Interpretacja indywidualna z dnia 20.05.2016, sygn. IPPB2/4514-242/16-2/AF, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Temat interpretacji
Zawarcie przez Spółkę z Akcjonariuszami samodzielnej Umowy nabycia Akcji Własnych, bez zawierania żadnych dodatkowych porozumień w tym przedmiocie, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2016 r. (data wpływu 11 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 11 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia.
We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
N. S.A. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest polską spółką akcyjną podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów. Jej akcjonariuszami są osoby fizyczne narodowości polskiej. Spółka chce nabyć od kilku swoich akcjonariuszy (dalej: Akcjonariusze) część własnych akcji (dalej Akcje Własne) w celu ich umorzenia. Umorzenie Akcji Własnych będzie miało charakter dobrowolny, za wynagrodzeniem dla Akcjonariuszy, wraz z umorzeniem Akcji Własnych obniżony zostanie kapitał zakładowy Spółki. Spółka nie prowadzi postępowania konwokacyjnego z uwagi na fakt, iż wynagrodzenie akcjonariusza akcji umorzonych ma być wypłacone wyłącznie z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.) może być przeznaczona do podziału.
Podstawą prawną nabycia Akcji Własnych w celu ich umorzenia i obniżenia kapitału zakładowego Spółki będą art. 359 § 1-5 k.s.h., art. 360 § 1 i 2 k.s.h., 362 § 1 pkt 5 k.s.h., oraz statut Spółki.
Przed zawarciem umowy nabycia Akcji Własnych przez Spółkę w celu ich umorzenia (dalej Umowa nabycia Akcji Własnych) Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (dalej WZA) Spółki podejmie uchwałę o wyrażeniu zgody na nabycie przez Spółkę Akcji Własnych w celu ich umorzenia. Następnie zostanie zawarta Umowa nabycia Akcji Własnych między Spółką a Akcjonariuszami, na podstawie której Spółka nabędzie Akcje Własne. W dalszej kolejności WZA podejmie uchwałę o umorzeniu Akcji Własnych oraz o obniżeniu kapitału zakładowego. Powyższe czynności zostaną zarejestrowane w rejestrze przedsiębiorców KRS.
Spółka nabędzie Akcje Własne w celu umorzenia od akcjonariuszy na podstawie odpłatnej umowy nabycia Akcji Własnych w celu ich umorzenia. Umowa nabycia Akcji Własnych określać będzie liczbę nabywanych akcji, ich numer oraz serię, a także wysokość należnego za nie wynagrodzenia. Umowa nabycia Akcji Własnych wyczerpująco regulować będzie prawa i obowiązki stron związane z nabyciem przez Spółkę Akcji Własnych w celu umorzenia.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy zawarcie przez Spółkę z Akcjonariuszami samodzielnej Umowy nabycia Akcji Własnych, bez zawierania żadnych dodatkowych porozumień w tym przedmiocie, podlegało będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...
Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie przez Spółkę z Akcjonariuszami samodzielnej Umowy nabycia Akcji Własnych w celu ich umorzenia, bez zawierania jakichkolwiek innych porozumień w tym przedmiocie, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC).
Na uzasadnienie powyższego stanowiska Spółka wskazuje, że umowa nabycia akcji własnych przez spółkę akcyjną w celu ich umorzenia nie mieści się w zakresie katalogu czynności cywilnoprawnych opodatkowanych PCC określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej Ustawa o PCC). Wskazany przepis zaś zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych opodatkowanych PCC (zasada numerus clausus czynności opodatkowanych tym podatkiem). Oznacza to, że umowy cywilnoprawne nie wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC nie podlegają opodatkowaniu PCC. Dotyczy to również tych umów, które nie będąc objętymi art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC, wywołują skutki ekonomiczne podobne do umów objętych zakresem tego postanowienia. Poglądy te znajdują odzwierciedlenie w utrwalonym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wojewódzkich sądów administracyjnych w tym zakresie (por. m.in. wyrok NSA z dnia 15 lutego 2008 r., sygn. II FSK 1737/06 oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 21 stycznia 2011 r. sygn. I SA/Kr 999/10).
Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem organów podatkowych, umowa odpłatnego nabycia akcji własnych przez spółkę akcyjną w celu ich umorzenia, nie jest objęta zakresem art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC. W szczególności umowy tej nie można zakwalifikować jako umowę sprzedaży w rozumieniu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej k.c.), co wyklucza zarówno literalne brzmienie art. 1 ust. 1 pkt 1 Ustawy o PCC, jak i rzeczywista treść praw i obowiązków stron umowy nabycia akcji własnych przez spółkę akcyjną w celu ich umorzenia. Do essentialia negotii umowy sprzedaży należy: zobowiązanie się sprzedawcy do przeniesienia na rzecz kupującego własności rzeczy oraz do jej wydania, a w przypadku kupującego zobowiązanie się do zapłaty ceny oraz odebrania rzeczy.
Jak wskazują organy podatkowe, w przeciwieństwie do umowy sprzedaży, spółka nabywająca akcje własne w celu ich umorzenia zgodnie z art. 359 § 2 k.s.h. nabywa akcje nie za zapłatą ceny a za zapłatą wynagrodzenia. Pojęcia te nie są tożsame. Z koncepcji racjonalnego ustawodawcy wynika, że ustawodawca nie używa dwóch odmiennych nazw na określenie tego samego desygnatu. Ustawodawca używając pojęcia wynagrodzenie przesądził, że umowa nabycia Akcji Własnych przez spółkę w celu ich umorzenia nie jest umową sprzedaży wobec braku elementu ceny. Umowa nabycia akcji własnych przez spółkę w celu ich umorzenia jest umową szczególną, wynikającą z korporacyjnej relacji pomiędzy spółką a akcjonariuszem, której źródłem są nie tylko przepisy k.s.h., ale również statut danej spółki. Wynagrodzenie, o którym mowa w art. 359 § 2 k.s.h. nie stanowi zatem zwykłej odpłatności (ceny) za nabywane prawa majątkowe (akcje), a jest formą wynagrodzenia akcjonariuszowi faktu, że przestaje być on akcjonariuszem spółki w związku z planowaną eliminacją jego akcji z obrotu prawnego (umorzeniem).
Istotny jest również akceptowany przez organy podatkowe fakt, że w odróżnieniu od umowy sprzedaży, umowa nabycia akcji własnych przez spółkę akcyjną w celu ich umorzenia zawierana jest w z góry określonym celu, którym jest umorzenie akcji danego akcjonariusza. Inaczej więc niż kupujący w umowie sprzedaży, spółka nabywająca akcje w omawianym trybie nie może swobodnie korzystać ani rozporządzać nabytymi akcjami.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w odniesieniu do spółek akcyjnych w następujących pismach organów podatkowych (interpretacjach indywidualnych): pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 8 lipca 2013 r., sygn. IPTB2/436-35/13-4/KK; pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 sierpnia 2010 r., sygn. IPPB2/436-162/ 10-4/MZ oraz pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 18 lutego 2008 r., sygn. IBPB2/436-61/07/MZ. W odniesieniu do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, w przypadku których regulacja dotycząca odpłatnego nabycia udziałów w celu umorzenia jest analogiczna do regulacji dotyczących spółek akcyjnych, powyższe stanowisko zostało potwierdzone w następujących interpretacjach indywidualnych: pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 czerwca 2011 r., sygn. IPPB2/436-166/11-2/MZ oraz pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-188/ 09-2/AF.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.
W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków oraz interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie