Temat interpretacji

Czy zakup na własne ryzyko wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej (nie w celu dalszej odsprzedaży) jest usługą i czynnością podlegającą ustawie o podatku od towarów i usług czy też jest czynnością poza VAT i powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 1 marca 2012 r. (data wpływu 5 marca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia brak daty sporządzenia (data wpływu 28 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 marca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy sprzedaży wierzytelności oraz w przedmiocie podatku od towarów i usług.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 15 maja 2012 r. nr ILPP2/443-245/12-2/AKr, ILPB2/436-61/12-2/MK, wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawcę, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a jego uzupełnieniem nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 15 maja 2012 r., skutecznie doręczono dnia 18 maja 2012 r., zaś w dniu 28 maja 2012 r. (data nadania 25 maja 2012 r.), do tut. organu wpłynęła odpowiedź, w której Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka zajmuje się pozostałym pośrednictwem pieniężnym, głównie udzielaniem pożyczek oraz usługami faktoringowymi. W dniu 28 lutego 2012 r. Spółka Sp. z o.o. podpisała z Sp. z o.o. S.K.A. (Spółka) umowę sprzedaży wierzytelności przysługujących jej z tytułu postanowienia Sądu Rejonowego w na mocy którego Sąd zasądził od firmy Sp. z o.o. kwotę 31 550,27 zł płatną w 10 ratach w ciągu 5 lat. Postanowienie Sądu wiązało się z zakończeniem postępowania upadłościowego i zatwierdzeniem układu, w którym zostały całkowicie zredukowane odsetki, koszty sądowe i inne należności uboczne, a redukcja kwoty głównej zobowiązań wyniosła 30%, spłata zadłużenia została rozłożona na okres 5 lat.

Spółka zakupiła wierzytelności za 46% ich wartości, podyktowane to było długim okresem spłaty tych wierzytelności 5 lat.

Wartość brutto sprzedanych wierzytelności wyniosła 28 395,24 zł, a zakupiona została za cenę 13 076,31 zł i opłacona przelewem bankowym w dniu 28 lutego 2012 r. Spółka nie zakupiła ww. wierzytelności celem dalszej odsprzedaży.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zakup na własne ryzyko wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej (nie w celu dalszej odsprzedaży) jest usługą i czynnością podlegającą ustawie o podatku od towarów i usług, czy też jest czynnością poza VAT i powinien podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Jednocześnie informuje się, że w przedmiocie podatku od towarów i usług wniosek został rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przy zakupie wierzytelności  jak wskazuje Spółka  nie mamy do czynienia ani z dostawą towaru, ani świadczeniem usług. Według Spółki w analizowanej sprawie mamy do czynienia z nabyciem prawa majątkowego, a czynność ta nie podlega opodatkowaniu VAT. Podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności (nie w celu dalszej odsprzedaży) po cenie niższej od ich wartości nominalnej nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Różnica między wartością nominalną wierzytelności, a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Spółka przychyla się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10. Skoro zakup wierzytelności jest poza ustawą VAT to powinien podlegać ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawą opodatkowania powinna być wartość rynkowa czyli w tym wypadku wartość za jaką spółka nabyła wierzytelność.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, analizowanemu podatkowi podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4. Z kolei, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zakresem przedmiotowym ustawy objęto także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak ww. czynności cywilnoprawne.

Stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych i przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka nabyła w drodze umowy sprzedaży wierzytelność własną innego podmiotu.

Na tle powyższego zauważyć należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa sprzedaży jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi bowiem, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez podatek od towarów i usług rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Z kolei stosownie do art. 1a pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych państwo członkowskie to państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Jednakże o wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Spółki dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy sprzedaży wierzytelności, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy. Zatem w przypadku nie objęcia powyższej czynności zakresem ustawy o podatku od towarów i usług powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania zakupu wierzytelności, w dniu 4 czerwca 2012 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP2/443-245/12-4/AKr, w którym Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i wskazał (), iż w sytuacji przedstawionej we wniosku czynność nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usługi w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, której celem będzie uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Przechodząc na grunt ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzić należy, iż w analizowanej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, opisana we wniosku umowa sprzedaży wierzytelności nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPP2/443-245/12-4/AKr, interpretacja indywidualna

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu