Temat interpretacji

Czy uczestnictwo w Systemie będzie powodować dla Spółki konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 23 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w scentralizowanym systemie zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 października 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w scentralizowanym systemie zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w obszarze produkcji i sprzedaży odkuwek swobodnie kutych oraz świadczenia usług w powyższym zakresie.

Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej specjalizującej się w produkcji metali (dalej: grupa).

Spółka rozważa uczestnictwo w scentralizowanym systemie zarządzania płynnością finansową utworzonym w grupie (dalej: system). System funkcjonuje obecnie w Europie a jego uczestnikami są podmioty z grupy znajdujące się w różnych krajach europejskich (np. Francji, Hiszpanii, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, Holandii i Szwajcarii). Uczestnikami systemu mogą zostać także inne podmioty z grupy.

W szczególności, powyższa możliwość dotyczy spółek znajdujących się w Polsce, będących nowymi członkami grupy.

Celem systemu jest:

1. scentralizowanie i uproszczenie zarządzania majątkiem,
2. konsolidowanie linii kredytowych,
3. usprawnienie inwestowania nadwyżek pieniężnych,
4. zapewnienie jednolitego systemu zarządzania majątkiem we wszystkich jednostkach biznesowych,
5. centralne zarządzanie skutkami wynikającymi ze stosowania różnych kursów walut w ramach finansowania pomiędzy spółkami z grupy,
6. usprawnienie kontroli finansowej nad transakcjami dotyczącymi majątku należącego do uczestników systemu (dalej: uczestnicy).

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka rozważa zawarcie dwustronnej umowy dotyczącej zarządzania płynnością finansową (Agreement documenting the terms of inter-company indebtedness resulting from cash managament (pooling) arrangments) ze Spółką A., tj. spółką prawa luksemburskiego, będącą rezydentem podatkowym Luksemburga.

Spółka A. nie jest udziałowcem Wnioskodawcy, ani nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności. W celu wykonania postanowień umowy, Spółka A. będzie działała przez swój oddział zlokalizowany w Szwajcarii (dalej: S), który posiada status zakładu Spółki A. na terytorium Szwajcarii w rozumieniu postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Luksemburgiem a Szwajcarią (tj. dochody S. podlegają opodatkowaniu w Szwajcarii). S. został utworzony przez Spółkę A. w celu świadczenia usług w zakresie scentralizowanego zarządzania płynnością finansową dla członków grupy zlokalizowanych w Europie.

W momencie utworzenia postanowiono, że do S. będą alokowane określone środki finansowe przeznaczone do wykorzystania w działalności gospodarczej S., w tym także w ramach systemu. Jednocześnie S. może pozyskiwać dodatkowe środki finansowe z innych źródeł, tj. od podmiotów spoza grupy oraz innych uczestników.

S. jest centralną jednostką w ramach systemu (liderem systemu), która wykonuje funkcje związane z administrowaniem systemem oraz dodatkowe funkcje towarzyszące w zakresie zarządzania majątkiem, w tym w szczególności w zakresie zarządzania płynnością finansową podmiotów należących do grupy. Powyższe funkcje są wykonywane przez specjalnego analityka zajmującego się regionem Europy, Bliskiego Wschodu oraz Afryki (EMEA Senior Treasury Analyst) przebywającego w Wielkiej Brytanii oraz kontrolera finansowego (Financial Controller) przebywającego w Szwajcarii. Menedżer zarządzający S. (Swiss Branch Manager) również przebywa w Szwajcarii.

Podstawową działalnością gospodarczą S. jest świadczenie usług na rzecz podmiotów z grupy, w szczególności w zakresie zarządzania płynnością finansową.

Umowa ma na celu umożliwienie Spółce uczestnictwa w systemie. Zgodnie z brzmieniem umowy, Spółka będzie udostępniać do S. swoje nadwyżki finansowe oraz będzie uprawniona do pokrycia niedoborów istniejących na jej kontach bankowych ze środków pieniężnych pochodzących z S. Powyższe transfery będą dokonywane za wynagrodzeniem w postaci odsetek (umowa nie przewiduje żadnego innego specyficznego wynagrodzenia pomiędzy Spółką a S. poza odsetkami - wynagrodzenie S. będzie w istocie stanowić różnica pomiędzy odsetkami otrzymanymi od uczestników a odsetkami płaconymi uczestnikom w danym okresie rozliczeniowym).

W każdym przypadku, odsetki będą należne Spółce lub S. w odniesieniu do udostępnionych środków finansowych. Transfer środków finansowych na podstawie umowy będzie procesem zasadniczo zautomatyzowanym (tj. nie będzie konieczne podjęcie żadnej dodatkowej decyzji przez jakiekolwiek osoby w Spółce lub S. w związku z przedmiotowymi transferami środków finansowych) i przeprowadzanym wyłącznie na podstawie umowy (tj. nie będzie konieczne zawieranie dodatkowych umów w tym zakresie).

Umowa przewiduje zastosowanie następującego mechanizmu rozliczeń:

1. Na koniec dnia roboczego, kwoty równe saldu dodatniemu (i w tej samej walucie) na jakichkolwiek rachunkach bankowych Spółki włączonych do systemu (tj. kwoty nadwyżek), do poziomu uzgodnionego limitu, (jeśli jakiekolwiek limity zostaną ustalone przez strony umowy) będą automatycznie transferowane z kont bankowych Spółki, włączonych do systemu, na konta bankowe Spółki A., które są przypisane do S. W rezultacie, konta bankowe Spółki włączone do systemu będą wykazywać saldo zerowe lub ich saldo zostanie zmniejszone o ustalony limit.
2. Na koniec dnia roboczego, kwoty równe saldu ujemnemu (i w tej samej walucie) na jakichkolwiek rachunkach bankowych Spółki włączonych do systemu (tj. kwoty niedoborów), do poziomu uzgodnionego limitu (jeśli jakiekolwiek limity zostaną ustalone przez strony umowy), będą automatycznie transferowane z kont bankowych Spółki A. przypisanych do S. na konta bankowe Spółki włączone do systemu. W rezultacie, konta bankowe Spółki włączone do systemu będą wykazywać saldo zerowe lub ich saldo zostanie zwiększone o ustalony limit.
3. Kwoty udostępnionego kapitału należne do zwrotu (zarówno kwoty nadwyżek jak i niedoborów) będą płatne do wierzyciela na jego żądanie (umowa nie przewiduje konkretnego terminu w tym zakresie).
4. Należne odsetki będą obliczane na bazie dziennej na podstawie oprocentowania ustalonego pomiędzy stronami umowy.
5. Należne odsetki uiszczane będą przez Spółkę w odniesieniu do środków finansowych udostępnionych Spółce przez S. (kwoty niedoborów) lub przez S. w odniesieniu do środków udostępnionych S. przez Spółkę (kwoty nadwyżek) w terminach ustalonych przez strony umowy (dalej: dzień płatności).
6. Na dzień płatności wzajemne wierzytelności S. i Spółki z tytułu należnych odsetek będą automatycznie potrącane - jedynie różnica pomiędzy kwotami odsetek należnych każdej ze stron będzie regulowana przez Spółkę lub S. (w zależności od kwoty odsetek należnej Spółce oraz S.).

Na dzień płatności, gdy odsetki będą rozliczane i Spółka będzie zobowiązana do dokonania płatności na rzecz S., zakłada się możliwość alokowania powyższych odsetek do poszczególnych uczestników, którym po dokonaniu rozliczeń odsetki będą należne do wypłaty, (jako odbiorcom odsetek) na podstawie proporcji kwot nadwyżek transferowanych przez każdego uczestnika i łącznej kwoty środków finansowych zgromadzonych w systemie przez uczestników. W takiej sytuacji Spółka będzie otrzymywała dokument przedstawiający omawianą alokację. Wyżej wymieniony dokument będzie przygotowany przez S. i udostępniony Spółce dopiero na moment rozliczenia odsetek w systemie między uczestnikami (tj. na dzień płatności), a nie na moment przekazywania/otrzymywania środków pieniężnych do/z systemu.

Obecnie podmiotami uczestniczącymi w systemie są rezydenci podatkowi następujących krajów: Francji, Niemiec, Włoch, Luksemburga, Holandii, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Szwajcarii.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy uczestnictwo w systemie będzie powodować dla Spółki konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Spółki, uczestnictwo w systemie nie będzie powodować dla Spółki konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie Spółki, powyższe stanowisko wynika wprost z brzmienia ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, która określa wyczerpujący katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przywołując art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych Spółka zaznaczyła, iż wskazana w tym przepisie lista czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma charakter wyczerpujący, co oznacza, że tylko czynności bezpośrednio w niej wymienione podlegają opodatkowaniu. Innymi słowy, wykonywanie jakichkolwiek innych czynności (również tych wynikających z umów nienazwanych w polskim prawie cywilnym) przez jakikolwiek podmiot/osobę, w żadnych okolicznościach nie może być uważane za podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - nawet jeśli takie czynności mają podobny charakter oraz ich konsekwencje ekonomiczne są zbliżone do czynności wyszczególnionych na przedmiotowej liście.

Spółka wskazała, że w celu określenia, czy uczestnictwo w systemie powinno powodować na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych konsekwencje dla uczestników (w tym Spółki, gdy zostanie włączona do systemu) na gruncie przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy dokonać analizy charakteru oraz prawnej kwalifikacji czynności wykonywanych w ramach systemu w celu zweryfikowania, czy możliwe jest przypisanie powyższych czynności do którejś z czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych wymienionych w katalogu znajdującym się w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak zostało przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, czynności wykonywane w ramach systemu polegają na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową, w tym:

1. udostępnianiu S. nadwyżek środków finansowych oraz
2. pokrywaniu niedoborów ze środków finansowych transferowanych z S.

Jednocześnie, podstawowymi czynnościami wykonywanymi przez S. w ramach jego działalności gospodarczej są:

1. zarządzanie liniami kredytowymi udzielanymi w ramach grupy przez uczestników oraz
2. inwestowanie nadwyżek finansowych powstających u uczestników (wliczając Spółkę, gdy zostanie włączona do systemu).

Zdaniem Spółki - biorąc pod uwagę kompleksowy charakter czynności wykonywanych w ramach systemu - nie budzi wątpliwości, że przedmiotowe czynności mogą być kwalifikowane jako elementy umowy nienazwanej dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tj. cash pooling) polegającej, co do zasady, na ustanowieniu kompleksowego systemu zarządzania przepływami pieniężnymi w ramach określonej grupy podmiotów, na który składają się przepływy środków finansowych w ramach tej grupy.

Omawiane rozwiązanie - pomimo, że jest znane i szeroko stosowane w praktyce gospodarczej - nie zostało jak dotąd uregulowane w polskim prawie cywilnym, tj. regulacje prawa cywilnego nie zawierają żadnych wskazówek pozwalających na zakwalifikowanie umowy w przedmiotowym zakresie jako jakiejkolwiek umowy nazwanej w polskim prawie cywilnym.

Innymi słowy, przedmiotowe rozwiązanie nie jest ani uregulowane w polskim prawie cywilnym, ani wskazane jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wyczerpującym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, znajdującym się w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji w opinii Spółki - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dla potwierdzenia słuszności swego stanowisko Spółka powołała się na interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie:

• z dnia 18 lipca 2012 r., znak: IPPB2/436-213/12-4/AF,
• z dnia 06 lipca 2012 r., znak: IPPB2/436-201/12-3/AF.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca zgodnie z opinią Spółki - wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny w części zobowiązaniowej nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest co do zasady rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym z powyższych przyczyn wszystkie czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem mająca być zawarta przez Wnioskodawcę z S. umowa o świadczenie usługi cash poolingu oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach