Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 04.11.2004, sygn. PSUS/OPBI/421/408/04/AG, Pierwszy Śląski Urząd Skarbowy w Sosnowcu

Temat interpretacji

Przepisy ordynacji podatkowej przewidują odpowiedzialność osób trzecich za zaległości podatkowe podatnika, w tym odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składników majątku trwałego za zaległości związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Nabywca odpowiada solidarnie z podatnikiem, jest to jednak inny rodzaj solidarności niż w prawie cywilnym. W kodeksie cywilnym wierzyciel może swobodnie wybierać pomiędzy dłużnikiem bezpośrednim i solidarnym, w prawie podatkowym odpowiedzialność nabywcy jako dłużnika solidarnego ma charakter gwarancyjny, tzn. egzekucja przeciwko dłużnikowi solidarnemu (nabywcy) może zostać podjęta dopiero w razie bezskuteczności egzekucji kierowanej do dłużnika bezpośredniego. Ponadto odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do zaległości wykazanych w zaświadczeniu, o którym mowa w art. 306g Ordynacji podatkowej.

Stare prawo upadłościowe, mające nadal zastosowanie w sprawach w których ogłoszono upadłość przed dniem 01.10.2003 r. (art. 536 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze, Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.), przewidywało - podobnie jak i obecna ustawa - ochronę nabywcy likwidowanego majątku przed obciążeniami utrudniającymi kontynuację działalności gospodarczej na zlicytowanym majątku. Przepis art. 113 § 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (j.t. Dz. U. z 1991 r., Nr 118, poz. 512 ze zm.), zwalnia w ogóle nabywcę przedsiębiorstwa z odpowiedzialności za długi upadłego i to niezależnie od formy zbycia (licytacja w przetargu publicznym czy też z wolnej ręki). Dotyczy to również nieruchomości zbywanej jako składnik całości przedsiębiorstwa. Natomiast przepis art. 120 § 3 Rozporządzenia wyłącza powyższą ochronę nabywcy jedynie w sytuacji gdy nieruchomość, stanowiąca przedmiot odrębnego zbycia, sprzedana zostaje z wolnej ręki. W takim przypadku nabywca odpowiada za obciążenia związane ze zbywaną nieruchomością, w tym również za " ...należności podatkowe z nieruchomości stosownie do przepisów podatkowych". Z wykładni a contrario wynika zatem, że w sytuacji gdy nabywca wchodzi w posiadanie składników majątkowych (w tym nieruchomości) w drodze przetargu publicznego ogłoszonego przez syndyka upadłości, nie ponosi odpowiedzialności za zaległości podatkowe upadłego. Z powyższych przepisów wynika jednoznacznie pierwszeństwo powyższych unormowań przed przepisami Ordynacji o odpowiedzialności nabywcy (art. 112 Ordynacji).