Interpretacja indywidualna z dnia 26.05.2017, sygn. 0114-KDIP3-2.4014.36.2017.1.JG1, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2017 r. (data wpływu 18 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

I. Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca, Spółka, I.) jest wiodącym ogólnopolskim dystrybutorem części motoryzacyjnych, jak również prowadzi sieć niezależnych warsztatów pod wspólną nazwą O.. W ramach tych rodzajów działalności, Spółka zajmuje się sprzedażą wielu asortymentów towarów oraz świadczeniem usług powiązanych z branżą motoryzacyjną.

Spółka jest własnością międzynarodowego konsorcjum N. z siedzibą Kopenhadze. Z kolei za pośrednictwem N., Spółka jest częścią międzynarodowej grupy H., będącej jedną z największych dostawców części samochodowych na świecie.

W celu refinansowania zaciągniętych w latach ubiegłych pożyczek, Spółka rozważa obecnie zaciągnięcie pożyczki od podmiotu powiązanego - spółki prawa niemieckiego H. (w dalszej części - H.). H. jest podmiotem powiązanym w sensie przynależności do tej samej grupy kapitałowej. W szczególności H. nie jest udziałowcem I.. Podkreślić też należy, że H. jest nierezydentem w rozumieniu polskich przepisów o podatku dochodowym, oraz że H. nie posiada żadnego oddziału bądź przedstawicielstwa na terytorium Polski.

Umowa pożyczki zostanie sporządzona w języku angielskim (w zwykłej formie pisemnej). Zakres umowy będzie zawierał elementy jakie zwyczajowo stosuje się w umowach pożyczki zawartych zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks Cywilny (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.). W szczególności, w umowie pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść środki pieniężne na pożyczkobiorcę a pożyczkobiorca w określonym terminie pieniądze zwrócić. Istnieje możliwość, że strony zawrą w przyszłości kilka takich samych umów pożyczki.

Wartość umówionej pożyczki zostanie przelana przez H. z jej konta bankowego znajdującego się poza terytorium Polski, zaś zwrot pożyczki zostanie dokonany przez Spółkę na wskazane przez H. konto bankowe, również znajdujące się poza terytorium Polski. Nie będzie możliwości zwrotu środków pieniężnych poprzez fizyczny zwrot równowartości pożyczki przez dokonanie przelewu na jakikolwiek rachunek bankowy w Polsce. Umowę pożyczki podpisze za granicą pełnomocnik Spółki, który fizycznie stawi się na podpisanie umowy wraz z osobą reprezentującą spółkę pożyczającą. Miejsce zawarcia oraz realizacji umowy zostanie ustalone w kraju poza Polską, wskazanym dla siedziby spółki pożyczającej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie przyszłym umowa pożyczki zawarta z H. będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, rozważana umowa pożyczki zawarta H. nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji Spółka nie będzie zobowiązana do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie Stanowiska Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy pożyczki w Polsce podlega co do zasady opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PCC. Umowa pożyczki została uregulowana w art. 720 i następnymi Kodeksu Cywilnego, wedle którego - przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości. Powyżej 500 zł należy umowę pożyczki zawrzeć przynajmniej w formie zwykłej pisemnej. Niedochowanie tej formy nie skutkuje jednak bezwzględną nieważnością czynności prawnej mającej charakter umowy ustnej.

Jak to określił Sąd Najwyższy w wyroku z 17.09.2015 r.: Umowa pożyczki trwa od chwili jej zawarcia, wzmocnionego wydaniem przedmiotu pożyczki aż do jej zwrotu, niezależnie od tego, że strony określiły w umowie, kiedy ten zwrot powinien był nastąpić.

Przechodząc na grunt rozpatrywanej sprawy, czynności podpisania, spełnienia świadczenia (tj. wypłaty pożyczki) oraz jej zwrotu pożyczki jak i zakończenie tej umowy będzie mieć miejsce zagranicą. Strony wyłączyły możliwość zwrotu pożyczki w innej postaci niż bezgotówkowa lub na terytorium Polski na rachunek w polskim banku.

Co jest bezsporne umowa pożyczki jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą a wierzytelność po stronie pożyczkodawcy powstaje dopiero z chwilą wykonania świadczenia w postaci przeniesienia własności pieniędzy na pożyczkobiorcę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 06.07.2012 r.).

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

• rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa
• majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Oznacza to, że umowę pożyczki należy opodatkować, jeśli w chwili jej sporządzenia (zawarcia umowy) przedmiot umowy - w tym wypadku pieniądze - znajdują się na terytorium RP.

Miejsce wykonania czynności cywilnoprawnej jest przede wszystkim określane przez strony transakcji, skoro polski rezydent zawrze umowę z podmiotem zagranicznym, gdzie przewidziane będzie wykonanie czynności pożyczki oraz dokonanie zwrotu na terytorium kraju innego niż Polska to wskazywanie art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o PCC jako nieznajdującego odniesienia w przedstawionym zdarzeniu przyszłym jest w pełni uprawnione. Takie rozumienie tego artykułu zostało także zaprezentowane w piśmiennictwie (m.in. Tomasz Modzelewski, Problem kwalifikacji przedmiotu umowy pożyczki: czy na potrzeby PCC pożyczane pieniądze stanowią rzeczy, czy kreują prawo majątkowe... Zagrożenia i możliwości interpretacyjne na przyszłość, Monitor Podatkowy 2015, Nr 2, s. 52 i n. M. Goettel, A. Goettel, Podatek od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, Warszawa 2007, s. 63 i następne).

Również orzecznictwo podkreśla pogląd, że miejscem spełnienia świadczenia bezgotówkowego jest siedziba (oddziału) banku gdzie prowadzony jest rachunek wierzyciela (tu: H.); jak zostało to już wspomniane siedziba tego oddziału banku mieści się poza granicami RP. Oznacza to, że miejscem wykonania świadczenia bezgotówkowego będzie terytorium państwa innego niż Polska [patrz: wyrok SN z dnia 8 listopada 1989 r., i uchwała SN z dnia 20 listopada 1992 r.; uchwała SN z dnia 14 lutego 2002 r.,; Rzetecka-Gil A., Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania - część ogólna. Warszawa 2014)].

Kwestia wykonania umowy oraz jej podpisania jest bardzo istotna w kontekście ustalenia obowiązku opodatkowania czynności w odniesieniu do art. 1 ust. 4 ustawy o PCC. Dowodem tego jest stanowisko Ministra Finansów zawarte w broszurze Podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy sprzedaży.

Pożyczka nie będzie podlegała PCC w Polsce, jeśli pieniądze pożyczone wnioskodawcy, znajdują się za granicą, wnioskodawca ma miejsce rezydencji (siedziby) na terenie RP i czynność zostaje zrealizowana poza granicami RP.

Wedle opinii wnioskodawcy, mając na względzie wskazany wyżej stan faktyczny, wnioskodawca spełnia jako pożyczkobiorca kryteria umożliwiające wyłączenie z opodatkowania zawartej umowy pożyczki. Przede wszystkim umowa zostaje zrealizowana poza granicami RP a sam przedmiot umowy (podczas wykonania umowy) nie znajdzie się w Polsce. Umowa zostanie podpisana przez pełnomocnika wnioskodawcy oraz osoby uprawnione do reprezentacji spółki pożyczającej w kraju innym niż Polska. Nie ma zatem podstaw, aby wobec wnioskodawcy z tytułu zawarcia umowy pożyczki od spółki zagranicznej stosować art. 1 ust. 4 ustawy o PCC.

Konkludując, umowa pożyczki zawarta w sposób opisany powyżej nie powoduje po stronie wnioskodawcy obowiązku podatkowego w zakresie PCC, gdyż nie podlega opodatkowaniu temu podatkowi.

Uzasadnienie przedstawione przez wnioskodawcę jest zgodne z aktualnie obowiązującą linią orzecznictwa organów podatkowych, które wydały interpretacje indywidualne w podobnych sprawach, uznając takie stanowisko za prawidłowe: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 13.08.2015 r., IPPB2/4514-231/15-2/KW1 i z 28.03.2013 r., IPPB2/436-42/13-4/AF; z 02.06.2010 r., IPPB2/436-109/10-2/MZ.

Mając na uwadze powyższe, Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości powyżej przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Jak stanowi art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2017 r., poz. 459 z późn. zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przywołanych przepisów wynika, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca rozważa zaciągnięcie pożyczki od podmiotu powiązanego - spółki prawa niemieckiego H.. W szczególności H. nie jest udziałowcem Wnioskodawcy. Umowa pożyczki zostanie sporządzona w języku angielskim (w zwykłej formie pisemnej). Zakres umowy będzie zawierał elementy jakie zwyczajowo stosuje się w umowach pożyczki zawartych zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 roku - Kodeks Cywilny (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.). W szczególności, w umowie pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść środki pieniężne na pożyczkobiorcę a pożyczkobiorca w określonym terminie pieniądze zwrócić. Istnieje możliwość, że strony zawrą w przyszłości kilka takich samych umów pożyczki. Wartość umówionej pożyczki zostanie przelana przez H. z jej konta bankowego znajdującego się poza terytorium Polski, zaś zwrot pożyczki zostanie dokonany przez Spółkę na wskazane przez H. konto bankowe, również znajdujące się poza terytorium Polski. Nie będzie możliwości zwrotu środków pieniężnych poprzez fizyczny zwrot równowartości pożyczki przez dokonanie przelewu na jakikolwiek rachunek bankowy w Polsce. Umowę pożyczki podpisze za granicą pełnomocnik Spółki, który fizycznie stawi się na podpisanie umowy wraz z osobą reprezentującą spółkę pożyczającą. Miejsce zawarcia oraz realizacji umowy zostanie ustalone w kraju poza Polską, wskazanym dla siedziby spółki pożyczającej.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że umowa pożyczki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne będące przedmiotem umowy pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń oraz interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że orzeczenia te oraz interpretacje zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej