Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych, jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lipca 2025 r., wpłynął Państwa wniosek z 14 lipca 2025 r., o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo pismem z 14 lipca 2025 r. oraz z 1 sierpnia 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością ze 100% udziałem Miasta (…).

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest pielęgnacja terenów zieleni miejskiej oraz budowa i zagospodarowanie nowych terenów zieleni - PKD 81.30.Z - Działalność usługowa związana z zagospodarowaniem terenów zieleni.

Na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie podmiotów, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna (Dz. U. z 2010 r., Nr 98, poz. 634), zgodnie z potrzebami przedstawionymi właściwemu organowi gminy, tj. Prezydentowi Miasta (…) przez Sąd Rejonowy w (…), Spółka wyznaczona została jako zakład, w którym osoby skazane będą wykonywać pracę fizyczną.

W oparciu o powyższe uregulowanie, do Spółki kierowane są osoby z zasądzonym wyrokiem do prac społecznie użytecznych i pracują nieodpłatnie przy prostych pracach fizycznych.

Obowiązkiem Spółki jest zorganizowanie stanowiska pracy, ustalenie harmonogramu prac, przekazanie harmonogramu kuratorowi zawodowemu, nadzorowanie przebiegu prac skazanych, prowadzenie ewidencji czasu pracy i zakresu prac w odniesieniu do godzin określonych w orzeczeniach sądu oraz przekazywanie sądowi, kuratorowi zawodowemu, informacji o wykonaniu harmonogramu pracy, liczbie godzin przepracowanych, rodzaju wykonanej pracy, datach rozpoczęcia i zakończenia pracy, nieobecnościach, niepodjęciu przydzielonej pracy, opuszczeniu pracy bez usprawiedliwienia.

Pytanie

Czy nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności na rzecz Wnioskodawcy jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które należy wycenić według wynagrodzenia należnego za taką pracę i zaliczyć do przychodów podatkowych Spółki?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 cytowanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem jest „wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...)”.

W przytoczonej powyżej ustawie nie zdefiniowano, co należy rozumieć pod użytym pojęciem „nieodpłatnego świadczenia”. Ograniczono się w tym względzie jedynie do wskazania w ust. 6 i ust. 6a art. 12 ww. ustawy, sposobu i kryteriów ustalania ich wartości. Opierając się na dotychczasowym orzecznictwie można wyciągnąć wniosek, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” użyte w art. 12 ust. 1 pkt 2 omawianej ustawy, ma szeroki zakres, obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Oznacza to, że na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychód może być uznane tylko takie przysporzenie majątkowe, które zostało uzyskane przez podatnika w wyniku otrzymania przez niego nieodpłatnego świadczenia, a nie w wyniku każdego zdarzenia, którego skutkiem jest nieekwiwalentne przysporzenie; powstanie przysporzenia w majątku podatnika nie jest równoznaczne z otrzymaniem przez niego świadczenia.

W analizowanej sytuacji, nie wystąpi nieodpłatne świadczenie, ponieważ Wnioskodawca ponosi wydatki związane z organizacją i przebiegiem prac skazanych. W przedmiotowej sprawie nie dojdzie więc do uzyskania przez Spółkę wymiernej korzyści majątkowej niezwiązanej z poniesieniem wydatków.

Ponadto, Wnioskodawca nie osiąga bezpośredniej korzyści majątkowej, która mogłaby zostać uznana za przychód podatkowy, ponieważ ponosi koszty związane z organizacją pracy skazanych, a świadczenie to jest nieodpłatne na mocy przepisów regulujących pracę osób skazanych.

Wnioskodawca uważa, że praca skazanych realizowana w ramach umowy z zakładem karnym ma charakter świadczenia publicznego, związanego z realizacją celów resocjalizacyjnych, a nie gospodarczego.

Należy w tym miejscu powołać właściwe interpretacje indywidualne potwierdzające przedstawione w/w stanowisko:

-Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 grudnia 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.452.2018.1.AT

-Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 marca 2018 r., Znak: 0111-KDIB1-2.4010.30.2018.2.ANK.

-Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 grudnia 2011 r., Znak: ILPB3/423-445/11-4/JG.

Wnioskodawca powołuje się również na orzecznictwo sądów administracyjnych, które wskazują, że nieodpłatne świadczenia nie zawsze generują przychód podatkowy, jeśli nie wiążą się z realnym wzbogaceniem podatnika:

-Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 grudnia 2008 r., sygn. II FSK 1361/07 - NSA wskazał, że nieodpłatne świadczenie obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku o konkretnym wymiarze finansowym. W kontekście pracy skazanych może to być odniesione do sytuacji, gdy firma uzyskuje korzyści kosztem innego podmiotu (np. systemu penitencjarnego), bez ponoszenia kosztów wynagrodzenia.

-Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 listopada 2012 r., sygn. II FSK 622/11 - NSA orzekł, że nieodpłatne świadczenie nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego, jeśli nie prowadzi do rzeczywistego przysporzenia majątkowego lub nie można przypisać mu konkretnej wartości rynkowej. W kontekście pracy skazanych można argumentować, że jeśli ich praca nie generuje dla Spółki wymiernej korzyści ekonomicznej (np. nie zastępuje pracy, za którą Spółka musiałaby zapłacić), to nie powstaje przychód podatkowy. Orzeczenie to podkreśla konieczność wykazania realnego wzbogacenia podatnika.

-Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 19 października 2017 r., sygn. III SA/Wa 3056/16 - WSA wskazał, że nieodpłatne świadczenie nie generuje przychodu podatkowego, jeśli nie zwiększa aktywów podatnika ani nie zmniejsza jego zobowiązań w sposób rzeczywisty. W przypadku pracy skazanych, jeśli ich praca ma charakter np. społeczny, rehabilitacyjny lub nie przekłada się na konkretną oszczędność kosztów dla Spółki, sąd może uznać, że nie powstaje przychód. Orzeczenie to akcentuje konieczność wykazania realnej korzyści ekonomicznej.

-Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 marca 2015 r., sygn. II FSK 374/13 - NSA podkreślił, że przychód z nieodpłatnego świadczenia powstaje tylko w sytuacji, gdy podatnik uzyskuje realną korzyść majątkową, którą można obiektywnie wycenić. Jeśli praca skazanych nie prowadzi do wymiernego wzbogacenia (np. nie zastępuje pracy odpłatnej lub jej efekty są niematerialne), nie można uznać jej za przychód podatkowy. Orzeczenie to może być argumentem w sytuacji, gdy praca skazanych nie ma bezpośredniego przełożenia na zysk Spółki.

-Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 15 kwietnia 2014 r., sygn. I SA/Kr 173/14 WSA orzekł, że nieodpłatne świadczenie nie generuje przychodu, jeśli podatnik nie miał realnej możliwości wyboru między świadczeniem odpłatnym a nieodpłatnym, a świadczenie nie przyniosło mu konkretnej oszczędności. W kontekście pracy skazanych, jeśli Spółka korzysta z ich pracy w ramach programu penitencjarnego, a nie w zastępstwie pracowników rynkowych, można argumentować, że brak jest podstaw do uznania tej pracy za przychód podatkowy, zwłaszcza jeśli nie generuje ona oszczędności kosztów.

-Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 stycznia 2017 r., sygn. 11 FSK 3538/14 -NSA wskazał, że nieodpłatne świadczenie nie stanowi przychodu podatkowego, jeśli nie wiąże się z uzyskaniem przez podatnika korzyści majątkowej w postaci zwiększenia aktywów lub zmniejszenia wydatków. W przypadku pracy skazanych, jeśli ich praca nie zastępuje pracy odpłatnej lub nie generuje dla Spółki konkretnych korzyści ekonomicznych (np. jest częścią programu resocjalizacyjnego bez wpływu na zysk), nie powstaje przychód podatkowy.

Powyższe orzeczenia potwierdzają, że nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności nie będzie uznana za przychód z nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu ustawy CIT, jeśli:

-Brak jest realnego wzbogacenia: Praca skazanych nie prowadzi do zwiększenia aktywów Spółki lub zmniejszenia jej zobowiązań (np. nie zastępuje pracy, za którą Spółka musiałaby zapłacić).

-Brak jest możliwości wyceny: Wartość pracy skazanych nie może być obiektywnie określona na podstawie rynkowych stawek wynagrodzenia (np. ze względu na specyficzny charakter pracy lub brak rynkowego odpowiednika).

-Brak jest wyboru odpłatności: Spółka nie miała możliwości wyboru między zatrudnieniem pracowników za wynagrodzeniem a korzystaniem z pracy skazanych w ramach programu penitencjarnego.

Zdaniem Wnioskodawcy:

-Praca skazanych ma charakter społeczny, rehabilitacyjny lub resocjalizacyjny, a nie komercyjny.

-Nie przynosi Spółce wymiernych korzyści ekonomicznych (np. nie zastępuje pracy odpłatnych pracowników).

-Nie można obiektywnie wycenić wartości tej pracy na podstawie rynkowych stawek.

Dlatego też, korzystanie z nieodpłatnej pracy skazanych w ramach programu resocjalizacyjnego nie powoduje powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 123a § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (t. j. Dz.U. z 2025 r., poz. 911),

Stosownie do art. 123a § 2 Kodeksu karnego wykonawczego,

Zgodnie z art. 56 § 1 i 2 Kodeksu karnego wykonawczego,

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278, ze zm., dalej: „updop”) wskazać należy, że nie zawiera ona definicji przychodu, natomiast w art. 12 wymieniono przykładowe przysporzenia, których wystąpienie wiąże się z powstaniem przychodu. Przykładowe przysporzenia wymienione w art. 12 updop, nie stanowią katalogu zamkniętego, o czym świadczy użyte w treści tego przepisu sformułowanie „w szczególności”.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop,

Stanowiąc o wartości nieodpłatnych świadczeń, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, ustawodawca nie sprecyzował bliżej tego, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenia, ograniczając się jedynie do wskazania sposobu i kryteriów ustalania ich wartości.

Zgodnie z art. 12 ust. 6 updop,

W świetle powyższych przepisów, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do nawiązania stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Jak wcześniej wskazano, ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem „świadczenie nieodpłatne”, a więc w celu zdefiniowania tego pojęcia pomocne jest odwołanie do wykładni gramatycznej, a także poglądów orzecznictwa i doktryny. Zgodnie z pojęciem słownikowym odpłacać to „oddawać komuś coś w zamian”, odpłatny natomiast to „taki, za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów” (Nowy Słownik Języka Polskiego PWN, Warszawa 2002). W orzecznictwie natomiast ugruntował się pogląd, że przez nieodpłatne świadczenie rozumieć należy takie zdarzenia prawne i gospodarcze, dotyczące działalności gospodarczej, których skutkiem jest świadczenie nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osoby prawnej, mające konkretny wymiar finansowy.

Tym samym, podstawową cechą świadczenia nieodpłatnego jest brak zobowiązania otrzymującego takie świadczenie do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Innymi słowy świadczenie uzyskiwane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać od podatnika w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego. Przychód ze świadczeń nieodpłatnych powstanie natomiast zawsze wtedy, gdy podatnik otrzyma rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw, bez obowiązku świadczenia wzajemnego.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności na rzecz Wnioskodawcy jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które należy wycenić według wynagrodzenia należnego za taką pracę i zaliczyć do przychodów podatkowych Spółki.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt analizowanej sprawy, stwierdzić należy, że w sytuacji o której mowa we wniosku, nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności na rzecz Państwa Spółki, nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów updop.

Zatem, Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Odnosząc się do powołanych przez Państwa orzeczeń sądów administracyjnych należy wskazać, że są to rozstrzygnięcia wydane w konkretnych sprawach, osadzone w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszą, w związku z tym, nie mają waloru wykładni powszechnie obowiązującej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.