Temat interpretacji

Czy przeniesienie praw własności gruntu na podstawie art. 231 Kodeksu cywilnego podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2011r. (data wpływu do tut. Biura 20 lipca 2011r.), uzupełnionym w dniu 21 września 2011r. i w dniu 05 października 2011r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych przeniesienia własności nieruchomości w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 16 września 2011r. Znak: IBPP3/443-819/11/PK, IBPB II/2/415-837/11/HS, IBPB II/1/436-334/11/HK wezwano o jego uzupełnienie, tj. uiszczenie brakującej opłaty. W dniu 21 września 2011r. wpłynęła ww. opłata, a w dniu 05 października 2011r. uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 25 stycznia 1996r. na podstawie aktu notarialnego Wnioskodawca i Pan X jako osoby fizyczne pozostające w związkach małżeńskich zakupili grunt w równych częściach, tj. po 50%. Grunt ten wydzierżawili, na podstawie umowy dzierżawy z dnia 01 stycznia 2000r. Spółce jawnej, w której byli wspólnikami (każdy z nich posiadał udziały w wysokości 50%). W 2001r. Spółka jawna wybudowała w ramach prowadzonej działalności na dzierżawionym gruncie budynek handlowo-usługowy. Pierwszą umowę wynajmu lokalu handlowego podpisano 28 maja 2002r. W trakcie budowy Spółka jawna odliczała podatek VAT od zakupów związanych z tą budową.

Wnioskodawca i Pan X dokonali jako osoby fizyczne sprzedaży kilku działek i w związku z tym zarejestrowali się jako czynni podatnicy VAT. Wystawiali za dzierżawę ww. gruntu faktury VAT.

W dniu 29 grudnia 2010r. zmarł wspólnik Spółki jawnej - Pan X. Na podstawie umowy spółki i prawa spadkowego w jego miejsce wstąpili spadkobiercy:

• żona (nieprowadząca działalności jako osoba fizyczna),
• pełnoletnia córka - Pani A (prowadząca działalności jako osoba fizyczna i będąca czynnym podatnikiem VAT),
• pełnoletni syn - Pan B (nieprowadzący działalności jako osoba fizyczna).

Zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 12 stycznia 2011r. spadek nabyto w równych częściach, tj. po 1/3. Po śmierci Pana X sporządzono aneks do umowy dzierżawy ww. gruntu, w której spadkobiercy potwierdzili jej kontynuację. W dniu 16 marca 2011r. sporządzono akt notarialny, w którym dokonano przeniesienia prawa własności gruntu na podstawie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego przez Wnioskodawcę i ww. spadkobierców zmarłego wspólnika na rzecz Spółki jawnej za wynagrodzenie, które zostanie zapłacone do dnia 31 grudnia 2011r.

Za okres od 01 stycznia 2011r. do 15 marca 2011r.:

1. Wnioskodawca wystawił fakturę VAT za dzierżawę ww. gruntu z podatkiem VAT 23%,
2. Pani A wystawiła fakturę VAT za dzierżawę ww. gruntu z podatkiem VAT 23%,
3. Pan B wystawił rachunek za dzierżawę ww. gruntu bez podatku VAT,
4. żona zmarłego wspólnika wystawiła rachunek za dzierżawę ww. gruntu bez podatku VAT.

Wnioskodawca, żona zmarłego wspólnika, Pani A, Pan B, jako osoby fizyczne, przy budowie budynku handlowo-usługowego nie odliczali podatku od towarów i usług, zatem zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług oraz zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 10 tej ustawy, jako, że minęły dwa lata od pierwszego zasiedlenia lokalu handlowego, to jest to dostawa zwolniona z podatku od towarów i usług.

W dniu 04 kwietnia 2011r.:

1. Wnioskodawca wystawił fakturę VAT za dostawę ze stawką ZW,
2. Pani A wystawiła fakturę VAT za dostawę ze stawką ZW,
3. Pan B wystawił rachunek za dostawę bez podatku VAT,
4. żona zmarłego wspólnika wystawiła rachunek za dostawę bez podatku VAT.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy przeniesienie praw własności gruntu na podstawie art. 231 Kodeksu cywilnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i zgłoszeniu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, od umowy przeniesienia własności Wnioskodawca nie składa deklaracji PCC i nie uiszcza podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Stosownie do art. 231 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Z kolei na podstawie art. 231 § 2 ww. ustawy właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że na podstawie aktu notarialnego z dnia 16 marca 2011r. Wnioskodawca, będący wspólnikiem Spółki jawnej oraz troje spadkobierców drugiego wspólnika tej Spółki, dokonali, w trybie art. 231 § 1 Kodeksu cywilnego, przeniesienia na rzecz Spółki jawnej własności gruntu dzierżawionego wcześniej przez tę Spółkę, na którym Spółka w ramach prowadzonej działalności wybudowała budynek handlowo-usługowy.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz obowiązujący stan prawny, należy stwierdzić, że ze względu na zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zawarty w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przeniesienie własności nieruchomości w trybie art. 231 Kodeksu cywilnego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem z tytułu ww. czynności na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym obowiązek złożenia deklaracji PCC-3.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach