Skutki podatkowe cesji wierzytelności w umowie o swap ryzyka kredytowego. - Interpretacja - 0111-KDIB2-3.4014.265.2022.4.JKU

Shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 5 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.265.2022.4.JKU

Temat interpretacji

Skutki podatkowe cesji wierzytelności w umowie o swap ryzyka kredytowego.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

25 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cesji praw wierzytelności w umowie o swap ryzyka kredytowego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 8 sierpnia 2022 r. (wpływ 8 sierpnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

R. Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium RP, zarejestrowanym jako podatnik zwolniony z podatku od towarów i usług, podlegającym opodatkowaniu od całości swoich dochodów na terytorium Polski – zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka jest przedsiębiorstwem profesjonalnie zajmującym się m.in. zabezpieczaniem i przejmowaniem ryzyka kredytowego, dochodzeniem wierzytelności działając w imieniu własnym lub na zlecenie. Spółka działa w imieniu własnym w sytuacjach, w których nabyła dochodzone wierzytelności w ramach realizacji umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności na Spółkę. Spółka dopuszcza także możliwość zbycia uprzednio nabytych wierzytelności.

W związku z występującym w podmiotach udzielających pożyczek ryzykiem nieściągalności udzielonych pożyczek oraz odsetek i opłat wynikających z umowy pożyczki (ryzyko kredytowe), które obciąża wynik finansowy oraz prowadzi do utraty przychodów (odsetek, prowizji, innych opłat), implikującym w tych podmiotach kolejne ryzyko utraty potencjalnych przyszłych przychodów, które mogłyby być osiągnięte z kolejnych umów pożyczek, które zostałyby udzielone, gdyby pożyczki, odsetki i opłaty były spłacane, oraz w związku ze stałym ryzykiem związanym z nieściągalnością wierzytelności pożyczkowych, jakie towarzyszy działalności pożyczkowej podmiotów udzielających pożyczek, jak również dostępnymi na rynku produktami finansowymi, których celem jest zabezpieczenie ryzyka nieściągalności określonych wierzytelności, Spółka rozważa udzielenia zabezpieczenia powyższej wskazanego ryzyka kredytowego, tj. braku spłaty wierzytelności wynikających z udzielanych przez podmiot udzielający pożyczek, odsetek oraz innych opłat wynikających z zawartych umów pożyczek poprzez zawieranie umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne typu swap, w tym przypadku Swap Ryzyka Kredytowego (dalej: „SRK”).

SRK polega na tym, że jeden podmiot przenosi ryzyko kredytowe związane z udzielaniem pożyczek i nieściągalnością wierzytelności wynikających z umów pożyczek na inny podmiot, który przejmuje to ryzyko w zamian za ustalone wynagrodzenie. Zgodnie z planowaną umową, podmiot udzielający pożyczek występować będzie w transakcjach SRK jako podmiot przenoszący ryzyko (wyzbywający się ryzyka, Kupujący Zabezpieczenie), zaś Spółka będzie Sprzedającym Zabezpieczenie – podmiotem przejmującym ryzyko w zamian za wynagrodzenie. Zgodnie z planowaną umową: „transakcja jest umową dwustronnie zobowiązującą, w której Sprzedający Zabezpieczenie, w zamian za spełnienie przez spółkę  (tj. Kupującego Zabezpieczenie) wskazanego w Warunkach Transakcji świadczenia pieniężnego (wg treści planowanej umowy „Opłata za Zabezpieczenie” dla potrzeb wniosku w dalszej części „Stałe wynagrodzenie”), zobowiązuje się, że w przypadku wystąpienia wskazanego w Warunkach Transakcji zdarzenia (wg planowanej umowy „Zdarzenie” – dla potrzeb wniosku w dalszej części „Zdarzenie kredytowe”) spełni na rzecz spółki  (tj. Kupującego Zabezpieczenie) wskazane w Warunkach Transakcji świadczenie pieniężne (wg planowanej umowy „Rozliczenie Finansowe”, dla potrzeb wniosku w dalszej części „Zmienne wynagrodzenie”).

Kupujący Zabezpieczenie będzie polską spółką, która w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się udzielaniem pożyczek, będzie instytucją pożyczkową, zarejestrowaną w rejestrze prowadzonym przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), której podstawowym przedmiotem działalności jest udzielanie kredytów konsumenckich w rozumieniu ustawy o kredycie konsumenckim. Kupujący Zabezpieczenie nie jest i nie będzie powiązany ze Spółką kapitałowo, osobowo, ani w żaden inny sposób określony  w art. 11a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W ramach umowy obejmującej SRK, Kupujący Zabezpieczenie przeniesie na Sprzedającego Zabezpieczenie ryzyko kredytowe w zamian za ustalone z góry przy zawarciu danej transakcji wynagrodzenie tj. Stałe Wynagrodzenie, które będzie stanowić co do zasady określony procent wartości zabezpieczanego portfela (może być też ono odniesione np. tylko do wartości kapitału pożyczek albo określone z góry w inny sposób).

Z chwilą zawarcia transakcji Spółka (Sprzedający Zabezpieczenie) w zamian za Stałe Wynagrodzenie przejmuje na siebie ryzyko kredytowe – co oznacza, że po upływie ustalonego okresu jest zobowiązana do zapłaty Zmiennego Wynagrodzenia uzależnionego od wartości wierzytelności, wobec których w dacie rozliczenia transakcji wystąpi Zdarzenie kredytowe. Kwota oraz ilość wierzytelności, które zostaną przedstawione przez Kupującego Zabezpieczenie do rozliczenia w ramach Zmiennego Wynagrodzenia Spółki (Sprzedającemu Zabezpieczenie) nie jest znana na moment zawarcia poszczególnej transakcji – jest to ryzyko Spółki (Sprzedającego Zabezpieczenie) oraz istota transakcji swapowej.

W wyniku realizacji zobowiązań nastąpi cesja wierzytelności przedstawionych przez Kupującego Zabezpieczenie do rozliczenia w ramach Zmiennego wynagrodzenia Spółki (Sprzedającego Zabezpieczenie). Należy podkreślić, że wartość zabezpieczanego portfela jest znacząco większa niż wartość wierzytelności, które będą przedmiotem cesji na Sprzedającego (celem wyłącznie przykładu obrazującego relacje pomiędzy wartością zabezpieczanego portfela a wartością wierzytelności będących ostatecznie przedmiotem cesji: zakładana wartość zabezpieczanego portfela wynosi 1.000.000 zł, ale ostatecznie na moment Zdarzenia kredytowego, przedmiotem cesji będą tylko wierzytelności nieuregulowane np. tylko na kwotę 70.000 zł, bo znacząca większość wierzytelności jest regulowana przez pożyczkobiorców, na moment zawarcia transakcji nie jest wiadome jednak które to konkretnie wierzytelności nie będą uregulowane, jaka będzie ich ostateczna wartość oraz ilość, ale jest to znacząca mniejszość całego portfela).

Strony mogą zastrzec, że w szczególnych przypadkach niektóre wierzytelności nie będą podlegać przedstawieniu do rozliczenia w ramach Zmiennego wynagrodzenia – w szczególności dotyczy to pożyczek udzielonych na skutek oszustwa popełnionego przez pożyczkobiorcę albo też sytuacji, gdy pożyczkobiorca zmarł przed rozliczeniem SRK albo też została ogłoszona upadłość takiego pożyczkobiorcy. W takich sytuacjach bowiem istnieje wątpliwość co do prawnej skuteczności przeniesienia wierzytelności. Dotyczyć to będzie jednak nieznacznej liczby wierzytelności.

Zdarzeniem kredytowym, tj. zdarzeniem, które uruchamia realizację funkcji zabezpieczającej instrumentu SRK i obowiązek Spółki (Sprzedającego Zabezpieczenie) w zakresie wypłaty Zmiennego wynagrodzenia, jest brak spłaty wierzytelności wynikających z zawartych umów pożyczki (kapitału, odsetek, innych opłat w tym prowizji za udzielenie pożyczki) przez pożyczkobiorcę w określonym przez strony terminie. W przypadku częściowej spłaty przez pożyczkobiorcę – przyjmuje się, że zdarzenie kredytowe wystąpiło tylko w odniesieniu do niespłaconej części pożyczki. Zmienne wynagrodzenie odpowiada co do zasady nominalnej wartości zabezpieczanych wierzytelności, którą musieliby spłacić lub zapłacić pożyczkobiorcy. W następstwie zapłaty przez Kupującego Zabezpieczenie i Sprzedającego Zabezpieczenie (Spółkę) odpowiednio Stałego Wynagrodzenia i Zmiennego Wynagrodzenia (to jest realizacji pochodnego instrumentu finansowego) nastąpi cesja wierzytelności przedstawionych przez Kupującego Zabezpieczenie do rozliczenia w ramach Zmiennego Wynagrodzenia z Kupującego Zabezpieczenie na Spółkę (Sprzedającego Zabezpieczenie).

Należy zwrócić uwagę, że strony umowy SRK każdorazowo określają rodzaj wierzytelności objętych zakresem zabezpieczenia ryzyka kredytowego udzielanego przez Spółkę (Sprzedającego Zabezpieczenie, tj. kapitał, prowizja, odsetki, inne opłaty), choć zazwyczaj przedmiotem transakcji są wszystkie rodzaje wierzytelności wobec danego pożyczkobiorcy wymagalne w danym okresie rozliczeniowym.

Wartość ustalonego przez Sprzedającego Zabezpieczenie świadczenia pieniężnego spełnianego na rzecz Kupującego Zabezpieczenie w związku z wystąpieniem Zdarzenia kredytowego zależy zatem od tego ilu pożyczkobiorców nie spłaciło swoich zobowiązań oraz od łącznej kwoty zobowiązań niespłaconych – stąd wynagrodzenie to jest nazywane „Zmiennym Wynagrodzeniem”, gdyż jak wyżej wskazano, jego wysokość nie jest znana na moment zawierania transakcji SRK, a ostatecznie krystalizuje się dopiero na moment Rozliczenia Finansowego. Rozliczenie Finansowe transakcji będzie polegało na ustaleniu zakresu odpowiedzialności przez Spółkę (Sprzedającego Zabezpieczenie) wyrażonej w pieniądzu i określanej jako Zmienne Wynagrodzenie oraz na dokonaniu przelewu (cesji) tych wierzytelności na Spółkę (Sprzedającego Zabezpieczenie). Na Spółkę (Sprzedającego Zabezpieczenie) z chwilą rozliczenia i zapłaty Zmiennego Wynagrodzenia zostaną przeniesione nieodwołalnie prawa do tych wierzytelności i będzie mógł ich dochodzić od pożyczkobiorców we własnym zakresie lub zbyć.

Spółka planuje zawierać z Kupującym Zabezpieczenie transakcje SRK cyklicznie na podstawie Umowy Ramowej (zasadniczo co miesiąc, ale strony mogą ustalić inny termin rozliczeń, w zależności od okoliczności rynkowych, zapotrzebowania oraz ustaleń).

Przedmiotem każdej z transakcji cyklicznych (okresowych) będzie określony każdorazowo portfel wierzytelności wynikających z zawartych umów i udzielonych pożyczek. Transakcją SRK będą zabezpieczane wierzytelności z zawartych umów pożyczek, które w chwili zawarcia transakcji SRK nie są przeterminowane, czyli tzw. dobry portfel (w odróżnieniu od wierzytelności wątpliwych i nieściągalnych), co pozwala ograniczyć ryzyka Spółki (Sprzedającego Zabezpieczenie) związanego z ponadprzeciętną nieściągalnością poszczególnych wierzytelności (tj. wyższą niż średnia dla całego portfela). Istotą transakcji jest zabezpieczenie całego portfela wierzytelności, który na moment zawierania transakcji posiada taką samą jakość. Dniem zawarcia transakcji SRK będzie dzień uzgodnienia warunków swapa (tj. ustalenia zakresu zabezpieczanego portfela wierzytelności oraz Opłaty za Zabezpieczenie tj. Stałego Wynagrodzenia).

Każdy SRK będzie zawierany pisemnie lub poprzez kanały komunikacji elektronicznej, ewentualnie ustnie i potwierdzony pisemnie w ustalonym w umowie terminie i po spełnieniu określonych warunków (np. dostarczenia i zaakceptowania określonych dokumentów). Potwierdzenie zawarcia SRK określać będzie datę zawarcia transakcji i jej zakończenia (tzw. maturity date tj. termin, na który będzie określane czy zabezpieczane wierzytelności wobec pożyczkobiorców zostały spłacone), kwotę Stałego Wynagrodzenia i datę jego zapłaty, terminy i warunki określenia Zmiennego Wynagrodzenia.

W uzupełnieniu wniosku wsakzali Państwo, że Spółka w ramach opisanego we wniosku zdarzenia na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych występować będzie jako Sprzedający Zabezpieczenie.

Cesja wierzytelności, o której mowa we wniosku nie przyjmie żadnej z form prawnych którejś z czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zaznaczamy, że przywołując za Państwem treść opisu zdarzenia przyszłego pominęliśmy tę jego część, która znajduje się w treści uzupełnienia, a odnosi się wyłącznie do zagadnień dotyczących podatku od towarów i usług.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy cesja wierzytelności przedstawionych przez Kupującego Zabezpieczenie do rozliczenia w ramach Zmiennego Wynagrodzenia z Kupującego Zabezpieczenie na Spółkę (Sprzedającego Zabezpieczenie) podlegała będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

Państwa stanowisko w sprawie

Przywołując treść art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazali Państwo, że przepis ten zawiera zatem zamknięty katalog czynności wywołujących powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, jedynie czynności wprost wymienione w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych mogą podlegać opodatkowaniu. Innymi słowy, nie jest prawidłowe objęcie zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych innych niż czynności wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny. W myśl tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z kolei zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Ponadto, jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 Kodeksu cywilnego). Należy podkreślić, że w świetle postanowień art. 510 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności stanowi jedynie czynność rozporządzającą, realizowaną w wykonaniu określonej czynności zobowiązującej, stanowiącej jej podstawę.

Natomiast art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera właśnie listę czynności zobowiązujących, podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji, przelew wierzytelności nie może podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli nie zostanie dokonany na skutek zawarcia jednej z umów, które zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W Państwa opinii, rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego, ani też sama transakcja SRK nie stanowi żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy sprzedaży bądź zamiany rzeczy lub praw majątkowych. Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, celem zawarcia transakcji instrumentu pochodnego – tj. SRK jest przejęcie przez Spółkę ryzyka niespłacalności pożyczek udzielonych przez Kontrahenta na rzecz Konsumentów.

Przeniesienie określonych wierzytelności pożyczkowych (cesja) stanowi wykonanie zobowiązania stron wynikającego z transakcji SRK – w wyniku wystąpienia w stosunku do tych wierzytelności określonych okoliczności, opisanych powyżej, objętych zabezpieczeniem, Kontrahent dokonuje cesji wierzytelności na rzecz Spółki. Transakcja SRK nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji, Państwa zdaniem, rozliczenie transakcji swap ryzyka kredytowego, skutkujące cesją (przelewem) wierzytelności pożyczkowych posiadanych przez Kupującego Zabezpieczenie w stosunku do Konsumentów na rzecz Spółki, po Państwa stronie nie powoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyżej przywołano tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

-umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

-umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

-umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

-umowy dożywocia,

-umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

-ustanowienie hipoteki,

-ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

-umowy depozytu nieprawidłowego,

-umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2021 r.  poz. 685, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona. Przy czym, mimo zwolnienia z podatku od towarów i usług, wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie będzie miało miejsca wówczas, gdy czynność będzie dotyczyć m.in. umowy sprzedaży a jej przedmiotem będzie m.in. nieruchomość lub prawo użytkowania wieczystego.

W myśl art. 4 cyt. ustawy;

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży:

1) przy umowie sprzedaży – na kupującym;

2) przy umowie zamiany – na stronach czynności;

3) przy umowie darowizny – na obdarowanym;

4) przy umowie dożywocia – na nabywcy własności nieruchomości;

5) przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności – na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;

6) przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności – na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;

7) przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;

8) przy ustanowieniu hipoteki – na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;

9) przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce.

Z opisu wniosku wynika, że Spółka rozważa udzielenia zabezpieczenia ryzyka kredytowego, tj. braku spłaty wierzytelności wynikających z udzielanych przez podmiot udzielający pożyczek, odsetek oraz innych opłat wynikających z zawartych umów pożyczek poprzez zawieranie umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne typu swap, w tym przypadku Swap Ryzyka Kredytowego („SRK”). SRK polega na tym, że jeden podmiot przenosi ryzyko kredytowe związane z udzielaniem pożyczek i nieściągalnością wierzytelności wynikających z umów pożyczek na inny podmiot, który przejmuje to ryzyko w zamian za ustalone wynagrodzenie. Zgodnie z planowaną umową, podmiot udzielający pożyczek występować będzie w transakcjach SRK jako podmiot przenoszący ryzyko (Kupujący Zabezpieczenie), zaś Spółka będzie Sprzedającym Zabezpieczenie – podmiotem przejmującym ryzyko w zamian za wynagrodzenie. Zgodnie z planowaną umową: „transakcja jest umową dwustronnie zobowiązującą, w której Sprzedający Zabezpieczenie, w zamian za spełnienie przez Spółkę (tj. Kupującego Zabezpieczenie) wskazanego w Warunkach Transakcji świadczenia pieniężnego, zobowiązuje się, że w przypadku wystąpienia wskazanego w Warunkach Transakcji zdarzenia spełni na rzecz Spółki (tj. Kupującego Zabezpieczenie) wskazane w Warunkach Transakcji świadczenie pieniężne. W wyniku realizacji zobowiązań nastąpi cesja wierzytelności przedstawionych przez Kupującego Zabezpieczenie do rozliczenia w ramach Zmiennego wynagrodzenia Spółki.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Natomiast stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie  o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem skoro opisana we wniosku cesja wierzytelności nie przyjmie postaci żadnej z czynności wymienionych w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (tak Państwo to jednoznacznie wskazali w uzupełnieniu wniosku), to nie będzie ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w sytuacji w której cesja wierzytelności dokonana w ramach Umowy Ramowej przyjmie formę jakiejkolwiek czynności zawartej w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w szczególności umowy sprzedaży), zauważyć należy, że objęcie tej czynności opodatkowaniem w podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej; znak: (...) wynika m.in., że czynności wykonywane na podstawie Umowy Ramowej wypełniają znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i w związku z tym stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Z uwagi zatem na fakt, że czynności – w tym także cesja wierzytelności –wykonywane na podstawie Umowy Ramowej stanowią świadczenie usług, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie, cesja wierzytelności nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nawet gdyby opisana we wniosku cesja przyjęła postać umowy sprzedaży.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – znak: (...).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy  Ordynacja podatkowa.