Interpretacja indywidualna z dnia 20.04.2017, sygn. 0114-KDIP3-2.4014.5.2017.1.AF, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

czynności cywilnoprawne, indos, weksel, nabycie

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 marca 2017 r. (data wpływu 6 marca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia weksla przez indos jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia weksla przez indos.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie obrotu papierami wartościowymi, w tym wekslami zwykłymi. Działalność polega na inwestowaniu środków finansowych w nabywanie papierów wartościowych, w tym weksli. Wnioskodawca nabywa weksle przez indos na własny rachunek i na własne ryzyko. Nabycie weksli dokonywane jest od osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie obrotu papierami wartościowymi, w tym wekslami. Nabywanie weksli przez indos jest realizowane w ramach działalności gospodarczych prowadzonych przez obie strony, a polegających na obrocie papierami wartościowymi, w tym wekslami. Zbywca weksli nie jest wystawcą weksli. Zbywca weksli zbywa na rzecz Wnioskodawcy przez indos weksle, które zostały wyemitowane i wręczone zbywcy przez wystawców weksli. Weksle nie zawierają klauzuli zakazującej ich indosowanie. Zbywanie weksli przez indos jest odpłatne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca prawidłowo postępuje uznając, że nabycie w opisanym stanie faktycznym przez Wnioskodawcę weksla przez indos nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, artykuł 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, co oznacza, że tylko czynności enumeratywnie w nim wskazane mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 921⁹ § 2 Kodeksu cywilnego indos jest pisemnym oświadczeniem umieszczonym na papierze wartościowym na zlecenie i zawierającym co najmniej podpis zbywcy, oznaczającym przeniesienie praw na inną osobę. Po myśli art. 11 zd. 1 ustawy Prawo wekslowe każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie. Indos jest podstawową formą przenoszenia praw z weksla. Jest on pisemnym oświadczeniem w zasadzie na odwrotnej stronie weksla podpisanym przez zbywającego prawa wekslowe. Indos jest czynnością wekslową, która wywołuje założone skutki prawne, a w jego rezultacie następuje w szczególności przeniesienie praw wekslowych, mając na uwadze powyższe, indos stanowi samodzielną podstawę do przeniesienia praw z weksla. Z uwagi na zamknięty charakter katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nabycie na podstawie indosu praw z weksla nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Indos nie został bowiem wymieniony w tym zamkniętym katalogu. Ponadto nie można utożsamiać indosu np. z umową sprzedaży (nawet gdy wiąże się z nim obowiązek zapłaty stosownego ekwiwalentu pieniężnego).

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy na skutek nabycia weksla przez indos po stronie Wnioskodawcy nie powstaje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają:

następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
2. (uchylona),
3. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
4. umowy dożywocia,
5. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
6. (uchylona),
7. ustanowienie hipoteki,
8. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
9. umowy depozytu nieprawidłowego,
10. umowy spółki;

Podatkowi temu podlegają też zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3).

Zawarty w zacytowanym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności enumeratywnie w nim wskazane mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Należy wskazać, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje czynności prawnych objętych opodatkowaniem, przy ich interpretacji odwołać się należy do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego. Wskazać jednak należy, że użycie przez ustawodawcę podatkowego pojęcia prawnego z innej gałęzi prawa musi powodować ten skutek, że pojęcie to i związany z nim całokształt regulacji prawnych powinny być interpretowane z wykorzystaniem zasad wykładni właściwych dla prawa podatkowego. Konsekwencją powyższego jest fakt, że bez względu na dominujące dyrektywy wykładni gałęzi prawa, z którego pochodzi owo swoiste pojęcie, w procesie wykładni tego pojęcia dla potrzeb podatkowych należy stosować przede wszystkim dyrektywy wykładni językowej.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie obrotu papierami wartościowymi, w tym wekslami zwykłymi. Działalność polega na inwestowaniu środków finansowych w nabywanie papierów wartościowych, w tym weksli. Wnioskodawca nabywa weksle przez indos na własny rachunek i na własne ryzyko. Nabycie weksli dokonywane jest od osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie obrotu papierami wartościowymi, w tym wekslami. Nabywanie weksli przez indos jest realizowane w ramach działalności gospodarczych prowadzonych przez obie strony, a polegających na obrocie papierami wartościowymi, w tym wekslami. Zbywca weksli nie jest wystawcą weksli. Zbywca weksli zbywa na rzecz Wnioskodawcy przez indos weksle, które zostały wyemitowane i wręczone zbywcy przez wystawców weksli. Weksle nie zawierają klauzuli zakazującej ich indosowanie. Zbywanie weksli przez indos jest odpłatne.

W związku z powyższym opisem wskazać należy, że zgodnie z art. 921⁹ § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459) indos jest pisemnym oświadczeniem umieszczonym na papierze wartościowym na zlecenie i zawierającym co najmniej podpis zbywcy, oznaczającym przeniesienie praw na inną osobę.

Jak natomiast wynika z art. 11 zd. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. z 2016 r., poz. 160) każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie.

W literaturze podkreśla się, że uregulowany w zacytowanych przepisach indos jest podstawową formą przenoszenia praw z weksla. Jest on pisemnym oświadczeniem w zasadzie na odwrotnej stronie weksla podpisanym przez zbywającego prawa wekslowe. Indos należy do tych instytucji prawa wekslowego, w których może mieć zastosowanie konstrukcja umowy. Jest on czynnością wekslową, która wywołuje złożone skutki prawne, bowiem w jego rezultacie następuje jednocześnie przeniesienie praw wekslowych i zaciągnięcie zobowiązania wekslowego, przez przenoszącego prawa wekslowe.

Z powyższego wynika, że indos stanowi samodzielną podstawę do przeniesienia praw z weksla. Z uwagi na zamknięty charakter katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych stwierdzić należy, że nabycie na jego podstawie praw z weksla nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Indos nie został bowiem wymieniony wprost w tym katalogu. Ponadto, pomimo tego, że wywołuje on skutki zbliżone do czynności w nim wymienionych, ze względu na wskazane cechy charakterystyczne wyróżniające tą instytucję, nie można go utożsamiać np. z umową sprzedaży (nawet w sytuacji, gdy tak jak w niniejszej sprawie wiąże się z nim obowiązek zapłaty stosownego ekwiwalentu pieniężnego).

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że nabycie w opisanym stanie faktycznym weksla przez indos nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako czynność nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych .

W konsekwencji stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji, wobec Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4 , 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej