Interpretacja indywidualna z dnia 23 sierpnia 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.282.2022.2.BB
Temat interpretacji
Skutki podatkowe otrzymania pożyczki od rodziców.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 czerwca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 6 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania pożyczki od rodziców. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 3 sierpnia 2022 r. (wpływ 4 sierpnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W marcu 2022 r., po dziesięcioletnim pobycie w Anglii, wrócił Pan do Polski. W jak najszybszym czasie potrzebny był Panu samochód. W salonie, w którym Pan go kupował wymagano, by zapłacić przelewem. Ponieważ jeszcze go Pan nie miał zapłacił Pan pieniędzmi z konta rodziców. Pieniądze te dosłownie po chwili oddał Pan rodzicom w gotówce. Dysponował Pan pieniędzmi, które przywiózł Pan ze sobą z Anglii i które zgłosił Pan na lotnisku po przylocie.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan ponadto, że pożyczył Pan potrzebne środki od obojga rodziców z konta. Kwota ta przekroczyła wartość 19.274 zł.
W związku z zakupem opisanego samochodu, ... marca 2022 r. zaciągnął Pan od rodziców pożyczkę w rozumieniu art. 720 ustawy Kodeks cywilny. We właściwym Urzędzie Skarbowym złożył Pan deklarację w sprawie otrzymanych środków. Nie pamięta Pan jednak daty.
Pytanie
Czy w przedstawionym stanie faktycznym dokonana czynność podlegała opłacie podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, w zaistniałym stanie faktycznym nie powstał obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ zdarzenie to dotyczyło członków najbliższej rodziny i pożyczka ta została oddana dosłownie po chwili.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):
Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia umowa pożyczki należy odwołać się do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360, ze zm.)
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Zgodnie z powyższym przepisem, elementami przedmiotowo istotnymi umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Umowa pożyczki ma charakter zobowiązujący, a zatem do jej skutecznego zawarcia wystarczające jest zgodne oświadczenie woli pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Strony umowy mogą dowolnie określić moment przekazania przedmiotu pożyczki.
Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.
Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania przy umowie pożyczki – stanowi kwota lub wartość pożyczki, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.
Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Stawka podatku od umowy pożyczki wynosi – 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.
W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.
Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
I tak zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:
-złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności, z wyłączeniem przypadku, gdy umowa została zawarta w formie aktu notarialnego,
-udokumentowania otrzymania pieniędzy przez biorącego pożyczkę dowodem przekazania na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, lub przekazem pocztowym.
W myśl art. 9 ust. 10 lit c) omawianej ustawy:
Zwalnia się od podatku pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu - na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn.
Zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (…).
Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.
W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w marcu 2022 r., po dziesięcioletnim pobycie w Anglii, wrócił Pan do Polski. W jak najszybszym czasie potrzebny był Panu samochód. W salonie, w którym Pan go kupował wymagano, by zapłacić przelewem z rachunku. Ponieważ jeszcze go Pan nie miał, pożyczył Pan potrzebne środki od obojga rodziców i dokonał przelewu z ich rachunku bankowego. Kwota ta przekroczyła wartość 19.274 zł. Pieniądze te dosłownie po chwili oddał Pan rodzicom w gotówce. W związku z zakupem opisanego samochodu, ... marca 2022 r. zaciągnął Pan od rodziców pożyczkę w rozumieniu art. 720 ustawy Kodeks cywilny. We właściwym Urzędzie Skarbowym złożył Pan deklarację w sprawie otrzymanych środków.
Stoi Pan na stanowisku, że w zaistniałym stanie faktycznym nie powstał obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ zdarzenie to dotyczyło członków najbliższej rodziny i pożyczka ta została oddana dosłownie po chwili.
Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.
Zwolnienie, które spowodowałoby całkowity brak uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, zawarte w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa pożyczki pieniężnej będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy:
-umowa została zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn,
-pożyczkobiorca złoży deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od dnia dokonania czynności,
-pożyczkobiorca udokumentuje otrzymanie pieniędzy dowodem przekazania, na jego rachunek płatniczy lub na jego inny rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Wyżej opisane warunki do skorzystania ze zwolnienia muszą być spełnione łącznie.
Nie ulega wątpliwości, że w analizowanej sprawie umowa została zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Natomiast, aby skorzystać z ww. zwolnienia, warunkiem niezbędnym – jak już wyżej wskazano – jest m.in. fakt udokumentowania przez pożyczkobiorcę otrzymania pieniędzy dowodem przekazania na jego rachunek bankowy albo rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
W analizowanej sprawie środki pieniężne zostały przekazane bezpośrednio na rachunek salonu, w którym kupował Pan samochód. Taki sposób działania nie wyczerpuje norm omawianego przepisu.
Tym samym nie został spełniony warunek określony w art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W konsekwencji, pożyczka, którą otrzymał Pan od rodziców nie może skorzystać w całości ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, niezależnie od tego, czy dokonał Pan jej zgłoszenia we właściwym urzędzie skarbowym w terminie nieprzekraczającym 14 dni od dnia udzielenia pożyczki. Kwestia zwrócenia przez Pana pożyczki „po chwili” od udzielenia również nie ma znaczenia w kontekście opodatkowania jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Niezależnie od powyższego w opisanej przez Pana sprawie zastosowanie znajdzie art. 9 ust. 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Opisana przez Pana umowa pożyczki została zawarta pomiędzy Panem a Pana rodzicami, czyli pomiędzy osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej.
Zgodnie z art. 9 ust. 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zwolnieniu od podatku podlegają pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu - na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn.
Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie (przez nabywcę zaliczanego do I grupy podatkowej), od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku.
Z opisu zdarzenia wynika, że otrzymał Pan pożyczkę od obojga rodziców. Zatem – korzystając ze zwolnienia określonego w 9 ust. 10 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych od podstawy opodatkowania mógł Pan odliczyć 2 x 9.637 zł, tj. kwotę 19 274 zł. Natomiast nadwyżka udzielonej pożyczki, ponad kwotę wyżej wymienioną, podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.