Interpretacja indywidualna z dnia 31 marca 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.6.2022.1.MD
Temat interpretacji
Biorąc pod uwagę, że powziął Pan informację 39 dni po terminie uprawomocnienia postanowienia o przysądzeniu własności, podejmując jednocześnie wielokrotne próby potwierdzenia drogą telefoniczną bieżącego uprawomocnienia, pyta Pan, jaką metodykę przyjąć, by móc efektywnie uregulować zobowiązania podatkowe w terminie?
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 8 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia terminu, w jakim należy złożyć deklarację PCC-3. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Dnia 26 maja 2021 r. zakończyła się licytacja komornicza w trybie licytacji elektronicznej, w której wziął Pan udział, po spełnieniu wymogów formalnych. Po zaoferowaniu przez Pana najwyżej kwoty, komornik udzielił Panu przybicia, a 30 lipca 2021 r. wydane zostało postanowienie w sądzie rejonowym właściwym lokalizacji nieruchomości dotyczące przysądzenia własności.
Pomimo wielokrotnych prób pozyskania informacji drogą telefoniczną, nie uzyskał Pan informacji o prawomocności postanowienia, zdając sobie sprawę, że rodzi ono obowiązek podatkowy (PCC) dla nabywcy nieruchomości.
Dopiero 25 października powziął Pan informację, odbierając list polecony z sądu, w którym określono, że postanowienie jest prawomocne z dniem 2 września 2021 r. Powziąwszy tę informację, niezwłocznie uiścił Pan należny podatek od czynności cywilnoprawnych, równy 2% wartości nabycia nieruchomości i złożył Pan jednocześnie pismo wyjaśniające (czynny żal).
Pytanie
Biorąc pod uwagę, że powziął Pan informację 39 dni po terminie uprawomocnienia postanowienia o przysądzeniu własności, podejmując jednocześnie wielokrotne próby potwierdzenia drogą telefoniczną bieżącego uprawomocnienia, pyta Pan, jaką metodykę przyjąć, by móc efektywnie uregulować zobowiązania podatkowe w terminie?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, podatek od czynności cywilnoprawnych od zakupu nieruchomości z akcji komorniczej winien być płacony dopiero niezwłocznie po powzięciu jednoznacznej (formalnej) pisemnej informacji z sądu (postanowienie z klauzulą wykonalności), gdyż:
- teoretyczny okres 21 dni pomiędzy wydaniem postanowienia a jego uprawomocnieniem rzadko jest realizowany w praktyce,
- często w tym okresie wierzyciel, dłużnik nie odbierają korespondencji i/lub zgłaszają zarzuty implikujące wydłużenie (czasem istotne) toku postępowania, a w konsekwencji i wydania postanowienia,
- informacje udzielane telefonicznie przez infolinie sądowe ograniczają się do wskazywania, że „akta są u sędziego” – podatnik nie jest w stanie doprecyzować samodzielnie terminu kiedy powstaje obowiązek podatkowy, może jedynie próbować dokonywać prognozy terminu uprawomocnienia, ryzykując jednocześnie że opłaci podatek od czynności cywilnoprawnych od zakupu nieruchomości, która w określonych okolicznościach wystąpienia zarzutów dłużnika, może nawet do niego powrócić.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 815 ze zm.):
Podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
Z art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy wynika, że:
Podatkowi podlegają zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.
Natomiast stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 cyt. ustawy:
Przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.
Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody – od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy – przy umowie sprzedaży – ciąży na kupującym.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 tejże ustawy:
Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, którą określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Stawki podatku od umowy sprzedaży wynoszą:
a)nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym − 2%,
b)innych praw majątkowych − 1%.
W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.
Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera definicji sprzedaży, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Tryb nabycia nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym został natomiast uregulowany przepisami Działu VI „Egzekucja z nieruchomości” ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.).
W myśl art. 952 Kodeksu postępowania cywilnego:
Zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.
Na podstawie art. 972 § 1 ww. ustawy:
Licytacja odbywa się publicznie w obecności i pod nadzorem sędziego albo referendarza sądowego.
Art. 987 cyt. ustawy stanowi, że:
Po zamknięciu przetargu sąd w osobie sędziego, pod którego nadzorem odbywa się licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę, po wysłuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestników.
Zgodnie z art. 998 § 1 ustawy Kodeks postępowania cywilnego:
Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.
W myśl art. 999 § 1 ww. ustawy:
Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności. Przepis art. 791 stosuje się odpowiednio.
Należy podkreślić, że zgodnie z ww. przepisami, jeżeli nabywca spełni warunki licytacyjne – a zatem uiści cenę nabycia z potrąceniem wcześniej złożonej rękojmi – uzyskuje prawo do przysądzenia, na podstawie którego następnie staje się właścicielem nieruchomości. Tym samym uprawomocnienie się postanowienia o przysądzeniu własności powoduje przejście własności w zamian za wcześniej uiszczoną cenę. Postanowienie to wywołuje zatem tożsamy skutek jak umowa sprzedaży. Nabycie nieruchomości/udziału w nieruchomości na podstawie orzeczenia sądu – postanowienia o przysądzeniu własności – podlega zatem podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ skutki prawne tego postanowienia są takie same jak umowy sprzedaży.
Jak wynika z powołanych przepisów – nabycie nieruchomości oraz udziału w nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowane jest jak sprzedaż. Takie nabycie podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w zw. z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w świetle art. 4 pkt 1 tej ustawy obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym. Powyższe oznacza, że do takiego nabycia mają również zastosowanie inne przepisy ww. ustawy, odnoszące się do sprzedaży.
Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że 26 maja 2021 r. zakończyła się licytacja komornicza w trybie licytacji elektronicznej, w której wziął Pan udział, po spełnieniu wymogów formalnych. Po zaoferowaniu przez Pana najwyżej kwoty, komornik udzielił Panu przybicia, a 30 lipca 2021 r. wydane zostało postanowienie w sądzie rejonowym właściwym lokalizacji nieruchomości dotyczące przysądzenia własności. Dopiero 25 października powziął Pan informację, odbierając list polecony z sądu, w którym określono, że postanowienie jest prawomocne z dniem 2 września 2021 r. Powziąwszy tę informację, niezwłocznie uiścił Pan należny podatek od czynności cywilnoprawnych.
Mając na względzie powyższe przepisy, w szczególności uregulowanie zawarte w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy stwierdzić, że momentem powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z wydaniem postanowienia sądu o przysądzeniu własności nieruchomości, jest dzień uprawomocnienia się tego postanowienia. Z tym bowiem dniem następuje przeniesienie własności na rzecz nabywcy.
W przedmiotowej sprawie postanowienie Sądu o przysądzeniu własności nieruchomości uprawomocniło się 2 września 2021 r., co oznacza, że 2 września 2021 r. powstał u Pana obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z wydaniem ww. postanowienia.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nabycie przez Pana nieruchomości, potwierdzone postanowieniem Sądu o przysądzeniu własności z 30 lipca 2021 r. (prawomocnym z dniem 2 września 2021 r.) miało takie same skutki jak umowa sprzedaży i podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności. Był Pan zatem zobowiązany w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego do złożenia deklaracji według ustalonego wzoru (PCC -3) i wpłaty z tego tytułu podatku.
Pierwszeństwo wykładni językowej nie pozwala, aby przy takim brzmieniu przepisu, tj. „obowiązek podatkowy (...) powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu (...)”, możliwe było inne jego rozumienie i zastosowanie. Termin do złożenia deklaracji PCC-3 i zapłaty podatku jest dodatkowo terminem materialnym, nie jest więc możliwe żądanie jego przywrócenia.
W tym miejscu należy zauważyć, że przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być wyłącznie przepisy prawa podatkowego, a nie zachowania czy też tryb postępowania instytucji i organów.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.