Interpretacja indywidualna z dnia 04.05.2012, sygn. IPTPB2/436-9/12-2/KK, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Temat interpretacji

Czy pożyczki udzielona spółce przez podatnika VAT podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu 7 lutego 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lutego 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym działalność holdingową (head offices), oraz działalność związaną z doradztwem i zarządzaniem (PKD 64202). W związku z przeprowadzoną pod koniec ubiegłego roku transakcją sprzedaży majątku trwałego, w którym prowadzona była dotychczasowa działalność gospodarcza Wnioskodawcy i uzyskaniem z tego tytułu określonych środków pieniężnych, Spółka rozważa w przyszłości możliwość udzielania w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pożyczek pieniężnych zarówno osobom fizycznym jak również osobom prawnym. Wnioskodawca zakłada, że pożyczki byłyby udzielane na zasadach komercyjnych, jednak z oprocentowaniem korzystniejszym od pożyczek udzielanych przez wyspecjalizowane instytucje (np. banki, instytucje finansowe itd.). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie posiada wpisanej w KRS działalności w zakresie usług finansowych, jednak w opinii Spółki nie jest to przeszkodą do udzielania pożyczek pieniężnych określonej grupie osób fizycznych oraz prawnych, które o takie pożyczki zwrócą się do Spółki.

W chwili obecnej Wnioskodawcy trudno określić rozmiar dochodów z odsetek, które osiągnie w ten sposób, jak również liczbę podmiotów, które zwrócą się do Spółki o taką pożyczkę (tj. czy czynności udzielenia pożyczki będą miały charakter incydentalny, czy też ten rodzaj aktywności gospodarczej będzie miał istotny wpływ na rozwój Spółki w kierunku świadczenia nowych form usług finansowych).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym pożyczki udzielane przez wnioskująca Spółkę będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie Nr 1 wniosku. W zakresie odpowiedzi na pytanie Nr 2 i Nr 3, dotyczące podatku od towarów i usług, zostały wydane przez tut. Organ odrębne interpretacje.

Zdaniem Wnioskodawcy, od umowy pożyczki pieniędzy udzielonej przez pożyczkodawcę, będącego podatnikiem podatku od towarów i usług, podatek od czynności cywilnoprawnych nie wystąpi.

Powyższe stanowisko Wnioskodawca argumentuje w następujący sposób.

W przypadku podatników VAT obowiązuje ogólna reguła, iż zawierane przez nich umowy nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, gdyż podlegają VAT. Reguła ta jest wyrażona expressis verbis w art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) - dalej ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Stanowi ona, iż nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług. Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowy pożyczki pieniędzy, co do zasady podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, ale dalsze przepisy tej ustawy przewidują określone zwolnienia od tego podatku, w tym także dotyczące pożyczek. Takim wyjątkiem, jest przepis art. 2 pkt 4 lit. b) ww. ustawy.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, podmiot mający udzielić pożyczki, jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wątpliwość budzi możliwość zastosowania powołanego zwolnienia z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w odniesieniu do powołanego w nim zwolnienia czynności pożyczki z podatku od towarów i usług. Przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. od towarów i usług zwalania od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych bez żadnych dodatkowych wskazań i warunków uzależniających zwolnienie z podatku przedmiotowych usług. Zatem, zgodnie z powołanym przepisem ustawy o podatku od towarów i usług, mający udzielić pożyczki podmiot będąc podatnikiem podatku od towarów i usług, będzie z tytułu tej udzielonej pożyczki zwolniony od ww. podatku. W konsekwencji, odnosząc fakt takiego zwolnienia do powołanej wyżej regulacji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że spełni on przesłankę określonego w nim zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. przynajmniej jedna ze stron (w tym przypadku Pożyczkodawca) jest z tytułu pożyczki zwolniona od podatku od towarów i usług. Zatem, czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Chociaż pożyczka nie jest wprost wymieniona w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to mieści się w kategorii czynności cywilnoprawnych (a o takie chodzi w tym przepisie). Wynika to zarówno z faktu, iż jest regulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, jak i przez samą ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych została literalnie zaliczona do takich czynności (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Ponadto należy wskazać, iż konieczność zgłoszenia przez pożyczkobiorcę do organu samego faktu zawarcia umowy pożyczki, w sytuacji, gdy jest ona zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych, nie występuje. Wynika to z samej konstrukcji formularza deklaracji podatku od czynności cywilnoprawnych, gdzie brak jest miejsca do wykazania zwolnienia poszczególnych czynności cywilnoprawnych, o ile korzystają one ze zwolnienia. Ponadto przepis art. 7 ust. 5 ww. ustawy, dotyczący stawki sankcyjnej 20% dla pożyczki ujawnionej w niewłaściwym czasie, dotyczy sytuacji, w której należny podatek od tej czynności nie został zapłacony. Jeżeli więc nie ma podatku od danej pożyczki, to nie ma obowiązku jego zapłaty, a zatem i obowiązku zgłoszenia dokonania takiej czynności.

Reasumując, Wnioskodawca uważa, iż okoliczność, że udzielenie pożyczki, jako podatnik podatku od towarów i usług, decyduje o zwolnieniu przedmiotowej pożyczki z podatku od czynności cywilnoprawnych. Potwierdzenie powyższego stanowiska znajduje odzwierciedlenie w stanowisku organów podatkowych oraz sądownictwie administracyjnym, gdzie przykładowo można wskazać interpretację indywidualną udzieloną na tle podobnego stanu faktycznego przez: Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 maja 2011 r., Znak: IPTPB2/436-3/11-2/KK, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 października 2009 r., sygn. ILPB2/436-122/09-2/MK, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. ILPB2/436-144/09-4/MK oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 czerwca 2010 r., sygn. akt II FSK 395/09.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną i dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Nadmienić należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna, mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
3. umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
4. umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem gospodarczym prowadzącym działalność holdingową (head offices) oraz działalność związaną z doradztwem i zarządzaniem (PKD 64202). W związku z przeprowadzoną pod koniec ubiegłego roku transakcją sprzedaży majątku trwałego, w którym prowadzona była dotychczasowa działalność gospodarcza Wnioskodawcy i uzyskaniem z tego tytułu określonych środków pieniężnych, Spółka rozważa w przyszłości możliwość udzielania w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej pożyczek pieniężnych zarówno osobom fizycznym jak również osobom prawnym. Wnioskodawca zakłada, że pożyczki byłyby udzielane na zasadach komercyjnych, jednak z oprocentowaniem korzystniejszym od pożyczek udzielanych przez wyspecjalizowane instytucje (np. banki, instytucje finansowe itd.). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie posiada wpisanej w KRS działalności w zakresie usług finansowych, jednak w opinii Spółki nie jest to przeszkodą do udzielania pożyczek pieniężnych określonej grupie osób fizycznych oraz prawnych, które o takie pożyczki zwrócą się do Spółki.

W chwili obecnej Wnioskodawcy trudno określić rozmiar dochodów z odsetek, które osiągnie w ten sposób, jak również liczbę podmiotów, które zwrócą się do Spółki o taką pożyczkę (tj. czy czynności udzielenia pożyczki będą miały charakter incydentalny, czy też ten rodzaj aktywności gospodarczej będzie miał istotny wpływ na rozwój Spółki w kierunku świadczenia nowych form usług finansowych).

Zaznaczyć należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron, z tytułu dokonania tej konkretnej czynności, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 26 kwietnia 2012 r., Nr IPTPP2/443-111/12-2/MW, tut. Organ stwierdził, że udzielanie przez Wnioskodawcę oprocentowanych pożyczek stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, na podstawie. art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.). Z uwagi jednak na fakt, że przedmiotowa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. W związku z tym, usługi udzielania pożyczek będą podlegać zwolnieniu od podatku i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując, w świetle wyżej cytowanych przepisów, stwierdzić należy, że umowy pożyczki objęte są zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, powyższe czynność korzystają z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na opisie sprawy (zdarzenia przyszłego), przedstawionym we wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego udzielona odpowiedź utraci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M. Curie-Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi