Temat interpretacji
D E C Y Z J A
Na podstawie art. 14 b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa / Dz.U.z 2005r. nr 8,poz.60 / - w wyniku wszczęcia z urzędu postępowania na podstawie postanowienia z dnia 19.05.2005r. nr PO/436/02/0001/05 - uchyla się ostateczne postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdyni z dnia 12.04.2005r. nr PO/436 - 001/05 , udzielające ..... pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego - w sprawie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych - z uwagi na rażące naruszenie prawa.
U Z A S A D N I E N I E
W wyniku rozpatrzenia wniosku ..... z dnia 10.01.2005r. / z uzupełnieniami / Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdyni postanowieniem z dnia 12.04.2005r. nr PO/436 -001/05 wydanym na podstawie art.14 a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa / t.j.Dz.U. z 2005r. nr 8 , poz.60 / stwierdził , iż umowa ustanowienia bezpłatnego użytkowania nieruchomości nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych . Ustawa z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych /t.j.Dz.U. z 2005r. nr 41 , poz.399/ odnosi się bowiem do czynności cywilnoprawnych objętych zamkniętym katalogiem zawartym w art.1 , który nie wymienia wskazanej umowy.
Przedmiotowe postanowienie ma charakter ostateczny , gdyż jego adresat nie skorzystał z prawa wniesienia zażalenia .
Po analizie treści rozstrzygnięcia Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdyni i stanu faktycznego przedstawionego we wniosku podatnika , Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku - postanowieniem z dnia 19.05.2005r. nr PO/436/02/ 0001/05 - wszczął z urzędu postępowanie w celu jego uchylenia .
Przedmiotowe postanowienie - w świetle art.14 b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej - wydane bowiem zostało z rażącym naruszeniem prawa .
W pierwszej kolejności zauważyć należy , iż wnioskodawca - spółka jawna - w pisemnym wystąpieniu wskazał na zawarcie umowy użyczenia , na mocy której wspólnik , nieruchomość stanowiącą jego własność , oddał spółce do nieodpłatnego używania .
W wydanym postanowieniu wskazany organ podatkowy odniósł się natomiast do innej umowy, to jest do bezpłatnego użytkowania nieruchomości , zatem do czynności cywilnoprawnej znajdującej odrębne - od umowy użyczenia - uregulowanie w Kodeksie cywilnym / art.252 /.
Co do zasady podzielić natomiast należy stanowisko Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdyni , iż podatkowi od czynność cywilnoprawnych podlegają umowy zawarte w art.1ust.1 ustawy o tym podatku , stanowiącym zamknięty katalog.
Bezspornym jest ,iż wśród czynności cywilnoprawnych wymienionych w pkt-ch od "a" do "k" nie została wskazana przez ustawodawcę zarówno umowa bezpłatnego użytkowania jak i umowa użyczenia.
Opodatkowaniu podlega natomiast umowa spółki / lit."k" / i - na co wskazuje zapis art. 1 ust.1 pkt 2 - także zmiana umowy . W przypadku umowy spółki - przy spółce osobowej - za jej zmianę uważa się oddanie przez wspólnika lub akcjonariusza spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania / art.1 ust.3 pkt 1 ustawy /.
Zauważyć należy , iż ustawodawca wskazał wyłącznie na fakt nieodpłatnego używania oddanej spółce rzeczy .Taki skutek jest wynikiem zawarcia umowy użyczenia , bowiem w myśl art.710 Kodeksu cywilnego przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nie oznaczony na bezpłatne używanie oddanej w tym celu rzeczy.
Również istotą wskazanej w postanowieniu organu podatkowego pierwszej instancji umowy bezpłatnego użytkowania jest - na co wskazuje treść art.252 Kodeksu cywilnego - obciążenie rzeczy prawem do jej używania i pobierania pożytków .
Zaznaczyć w tym miejscu należy , iż w świetle art.1a pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dla celów omawianego podatku spółkę osobową stanowi : spółka cywilna, jawna , partnerska , komandytowa lub komandytowo - akcyjna .
Odnosząc powyższą regulację do formy prawnej funkcjonowania..... / spółka jawna / stwierdzić należy , iż zawarta umowa użyczenia / tak jak umowa bezpłatnego użytkowania błędnie wskazana w przedmiotowym postanowieniu / - jako forma zmiany umowy spółki osobowej - powoduje konsekwencje podatkowe na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Taki stan sprawy oznacza wydanie przez Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdyni postanowienia zawierającego pisemną interpretację przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych z rażącym naruszeniem prawa .
Taka wada - na co wskazuje ukształtowana linia orzecznictwa /np. wyrok WSA z dn.14.10.2004r. sygn.akt III S.A./2293/03/ - ma miejsce wówczas , gdy istnieje oczywista sprzeczność między treścią przepisu a podjętym rozstrzygnięciem.
W omawianej sprawie z prostego zestawienia zapisu art.1 ust.3 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i istoty umowy użyczenia /art.710 Kodeksu cywilnego / , czy też umowy bezpłatnego użytkowania / art.252 K.c./ wynika bezspornie , iż oddanie przez wspólnika spółce - na mocy wymienionej czynności cywilnoprawnej - rzeczy do nieodpłatnego używania stanowi zmianę umowy spółki jawnej , z konsekwencjami podatkowymi na gruncie wymienionej ustawy.
Podstawę opodatkowania stanowi tym samym roczna wartość nieodpłatnego używania , którą przyjmuje się w wysokości 4% wartości rynkowej rzeczy oddanej do nieodpłatnego używania /art.6 ust.1 pkt 8 lit.e ustawy / , zaś stawka podatkowa wynosi 0,5% / art.7 ust.1 pkt 9 ustawy/. Przy czym w przypadku zawarcia umowy na czas nieokreślony podstawę opodatkowania może stanowić zgodnie z oświadczeniem podatnika :
- wartość świadczeń za lat 10
- wartość świadczeń należnych w miarę wykonywania umowy / art.6 ust.6 i 7 ustawy /
albo
Odmienna kwalifikacja dokonana w postanowieniu z dn.12.04.2005r. nr PO/436 - 001/05 stanowi więc o rażącym naruszeniu prawa .
Wystąpienie powyższej okoliczności skutkuje uchyleniem przedmiotowego postanowienia przez organ odwoławczy z urzędu , w trybie art.14 b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.