Zawarcie umowy pożyczki. - Interpretacja - 0111-KDIB2-3.4014.366.2022.1.BD

shutterstock

Interpretacja indywidualna z dnia 29 września 2022 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.366.2022.1.BD

Temat interpretacji

Zawarcie umowy pożyczki.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania:

G. Sp. z o.o. (Pożyczkodawca)

NIP: (…)

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

D. S.A. (Pożyczkobiorca)

NIP: (…)

Opis stanu faktycznego

Zainteresowany będący stroną postępowania – G. Sp. z o.o. (dalej: Pożyczkodawca) zawarł umowę pożyczki z Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania – D. S.A. (dalej: Pożyczkobiorcą).

Pożyczkodawca jest osobą prawną posiadającą siedzibę oraz zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i posiada status zarejestrowanego czynnego podatnika podatku od towarów i usług. Głównym przedmiotem jego działalności jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi (…).

Obecnie zamierza nabyć na terytorium kraju nieruchomości z przeznaczeniem do wykorzystywania w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Finansowanie, którym dysponuje, przekracza jego aktualne potrzeby, w związku z czym podjął decyzję o przeznaczeniu wolnych środków finansowych na pożyczkę, której udzieli w zamian za odsetki. Przychody uzyskane z tytułu odsetek będą przychodami z działalności gospodarczej.

Formalnie zakres działalności Pożyczkodawcy nie obejmuje świadczenia usług udzielania pożyczek, ani też świadczenia innych usług finansowych (…). Pożyczkodawca zasadniczo nie planuje też udzielać kolejnych pożyczek. Ponadto, dla wyeliminowania wątpliwości, Pożyczkodawca informuje, że nie złożył zawiadomienia o rezygnacji ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w odniesieniu do usług finansowych, o którym mowa w art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pożyczkobiorca jest osobą prawną posiadającą siedzibę oraz zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Obecnie nie posiada statusu zarejestrowanego czynnego podatnika podatku od towarów i usług. Przedmiotem jego działalności gospodarczej jest m.in. pośrednictwo w obrocie nieruchomościami (…).

Mając na względzie okoliczność, że Pożyczkobiorca potrzebuje środków finansowych na cele prowadzonej działalności, natomiast Pożyczkodawca dysponuje wolnymi środkami finansowymi, Strony postanowiły, że zawrą umowę pożyczki, na mocy której Pożyczkodawca, w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek, pożyczy Pożyczkobiorcy określoną kwotę pieniędzy. Umowa określa kwotę pożyczki, termin jej spłaty oraz wysokość i termin zapłaty odsetek od pożyczki.

Umowa pożyczki została zawarta 29 czerwca 2022 r., zaś wypłata kwoty pożyczki nastąpiła 4 lipca 2022 r.

W związku z zawarciem umowy pożyczki Pożyczkobiorca złożył deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-3 i zapłacił podatek. W sprawie pojawiły się jednak wątpliwości dotyczące słuszności takiego postępowania ze względu na prawdopodobne podleganie pożyczki przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Z uwagi na fakt, że w opisanym stanie faktycznym zawarcie umowy pożyczki i jej udzielenie w zamian za odsetki może stanowić czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług u Pożyczkodawcy albo, w przypadku, w którym nie byłaby objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych u Pożyczkobiorcy, strony umowy składają wspólny wniosek o wydanie interpretacji prawa podatkowego.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy w przedstawionym stanie faktycznym umowa pożyczki podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym na Pożyczkobiorcy ciąży obowiązek zapłaty podatku z tytułu jej zawarcia? (pytanie oznaczone nr 2 we wniosku)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, w przedstawionym stanie faktycznym umowa pożyczki nie podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym na Pożyczkobiorcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu jej zawarcia.

Przywołując treść art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazali Państwo, że w katalogu czynności objętych podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wymienione zostały m.in. umowy pożyczki pieniędzy. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki, której kwota jest określona, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Zaś na podstawie art. 4 pkt 7 tej ustawy, obowiązek ten ciąży na biorącym pożyczkę.

W świetle przywołanych przepisów umowa pożyczki z zasady podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych i rodzi obowiązek zapłaty tego podatku przez pożyczkobiorcę.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych dopuszcza jednak pewne wyjątki, określając w art. 2 pkt 4 przypadki, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest wyłączona z opodatkowania.

Stosownie do brzmienia tego przepisu, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, użyte w tej ustawie określenie „podatek od towarów i usług” oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W konsekwencji umowa pożyczki pieniędzy jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie wówczas, gdy czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. O wyłączeniu stosowania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje przy tym rejestracja stron jako podatników podatku od towarów i usług, lecz charakter w jakim działają dokonując danej czynności prawnej.

W związku z powyższym dla ustalenia, czy dana umowa pożyczki w ogóle jest objęta zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pierwszorzędne znaczenie ma ustalenie skutków jej zawarcia z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a konkretnie, czy podlega uregulowaniom tej ustawy.

W zdarzeniu przedstawionym w opisie stanu faktycznego, jak wykazano w uzasadnieniu, w zakresie podatku od towarów i usług, umowa pożyczki, którą zawarły zainteresowane strony, podlega podatkowi od towarów i usług. Udzielenie oprocentowanej pożyczki przez Pożyczkodawcę na podstawie tej umowy będzie zatem stanowiło czynność objętą zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu jej art. 8 ust. 1. Jednocześnie czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, z zastrzeżeniem przypadku, w którym Pożyczkodawca wybrałby opodatkowanie usług finansowych zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym, w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w sprawie spełnione zostaną przesłanki wyłączenia przedmiotowej umowy pożyczki z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że Pożyczkobiorca niesłusznie zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, pożyczka, którą otrzymał Pożyczkobiorca podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, będąc równocześnie, co do zasady, objęta zwolnieniem od tego podatku. Wskutek powyższego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowa, na podstawie której Pożyczkobiorca otrzymał pożyczkę pieniężną nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, natomiast Pożyczkobiorca z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki nie może być zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Takie rozumienie przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w stosunku do umowy pożyczki pieniędzy potwierdzają organy podatkowe, w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (…).

Mając na uwadze powyższe, w świetle powołanych przepisów, stanowisko zainteresowanych, zgodnie z którym w analizowanym stanie faktycznym:

1)Pożyczkodawca zawierając umowę pożyczki działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a w konsekwencji pożyczka pieniężna udzielona na podstawie tej umowy w zamian za odsetki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, korzystającą jednocześnie ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług;

2)Przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym na Pożyczkobiorcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu jej zawarcia

należy uznać za prawidłowe i w pełni uzasadnione.

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołano powyżej tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a cyt. ustawy :

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy :

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży, przy umowie pożyczki – na biorącym pożyczkę.

Zgodnie art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy :

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Stawka podatku wynosi od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego – 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że zawarli Państwo umowę pożyczki. Na mocy tej umowy Zainteresowany będący stroną postępowania (Pożyczkodawca), udzielił Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania (Pożyczkobiorcy) oprocentowanej pożyczki. Umowa pożyczki została zawarta pomiędzy spółkami kapitałowymi. W związku z zawarciem umowy pożyczki Pożyczkobiorca złożył deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych PCC-3 i zapłacił podatek.

Jako, że umowa pożyczki została zawarta pomiędzy spółkami kapitałowymi, to do przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego mają zastosowanie ogólne przepisy opodatkowania umowy pożyczki.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułudokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Na podstawie powołanego powyżej przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co do zasady, nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług lub gdy przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z tego podatku (z wyjątkami określonymi w tym przepisie).

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Państwa dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowanie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, znak: 0111-KDIB3-1.4012.607.2022.2.IO wynika, że:

czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy;

usługa udzielenia pożyczki przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy, korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

A zatem, skoro omawiana we wniosku umowa pożyczki była zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, to do opisanej transakcji znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W takim przypadku opisana transakcja pożyczki jest wyłączona z opodatkowania w podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego, na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynność cywilnoprawnych, co oznacza, że nienależnie zapłacił podatek od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie – znak: 0111-KDIB3-1.4012.607.2022.2.IO.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu),  na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej  na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy  Ordynacja podatkowa.