Interpretacja indywidualna

- stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 lipca 2025 r. za pośrednictwem platformy e-PUAP wpłynął Państwa wniosek tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:

  1. czy Wnioskodawca ma prawo do ujęcia straty do kosztów uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

  2. czy momentem ujęcia straty w kosztach uzyskania przychodu jest data jej poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT, tj. dzień ujęcia w księgach, a więc w 2025 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

X S.A. (dalej jako: „Wnioskodawca”, „Spółka”) posiada nieograniczony obowiązek podatkowy na terytorium Polski i podlega tu opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Przeważający przedmiot działalności gospodarczej Wnioskodawcy objęty jest (…).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka w (…) r. dokonała zakupu (…) o wartości (…) od kontrahenta z siedzibą (…). Wnioskodawcę łączy z kontrahentem wieloletnia współpraca, ponieważ firma ta sprzedaje systematycznie Spółce (…). Wedle stosowanej praktyki w Spółce przed przyjęciem (…)  na magazyn są one sprawdzane przez Dział Jakości. Po pozytywnej weryfikacji są one przyjmowane na magazyn, a następnie Dział Jakości przekazuje informację zarządowi - w celu akceptacji faktur oraz księgowości - celem realizacji płatności na rzecz kontrahenta. Po uzyskaniu tej informacji osoby z Działu Księgowości dokonują płatności za zakup.

Termin płatności za zakup (…) upływał (…) r. Z uwagi na wydłużenie procesu weryfikacji (…)  i przyjęcia na magazyn w związku z przypadającym wówczas okresem świąteczno-urlopowym, płatność nie została dokonana w tym terminie.

Z początkiem (…) r. kontrahent upomniał się e-mailowo o płatność. Kontakt z kontrahentem i wymiana korespondencji prowadzona była z pracownikiem z Działu Zakupów. W trakcie dokonywania płatności za (…)  przez pracownika Działu Księgowości, pracownik z Działu Zakupów poinformował, że uzyskał od kontrahenta informację o nowym rachunku bankowym z informacją, że należy dokonać płatności właśnie na ten rachunek, ze względu na to, że stary rachunek bankowy został czasowo zablokowany przez bank z uwagi na prowadzenie rutynowego dochodzenia w związku z transakcjami z krajami objętymi sankcjami. Był to moment, w którym do ciągu korespondencji mailowej włączył się haker. Spółka otrzymała maila z fakturami z nowym rachunkiem bankowym - dokumenty różniły się wyłącznie numerem rachunku, pozostałe ich elementy nie uległy zmianie. W treści e-maila była cała wcześniejsza korespondencja z klientem co spowodowało, że Spółka uznała te faktury za prawidłowe. Faktury różniły się tylko numerem rachunku bankowego. Sytuacja ta nie wzbudziła podejrzeń Wnioskodawcy, gdyż odbywała się w ciągu dotychczasowej korespondencji, a wygląd dokumentów był identyczny jak oryginały. Sama zapłata na nowy rachunek bankowy również nie wzbudziła podejrzeń, ponieważ w praktyce gospodarczej Wnioskodawca spotkał się już z sytuacjami zmiany przez klientów numerów kont i wysyłaniu przez nich na maila nowego rachunku z taką informacją. Takie ograniczenia ze strony banku mogą również wystąpić wedle obowiązujących wewnętrznych regulacji banków danego kraju, a sama płatność miała zostać dokonana na podstawie faktur jak dotychczas. Nadto transakcja odbywała się z wieloletnim kontrahentem, towar nie był innym (nowym) towarem, procedura zamówienia i zapłaty nie uległa zmianie, fałszywa informacja pojawiła się w ciągu korespondencji z kontrahentem i nie stanowiła odrębnego maila. Płatność nie została przekazana na rzecz zupełnie innego podmiotu, a Spółka uznała, że dokonuje zapłaty do właściwego kontrahenta, lecz na inny numer bankowy. Wszystkie wymagania formalne co do istnienia kontrahenta nie uległy zmianie m.in. cena, termin płatności nie uległy zmianie. Wobec tego nie wzbudziło to żadnych podejrzeń. Spółka nie posiadała formalnie opracowanej wewnętrznej procedury zarówno kontrolnej jak i nadzorczej, lecz bazowała na wypracowanych ścieżkach postępowania. Zmiana rachunku bankowego nie wymagała ponownej akceptacji faktur przez zarząd. Kontrahent był dobrze znany poprzez długoletnią współpracę i sytuacja nie wymagała dodatkowych czynności sprawdzających. Wszystkie czynności oraz dokumenty były wykonywane i wyglądały na standardowe w ramach współpracy. W (…)  r. Wnioskodawca otrzymał informację od kontrahenta, że wciąż nie otrzymał on płatności. Wystosowano zatem zapytanie do banku o to czy dokonano realizacji przelewu. Po kilku dniach bank poinformował, że zlecenie zostało zrealizowane i do chwili obecnej nie odnotowano zwrotu ani reklamacji. Główna księgowa wystąpiła zatem z dyspozycją do banku, aby sprawdzono co się wydarzyło, ponieważ kontrahent nie otrzymał przelewu, a Spółka go zrealizowała czego potwierdzeniem był dowód płatności na rachunku bankowym. Zarówno Spółka, jak i kontrahent posiadali potwierdzenie płatności, tj. realizacji przelewu przez Wnioskodawcę - sfałszowane przez hakera. Haker przejął korespondencję i korespondował zarówno ze Spółką, jak i kontrahentem - a więc przekazał obu stronom podrobione potwierdzenia płatności. Wówczas obie strony zdały sobie sprawę, że padły ofiarą oszustwa. Niezwłocznie po stwierdzeniu oszustwa Spółka rozpoczęła działania zmierzające do odzyskania wysłanych środków pieniężnych, w tym zgłosiła reklamację do banku, sprawę przekazała do reprezentującej ją kancelarii prawnej oraz do ubezpieczyciela.

Pismem z (…) r. reprezentująca Spółkę kancelaria prawna złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej (…).

(…) r. Komenda Miejska Policji w (…)  wszczęła dochodzenie o przestępstwo. Kontrahent wydał wówczas oficjalny komunikat o tym, że jego organizacja ucierpiała w wyniku skoordynowanego na dużą skalę ataku cyberprzestępczego, a jego rachunek bankowy nie uległ zmianie. Po złożonej reklamacji odzyskano od banku (…) EUR. W ramach ubezpieczenia ubezpieczyciel wypłacił Spółce odszkodowanie w wysokości (…) zł. Same przelewy wykonane na fałszywy rachunek bankowy opiewały na wartość (…)  EUR, zatem Spółka wniosła o zawieszenie postępowania obejmującego likwidację szkody do czasu zakończenia postępowania prowadzonego w sprawie przez organy ścigania podnosząc, że decyzja ubezpieczyciela wydana została przedwcześnie i nie uwzględnia procedowanego przez Policję dochodzenia w sprawie o przestępstwo.

(…) r. Prokuratura wydała postanowienie o zawieszeniu dochodzenia z uwagi na wystąpienie do organów wymiaru sprawiedliwości (…) o pozyskanie danych dotyczących konta, na który wykonano fałszywy przelew oraz przesłuchanie w charakterze świadka posiadacza tego rachunku bankowego.

Z treści postanowienia wynika, że mając na uwadze wielomiesięczny okres realizacji czynności podejmowanych w ramach międzynarodowej pomocy prawnej uznać należy, iż zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania.

Wobec tak przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie prawa i momentu ujęcia poniesionej straty w kosztach uzyskania przychodu.

Pytania

  1. Czy Wnioskodawca ma prawo do ujęcia straty do kosztów uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT?

  2. Czy momentem ujęcia straty w kosztach uzyskania przychodu jest data jej poniesienia, zgodniez art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT, tj. dzień ujęcia w księgach, a więc w 2025 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, ma on prawo do ujęcia straty do kosztów uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy, momentem ujęcia straty w kosztach uzyskania przychodu jest data jej poniesienia, tj. dzień ujęcia w księgach, zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Ad 1

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

    - został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

    - jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

    - pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

    - poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

    - został właściwie udokumentowany,

    - nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Zatem o kwalifikacji podatkowej danego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu decyduje przede wszystkim istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodów lub realną szansą powstania przychodów, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Kosztami podatkowymi mogą być wydatki zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz koszty związane z całokształtem działalności podatnika, pod warunkiem istnienia i wykazania związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Każdorazowy wydatek podatnika powinien jednak podlegać indywidualnej analizie w celu oceny istnienia wspomnianego związku. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje przynależność danego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza taką możliwość.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera szczegółowych regulacji dotyczących zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wartości pieniężnych utraconych w wyniku kradzieży czy wyłudzenia.

Wśród kosztów wymienionych w tzw. negatywnym katalogu kosztów, ujętym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych.

Oznacza to, że co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów.

W związku z brakiem w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych definicji zarówno straty, jak i środków obrotowych należy posiłkować się w tym zakresie wykładnią językową.

Strata w języku potocznym oznacza ubytek, poniesioną szkodę, to co się przestało posiadać. Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów każdorazowo oceniane jest w aspekcie:

- całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,

- okoliczności, które spowodowały powstanie straty,

- udokumentowania straty,

- podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.

Wnioskodawca uważa, że straty w środkach obrotowych powstałe w trakcie normalnego, racjonalnego działania podatnika, ze szczególnym uwzględnieniem dochowania należytej staranności w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu. Każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać zatem indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu działalności prowadzonej przez podatnika.

Strata niewątpliwie wiąże się z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej. Jednocześnie, dla celów podatkowych tylko wydatek będący wynikiem przestępczej działalności powstały na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot gospodarczy, można uznać za zdarzenie losowe, które uzasadnia zaliczenie tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Odnosząc się do warunku udokumentowania straty zdaniem Spółki poniesiona strata jest właściwie udokumentowana.

Dokumentem potwierdzającym jej poniesienie jest potwierdzenie przelewu na fałszywy rachunek, zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do prokuratury oraz wszczęcie dochodzenia przez policję, a także decyzja ubezpieczyciela o wypłacie odszkodowania.

Przyjmuje się również, że możliwość zaliczenia tego rodzaju strat do kosztów uzyskania przychodów uzależniona jest m.in. od tego, czy przy zachowaniu należytej staranności racjonalnie działający podmiot gospodarczy mógłby zapobiec tym stratom w normalnych warunkach działalności gospodarczej. Określając należytą staranność należy mieć na uwadze staranność ogólnie wymaganą w stosunkach danego rodzaju, chodzi tu o pewien wzorzec zachowania w zakresie zaangażowania i dbałości w wykonaniu pewnych czynności. Ocena należytej staranności w zakresie prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej musi tym bardziej uwzględniać zawodowy charakter tej działalności. W tym przypadku zawodowy charakter działalności określa obiektywny wzorzec wymaganej staranności.

Zdaniem Wnioskodawcy, dochował on należytej staranności w celu zapobieżenia powstania przedmiotowej straty. Sposób postępowania, by zapobiec stracie był odpowiedni i odpowiadał wymaganiom jakie powinien dochować racjonalnie działający podmiot gospodarczy.

Transakcja odbywała się z wieloletnim kontrahentem, towar nie był innym (nowym) towarem, procedura zamówienia i zapłaty nie uległa zmianie, fałszywa informacja pojawiła się w ciągu korespondencji z kontrahentem i nie stanowiła odrębnego maila. Płatność nie została przekazana na rzecz zupełnie innego podmiotu, a Wnioskodawca uznał, że dokonuje zapłaty do właściwego kontrahenta, lecz na inny numer bankowy. Wszystkie wymagania formalne co do istnienia kontrahenta nie uległy zmianie m.in. cena, termin płatności, a wygląd dokumentów był identyczny jak oryginały. Sama zapłata na nowy rachunek bankowy również nie wzbudziła podejrzeń, ponieważ w praktyce gospodarczej Wnioskodawca spotkał się już z sytuacjami zmiany przez klientów numerów kont i wysyłaniu przez nich na maila nowego rachunku z taką informacją. Ograniczenia ze strony krajowego banku również w praktyce mogą wystąpić.

Wobec powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, opisana strata jest wynikiem nadzwyczajnego zdarzenia, którego nie można było przewidzieć, ani mu zapobiec, tj. popełnienia przestępstwa wyłudzenia pieniędzy na szkodę Spółki. Ryzyko wystąpienia takich zdarzeń, na które podatnik nie ma wpływu, jest nieodłącznym elementem działalności gospodarczej - podobnie jak np. ryzyko kradzieży. Należy podkreślić, że haker działał w tej sytuacji w bardzo trudny do zdemaskowania sposób i ryzyko tego typu zdarzeń nie jest możliwe do wyeliminowania w toku prowadzonej działalności.

Niemniej jednak sposób postępowania przez Spółkę niewątpliwie wskazywał na dochowanie należytej staranności celem wyeliminowania poniesienia jakiejkolwiek straty.

Zdaniem Wnioskodawcy, całokształt przedstawionych okoliczności świadczy o tym, że poniesiona strata jest rzeczywista oraz udokumentowana, powstała w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a przy tym powstała wskutek nadzwyczajnego zdarzenia niezależnego od Spółki. Do straty doszło na skutek zdarzenia, którego nie dało się przewidzieć i któremu trudno było zapobiec. Mając powyższe na uwadze w ocenie Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym w związku z dochowaniem należytej staranności, spełnione są wszystkie przesłanko do tego, by ująć stratę do kosztów uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Ad 2

Zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia.

Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

W ocenie Wnioskodawcy koszt w postaci poniesionej straty jest kosztem pozostającym w pośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami mimo, iż z obiektywnych powodów przychód z tego tytułu nie został osiągnięty.

W związku z tym momentem wykazania kosztu dla celów podatkowych będzie dzień jego poniesienia, tj. ujęcia w księgach.

Zatem w ocenie Wnioskodawcy, momentem ujęcia straty w kosztach uzyskania przychodu jest data jej poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT, tj. dzień ujęcia w księgach, a więc w 2025 r.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie przedstawionego powyżej stanowiska.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytań). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

   - został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

   - jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

   - pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

   - poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

   - został właściwie udokumentowany,

   - nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w stosownych przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Jednocześnie podkreślić należy, że nieujęcie danego wydatku w katalogu kosztów niepotrącalnych, wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie oznacza automatycznie, że inne koszty w nim niewymienione, tymi kosztami mogą być. W takim przypadku należy bowiem badać, czy dany koszt poniesiony został w celu uzyskania przychodu (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu).

Podatnik, zaliczając dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, winien więc wykazać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz to, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub że wydatek ten jest związany z konkretnym przedsięwzięciem gospodarczym. W tym celu każdorazowo wymagana jest ocena istnienia związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodów lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia:

  1. czy Wnioskodawca ma prawo do ujęcia straty do kosztów uzyskania przychodu, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

  2. czy momentem ujęcia straty w kosztach uzyskania przychodu jest data jej poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT, tj. dzień ujęcia w księgach, a więc w 2025 r.

Wśród wymienionych w tzw. negatywnym katalogu kosztów ujętym w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie wyszczególniono strat w środkach obrotowych. Oznacza to, iż co do zasady straty te, jako związane z prowadzoną działalnością, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Zaliczenie strat w środkach obrotowych do kosztów uzyskania przychodów powinno być jednak każdorazowo oceniane w aspekcie:

- całokształtu prowadzonej przez podatnika działalności,

- okoliczności, które spowodowały powstanie straty,

- udokumentowania straty,

- podjętych przez podatnika działań zabezpieczających.

W związku z brakiem w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych definicji „straty” należy to pojęcie postrzegać w rozumieniu potocznym, powszechnie używanym. I tak „strata” w języku potocznym oznacza „ubytek”, „poniesioną szkodę”, „to co się przestało posiadać”. Na ogół strata wynika ze zniszczenia, uszkodzenia, utracenia składników majątku np. w wyniku pożaru, powodzi lub kradzieży, czyli jest ona następstwem zdarzeń losowych i nie wynika z celowego działania podatnika. Przyjmuje się, iż dla celów podatkowych tylko stratę powstałą na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie i z dochowaniem należytej staranności można uznać za zdarzenie, które uzasadnia zaliczenie powstałej straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Należy podkreślić, że to na podatniku spoczywa szczególny obowiązek zachowania należytej staranności, aby strata w ogóle nie powstała. Nie może być też ona skutkiem działań lub zaniedbań podatnika. Jednocześnie, dla celów podatkowych tylko wydatek będący wynikiem przestępczej działalności powstały na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia przez racjonalnie działający podmiot gospodarczy można uznać za zdarzenie losowe, które uzasadnia zaliczenie tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Istotnym warunkiem jest, aby wydatek będący wynikiem przestępczej działalności nie powstał z winy podatnika, jako wynik jego niedbalstwa lub naruszenia przepisów. Jakiekolwiek zawinienie ze strony podatnika przez niezachowanie staranności wymaganej w danych warunkach, niedopełnienie obowiązków ciążących na podatniku w celu uniknięcia szkody, uniemożliwia przyjęcie, że powstała szkoda stanowi wydatek o charakterze losowym.

Określając należytą staranność należy mieć na uwadze staranność ogólnie wymaganą w stosunkach danego rodzaju, chodzi tu o pewien wzorzec zachowania w zakresie zaangażowania i dbałości w wykonaniu pewnych czynności. Ocena należytej staranności w zakresie prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej musi tym bardziej uwzględniać zawodowy charakter tej działalności. W tym przypadku zawodowy charakter działalności określa obiektywny wzorzec wymaganej staranności. W sytuacji, gdy wydatek będący wynikiem działalności przestępczej powstał na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia dla starannie działającego przedsiębiorcy (Wnioskodawcy), niezawiniona przez Spółkę strata może stanowić koszt uzyskania przychodów na gruncie ustawy o CIT.

Z opisu sprawy wynika m.in., że w (…) r. dokonaliście Państwo zakupu (…)  o wartości (…) od kontrahenta z siedzibą (…). Łączy Państwa z kontrahentem wieloletnia współpraca. Termin płatności za zakup (…) upływał (…) r. Z uwagi na wydłużenie procesu weryfikacji (…) i przyjęcia na magazyn w związku z przypadającym wówczas okresem świąteczno-urlopowym, płatność nie została dokonana w tym terminie. Z początkiem (…) r. kontrahent upomniał się e-mailowo o płatność. Kontakt z kontrahentem i wymiana korespondencji prowadzona była z pracownikiem z Działu Zakupów. W trakcie dokonywania płatności za (…)  przez pracownika Działu Księgowości, pracownik z Działu Zakupów poinformował, że uzyskał od kontrahenta informację o nowym rachunku bankowym z informacją, że należy dokonać płatności właśnie na ten rachunek, ze względu na to, że stary rachunek bankowy został czasowo zablokowany przez bank z uwagi na prowadzenie rutynowego dochodzenia w związku z transakcjami z krajami objętymi sankcjami. Otrzymaliście Państwo maila z fakturami z nowym rachunkiem bankowym - dokumenty różniły się wyłącznie numerem rachunku, pozostałe ich elementy nie uległy zmianie. W treści e-maila była cała wcześniejsza korespondencja z klientem co spowodowało, że uznaliście Państwo te faktury za prawidłowe. Faktury różniły się tylko numerem rachunku bankowego.

W (…) r. otrzymaliście Państwo informację od kontrahenta, że wciąż nie otrzymał on płatności. Wystosowaliście zatem zapytanie do banku o to czy dokonano realizacji przelewu. Po kilku dniach bank poinformował, że zlecenie zostało zrealizowane i do chwili obecnej nie odnotowano zwrotu ani reklamacji.

Zarówno Państwo, jak i kontrahent posiadaliście potwierdzenie płatności, tj. realizacji przelewu przez Państwa - sfałszowane przez hakera. Haker przejął korespondencję i korespondował zarówno z Państwem, jak i kontrahentem - i przekazał obu stronom podrobione potwierdzenia płatności.

(…) r. reprezentująca Państwa kancelaria prawna złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do Prokuratury Rejonowej (…). (…) r. Komenda Miejska Policji w (…)  wszczęła dochodzenie o przestępstwo.

(…) r. Prokuratura wydała postanowienie o zawieszeniu dochodzenia z uwagi na wystąpienie do organów wymiaru sprawiedliwości (…) o pozyskanie danych dotyczących konta, na który wykonano fałszywy przelew oraz przesłuchanie w charakterze świadka posiadacza tego rachunku bankowego.

Należy podkreślić, że każdy przypadek straty w środkach obrotowych, należy rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu działalności prowadzonej przez podatnika. W niektórych przypadkach, strata jako zdarzenie losowe, może stanowić koszt uzyskania przychodów. Jednakże musi być to strata rzeczywista i prawidłowo udokumentowana. Ponadto istotnym warunkiem jest aby strata nie powstała z winy podatnika, jako wynik jego niedbalstwa lub naruszenia przepisów albo braku nadzoru nad pracownikami.

W sytuacji gdy wydatek będący wynikiem działalności przestępczej powstał na skutek zdarzeń nieprzewidywalnych, nie do uniknięcia dla starannie działającego przedsiębiorcy, niezawiniony przez niego, może stanowić koszt uzyskania przychodów. Koniecznym jest jednak, aby był to wydatek rzeczywisty, który musi być również prawidłowo udokumentowany.

Mając na uwadze całokształt okoliczności przedstawionych we wniosku należy stwierdzić, że samo zaistnienie straty powstałej w majątku Spółki na skutek oszustwa, nie spełnia wszystkich przesłanek, aby uznać ją za koszt uzyskania przychodów. Zdarzenie tego rodzaju może być uznane za zdarzenie losowe, niezależne od Państwa woli (przy czym należy podkreślić, że przedmiotem niniejszej interpretacji nie jest kwestia dochowania przez Państwa należytej staranności w celu uniknięcia poniesienia straty), a powstała strata niewątpliwie wiąże się z całokształtem prowadzonej działalności gospodarczej. Niemniej jednak, jednym z warunków uprawniającym do zaliczenia straty w ciężar kosztów uzyskania przychodów jest również jej właściwe udokumentowanie. Zaistnienie szkody powinno być bowiem uprawdopodobnione przez właściwe organy ścigania (Policję, Prokuraturę), co jest jednakże możliwe dopiero po zakończeniu postępowania (w przypadku niewykrycia sprawcy, dokumentem tym będzie postanowienie o umorzeniu śledztwa).

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, że w sytuacji gdy postępowanie jest prowadzone przez organy ścigania i nie zostało jeszcze zakończone (jak wskazano we wniosku - postępowanie zostało zawieszone - ciągle trwa), to strata nie może stanowić dla Państwa kosztu uzyskania przychodów.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionej straty, spowodowanej wyłudzeniem środków pieniężnych przez nieznanego sprawcę w sytuacji, gdy postępowanie prowadzone przez organy ścigania nie zostało zakończone, należało uznać za nieprawidłowe.

Jednocześnie zauważyć należy, że skoro Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionej straty uznano za nieprawidłowe, bezprzedmiotowym jest odnoszenie się w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionej straty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.