: klient płatność bankowy rachunek zbiorczy w A. odzwierciedlenie wpływów/wypływów na indywidualnym, księgowym koncie rozrachunkowym Spółki.

W przyszłości jest planowane, iż podobny mechanizm konsolidacji środków pieniężnych będzie także stosowany do środków pieniężnych Spółki w złotych polskich. Może to nastąpić w 2020 r. lub później. Ze względu na fakt, że w stosunku do wyżej opisanego mechanizmu płatności na rzecz dla walut EURO oraz USD, mechanizm dotyczący polskiego złotego nie powinien wykazywać istotnych różnic, intencją Spółki jest także objęcie niniejszym wnioskiem płatności na rzecz w złotym polskim, w przypadku wdrożenia tego procesu dla polskiej waluty.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca odpowiadając na pytania Organu doprecyzował opis stanu faktycznego wskazując, że:

a) Do jakiej umowy Wnioskodawca przystąpił lub zamierza przystąpić, czy jest to umowa cash poolingu, jeżeli tak, to Organ wzywa o wskazanie czy jest to cash pooling rzeczywisty czy nierzeczywisty.

Podstawy umowne.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej X. W Grupie Kapitałowej istnieje zcentralizowany system zarządzania płynnością, gdzie w chwili obecnej czynności związane z zarządzeniem płynnością są wykonywane przez spółkę prawa austriackiego (dalej: Spółka Płynnościowa). Spółka jest stroną umowy ramowej pt.: Agreement on Participation in the X. Cash Management System wraz z załącznikiem w postaci: Supplementary Terms and Conditions for Participation in the X. Cash Management System (tłumaczenie własne: Umowa uczestnictwa w Systemie Zarządzania Płynnością X. oraz Uzupełniające warunki uczestnictwa w zarządzaniu płynnością w X.), (dalej: Umowa Ramowa) zawartej ze Spółką Płynnościową. Umowa ta ma charakter ramowy, jej celem jest uregulowanie podstawowych zagadnień dotyczących wzajemnych praw i obowiązków stron w związku z zarządzeniem płynnością, jednak nie zawiera ona zapisów lub postanowień, które wprost odnosiłyby się do poszczególnych kategorii usług związanych z zarządzaniem płynnością. Z tego powodu Umowa Ramowa nie zawiera szczegółowych postanowień dotyczących funkcjonowania mechanizmu płatności na rzecz. W związku z rozpoczęciem stosowania mechanizmu płatności na rzecz Spółka otrzymała od Spółki Płynnościowej pismo z potwierdzeniem możliwości korzystania z mechanizmu płatności na rzecz, wraz z opisem mechanizmu płatności na rzecz.

Czy mechanizm płatności na rzecz to cash pooling?

Pytanie czy mechanizm płatności na rzecz stanowi cash pooling jest skomplikowane, gdyż w polskim prawie umowa cash poolingu nie jest uregulowana. Dlatego, taką umowę zalicza się do tzw. umów nienazwanych. Z tego punktu widzenia można mówić o tzw. typach empirycznych umowy cash poolingu, które wynikają z praktyki obrotu gospodarczego, a nie wprost z uregulowań prawa cywilnego lub gospodarczego. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, iż konstrukcja umowy cash poolingu może przyjąć kilka form, w szczególności:

notional cash pooling (cash pooling nierzeczywisty);
zero-balancing cash pooling (cash pooling rzeczywisty);
near-zero-balancing cash pooling (cash pooling rzeczywisty).

Notional cash pooling charakteryzuje się brakiem fizycznego transferu środków. Fundusze są przekazywane wyłącznie na papierze. Salda, które podlegają potrącaniu (debetowe i kredytowe) fizycznie są pozostawiane na własnych rachunkach uczestników systemu (ewentualnie przeksięgowywane na pomocnicze subkonta do rachunków uczestników w kwotach zapewniających wyzerowanie sald ujemnych), zaś odsetki naliczane są od kwoty netto zgromadzonych sald. W przeciwieństwie do notional cash poolingu, zero-balancing cash pooling dokonywany jest jako rezultat fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami uczestników (lub ewentualnie specjalnie wyodrębnionymi subkontami uczestników) i rachunkiem głównym grupy. Nadwyżki (tj. salda dodatnie) są przekazywane z rachunków uczestników na rachunek główny, zaś deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach uczestników są pokrywane z rachunku głównego. Transfer dokonywany jest standardowo na koniec każdego dnia obrachunkowego, zaś na początku następnego dnia środki są zwracane na rachunki uczestników. Odsetki naliczane są od salda zgromadzonego na głównym rachunku i przelewane na ten rachunek. Trzecia forma cash poolingu - near-zero - balancing cash pooling różni się od zero-balancing cash pooling wyłącznie tym, iż na rachunkach uczestników na koniec każdego dnia występuje założone z góry saldo (nie zerowe). W konsekwencji transfery dokonywane również fizycznie na konto główne, nie doprowadzają do wyzerowania rachunków Uczestników, ale do ustalenia na nich określonego salda dodatniego.

W oparciu o powyższą charakterystykę można wskazać następujące cechy cash poolingu rzeczywistego i wirtualnego:

cash pooling rzeczywisty, w tym przypadku są następujące cechy charakterystyczne:
- występują 2 kategorie rachunków bankowych: indywidualne rachunki bankowe każdej ze spółek biorących udział w cash poolingu (zazwyczaj ich rachunki bieżące) oraz rachunek zbiorczy,
- pomiędzy tymi rachunkami dochodzi do przelewów sald, tzn. faktycznych transferów środków pieniężnych,
cash pooling wirtualny ma następujące cechy szczególne:
- nie dochodzi do transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkami indywidualnymi i rachunkiem zbiorczym,
- środki pieniężne cały czas pozostają na indywidualnych rachunkach bankowych,
- dochodzi jedynie do sumowania sald na poszczególnych rachunkach indywidualnych.

Porównanie z mechanizmem płatności na rzecz.

Porównując powyższe formy umowy cash poolingu z mechanizmem płatności na rzecz można wskazać następujące różnice:

w przypadku płatności na rzecz, Spółka Płynnościowa ma tylko jeden rachunek bankowy na daną walutę, na który są otrzymywane spłaty należności (wpływy) na rzecz innych spółek z Grupy Kapitałowej; jest to więc tylko rachunek zbiorczy, brak jest rachunków indywidualnych; oznacza to, że nie występują rachunki indywidualne oraz nie występują przelewy bankowe między rachunkami indywidualnymi a rachunkiem zbiorczym; ta różnica powoduje, że mechanizm płatności na rzecz nie jest tożsamy z cash poolingiem rzeczywistym w formie przedstawionej wyżej,
ze względu na to, że brak jest indywidualnych rachunków bankowych, nie dochodzi do sumowania sald na rachunkach indywidualnych; powoduje to, że mechanizm płatności na rzecz nie stanowi cash poolingu wirtualnego.

Podsumowując, mechanizm płatności na rzecz nie stanowi ani cash poolingu rzeczywistego ani cash poolingu wirtualnego. Jest to inna forma zarządzania płynnością.

Dotychczasowy system cash poolingu, w którym uczestniczyła Spółka zakładał istnienie minimum 4 uczestników:

Pool Leadera,
Banku Pool Leadera udostępniającego konto bankowe (konto konsolidacyjne) Pool Leaderowi oraz wykonującego transfer pieniędzy,
Uczestnika (spółka uczestnicząca),
Bank Uczestnika udostępniającego konto bankowe (konto źródłowe) Uczestnikowi oraz wykonującego transfer pieniędzy.

W przypadku dołączenia kolejnego Uczestnika, dochodził także Bank nowego Uczestnika. Pomiędzy kontami bankowymi następowały transfery pieniężne, zerujące saldo środków pieniężnych na koncie Banku Uczestnika do zera na koniec każdego dnia roboczego (wysłanie środków pieniężnych z konta Uczestnika na rachunek konsolidacyjny, gdy saldo było dodatnie, lub zasilenie rachunku Uczestnika z rachunku konsolidacyjnego, gdy saldo było ujemne).

W ciągu dnia roboczego do określonej godziny na koniec dnia na rachunku bankowym Uczestnika miały miejsce wpływy środków pieniężnych od klientów Uczestnika oraz wypływy środków pieniężnych do dostawców lub podwykonawców Uczestnika.

Koncepcja systemu koncentracji środków pieniężnych grupy kapitałowej wpływy na rzecz/płatności na rzecz polega na uproszczeniu dotychczasowego systemu cash pool polegająca na eliminacji pośrednictwa banku Uczestnika. Zamiast wpływów od klientów Uczestnika oraz wypływów środków pieniężnych do dostawców, podwykonawców Uczestnika na koncie bankowym Uczestnika, operacje te mają miejsce od razu na koncie bankowym Pool Leadera (bankowy rachunek konsolidacyjny).

Dzięki temu rozwiązaniu wyeliminowane są codzienne transfery środków pieniężnych zerujące salda rachunku bankowego Uczestnika, gdyż:

nie ma już tego konta bankowego Uczestnika,
operacje wpływów i wypływów realizowane są bezpośrednio na rachunku konsolidującym, należącym do Spółki Płynnościowej.

W konsekwencji eliminowane są także koszty opłat bankowych wynikających z transferów zerujących, a opłaty bankowe za transfery na koncie konsolidacyjnym są negocjowane przy dużo większym wolumenie, a więc tańsze.

Istota mechanizmu płatności na rzecz.

Istota mechanizmu płatności na rzecz jest następująca:

b) Jednoznaczne wskazanie między jakimi stronami zawarto umowę lub będzie zawarta umowa.

Umowa ramowa pt.: Agreement on Participation in the X. Cash Management System wraz z załącznikiem w postaci: Supplementary Terms and Conditions for Participation in the X. Cash Management System (tłumaczenie własne: Umowa uczestnictwa w Systemie Zarządzania Płynnością X. oraz Uzupełniające warunki uczestnictwa w zarządzaniu płynnością w X.), została zawarta między spółką prawa austriackiego a Wnioskodawcą.

c) Czy w ramach tej umowy będzie funkcjonował bank, jeżeli tak to Organ wzywa o wskazanie w jakiej roli będzie działał bank.

Spółka Płynnościowa zawarła umowy o prowadzenie rachunków bankowych z bankiem, z siedzibą w A. Rola banku jest ograniczona do otwarcia określonych rachunków bankowych, na których są rejestrowane wpływy środków pieniężnych i ich wypływy. Bank pełni rolę agenta rozliczeniowego, który umożliwia wykonywania zleceń płatniczych oraz rejestrację wpływów na rachunki bankowe. Bank także udostępnia elektroniczną platformę, która pozwala na dokonywanie zleceń płatniczych przez Internet, oraz współpracuje z aplikacją x, która pozwala na automatyczne i zdalne realizowanie zleceń płatniczych poprzez przekazywanie informacji kto jest beneficjentem płatności. Bank jednak nie jest bezpośrednio zaangażowany w dokonywanie płatności na rzecz, gdyż bank nie wie, która ze spółek z grupy dokonuje danej płatności. Informacja, która ze spółek z Grupy dokonuje płatności jest zawarta w systemie x, do którego dostęp ma Spółka Płynnościowa (pełen dostęp), Spółka (dostęp do własnych danych) oraz inne spółki z Grupy Kapitałowej (dostęp do własnych danych), uczestniczące w systemie płatności na rzecz.

d) Szczegółowe wskazanie roli Wnioskodawcy w umowie.

Spółka posiada należności i zobowiązania handlowe walutowe wobec podmiotów niepowiązanych. Zobowiązania te są księgowane w systemie księgowym Spółki, następnie są eksportowane z systemu księgowego, wykorzystując funkcję eksportującą przelewy do pliku. Format eksportu przelewów jest ściśle zdefiniowany przez Bank. W okresie przejściowym w miejsce funkcji eksportującej przelewy z systemu księgowego, Spółka wykorzystuje manualne wprowadzanie zobowiązań do płatności bezpośrednio w systemie x. Po wprowadzeniu przelewu do płatności w x, płatność jest akceptowana przez 2 uprawnione osoby ze Spółki bezpośrednio w x. Następnie uprawnieni pracownicy Spółki Płynnościowej wykonują dodatkowe sprawdzenia, uzupełniają dodatkowe parametry, akceptują przelew i wysyłają go do banku. Po przejściu pełnej ścieżki akceptacji i wysłaniu przelewu do banku płatność pojawia się na wyciągu księgowego konta rozrachunkowego. W zakresie otrzymywania spłat za należności handlowe w walutach obcych od spółek niepowiązanych, Spółka wystawia faktury sprzedaży, na których podaje dane bankowe oraz numer rachunku bankowego Spółki Płynnościowej. Klienci dokonują płatności na konto Spółki Płynnościowej. Numer faktur sprzedaży zawiera prefiks, który jest jednoznacznym identyfikatorem przypisanym do Spółki. Klienci dokonując płatności, w tytule operacji wskazują numer faktury, która jest regulowana. Dzięki zastosowaniu jednoznacznego identyfikatora na początku numeru faktury, wpływ jest przypisywany do księgowego konta rozrachunkowego dla Spółki. Przepływy na księgowym koncie rozrachunkowym są widoczne w systemie x, spis transakcji może być eksportowany do pliku. Dodatkowo przepływy na koncie są udostępniane w formie dziennego wyciągu bankowego, który jest importowany do systemu księgowego Spółki i księgowany na kontach księgowych.

e) Organ wzywa o wskazanie jakie rachunki posiada/będzie posiadał Wnioskodawca w związku z uczestnictwem w umowie szczegółowe wskazanie jakie czynności są/będą na nich wykonywane.

Spółka odpowiada, iż w związku z uczestnictwem w systemie płatności na rzecz nie będzie posiadała żadnego rachunku bankowego w tym sensie, że nie zawrze z jakimkolwiek bankiem umowy otwarcia rachunku bankowego. Spółka w związku z uczestnictwem w systemie płatności na rzecz będzie korzystała z rachunku zbiorczego w EUR i z rachunku zbiorczego w USD, otwartego dla Spółki Płynnościowej.

f) Organ wzywa o wskazanie na jakiej zasadzie Wnioskodawca korzysta/będzie korzystał, z rachunków otwartych dla Spółki Płynnościowej, czy będzie zawarta pomiędzy tymi podmiotami jakakolwiek umowa o korzystanie z tych rachunków.

Korzystanie to będzie polegało na tym, iż na fakturach wystawionych na swoich klientów Spółka będzie podawała numer rachunku bankowego zbiorczego otwartego dla Spółki Płynnościowej, w zależności od tego czy przelew ma być dokonany w EUR lub w USD. Zlecając płatności na rzecz swoich dostawców (tzn. wierzycieli) Spółka będzie dokonywała płatności w ciężar rachunku zbiorczego otwartego dla Spółki Płynnościowej. Szczegółowe korzystanie z rachunków otwartych dla Spółki Płynnościowej będzie obejmowało następujące czynności:

Spółka posiada należności i zobowiązania handlowe w walutach obcych wobec podmiotów niepowiązanych.
Zobowiązania są księgowane w systemie księgowym Spółki, następnie są eksportowane z systemu księgowego, wykorzystując funkcję eksportującą przelewy do pliku. Format eksportu przelewów jest ściśle zdefiniowany przez Bank. W okresie przejściowym w miejsce funkcji eksportującej przelewy z systemu księgowego, Spółka wykorzystuje manualne wprowadzanie zobowiązań do płatności bezpośrednio w systemie x.
Po wprowadzeniu przelewu do płatności w x, płatność jest akceptowana przez 2 uprawnione osoby ze Spółki bezpośrednio w x. Następnie uprawnieni pracownicy Spółki Płynnościowej wykonują dodatkowe sprawdzenia, uzupełniają dodatkowe parametry, akceptują przelew i wysyłają go do banku. Po przejściu pełnej ścieżki akceptacji i wysłaniu przelewu do banku płatność pojawia się na wyciągu księgowego konta rozrachunkowego.
W zakresie otrzymywania spłat za należności handlowe walutowe od spółek niepowiązanych, Spółka wystawia faktury sprzedaży, na których podaje dane bankowe oraz numer rachunku bankowego Spółki Płynnościowej. Klienci dokonują płatności na konto Spółki Płynnościowej. Numer faktur sprzedaży zawiera prefiks, który jest jednoznacznym identyfikatorem przypisanym do Spółki. Klienci dokonując płatności, w tytule operacji wskazują numer faktury, która jest regulowana. Dzięki zastosowaniu jednoznacznego identyfikatora na początku numeru faktury, wpływ jest przypisywany do księgowego konta rozrachunkowego dla Spółki.
Przepływy na księgowym koncie rozrachunkowym są widoczne w systemie x, spis transakcji może być eksportowany do pliku. Dodatkowo przepływy na koncie są udostępniane w formie dziennego wyciągu bankowego o formacie, który jest importowany do systemu księgowego Spółki i księgowany na kontach księgowych.

g) Wskazanie roli i czynności wykonywanych na księgowym koncie rozrachunkowym Wnioskodawcy.

Na danym Zbiorczym Rachunku bankowym, otwartym na imię Spółki Płynnościowej zachodzą takie operacje jak: wpływy środków pieniężnych w EUR lub USD, wypływy środków pieniężnych w tych walutach, rozliczenia walutowe pomiędzy kontami w różnych walutach. Każda z takich operacji jest oznaczona prefiksem przypisanym do danej spółki uczestniczącej w systemie płatności na rzecz.

W dalszej kolejności wykorzystywany jest system x, który jest użytkowym programem komputerowym, używanym do zarządzania płynnością. Program ten w oparciu o użyte prefiksy dokonuje identyfikacji poszczególnych operacji wskazanych wyżej i przypisuje je do poszczególnych spółek z Grupy Kapitałowej. Po przypisaniu tych operacji do Spółki są one ujmowane na księgowym koncie rozrachunkowym. Wyciągi z tego konta rozrachunkowego są traktowane jako wyciągi bankowe i są używane do księgowania operacji w systemie księgowym Spółki.

h) Wskazanie roli Spółki Płynnościowej w umowie.

Podstawową rolą Spółki Płynnościowej w związku z systemem płatności na rzecz jest zapewnienie, że czynności zachodzące na Rachunkach Zbiorczych w EUR i USD zostaną w sposób prawidłowy i bezzwłocznie ujęte na księgowym koncie rozrachunkowym. Druga funkcja Spółki Płynnościowej polega na zapewnieniu, że zlecenia płatności zobowiązań poszczególnych spółek z Grupy Kapitałowej zostaną wykonane przez bank, w którym otwarte są Rachunki Zbiorcze. W tym celu, Spółka Płynnościowa zapewnia, aby informacje o zleceniach płatniczych były przekazywane do systemu tego banku. Ponadto, Spółka Płynnościowa ma obowiązek zapewnić, aby płatności dokonywane w ciężar Rachunków Zbiorczych były dokonywane z poszanowaniem obowiązków nakładanych przez przepisy prawa bankowego oraz przepisy dotyczące czynności płatniczych, np. przepisy dotyczące przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Rolą ekonomiczną Spółki Płynnościowej jest zapewnienie wystarczających środków pieniężnych na kontach zbiorczych w każdym momencie.

i) Wskazanie kraju rezydencji podatkowej Spółki Płynnościowej.

Krajem rezydencji podatkowej Spółki Płynnościowej jest Austria.

j) Wskazanie jakie rachunki posiada/będzie posiadała Spółka Płynnościowa, wraz ze szczegółowym wskazaniem jakie czynności będą na nich wykonywane.

Mówiąc ogólnie, poza czynnościami związanymi z płatnościami na rzecz, rolą Spółki Płynnościowej jest zapewnienie płynności finansowej dla Grupy Kapitałowej. Jednym z aspektów tej funkcji jest minimalizacja kosztów zewnętrznego finansowania oraz maksymalizacja korzyści wynikających posiadania środków pieniężnych przez całą Grupę Kapitałową. W takiej sytuacji, jeżeli zapotrzebowanie na środki pieniężne jest większe niż środki pieniężne aktualnie posiadane przez Grupę Kapitałową, Spółka Płynnościowa zaciąga pożyczki lub bierze kredyty w instytucjach finansowych. W sytuacji odwrotnej, kiedy wielkość posiadanych środków pieniężnych jest większa niż bieżące potrzeby Spółka ta lokuje nadwyżki. W obu przypadkach, pojawia się efekt skali ze względu na większy wolumen środków lub w wyniku scentralizowania negocjacji ze względu na eliminację kosztów administracyjnych, które pojawiłyby się, gdyby każda spółka powiązana negocjowała indywidualnie. Co więcej, Spółka Płynnościowa przeprowadza czynności wymiany walut, w przypadku kiedy pojawia się zapotrzebowanie na lokalne waluty, które są pozyskiwane w wyniku zamiany walut międzynarodowych takich jak m.in. EUR lub USD. Ponadto, Spółka Płynnościowa wykonuje transakcje służące minimalizacji ryzyka kursowego wynikającego z posiadania różnych walut, co naraża Grupę Kapitałową na ryzyko zmiany kursów walut. Podsumowując, rachunki bankowe posiadane przez Spółkę Płynnościową są wykorzystywane przede wszystkim do czynności związanych z:

zaciąganiem finansowania zewnętrznego lub lokowaniem nadwyżek płynności,
wymianą walut,
realizacją zabezpieczenia ryzyka kursowego, a także,
z realizacją płatności na rzecz.

k) Wskazanie czy uczestnikami umowy będą inne spółki z grupy, w przypadku ich uczestnictwa Organ wzywa o wskazanie krajów ich rezydencji, wskazanie rachunków jakie posiadają/lub będą posiadały ww. podmioty oraz czynności jakie będą na nich wykonywały.

Uczestnikami systemu płatności na rzecz są następujące podmioty:

Spółka Płynnościowa: generalnie, spółka ta występuje jako podmiot zarządzający tym systemem, wykonujący czynności wskazane w odpowiedzi na pytanie h); jednak, spółka ta może także posiadać nadwyżki środków pieniężnych, głównie w EUR lub USD, które są trzymane na Rachunkach Zbiorczych,
Spółka (tzn. Wnioskodawca),
Inne spółki z Grupy Kapitałowej.

Poza dwoma pierwszymi spółkami, w systemie płatności na rzecz mogą uczestniczyć jeszcze inne podmioty (wg wiedzy Spółki na dzisiaj).

W tym miejscu Wnioskodawca wskazał listę podmiotów mogących uczestniczyć w systemie płatności na rzecz.

W związku z uczestnictwem w systemie płatności na rzecz, powyższe podmioty wg wiedzy Spółki nie będą dysponowały indywidualnymi walutowymi rachunkami bankowymi. Ich należności będą spłacane na rachunki Zbiorcze oraz płatności będą dokonywane w ciężar Rachunków Zbiorczych.

l) Szczegółowe opisanie jak będzie funkcjonowała umowa każdego dnia, czy będzie dochodziło do zerowania sald uczestników umowy, Organ wzywa o dokładne opisanie transakcji dokonywanych w ramach umowy.

Dzienne funkcjonowanie systemu płatności na rzecz.
Na danym Zbiorczym Rachunku bankowym, otwartym na imię Spółki Płynnościowej danego dnia mogą co do zasady zachodzić następujące operacje:
- wpływy środków pieniężnych w danej walucie, wynikające ze spłaty należności handlowych poszczególnych spółek z Grupy Kapitałowej,
- wypływy środków pieniężnych w tych walutach, wynikające z realizacji zleceń płatniczych składanych przez spółki z Grupy Kapitałowej, celem spłaty ich zobowiązań związanych z działalnością gospodarczą,
- rozliczenia transakcji walutowych, dokonywane pomiędzy kontami prowadzonymi dla różnych walut; np.: w wyniku zamiany określonej kwoty PLN na EUR, następuje wpływ środków pieniężnych na Rachunek Zbiorczy prowadzony dla EUR.

W dalszej kolejności wykorzystywany jest system x, który jest użytkowym programem komputerowym, używanym do zarządzania płynnością. Program ten w oparciu o użyte prefiksy dokonuje identyfikacji poszczególnych operacji wskazanych wyżej i przypisuje je do poszczególnych spółek z Grupy Kapitałowej. Po przypisaniu tych operacji do Spółki są one ujmowane na koncie księgowym. Wyciągi z tego księgowego konta rozrachunkowego są traktowane jako wyciągi bankowe i są używane do księgowania operacji w systemie księgowym Spółki (tzn. w księgach handlowych Spółki).
Kwestia zerowania sald.
Jak zostało to opisane w odpowiedzi na pytanie a) system płatności na rzecz opiera się tylko na rachunkach zbiorczych, po jednym rachunku bankowym na każdą walutę. W systemie tym nie występują rachunki indywidualne. W związku z powyższym nie występuje zjawisko zerowania sald, tak jak w przypadku cash poolingu rzeczywistego, gdzie niezbędne jest występowanie indywidualnych rachunków bankowych oraz rachunku zbiorczego.

m) Czy na początku następnego dnia będą dokonywane transfery zwrotne.

Ze względu na niewystępowanie rachunków indywidualnych oraz brak zerowania sald na koniec danego dnia, na początku dnia następnego nie są dokonywane transfery zwrotne środków pieniężnych.

n) Organ wzywa o jednoznaczne wskazanie czy transfery środków będą dokonywane pod tytułem zwrotnym, czy będzie dochodziło do trwałego przeniesienia środków finansowych na inny podmiot, czy będą to definitywne przysporzenia Uczestników umowy, w tym Spółki Płynnościowej.

Odpowiadając na powyższe pytanie Spółka składa następujące wyjaśnienia:

w odpowiedzi na pytanie g) wyżej, Spółka wskazała, iż spłata jej należności handlowych na Rachunek Zbiorczy jest identyfikowana przez system x, który jest użytkowym programem komputerowym, używanym do zarządzania płynnością,
program ten w oparciu o użyte na fakturach poszczególnych spółek prefiksy dokonuje identyfikacji poszczególnych spłat należności i przypisuje je do poszczególnych spółek z Grupy Kapitałowej,
po przypisaniu spłat należności do Spółki są one ujmowane na księgowym koncie rozrachunkowym,
wyciągi z tego konta rozrachunkowego mają treść i znaczenie analogiczne do wyciągów bankowych i są podstawą do księgowania operacji gospodarczych w księgach handlowych Spółki, tak samo jak wyciągi bankowe,
w przypadku, kiedy saldo wynikające z wyciągu z konta jest dodatnie, Spółka jest uprawniona do otrzymywania odsetek; w przypadku kiedy to saldo jest ujemne, Spółka jest obowiązana do zapłaty odsetek,
w przypadku kiedy saldo wynikające z wyciągu z konta jest dodatnie, Spółka ma pełne prawo do korzystania z tych środków pieniężnych tak jakby to były środki pieniężne wykazane na jej indywidulanym rachunku bankowym; w przypadku kiedy to saldo jest ujemne, Spółka ma prawo do korzystania z finansowania udostępnionego przez inne spółki z Grupy Kapitałowej uczestniczące w systemie płatności na rzecz, które wynika z tego, że inne spółki z Grupy Kapitałowej mają dodatnie salda środków pieniężnych,
powyższe wyjaśnienia wskazują, iż system płatności na rzecz działa analogicznie do cash poolingu rzeczywistego, gdyż pozwala na zgromadzenie środków pieniężnych należących do spółek z Grupy Kapitałowej na jednym rachunku bankowym,
system płatności na rzecz jako rodzaj usługi finansowej wykonywanej przez Spółkę Płynnościową na rzecz spółek z Grupy Kapitałowej nie służy do tego, aby dokonywać jakichkolwiek trwałych przysporzeń majątkowych w odniesieniu do należności i zobowiązań podmiotów uczestniczących; jak wyżej wskazano, spłaty należności handlowych Spółki są jej przypisywane i może ona korzystać ze środków spłaconych przez jej klientów jak ze swoich własnych środków pieniężnych.

W związku z rozpoczęciem stosowania mechanizmu płatności na rzecz Spółka otrzymała od Spółki Płynnościowej pismo z potwierdzeniem możliwości korzystania z mechanizmu płatności na rzecz, wraz z opisem mechanizmu płatności na rzecz. W jednym z punktów zawartych w tym piśmie jest informacja, iż środki pieniężne wykazane na księgowym koncie rozrachunkowym, a zgromadzone na Zbiorczym Rachunku bankowym stanowią własność Spółki (Wnioskodawcy) i Spółka zachowuje pełne prawo dysponowania tymi środkami, tak jak byłyby przechowywane na jej indywidualnym rachunku bankowym.

Ponadto, sam fakt transferu środków pieniężnych na rachunek bankowy otwarty na imię innego podmiotu nie oznacza, iż następuje transfer własności tych środków pieniężnych. Podobne stanowisko można znaleźć w praktyce organów podatkowych, czego przykładem jest interpretacja Znak: IBPBII/1/436-152/13/MCZ. Interpretacja ta co prawda została wydana na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, niemniej jednak jej istota ma także odniesienie do przypadku rozpatrywanego w niniejszym piśmie. W interpretacji tej organ podatkowy zgodził się, że posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o własności znajdujących się na nim środków pieniężnych. Jedynie zawarcie umowy darowizny i/lub faktyczne przekazanie środków finansowych przez żonę na rzecz męża wiązałoby się z koniecznością dokonania dla celów zachowania zwolnienia z podatku zgłoszenia do urzędu skarbowego. Tak długo jak taka umowa nie zostanie zawarta lub nie dojdzie do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, brak jest podstaw do zastosowania przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, tylko z tego powodu, że jedna ze stron dokonała przelewu bankowego na wspólny rachunek bankowy otwarty dla dwóch osób fizycznych .

o) W odniesieniu do pytania oznaczonego we wniosku nr 3, Organ wzywa o jednoznaczne wskazanie czy dokonywanie spłat należności w formie płatności na rzecz, oraz dokonywanie zapłaty zobowiązań oraz innych transferów, będzie dokonywane pod tytułem zwrotnym, czy też będą to definitywne przysporzenia uczestników lub Wnioskodawcy lub Spółki Płynnościowej, Organ wzywa o precyzyjne opisanie powstawania spłat należności i dokonywania zapłaty.

Spółka pragnie wyjaśnić, iż dokonywanie spłat jej należności w ramach systemu płatności na rzecz będzie skutkować przypisaniem jej tych należności na księgowym koncie rozrachunkowym. Jak wyżej wskazano konto to dokumentuje stan środków pieniężnych, analogicznie do wyciągu z rachunku bankowego. W efekcie, Spółka będzie miała pełne prawo dysponowania środkami pieniężnymi wynikającymi ze spłaty jej należności handlowych. Powyższe prowadzi do wniosku, że chociaż należności handlowe będą spłacane na rachunek bankowy otwarty na imię Spółki Płynnościowej, to Spółka (tzn. Wnioskodawca) będzie cały czas pozostawała ich właścicielem. W przypadku dokonywania zapłaty zobowiązań handlowych Spółki, spłata tych zobowiązań będzie dokonywana albo z wykorzystaniem jej środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunkach Zbiorczych (pochodzących co do zasady ze spieniężenia jej należności handlowych, co będzie udokumentowanych w formie sald na rachunku). Bądź, w przypadku kiedy Spółka nie będzie miała własnych środków pieniężnych, spłata jej zobowiązań będzie dokonywana ze środków pieniężnych innych spółek z Grupy Kapitałowej, które biorą udział w systemie płatności na rzecz, i które w danym dniu posiadają nadwyżki środków pieniężnych. W tym drugim przypadku po stronie Spółki powstanie saldo ujemne na rachunku, co będzie skutkowało naliczaniem odsetek, płatnych na rzecz spółek posiadających dodatnie stany środków pieniężnych. Podsumowując, w żadnym z dwóch wyżej przedstawionych przypadków nie będzie dochodziło do powstania żadnych trwałych przysporzeń majątkowych, czy to na rzecz Spółki Płynnościowej, czy też na rzecz innych spółek z Grupy Kapitałowej, gdyż:

środki pieniężne pochodzące ze spłaty należności będą przypisywane Spółce i ona będzie miała prawo dysponowania tymi środkami na cele własnej działalności gospodarczej,
w przypadku zapłaty zobowiązań handlowych Spółki, Spółka będzie korzystała z własnych środków pieniężnych lub ze środków pieniężnych innych spółek, ale w tym ostatnim przypadku po stronie spółki powstanie zobowiązanie do zwrotu środków pieniężnych udostępnionych przez inne spółki z Grupy Kapitałowej.

p) Wyjaśnienie czy w ramach Umowy Wnioskodawca otrzymuje/będzie otrzymywała odsetki, płaci/będzie płacił odsetki.

Co do zasady, Wnioskodawca będzie otrzymywać odsetki w przypadku kiedy saldo środków pieniężnych należnych Spółce będzie dodatnie. W przypadku, kiedy saldo środków pieniężnych będzie ujemne Spółka będzie obowiązana do zapłaty odsetek.

q) Organ wzywa o szczegółowe wyjaśnienie mechanizmu powstawania odsetek debetowych/kredytowych.

Odsetki są ustalane wg następujących zasad:

dla sald ujemnych; jako stopy bazowe są stosowane 1 miesięczne stopy referencyjne EURIBOR lub LIBOR, które są aktualizowane co 3 miesiące,
do tych stóp referencyjnych jest dodawana marża (spread) w wysokości analogicznej do marży pobieranej od instrumentów dłużnych, emitowanych przez podmioty o ratingu kredytowym wynoszącym B (B to rating kredytowy przyznany Grupie Kapitałowej),
dla sald dodatnich, odsetki są ustalane jako suma stopy referencyjnej dla depozytów międzybankowych dla danej waluty wraz z marżą.

r) Komu przysługują odsetki od sald ujemnych.

Odsetki od sald ujemnych przysługują tym spółkom, które na koniec danego dnia mają dodatnie stany środków pieniężnych.

Spółka po zakończeniu każdego miesiąca otrzymuje dokument pt. Percentage of Deposit Contribution to Cash Pool (March 2019). Na postawie tego dokumentu Spółka otrzymuje następujące dane:

które spółki z Grupy Kapitałowej miały dodatnie salda na koniec danego dnia,
jaki był procent udziału salda dodatniego każdej ze spółek na koniec dnia,
jednocześnie Spółka wie jakie było jej zadłużenie na koniec każdego dnia, oraz jaki był koszt odsetkowy dzienny z tytułu tego zadłużenia.

ej ze Spółek, posiadającej dodatnie salda, w każdym miesiącu. Powyższe dane Spółka otrzymywała w przeszłości, kiedy w odniesieniu do walut EUR i USD miał zastosowanie cash pooling rzeczywisty. Także w odniesieniu do systemu płatności na rzecz Spółka będzie otrzymywała analogiczny dokument.

s) Jeśli odsetki będą wypłacane przez Wnioskodawcę na rzecz innych spółek z grupy, Organ wzywa o wskazanie w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, czy spółki te są/będą:

podatnikami w stosunku do otrzymanych kwot tj. w stosunku do otrzymanych odsetek nie są/nie będą jedynie podmiotami pośredniczącymi, lecz uzyskują trwale przysporzenie majątkowe;
jako rezydenci innych krajów i jako odbiorca wypłacanych przez Wnioskodawcę odsetek spełniają/będą spełniać warunki niezbędne do uznania ich za rzeczywistych właścicieli przedmiotowych należności, w rozumieniu art. 4a pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie r), odsetki od sald ujemnych przysługują tym spółkom, które na koniec danego dnia mają dodatnie stany środków pieniężnych. Te spółki są uważane za właścicieli kapitału, który Spółce jest udostępniany do czasowego korzystania. Przed wdrożeniem systemu zarządzania płynnością finansową (cash pooling), w 2015 r. Spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowych m.in. w zakresie rozliczania odsetek płaconych w związku z uczestnictwem w systemie cash poolingu. W szczególności, wątpliwości Spółki wzbudzała kwestia, który podmiot powinien być traktowany jako rzeczywisty właściciel wypłacanych odsetek: czy ma to być cash pool leader, tzn. spółka zarządzająca systemem cash poolingu, czy też spółki z grupy kapitałowej, które transferują dodatnie salda na rachunek konsolidacyjny. W tym zakresie Spółka otrzymała dwie interpretacje:

Interpretacja Znak: IBPB-1-3/4510-337/15/MO, z 7 października 2015 r. dotycząca płatności odsetek, w sytuacji kiedy salda dodatnie na rachunek konsolidacyjnych, przekazują spółki z siedzibą w Japonii i w USA,
Interpretacja Znak: IBPB-1-3/4510-336/15/MO, z 7 października 2015 r. dotycząca płatności odsetek, w sytuacji kiedy salda dodatnie na rachunek konsolidacyjnych, przekazują spółki z siedzibą w krajach Unii Europejskiej.

W obu przypadkach organ podatkowy stanął na stanowisku, iż rzeczywistym właścicielem powinien być podmiot będący właścicielem sald dodatnich przekazywanych na rachunek konsolidujący, innymi słowy podmiot przekazujący własny kapitał w formie środków pieniężnych na rachunek konsolidacyjny. W wyniku otrzymania wyżej wymienionych interpretacji, Spółka uznała, że cash pool leader, tzn. spółka zarządzająca płynnością co do zasady nie jest beneficjentem odsetek płaconych w związku z udostępnieniem Spółce środków pieniężnych zerujących saldo ujemne na jej rachunku bankowym. Beneficjentem odsetek powinny być spółki, które kontrybuują na rachunek konsolidacyjny salda dodatnie, tzn. spółki będące właścicielami kapitału, przekazanego na rachunek konsolidacyjny. Podsumowując, ze względu na daleko idące podobieństwa między cash poolingiem rzeczywistym, dla EUR i USD stosowanym do marca 2019 r. oraz systemem płatności na rzecz, w szczególności w zakresie konsolidacji środków pieniężnych na jednym rachunku bankowym, Spółka stoi na stanowisku, iż zapatrywanie wyrażone w wyżej wskazanych interpretacjach, iż to właściciele dodatnich stanów środków pieniężnych powinni być traktowani jako rzeczywiści właściciele odsetek jest zadane także w odniesieniu do odsetek wypłacanych w ramach systemu płatności na rzecz. Ponadto, w oświadczeniach składanych przez spółki z Grupy Kapitałowej, z siedzibą w krajach UE, na podstawie art. 26 ust. 1f ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jest zapis, iż z tytułu odsetek płaconych przez Wnioskodawcę Spółki te podlegają podatkowi dochodowemu w krajach ich siedziby.

t) Czy Wnioskodawca posiada/będzie posiadał certyfikat rezydencji podatkowej innych spółek z grupy, którym są/będą wypłacane odsetki.

Tak, co do zasady Wnioskodawca posiada certyfikaty rezydencji podatkowej spółek z Grupy Kapitałowej biorących udział systemie płatności na rzecz. W rzadkich sytuacjach zdarza się, że posiadany certyfikat rezydencji podatkowej stracił ważność ze względu na upływ czasu i jednocześnie Spółce nie udaje się pozyskać nowego certyfikatu rezydencji podatkowej. W tym ostatnim przypadku Spółka pobiera podatek u źródła wg stawki podstawowej wynoszącej 20% płatności brutto odsetek.

u) Wskazanie czy wypłaty należności z tytułów wskazanych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na rzecz tego samego podatnika w roku podatkowym obowiązującym u Wnioskodawcy przekroczą czy nie przekroczą łącznie kwoty 2 000 000 zł.

W roku podatkowym zakończonym 31 marca 2019 r. nie było przypadku, aby płatności z tytułów wskazanych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na rzecz tego samego podatnika przekroczyły kwotę 2 mln PLN. Nie było także takiego przypadku we wcześniejszych latach podatkowych. W bieżącym roku podatkowym może zaistnieć sytuacja kiedy płatności z tytułów wskazanych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na rzecz tego samego podatnika przekroczą kwotę 2 mln PLN, w przypadku gdyby jedyny udziałowiec Spółki podjął decyzję o wypłacie dywidendy. Wówczas płatności w bieżącym roku podatkowym na rzecz tego udziałowca mogą przekroczyć 2 mln PLN. Co do płatności na rzecz innych podmiotów, jest bardzo mało prawdopodobne, aby płatności na ich rzecz z tytułów wyżej wskazanych przekroczyły kwotę 2 mln PLN.

v) Czy wnioskodawca dochowa należytej staranności, o której mowa w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Tak, Spółka dochowuje należytej staranności przy ocenie czy podmioty zagraniczne otrzymujące płatności podlegające WHT w Polsce są ich rzeczywistymi właścicielami.

W szczególności, Spółka dokonała analizy dwóch poniższych definicji zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych:

29) rzeczywistym właścicielu oznacza to podmiot, który spełnia łącznie następujące warunki:

otrzymuje należność dla własnej korzyści, w tym decyduje samodzielnie o jej przeznaczeniu i ponosi ryzyko ekonomiczne związane z utratą tej należności lub jej części,
nie jest pośrednikiem, przedstawicielem, powiernikiem lub innym podmiotem zobowiązanym prawnie lub faktycznie do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi,
prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane są w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, przy czym przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, przepis art. 24a ust. 18 stosuje się odpowiednio;

24a ust. 18. Przy ocenie, czy zagraniczna jednostka kontrolowana prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę w szczególności, czy:

zarejestrowanie zagranicznej jednostki kontrolowanej wiąże się z istnieniem przedsiębiorstwa, w ramach którego ta jednostka wykonuje faktycznie czynności stanowiące działalność gospodarczą, w tym w szczególności czy jednostka ta posiada lokal, wykwalifikowany personel oraz wyposażenie wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej;
zagraniczna jednostka kontrolowana nie tworzy struktury funkcjonującej w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych;
istnieje współmierność między zakresem działalności prowadzonej przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną a faktycznie posiadanym przez tę jednostkę lokalem, personelem lub wyposażeniem;
zawierane porozumienia są zgodne z rzeczywistością gospodarczą, mają uzasadnienie gospodarcze i nie są w sposób oczywisty sprzeczne z ogólnymi interesami gospodarczymi tej jednostki;
zagraniczna jednostka kontrolowana samodzielnie wykonuje swoje podstawowe funkcje gospodarcze przy wykorzystaniu zasobów własnych, w tym obecnych na miejscu osób zarządzających.

W oparciu o powyższe przepisy Spółka ustaliła kryteria oceny czy dany podmiot zagraniczny może zostać uznany za rzeczywistego właściciela. W odniesieniu do odsetek te kryteria obejmują następujące okoliczności:

Czy dany podmiot jest właścicielem kapitału, z którego korzysta Spółka,
Czy prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą.

Kryteria należytej staranności przy ocenie czy podmiot zagraniczny jest rzeczywistym właścicielem wynikają z dwóch powołanych niżej przepisów ustawy o CIT.

Jak wskazano w odpowiedzi na pytanie r), dla oceny czy dany podmiot jest właścicielem kapitału, Spółka po zakończeniu każdego miesiąca otrzymuje dokument pt. Percentage of Deposit Contribution to Cash Pool (March 2019). Na podstawie tego dokumentu Spółka otrzymuje następujące dane:

które spółki z Grupy Kapitałowej miały dodatnie salda na koniec danego dnia,
jaki był procent udziału salda dodatniego każdej ze spółek na koniec dnia,
jednocześnie Spółka wie jakie było jej zadłużenie na koniec każdego dnia oraz jaki był koszt odsetkowy dzienny z tytułu tego zadłużenia.

Na podstawie wyżej wskazanych danych Spółka jest w stanie wyliczyć kwoty odsetek przypadające każdej ze Spółek za dany miesiąc. Dla oceny czy dany podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą, Spółka jest w trakcie zbierania danych finansowych, które pozwolą na potwierdzenie, czy podmiot otrzymujący odsetki:

Ma lokal,
Ma zarząd,
Ma audytora,
Ma pracowników,
Ma aktywa.

Potwierdzenie powyższych okoliczności powinno dać wystarczającą podstawę do twierdzenia, że dany podmiot samodzielnie wykonuje swoje funkcje gospodarcze, przy wykorzystaniu zasobów własnych. Podsumowując, przez zebranie danych i dokumentów potwierdzających, że dany podmiot jest właścicielem kapitału oraz wykonuje samodzielnie funkcje gospodarczej, Spółka stoi na stanowisku, że dochowa należytej staranności przy ocenie czy dany podmiot otrzymujący odsetki jest ich rzeczywistym właścicielem.

w) W odniesieniu do pytania oznaczonego we Wniosku nr 5, Organ wzywa o szczegółowe wyjaśnienie w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, czy zostały spełnione wszystkie warunki do skorzystania ze zwolnienia wynikające z art. 21 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w sytuacji wypłaty odsetek na rzecz uczestników; Organ wzywa o jednoznaczne wskazanie w opisie stanu faktycznego, czy warunki o których mowa w art. 21 ust. 3 do ust. 9, zostaną spełnione w odniesieniu do wszystkich spółek, którym wypłacane są odsetki.

Spółka opisała spełnienie wszystkich warunków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia z podatku u źródła odsetek wypłacanych niektórym spółkom z Grupy Kapitałowej, mającym siedzibę w innych niż Polska krajach UE.

x) Czy wnioskodawca jest w posiadaniu oświadczeń/dokumentów, o których mowa w art. 26 ust. 1c i 1f ustawy o pdop.

Spółka posiada oświadczenia, o których mowa w art. 26 ust. 1f ustawy o pdop. Co do art. 26 ust. 1c ustawy o pdop, to posiada certyfikaty rezydencji podatkowej spółek z siedzibą w innych niż Polska krajach UE, które otrzymują od Spółki płatności odsetkowe. Co do oświadczeń, to spółka posiada:

oświadczenie spółki matki dotyczące tego w jakich spółkach z siedzibą w innych krajach UE posiada ona udziały, jaka jest wielkość udziałów w kapitale poszczególnych spółek, oraz od kiedy te udziały posiada,
oświadczenia spółek otrzymujących płatności odsetkowe, m.in. dotyczące: podleganiu podatkowi dochodowemu w kraju siedziby od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, niekorzystaniu ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym, podleganiu z tytułu odsetek płaconych przez Spółkę podatkowi dochodowemu w kraju siedziby.

y) Wyjaśnienie o jakich wydatkach na zakup towarów i usług mowa w treści pytania oznaczonego nr 1, co oznacza, że Spółka Płynnościowa będzie dokonywała płatności na rzecz, Organ wzywa o precyzyjne opisanie tego mechanizmu płatności.

W treści pytania oznaczonego numerem 1 mowa jest o wydatkach na zakup towarów i usług związanych z działalnością operacyjną Spółki. W szczególności, chodzi o zakupy urządzeń na projekty, realizowane przez Spółkę (przedmiotem działalności Spółki jest realizacja projektów zakresie automatyki przemysłowej), przykładowo, sterowniki, szafy sterownicze, pulpity, kable i inne urządzenia i materiały. Chodzi także o zakup usług od podwykonawców, np.: usługi montażowe, usługi elektryczne. W niektórych przypadkach płatności za te usługi będą dokonywane z Rachunku Zbiorczego prowadzonego przez Spółkę Płynnościową, tzn. w takiej sytuacji kiedy faktury przez dostawców będą w EUR lub w USD. Zapłata za ww. zakupy nie będzie więc dokonywana z rachunku bankowego otwartego na imię Spółki, ale z rachunku Bankowego Zbiorczego otwartego na imię Spółki Płynnościowej. Mechanizm płatności na rzecz polega na tym, że płatność za dostawy urządzeń wykonywane na rzecz Spółki są dokonywane z Rachunku Zbiorczego. Sformułowanie na rzecz oznacza, że przedmiotowe płatności wywołują skutki w sferze prawnej spółki będącej właścicielem danej należności lub obciążonej zobowiązaniem, a nie w sferze prawnej Spółki Płynnościowej, która jest odpowiedzialna za zarządzanie przedmiotowym procesem. W przypadku płatności na rzecz, dokonanie jej na zlecenie Spółki w ciężar Rachunku Zbiorczego powoduje wygaśnięcie zobowiązania Spółki i jednocześnie zmniejszenie stanu należących do niej środków pieniężnych, przechowywanych na Rachunku Zbiorczym. W tym przypadku dla dokonania płatności zobowiązań handlowych są wykorzystywane własne środki pieniężne Spółki lub Spółka korzysta z finansowania udzielonego przez spółki mające dodatnie stany środków pieniężnych. W przypadku wpływu na rzecz oznacza, że spieniężona zostaje należność Spółki, przez co wygasa ona, przekształcając się w środki pieniężne Spółki przechowywane na Rachunku Zbiorczym.

z) Czy pomiędzy podmiotami występują/będą występowały powiązania, o których mowa w art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop.

Zgodnie z art. 11 a. 1. Ustawy o pdop, Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o:

4) podmiotach powiązanych oznacza to:

podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
- ten sam inny podmiot lub
- małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład;

System płatności na rzecz jest wdrożony w Grupie Kapitałowej, gdzie spółką matką jest spółka z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Pozostałe spółki w Grupie Kapitałowej w większości przypadków są spółkami córkami, gdzie spółka matka posiada 100% udziałów lub prawie 100%.

Z punktu widzenia przedmiotowego przepisu, w analizowanej sytuacji zachodzi przypadek opisany w punkcie art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. b), tzn. podmioty, na które wywiera znaczący wpływ ten sam inny podmiot.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie na nim spoczywał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż system płatności na rzecz, oraz mechanizm działania Rachunków Zbiorczych nie stanowią żadnej czynności cywilnoprawnej wymienionej w zakresie przedmiotowym opodatkowania tejże ustawy.

Pierwszy argument za niepodleganiem podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1150 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.

Ponadto opodatkowaniu podlegają zmiany wskazanych wyżej umów wymienionych, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione uprzednio.

Należy wskazać, iż przedstawiony system płatności na rzecz i Rachunków Zbiorczych jest czynnością prawną nienazwaną. Nie można jej zakwalifikować do wyżej wymienionych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych kategorii czynności cywilnoprawnych.

W szczególności nie można jej zakwalifikować do kategorii umowa pożyczki (art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025 ze zm.), w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Taka konkluzja opiera się na następujących okolicznościach:

brak możliwości rozpoznania przez Spółkę oraz poszczególne spółki z Grupy Kapitałowej w chwili dokonywania danej płatności komu zostaną przyznane środki finansowe należące do Spółki w przypadku salda dodatniego na jej specjalnym, księgowym koncie rozrachunkowym, które oznacza, że posiada ona nadwyżkę środków pieniężnych,
brak możliwości rozpoznania przez poszczególne spółki z Grupy Kapitałowej (nie wliczając Spółki Płynnościowej) w jakiej wysokości zostaną przypisane środki finansowe do spółek posiadających deficyt środków pieniężnych w chwili dokonywania danej płatności,
brak możliwości rozpoznania przez Spółkę oraz spółki z Grupy Kapitałowej (nie wliczając Spółki Płynnościowej) od kogo i w jakiej wysokości dana spółka otrzyma środki w przypadku wystąpienia u niej niedoboru środków pieniężnych w momencie powstania tego niedoboru,
dana spółka z Grupy Kapitałowej, w tym Spółka, mająca saldo ujemne może otrzymać środki na pokrycie tego salda pochodzące de facto od kilku spółek wykazujących salda dodatnie, a spółka wykazująca saldo dodatnie może udostępniać swoje środki na rzecz jednej, albo kilku innych spółek mających saldo ujemne.

Co do Spółki Płynnościowej, warto wskazać, iż na moment dokonania płatności na rzecz poszczególnych spółek z Grupy Kapitałowej, czyli obciążenia rachunku zbiorczego (co jest momentem udzielenia finansowania), ta spółka także nie wie z czyjego kapitału dany przelew jest finansowany. Dopiero na koniec dnia lub na początek dnia następnego może ona określić od kogo pochodzi kapitał w wyniku odniesienia poszczególnych wpływów/wypływów na specjalne księgowe konto rozrachunkowe wszystkich spółek biorących udział w systemie płatności na rzecz.

Tym samym spółki z Grupy uczestniczące w przedmiotowej strukturze płatności na rzecz:

nie zobowiązują się do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na inny określony w umowie podmiot,
nie wiedzą, kiedy ich środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którą spółkę z Grupy Kapitałowej.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, iż udzielenie finansowania nie jest rezultatem uprzednio złożonych oświadczeń woli, określających obowiązki pożyczkodawcy w zakresie przedmiotu pożyczki i jej wielkości. Udzielenie finansowania jest raczej rezultatem relacji wpływów i płatności dokonywanych przez poszczególne spółki. W szczególności, w odniesieniu do wpływów mogą zaistnieć czynniki całkowicie niezależne od spółek uczestniczących w systemie płatności na rzecz, opóźnienie spłaty należności przez klienta, pomyłka w kwocie wpłaty, pomyłka w opisie przelewu itp.

W rezultacie, nie jest skonkretyzowana druga strona umowy pożyczki i wysokość jej przedmiotu, ponieważ pokrycie deficytu środków pieniężnych jednej ze spółek z Grupy Kapitałowej następuje z wykorzystaniem dodatniego stanu środków pieniężnych innej spółki z Grupy Kapitałowej, która na koniec danego dnia posiada dodatni stan środków pieniężnych wynikający ze spieniężenia jej należności. Wielkości stanów środków pieniężnych praktycznie każdego dnia mogą się zmieniać ze względu na spieniężanie należności handlowych.

W ramach przedstawionej struktury zarządzania płynnością, nie występuje zobowiązanie konkretnego pożyczkodawcy (m.in. Spółki, Spółki Płynnościowej) do przeniesienia na własność konkretnego pożyczkobiorcy (m.in. innej spółki z Grupy Kapitałowej) określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Mając powyższe na uwadze, wobec braku wskazania struktury zarządzania płynnością w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stanowiącym enumeratywny katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, brak jest podstaw do zakwalifikowania czynności dotyczących przepływów finansowych i konsolidacji sald dokonywane w ramach systemu płatności na rzecz, jako podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Drugi argument za niepodleganiem podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 (winno być: art. 2 pkt 4 lit. b)) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jednostrona (winno być: jedna ze stron) jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z przepisu powyższego wynika, że w przypadku gdy w odniesieniu do danej czynności cywilnoprawnej przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku od wartości dodanej, ta czynność nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W części niniejszego wniosku pt.: Uzasadnienie stanowiska do pytania nr 2 w zakresie VAT, Spółka wskazuje, iż w przypadku zapłaty odsetek system płatności na rzecz powinien być traktowany jako usługa w zakresie podatku VAT.

W szczególności, czynności wykonywane przez Spółkę Płynnościową powinny się mieścić w zakresie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, który stanowi: zwalnia się od podatku VAT m.in. usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Podsumowując, skoro czynności wykonywane przez Spółkę Płynnościową w związku z prowadzeniem systemu płatności na rzecz stanowią usługę finansową zwolnioną z VAT, to czynności te powinny być wyłączone z zakresu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Trzeci argument za niepodleganiem podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie dochodzi do odpłatnego zbycia wierzytelności.

Kwestia czy dochodzi do zbycia wierzytelności powinna być rozpatrywana w oparciu o polskie przepisy, które mogą mieć zastosowanie do obrotu wierzytelnościami handlowymi.

Z praktycznego punktu widzenia obrót wietrznościami może być dokonywany w oparciu o następujące instytucje prawa cywilnego:

przelew umowny,
cesja ustawowa (subrogacja),
przejęcie długu.

Przelew umowny.

Przelew umowny polega na tym, że właściciel wierzytelności (w tym wypadku Spółka) przenosi na osobę trzecią (w tym wypadku Spółka Płynnościowa) wierzytelność przysługującą Spółce od klienta końcowego w zamian za zapłatę określonego wynagrodzenia (przyjęte jest założenie, że przelew będzie odpłatny). Występują więc dwie podstawowe cechy przelewu umownego:

oświadczenie strony o zbyciu i nabyciu wierzytelności, co implikuje, że na moment nabycia dana wierzytelność musi istnieć (nie może być spłacona przez dłużnika),
zapłata ceny za wierzytelność przez osobę trzecią.

Argumenty dlaczego w analizowanym przypadku nie dochodzi do przelewu umownego można wskazać następujące:

brak jest złożenia oświadczeń woli przez Spółkę i Spółkę Płynnościową o zbyciu i nabyciu wierzytelności; fakt uczestniczenia przez Spółkę w systemie zarządzania płynnością prowadzonego przez Spółkę Płynnościową nie stanowi zgody na zbywanie wierzytelności należnych Spółce; w szczególności, za oświadczenie o zbyciu wierzytelności nie może być uznane nadanie danej fakturze numeru z identyfikatorem, gdyż identyfikator w tym wypadku służy identyfikacji kwot należnych Wnioskodawcy, a nie stanowi treści oświadczenia o zbyciu wierzytelności,
nawet gdyby twierdzić, że istnieje dorozumiała zgoda na zbywanie wierzytelności, to przy przelewie umownym i spłacie wierzytelności powinny wystąpić dwie płatności, tzn. dwa transfery środków pieniężnych; płatność nabywcy wierzytelności za jej odpłatne zbycie oraz płatności dłużnika na rzecz nabywcy wierzytelności; w analizowanym przypadku występuje jedna płatność, tzn. od klienta końcowego (dłużnika) na rachunek zbiorczy i wyodrębnienie kwoty reprezentującej płatność przez Spółkę Płynnościową na specjalnym, księgowym koncie rozrachunkowym; w analizowanym stanie faktycznym nie występuje płatność za odpłatne zbycie wierzytelności,
kolejnym argumentem jest to, że do przelewu co do zasady może dochodzić gdy wierzytelność jest niespłacona (tzn. po spłacie, wierzytelność, rozumiana jako prawo do otrzymania określonej kwoty pieniędzy, wygasa); to wskazuje, że do przelewu powinno dochodzić jeszcze przed dokonaniem płatności przez klienta; brak jest przesłanek/okoliczności świadczących o tym, że w tym okresie którakolwiek ze stron, tzn. Spółka lub Spółka Płynnościowa, zawarły umowę transferu wierzytelności,
innym argumentem jest to, że celem stron nie jest dokonywanie obrotu wierzytelnościami, ale zwiększanie efektywności zarządzania płynnością w ramach całej Grupy Kapitałowej; poprawa efektywności zarządzania płynnością może przejawiać się redukcją liczby rachunków bankowych oraz liczbą transferów bankowych, co ma miejsce w analizowanym przypadku.

Zgodnie z art. 199a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.

Powyższy przepis daje następujące wskazówki interpretacyjne w zakresie ustalania treści czynności prawnych (tzn. jakie były prawa i obowiązki stron) w ramach postępowania podatkowego:

organ podatkowy powinien uwzględniać zgodny zamiar stron; z tej dyrektywy interpretacyjnej wynika, że organ podatkowy powinien uwzględniać rzeczywisty zamiar stron, a nie domniemany, czyli jeżeli zamiarem stron nie było dokonywanie obrotu wierzytelnościami, to organ podatkowy nie może takiego zamiaru domniemywać,
organ podatkowy powinien brać także pod uwagę cel czynności, w analizowanym przypadku celem stron czynności nie było dokonywanie obrotu wierzytelnościami, ale uproszczenie zarządzania płynnością, polegające na zmniejszeniu liczby rachunków oraz transferów bankowych.

Uwzględniając powyższe, należy stwierdzić, iż w przedstawionym stanie faktycznym nie będzie dochodzić do umownego przelewu wierzytelności.

Cesja ustawowa.

Cesja ustawowa jest uregulowana w art. 518 Kodeksu cywilnego. Mówiąc ogólnie polega ona na tym, że osoba trzecia (Spółka Płynnościowa) za pisemną zgodą dłużnika (klienta końcowego) dokonując spłaty wierzytelności przejmuje ją od dotychczasowego wierzyciela (Spółki) w zakresie dokonanej spłaty.

W analizowanym przypadku ww. instytucja nie będzie mieć zastosowania, gdyż brak jest w analizowanym przypadku jakiegokolwiek uczestnictwa klienta końcowego w przedmiotowej transakcji, w szczególności w żadnej formie nie wydaje on zgody na przejęcie wierzytelności przez Z. Ponadto, Spółka Płynnościowa nie dokonuje żadnej płatności na rzecz Spółki.

Przejęcie długu.

Przejęcie długu także może być wykorzystywane jako podstawa prawna obrotu wierzytelnościami. Jednak, wymaga ono zawarcia umowy między dłużnikiem (klientem końcowym) a Spółką Płynnościową o przejęcie długu. W analizowanym stanie faktycznym takie umowy nie są zawierane. To prowadzi do konkluzji, że nie dochodzi do obrotu wierzytelnościami za pomocą instytucji przejęcia długu.

Podsumowanie.

Kluczowe konkluzje są następujące:

przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, iż z punktu widzenia polskich przepisów o obrocie wierzytelnościami, nie dochodzi do transferu wierzytelności Spółki na rzecz Spółki Płynnościowej,
z tego powodu, czynności obejmujące płatności na rzecz/wpłaty na rzecz są poza zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1150 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 cytowanej ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe ustalenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Należy wskazać, że w myśl art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, ze zm.) strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Wynikająca z ww. artykułu zasada swobody umów ma fundamentalne znaczenie dla kształtowania stosunków cywilnoprawnych, określa bowiem kompetencje podmiotów prawa cywilnego do kreowania swoich stosunków prawnych za pomocą umów.

Uczestnicy obrotu, zawierający umowę, mają dodatkowo wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami umów (tzw. umowami nazwanymi, tj. zaproponowanymi przez ustawodawcę poprzez uregulowanie ich postanowień w przepisach prawa cywilnego) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. umowy nienazwane).

Należy wskazać, iż przedstawiony we wniosku system zarządzania płynnością zwany płatności na rzecz jest czynnością prawną nienazwaną. Nie można go zakwalifikować do wymienionych powyżej czynności cywilnoprawnych wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Opisany we wniosku system zarządzania płynnością jest najbardziej zbliżony swoją konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu, określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie stanowi on umowy pożyczki, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiony we wniosku system, jako sposób zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

Z tytułu uczestnictwa w omawianym systemie płatności na rzecz dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Ponadto Spółki z Grupy uczestniczące w przedmiotowej strukturze płatności na rzecz nie wiedzą, kiedy ich środki zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którą spółkę z Grupy Kapitałowej.

Przedstawiony we wniosku system płatności na rzecz, jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników (sposób zarządzania płynnością finansową) niewątpliwie zawiera w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że wyczerpuje on wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Zasadnym jest podzielić zdanie Wnioskodawcy, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie dochodzi również do odpłatnego zbycia wierzytelności.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy uczestnictwa w systemie zarządzania płynnością płatności na rzecz nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności dokonywanych w ramach ww. systemu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym z powyższych przyczyn czynności dokonywane w ramach systemu zarządzania płynnością nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowa uczestnictwa w systemie zarządzania płynnością zwanym płatności na rzecz, w którym uczestniczy Wnioskodawca oraz dokonywane w jego ramach czynności nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 cyt. ustawy, zgodnie z którym nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca dołączył dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do oceny dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie