Temat interpretacji
Zawarcie umowy powierniczej i przekazanie Panu przez spółkę środków pieniężnych na jej podstawie nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 sierpnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 2 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy powiernictwa. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan osobą fizyczną, polskim rezydentem podatkowym nieprowadzącym działalności gospodarczej.
W związku z faktem, że oprocentowanie lokat bankowych oraz kont oszczędnościowych dla osób fizycznych jest znacząco wyższe od oprocentowania lokat oraz kont oszczędnościowych dla firm (nawet kilkukrotnie wyższe oprocentowanie), rozważa Pan zawarcie ze spółką z o.o. umowy powiernictwa. Na podstawie tej umowy, spółka powierzyłaby Panu środki finansowe w celu ulokowania ich na korzystnie oprocentowanym koncie oszczędnościowym lub lokacie, założonym przez Pana w Pana imieniu, ale – zgodnie z umową powiernictwa – na rzecz spółki. Nie miałby Pan swobody w dysponowaniu środkami przekazanymi przez spółkę oraz byłby zobowiązany zwrócić przekazane przez spółkę środki wraz z naliczonymi przez bank odsetkami.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bank jako płatnik doliczając odsetki do kwoty zgromadzonej na koncie oszczędnościowym lub lokacie, pomniejszałby wypłacaną kwotę odsetek o podatek z tytułu zysków kapitałowych w wysokości 19%.
Rozważane jest zawarcie umowy powiernictwa w jednym z dwóch wariantów: bez wynagrodzenia dla powiernika albo za wynagrodzeniem. W przypadku ustalenia wynagrodzenia, powiernik zwróci powierzającemu przekazane środki wraz z odsetkami, pomniejszone o potrącone wynagrodzenie.
Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych
Czy przekazanie Panu przez spółkę środków pieniężnych, na zasadach opisanych we wniosku, stanowi czynność podlegającą po Pana stronie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, opisana we wniosku umowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W Pana opinii, opisana czynność nie podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona)
d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona)
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Opisana we wniosku czynności nie mieści się w powyższym katalogu, w szczególności nie będzie to umowa pożyczki lub depozytu nieprawidłowego.
Ze względu na to, że umowa powiernictwa stanowi umowę nienazwaną, niewymienioną w katalogu z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawarcie umowy stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.
Umowa nie będzie pożyczką, ponieważ jedną z cech pożyczki jest przeniesienie własności pieniędzy, co umożliwia biorącemu pożyczkę posługiwanie się nabytymi rzeczami jak właściciel, w tym swobodne nimi dysponowanie. Ze względu na powyższe w sytuacji będącej przedmiotem wniosku nie można mówić o udzieleniu pożyczki. Powiernik nie będzie miał prawa do rozporządzenia otrzymanymi środkami w inny sposób niż określony w postanowieniach umowy.
Umowa nie będzie stanowiła również depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu. Jak wynika z przywołanego wyżej przepisu, instytucja depozytu nieprawidłowego jest podobna do instytucji pożyczki. W odróżnieniu jednak od pożyczki, depozyt nieprawidłowy jest czynnością prawną realną, co oznacza, że dochodzi do skutku w momencie wydania przechowawcy pieniędzy albo innych rzeczy oznaczonych co do gatunku. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze albo inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, a przechowawca nabywa przedmiot depozytu nieprawidłowego na własność (ma prawo nim rozporządzać) i zobowiązany jest do jego zwrotu. W związku z powyższym przekazanie powiernikowi środków pieniężnych nie stanowi depozytu nieprawidłowego – z analogicznych powodów, ze względu na które czynność ta nie stanowi pożyczki.
Podobne wnioski wynikają z interpretacji indywidualnych, m.in. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 1 czerwca 2016 r., znak IPPB2/4514-187/16-4/MZ oraz z 18 maja 2016 r., znak IPPB2/4514-184/16-2/LS.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):
Podatkowi podlegają:
1)następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona)
d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona)
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki;
2)zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie.
Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Zatem umowa powiernicza należy do kategorii umów nienazwanych. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) zasada swobody umów. Zgodnie z tym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zatem zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.
Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego, istotą umowy zlecenia jest odpłatne lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiducjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zdanie drugie Kodeksu cywilnego).
Ze zdarzenia opisanego we wniosku wynika, że rozważa Pan zawarcie ze spółką z o.o. umowy powiernictwa. Na podstawie tej umowy, spółka powierzyłaby Panu środki finansowe w celu ulokowania ich na korzystnie oprocentowanym koncie oszczędnościowym lub lokacie, założonym przez Pana w Pana imieniu, ale – zgodnie z umową powiernictwa – na rzecz spółki. Nie miałby Pan swobody w dysponowaniu środkami przekazanymi przez spółkę oraz byłby zobowiązany zwrócić przekazane przez spółkę środki wraz z naliczonymi przez bank odsetkami.
W związku z opisanymi okolicznościami, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy powierniczej i przekazanie Panu przez spółkę środków pieniężnych na jej podstawie nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym – z powyższych przyczyn – przekazanie Panu przez spółkę środków pieniężnych, w wykonaniu zawartej umowy powiernictwa, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ta interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Końcowo wskazać należy, w odniesieniu do przywołanych przez Pana na potwierdzenie stanowiska interpretacji indywidualnych, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach, w związku z czym nie stanowią podstawy dla rozstrzygnięcia w tej sprawie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.