Interpretacja indywidualna z dnia 13 października 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.321.2022.4.BD
Temat interpretacji
Podział majątku między małżonkami.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 5 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku między małżonkami. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 30 września 2022 r. (wpływ – 6 października 2022 r.) oraz 3 października 2022 r., wpłacając dodatkową opłatę.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, jest współwłaścicielem nieruchomości położonej w K., pod adresem (…), oraz właścicielem udziałów w kilku spółkach, które to składniki majątku wchodziły uprzednio do majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonki. Wnioskodawca ... czerwca 2022 r. zawarł z małżonką, w formie aktu notarialnego, umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej oraz umowę o częściowym podziale majątku wspólnego.
W wyniku podziału Wnioskodawca otrzymał na wyłączną własność udziały w spółkach. Nieruchomość nie została objęta umową o częściowym podziale majątku. Z zawarciem umowy nie łączyło się dokonanie żadnych spłat ani dopłat na rzecz małżonki Wnioskodawcy.
Wnioskodawca nie wyklucza, że w dalszej perspektywie czasowej zbędzie udział we współwłasności nieruchomości lub całą nieruchomość (po ewentualnym podziale współwłasności powodującym nabycie przez niego własności nieruchomości w całości lub w większym udziale), w tym nie wyklucza, że zbycie to będzie odpłatne (np. w wyniku umowy sprzedaży).
Zaznaczamy, że przywołując za Panem treść opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego pominęliśmy tę jego część, która znajduje się w treści uzupełnienia, gdyż odnosi się ona wyłącznie do zagadnienia dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych.
Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych
Czy w związku z podziałem majątku będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)
Pana stanowisko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych
Pana zdaniem, w przedstawionym stanie faktycznym nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podatek od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. „umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat”. Należy jednak podkreślić, że umowa o zniesieniu współwłasności, uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, jest odrębną i odmienną instytucją względem umowy o podziale majątku wspólnego małżonków. Należy zatem przyjąć, że podział majątku po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej nie został ujęty w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu, a w konsekwencji nie ma Pan obowiązku uiszczenia podatku w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Niezależnie od powyższego, w przedmiotowym stanie faktycznym nie miały miejsca żadne spłaty ani dopłaty, co dodatkowo potwierdza, że czynność podziału majątku w Pana przypadku nie będzie wiązała się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Na potwierdzenie swojego stanowiska, przywołał Pan fragmenty interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej w podobnych sprawach.
Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołano powyżej tylko tę część Pana stanowiska, która odnosi się do skutków podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z podziałem majątku między małżonkami.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111, ze zm.):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona)
d)umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona)
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie.
Z treści wniosku wynika, że jest Pan współwłaścicielem nieruchomości oraz właścicielem udziałów w kilku spółkach, które to składniki majątku wchodziły uprzednio do majątku wspólnego Pana i Pana małżonki. (...) czerwca 2022 r. zawarł Pan z małżonką, w formie aktu notarialnego, umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej oraz umowę o częściowym podziale majątku wspólnego. W wyniku podziału otrzymał Pan na wyłączną własność udziały w spółkach. Nieruchomość nie została objęta umową o częściowym podziale majątku. Z zawarciem umowy nie łączyło się dokonanie żadnych spłat ani dopłat na rzecz Pana małżonki.
Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359):
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym.
W myśl art. 501 ww. Kodeksu:
W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.
W następstwie ustania ustawowej wspólności majątkowej dopuszczalnym jest podział majątku małżeńskiego objętego dotychczas ww. wspólnością.
Podział majątku małżeńskiego jest instytucją prawa rodzinnego, a nabycie w ramach jego rzeczy i praw majątkowych nie zostało wymienione w enumeratywnym katalogu zawartym w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W szczególności należy podkreślić, że wykazuje on cechy odrębne od umowy zniesienia współwłasności uregulowanego w ustawie Kodeks cywilny i w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie ma także znaczenia fakt, że przy podziale majątku wspólnego wystąpi bądź też nie wystąpi spłata lub dopłata.
Zatem, skoro w przepisie art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zostały wymienione umowy dotyczące podziału majątku dorobkowego małżonków, jako podlegające temu podatkowi, to w rezultacie, podział majątku małżeńskiego w związku z ustanowieniem rozdzielności majątkowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, nabycie przez Pana na wyłączną własność rzeczy i praw tytułem podziału majątku wspólnego małżonków nie będzie wiązało się z powstaniem po Pana stronie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Ta interpretacja stanowi ocenę Pana stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych zostanią wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Przedmiotowa interpretacja – zgodnie ze złożonym wnioskiem – została wydana wyłącznie dla Pana. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualną). Funkcja ochronna płynąca z przedmiotowej interpretacji ma zastosowanie wyłącznie dla Pana.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.