Interpretacja indywidualna z dnia 03.07.2017, sygn. 0111-KDIB4.4014.58.2017.3.PM, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Czy w związku z odwołaniem darowizny powstają po stronie Wnioskodawczyni obowiązki podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 5 kwietnia 2017 r. (data wpływu 11 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym 9 i 14 czerwca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odwołania darowizny jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odwołania darowizny.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 30 maja 2017 r. znak: 0111-KDIB2-2.4011.86.2011.1.AR, 0111-KDIB4.4015.32.2017.2.PM, 0111-KDIB4.4014.58.2017.2.PM wezwano Wnioskodawczynię o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 9 i 14 czerwca 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Dnia 11 marca 1998 r. Wnioskodawczyni podarowała małżonkom K. udział wynoszący &½ w nieruchomości składającej się wówczas z działek nr 161, o powierzchni 0,31 ha oraz nr 189, o powierzchni 0,72 ha objętych księgą wieczystą umowa darowizny.

Działka nr 189 podzielona została na mniejsze działki nr 189/1 i 189/2. Zmienił się też numer księgi wieczystej.

Ze względu na zmianę stosunków rodzinnych, wielokrotnych próśb o pomoc kierowanych przez Wnioskodawczynię do małżonków K. (które pozostały bez reakcji) pismem z 16 stycznia 2015 r. Wnioskodawczyni odwołała uczynioną przed laty na rzecz małżonków K. darowiznę ze względu na rażącą niewdzięczność. Ponieważ małżonkowie K. z własnej woli nie złożyli oświadczenia o zwrotnym przeniesieniu udziałów im darowanych, Wnioskodawczyni wystąpiła ze stosownym pozwem do Sądu Okręgowego w K. Sprawie nadany został bieg. W dniu 7 lutego 2017 r. zawarta została w ww. sprawie ugoda sądowa, na mocy której małżonkowie K. przenieśli na Wnioskodawczynię własność działki nr 189/4 powstałej z podziału działki 189/1, a sprawa została umorzona.

Wedle wiedzy Wnioskodawczyni, postanowienie o umorzeniu jest prawomocne. Zmiany w księgach wieczystych nie zostały ujawnione (wynikające z ugody) bo Wnioskodawczyni czeka na potrzebne do wniosku dokumenty m.in. odpis sądowy ugody i postanowienie o umorzeniu sprawy przez sąd opatrzony klauzulą prawomocności.

W związku z powyższym opisem sformułowano następujące pytanie:

Czy w związku z przedstawionym stanem faktycznym powstają po stronie Wnioskodawczyni obowiązki podatkowe w szczególności czy powstaje podatek od czynności cywilnoprawnej lub inne podatki np. dochodowy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w wyniku zawarcia ugody nie powstały obowiązki podatkowe. Nie miało miejsca zbycie nieruchomości, które generowałoby powstanie podatku dochodowego. Ponieważ ugoda jest bez spłat i dopłat nie powstaje podatek od czynności cywilnoprawnych. Jako, że w wyniku ugody doszło do przeniesienia własności w wyniku odwołania darowizny a nie nowej darowizny, Wnioskodawczyni uważa, że z tego tytułu nie jest należny żaden podatek.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w pozostałym zakresie wniosku, tj. dotyczącym podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostaną/zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

W myśl art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Na podstawie art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu odwołanej darowizny powinien nastąpić stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie obdarowany ponosi odpowiedzialność na równi z bezpodstawnie wzbogaconym, który powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu (art. 898 § 2 Kodeksu cywilnego).

Treść przepisu art. 898 § 2 Kodeksu cywilnego daje jasny wyraz temu, że przez odwołanie korzyść uzyskana z darowizny staje się od chwili zdarzenia uzasadniającego odwołanie bezpodstawna i właśnie dlatego rodzi obowiązek zwrotu. Przyjęta w ww. przepisie konstrukcja wiążąca odwołanie z bezpodstawnym wzbogaceniem, wyłącza przypisanie skutku rzeczowego, a mianowicie tego skutku, że obdarowany przestaje być właścicielem, staje się zaś nim z powrotem darczyńca.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że dnia 11 marca 1998 r. Wnioskodawczyni podarowała małżonkom K. udział wynoszący &½ w nieruchomości składającej się wówczas z działek nr 161 oraz 189 objętych księgą wieczystą umowa darowizny. Działka nr 189 podzielona została na mniejsze działki nr 189/1 i 189/2. Ze względu na zmianę stosunków rodzinnych, wielokrotnych próśb o pomoc kierowanych przez Wnioskodawczynię do małżonków K. (które pozostały bez reakcji) pismem z 16 stycznia 2015 r. Wnioskodawczyni odwołała uczynioną przed laty na rzecz małżonków K. darowiznę ze względu na rażącą niewdzięczność. Ponieważ małżonkowie K. z własnej woli nie złożyli oświadczenia o zwrotnym przeniesieniu udziałów im darowanych, Wnioskodawczyni wystąpiła ze stosownym pozwem do sądu. W dniu 7 lutego 2017 r. zawarta została w ww. sprawie ugoda sądowa, na mocy której małżonkowie K. przenieśli na Wnioskodawczynię własność działki nr 189/4 powstałej z podziału działki 189/1.

Przywołany wyżej art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje przedmiot opodatkowania tym podatkiem. Odnosi się on głównie do enumeratywnie wymienionych czynności cywilnoprawnych oraz do innych zdarzeń takich jak m.in. orzeczenia sądów oraz ugody, pod warunkiem, że wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 tejże ustawy. Powoływany artykuł nie wymienia odwołania darowizny jako czynności opodatkowanej tym podatkiem.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że odwołanie darowizny nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można bowiem zakwalifikować jako umowy darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego, czy też innej umowy wymienionej w tym katalogu. Odwołanie darowizny jako nieobjęte zakresem ustawy nie podlega więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem po stronie Wnioskodawczyni nie powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku ze zwrotem przedmiotu darowizny.

Brak obowiązku podatkowego nie jest jednak spowodowany zawarciem ugody bez spłat i dopłat na co wskazuje Wnioskodawczyni w treści stanowiska lecz z uwagi na samą czynność odwołania darowizny, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie jest ona bowiem wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe aczkolwiek z innych względów niż wskazane w jego treści.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej