Kupujący ani nie utworzył gospodarstwa rolnego, gdyż ono już istniało i kupujący był w jego posiadaniu, ani nie powiększył gospodarstwa rolnego już istniejącego, gdyż nie nabył innych użytków rolnych, niż te które już były w jego posiadaniu.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 23 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia gruntów rolnych przez dzierżawcę. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W kancelarii notarialnej prowadzonej przez Pana w …, została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości stanowiącej działkę gruntu oznaczoną nr geodezyjnym …o łącznym obszarze … ha, położonej w miejscowości … (co uzasadnia właściwość urzędu skarbowego), stanowiącej nieruchomość rolną w rozumieniu art. 46 ¹ ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, a także gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Opisana nieruchomość stanowiła przedmiot dzierżawy pomiędzy stroną sprzedającą a stroną kupującą (umowa dzierżawy z …2019 r.).

W treści umowy kupujący oświadczył, że w wyniku dokonania czynności objętych aktem, powierzchnia gospodarstwa rolnego, powstałego w wyniku powiększenia, jest większa niż 11 ha i mniejsza niż 300 ha, a gospodarstwo to będzie prowadzone przez niego przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Wartość zwolnienia stanowiącego pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9) wraz z wartością otrzymanej przez niego pomocy nie przekracza kwoty, o której mowa w powyższym rozporządzeniu.

Wobec faktu, iż powyższa umowa – w Pana ocenie – spełnia warunki opisane w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie została pobrana od kupującego jako podatnika opłata z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając jednakże na uwadze, iż zagadnienie zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych w analogicznych stanach faktycznych jest różnie rozpatrywane przez urzędy skarbowe, w tym Urząd skarbowy w …, powstała konieczność złożenia wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w celu ustalenia, czy w przypadku zakupu nieruchomości przez dzierżawcę  zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 ust. 2 ww. ustawy w istocie powinno mieć miejsce.

Wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w sprawie jest tym bardziej istotne, że zaistnienia podobnych stanów faktycznych nie można wykluczyć, tym samym stanowisko KAS pozwoli uniknąć podobnych wątpliwości w przyszłości.

Pytanie

Czy zachodzi możliwość zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku nabycia gruntów rolnych na powiększenie gospodarstwa przez ich dotychczasowego dzierżawcę?

Pana stanowisko

Pana zdaniem, na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku nabycia gruntów rolnych na powiększenie gospodarstwa przez ich dzierżawcę zachodzi przesłanka do zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Dotyczy to zarówno przedstawionego stanu faktycznego, jak i podobnych zdarzeń, jakie mogą nastąpić w przyszłości w analogicznych sprawach.

Powołał się Pan również na wykładnię literalną art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis ten stanowi, że zwolnieniu podlega sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem, że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone i powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wypadku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013  z 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9).

Stwierdził Pan, że w przedstawionej sprawie wszystkie te warunki zostały spełnione, albowiem kupujący prowadził już gospodarstwo rolne, które w wyniku zawarcia umowy sprzedaży z dotychczasowym wydzierżawiającym uległo powiększeniu i jednocześnie spełniało przewidziane w przepisie warunki co do wielkości gospodarstwa, co potwierdza złożone przez niego oświadczenie zawarte w treści umowy.

Pana zdaniem, zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy  o podatku od czynności cywilnoprawnych, a  tym samym odstąpienie od pobrania opłaty z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych od kupującego było zasadne. Takie samo zwolnienie należy zastosować w sprawach analogicznych, które mogą wystąpić w przyszłości.

Na potwierdzenie własnego stanowiska przywołał Pan również wybrane orzecznictwo sądów administracyjnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) stanowi, że:

Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Jak stanowi art. 4 pkt 9 ww. ustawy:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 10 ust. 2-3 cyt. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym. W przypadku, gdy umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza (jako płatnika) jest pobór tego podatku.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl  art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z treści ww. przepisu wynika, że w przypadku spełnienia określonych warunków, umowa sprzedaży własności gruntów korzysta ze zwolnienia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie. W przypadku niedotrzymania któregokolwiek ze wskazanych  w art. 9 pkt 2 ww. ustawy warunków zwolnienie od podatku nie może zostać zastosowane.

Definicja gospodarstwa rolnego, dla celów prawa podatkowego, została zamieszczona  w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2020 r. poz. 333).

W świetle analizowanej powyżej definicji art. 1 ustawy o podatku rolnym, gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne.

Z analizy art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że istotnym warunkiem do zastosowania zwolnienia jest utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rolnego, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia nie może być mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.

Z treści wniosku wynika, że w prowadzonej przez Pana kancelarii notarialnej została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości – działki gruntu stanowiącej gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Opisana nieruchomość stanowiła przedmiot dzierżawy pomiędzy stroną sprzedającą a stroną kupującą. W treści umowy kupujący oświadczył, że powierzchnia gospodarstwa rolnego, powstałego w wyniku powiększenia, jest większa niż 11 ha i mniejsza niż 300 ha, a gospodarstwo to będzie prowadzone przez niego przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia; wartość zwolnienia stanowiącego pomoc de minimis w rolnictwie wraz z wartością otrzymanej przez niego pomocy nie przekracza kwoty, o której mowa w rozporządzeniu.

Pana zdaniem, w przedstawionej sprawie wszystkie warunki zwolnienia określone w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zostały spełnione.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Jak wskazano powyżej warunkiem skorzystania ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest w pierwszej kolejności „utworzenie” lub „powiększenie gospodarstwa rolnego” a powierzchnia utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia gospodarstwa rolnego nie może być mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.

„Tworzyć” oznacza: zakładać, czynić, dokonywać, powodować powstanie czegoś, budować (wg słownika języka polskiego PWN). Zatem słowo „utworzenie” w odniesieniu do gospodarstwa rolnego, o którym mowa w tymże przepisie oznacza powstanie czegoś nowego czego nie było do tej pory (nie istniało). Z kolei „powiększyć” (powiększać) oznacza: uczynić coś większym pod względem rozmiarów, ilości lub intensywności.

Z treści wniosku wynika, że kupujący przed nabyciem gospodarstwa rolnego w drodze umowy sprzedaży był w posiadaniu tego samego gospodarstwa rolnego, na mocy umowy dzierżawy. Finalnie kupujący nabył na własność to samo gospodarstwo rolne, które wcześniej dzierżawił.

Zatem w analizowanej sprawie kupujący ani nie utworzył gospodarstwa rolnego, gdyż ono już istniało i kupujący był w jego posiadaniu, ani nie powiększył gospodarstwa rolnego już istniejącego, gdyż nie nabył innych użytków rolnych, niż te które już były w jego posiadaniu. Główną przeszkodą do skorzystania przez kupującego z ww. zwolnienia podatkowego jest zatem fakt, że w wyniku wyżej opisanego nabycia u kupującego nie nastąpił przyrost powierzchni gospodarstwa rolnego, które kupujący dotychczas prowadził.

Zatem kupujący nie mógł skorzystać z omawianego zwolnienia. Spełnienie pozostałych warunków wymienionych w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie miało wpływu na skorzystanie z omawianego zwolnienia, ponieważ może być ono zastosowane tylko wówczas, gdy warunki wymienione w przepisie będą spełnione łącznie.

W konsekwencji, przedmiotowa umowa sprzedaży podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a na Panu – jako płatniku – ciążył obowiązek obliczenia i pobrania podatku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Indywidualna interpretacja nie jest interpretacją abstrakcyjną, oderwaną od rzeczywistości lecz oceną prawną realnego stanu faktycznego dotyczącego wnioskodawcy lub zdarzenia przyszłego czyli potencjalnego stanu faktycznego, który w stosunku do wnioskodawcy może zaistnieć w jego sferze prawnopodatkowej, do której stosuje się przepisy prawa podatkowego. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie są natomiast wiążące w analogicznych zdarzeniach mogących wystąpić w przyszłości.

Ponadto należy podkreślić, że przywołane przez Pana wyroki Wojewódzkich Sądów Administracyjnych wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ww. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Z uwagi na powyższe przywołane we wniosku wyroki nie są wiążące dla Organu interpretacyjnego.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, iż orzecznictwo dotyczące możliwości zastosowania zwolnienia z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie jest jednolite. Istnieje również orzecznictwo, które potwierdza stanowisko Organu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

Nie można natomiast korzystać z funkcji ochronnej interpretacji w innej sprawie niż ta, w której interpretacja została wydana.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r., poz. 329, ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy  Ordynacja podatkowa.