Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 czerwca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 czerwca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów świadczenia wyrównawczego należnego Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem.

Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego

A. S.A. (dalej: „Bank”, „Wnioskodawca”) jest bankiem będącym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Bank w celu pozyskania jak największej liczby klientów korzysta z wyspecjalizowanych podmiotów świadczących usługi z zakresu szeroko rozumianego pośrednictwa finansowego. Bank mając na celu rozbudowę kanałów dystrybucji dla oferowanych przez siebie produktów oraz usług bankowych, nawiązał współpracę z wyspecjalizowanym podmiotem trzecim (dalej: „Agencja”). W ramach zawartej pomiędzy stronami ramowej umowy (dalej: „umowa agencyjna”) Agencja zobowiązała się do pośredniczenia w promowaniu i sprzedaży kart kredytowych oraz innych produktów bankowych oferowanych przez Bank osobom trzecim na zasadach określonych w art. 6a-6d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe. Szczegółowy zakres czynności wykonywanych przez Agencję został uregulowany w umowie szczegółowej (dalej: „umowa”) i obejmuje między innymi:

• pośrednictwo w sprzedaży produktów kredytowych w dedykowanych punktach sprzedaży,
• oferowanie potencjalnym klientom Banku produktów bankowych przy użyciu komunikacji elektronicznej,
• wstępną weryfikację tożsamości i identyfikację potencjalnych klientów będących w procesie składania wniosku o produkt bankowy, z wyłączeniem oceny zdolności kredytowej i oceny ryzyka kredytowego,
• wprowadzanie pozyskanych danych potencjalnych klientów do systemów i aplikacji bankowych,
• sporządzanie i przekazywanie Bankowi na każde żądanie raportów sprzedażowych i administracyjnych.

Za wykonywane usługi Agencja otrzymuje wynagrodzenie wyliczone na bazie rzeczywistej sprzedaży kart uzyskanej w danym miesiącu (dalej: „wynagrodzenie za czynności agencyjne”).

Bank zalicza koszt wynagrodzenia za czynności agencyjne do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”), zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są wydatki ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. W przypadku przedstawionym w niniejszym wniosku koszty wynagrodzenia za czynności agencyjne ponoszone przez Bank związane są ściśle z osiągnięciem przez Bank przychodów z działalności bankowej, w szczególności w postaci prowizji oraz oprocentowania kart kredytowych.

Bank, biorąc pod uwagę racjonalność prowadzenia działalności gospodarczej oraz wysokość uzyskiwanych przychodów, podjął decyzję o zakończeniu przedmiotowej współpracy z Agencją. Na podstawie przeprowadzonej analizy sprzedaży produktów w punktach sprzedaży obsługiwanych przez Agencję Bank podjął decyzję o zaprzestaniu ich sprzedaży w ramach tego kanału dystrybucji.

W związku z tym strony postanowiły skrócić okres współpracy oraz ustalić wysokość tzw. świadczenia wyrównawczego należnego Agencji.

Świadczenie wyrównawcze zostało przewidziane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: „Kodeks cywilny”), tj. art. 764³ Kodeksu cywilnego i jest należne agentowi, jeżeli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie czerpie nadal znaczne korzyści z umów z tymi klientami.

W związku z decyzją Banku o zakończeniu współpracy strony zawarły porozumienie w którym postanowiły, iż po rozwiązaniu umowy Agencji będzie przysługiwało świadczenie wyrównawcze w wysokości uzgodnionej między stronami, które Bank wypłaci Agencji w ustalonym terminie po rezygnacji z obsługiwanego przez nią kanału dystrybucji.

Wysokość świadczenia wyrównawczego została ustalona na podstawie art. 764³ § 2 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym świadczenie wyrównawcze nie może przekroczyć wysokości wynagrodzenia za czynności agencyjne za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w okresie ostatnich pięciu lat.

Zgodnie z treścią porozumienia wynagrodzenie za czynności agencyjne wraz z uzgodnionym świadczeniem wyrównawczym wyczerpuje wszelkie roszczenia Agencji wobec Banku wynikające z umowy i jej rozwiązania, w tym roszczenie o wynagrodzenie za umowy tego samego lub innego rodzaju, zawarte przez Bank z klientami pozyskanymi przez Agencję w ramach umowy, w trakcie jej trwania i po jej zakończeniu.

Pytanie

Czy świadczenie wyrównawcze należne Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem będzie stanowić dla Banku koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie wyrównawcze należne Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem będzie stanowić dla Banku koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W kontekście powyższej definicji, aby zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów muszą być spełnione następujące warunki:

1)koszt musi być poniesiony w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, a celem jego poniesienia musi być dążenie do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

2)koszt musi mieć charakter definitywny i zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku obciążać majątek podatnika,

3)koszt nie może być wymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, stanowiącym katalog kosztów niepodatkowych z mocy ustawy o CIT,

4)koszt musi być właściwie udokumentowany, tj. muszą istnieć dowody księgowe potwierdzające jego poniesienie.

W sytuacji Wnioskodawcy kwota świadczenia wyrównawczego należnego Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem spełnia powyższe warunki.

Ad 1) Istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zapłatą wynagrodzenia wyrównawczego przez Wnioskodawcę, a prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, a celem jego wypłaty jest osiąganie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródeł przychodów Banku. Realizując powyższe cele, Wnioskodawca postanowił zakończyć współpracę i przedterminowo rozwiązać umowę z Agencją.

Zgodnie z art. 764³ § 1 Kodeksu cywilnego podstawą wypłaty świadczenia wyrównawczego jest okoliczność, aby agent w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał dla dającego zlecenie nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami. Agencji przysługuje świadczenie wyrównawcze, ponieważ Bank po upływie terminu umowy będzie nadal uzyskiwał przychody z tej współpracy, tj. umów zawartych z dotychczas pozyskanymi klientami. Usługi wykonane przez Agencję będą materializować się jeszcze w przyszłości również poprzez przedłużanie umów z obecnymi klientami.

Ze względu na korzyści, które Bank nadal będzie uzyskiwał po zakończeniu współpracy z Agencją, wydatek w postaci świadczenia wyrównawczego jest uzasadniony, tak jak przewidują to przepisy prawa cywilnego. W porozumieniu o zakończeniu współpracy strony zgodziły się, iż świadczenie wyrównawcze pokryje wszelkie roszczenia Agencji z tytułu umów zawartych przez Bank z klientami pozyskanymi przez Agencję w ramach współpracy, jak i po jej zakończeniu.

Jednocześnie, należy zwrócić uwagę na aspekt zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu przez Bank. Koszty poniesione na zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodu to takie koszty, które zostały poniesione, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie.

W praktyce gospodarczej można wskazać dwa przypadki, w których podmiot gospodarczy podejmuje decyzję o przedterminowym rozwiązaniu umowy i jednocześnie o poniesieniu dodatkowego kosztu z tego tytułu. Są to możliwość uzyskania wyższych przychodów z innej umowy, bądź zmniejszenie wysokości ponoszonej straty lub też zapobieżenie jej poniesienia. Zmniejszenie kosztów bądź zapobieżenie poniesienia strat stanowi element dbałości przedsiębiorcy o stan finansowy spółki i mieści się w definicji kosztu poniesionego w związku z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Analogiczny pogląd jest wyrażany również w orzecznictwie sądowym.

Przykładowo w wyroku WSA w Warszawie z 4 grudnia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 610/15, sąd stwierdził, iż „Kosztem podatkowym podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą w świetle treści art. 15 ust. 1 u.p.d.p. mogą być również koszty zabezpieczające źródło przychodów − to znaczy koszty poniesione na ochronę istniejącego − podstawowego − źródła przychodów, w taki sposób, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób, tak aby doszło do ograniczenia strat finansowych przez rezygnację z pewnych wydatków (koszty najmu nierentownych inwestycji), pomimo poniesienia pewnych kosztów (kara umowna lub tzw. „odstępne”), które właśnie zabezpieczeniu źródła przychodów mają służyć”.

Natomiast NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 25 czerwca 2012 r., sygn. akt II FPS 2/12 wskazał: „Działając w warunkach rynkowych, podatnik musi podejmować racjonalne ze swego punktu widzenia, oparte na ekonomicznych analizach i kalkulacjach działania zmierzające do uzyskania możliwie największej efektywności ekonomicznej. Działania te mogą również polegać na dokonywaniu określonych oszczędności, zmniejszeniu kosztów i wydatków, minimalizowaniu strat z określonych segmentów działalności czy eliminowaniu nieopłacalnych przedsięwzięć. Gdyby podatnik działań takich nie podejmował, mógłby nie sprostać konkurencji, a prowadzona przez niego działalność mogłaby stać się nierentowna i zacząć przynosić straty. Tym samym zagrożone byłoby źródło przychodów, jakim jest prowadzenie działalności gospodarczej w jej całokształcie. W tym sensie, co do zasady, każde tego rodzaju przedsięwzięcie, zmierzające do zapobieżenia takiej sytuacji, powinno być postrzegane jako prowadzące do zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów, a związane z tym koszty - jako koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 p.d.p.”.

W związku z powyższym zdaniem Wnioskodawcy koszt świadczenia wyrównawczego ograniczy konieczność ponoszenia strat wynikających z nierentownej umowy i sprzedaży kart kredytowych poniżej pierwotnych oczekiwań. Tym samym koszt w postaci wypłaconego z tytułu zakończenia umowy świadczenia wyrównawczego będzie spełniał przesłankę realizacji pożądanego celu, tj. osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia jego źródła.

Ad 2) Wypłata wynagrodzenia wyrównawczego ma charakter definitywny i obciąży majątek Wnioskodawcy. Realizacja uzgodnień między stronami wiąże się z wypłatą na rzecz Agencji ustalonej kwoty wynagrodzenia wyrównawczego. Wypłata tego wynagrodzenia ma charakter bezzwrotny, tzn. kwota ta nie zostanie Wnioskodawcy w jakikolwiek sposób zwrócona. Zatem jest bezsprzeczne, że wynagrodzenie wyrównawcze będzie kosztem o definitywnym charakterze, który obciąży majątek Wnioskodawcy.

Ad 3) Wynagrodzenie wyrównawcze nie mieści się w katalogu kosztów niepodatkowych, o których mowa w art. 16 ust.1 ustawy o CIT, w tym w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Regulacja art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT powinna być rozumiana jako wyłączająca możliwość uznania za koszty uzyskania przychodów jedynie kar umownych i odszkodowań wskazanych expressis verbis w tym przepisie. Przyjęcie, że każda kara umowna, odszkodowanie czy świadczenie wyrównawcze są wyłączone z kosztów uzyskania przychodów czyniłoby zbędną regulację przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT. Powyższy wniosek potwierdzają sądy administracyjne (m.in. NSA w wyroku z dnia 19 grudnia 2024 r., sygn. II FSK 409/22).

Ad 4) Wypłata wynagrodzenia wyrównawczego zostanie właściwie udokumentowana. Wypłata wynagrodzenia wyrównawczego w przedstawionym stanie faktycznym udokumentowana zostanie poprzez fakturę wystawianą przez Agencję. Faktura ta będzie stanowić podstawę do ujęcia wypłacanego wynagrodzenia wyrównawczego w księgach rachunkowych Wnioskodawcy. W kontekście powyższego należy uznać, że wydatki związane z wypłatą przez Bank wynagrodzenia wyrównawczego na rzecz Agencji zostaną właściwie udokumentowane.

W świetle przedstawionych argumentów należy stwierdzić, że świadczenie wyrównawcze spełnia wszystkie wymagane przesłanki do uznania go za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Powyższy wniosek znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej, zgodnie z którą wydatki związane z wcześniejszym niż strony zakładały zakończeniem umowy, o ile są racjonalne i mają uzasadnienie gospodarcze, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Taki wniosek potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 25 lipca 2024 r. znak: 0114-KDIP2-2.4010.266.2024.1.AS lub interpretacji indywidualnej z dnia 5 kwietnia 2024 r. znak: 0114-KDIP2-2.4010.31.2024.2.KW: „Jak bowiem wskazała Spółka, brak możliwości korzystania z Nieruchomości i realizowania zaplanowanej strategii gospodarczej kolidował z planami inwestycyjnymi Spółki. Udziałowiec Spółki dokonał analizy opłacalności inwestycji w zaistniałym stanie faktycznym, w efekcie której podjęto decyzję, że dalsze wynajmowanie Nieruchomości będącej przedmiotem Umowy jest pozbawione uzasadnienia ekonomicznego, przedsięwzięcie stało się bowiem nieopłacalne. Ze względu na długoterminowość zobowiązania, jak również brak możliwości wcześniejszego wypowiedzenia najmu na warunkach zawartych w Umowie, poszukiwanie podnajemców dla wynajmowanej Nieruchomości byłoby dla Spółki niekorzystne ekonomicznie, zaś najbardziej rozsądnym posunięciem z punktu widzenia rentowności było zakończenie Umowy najmu. Rozwiązanie przyjęte przez Spółkę było nie tylko ekonomicznie uzasadnione z punktu widzenia minimalizacji strat, ale również korzystne dla wierzyciela podatkowego. Zatem, ww. okoliczności stanowią wystarczającą podstawę do uznania, że wydatek w postaci opłaty za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia albo zachowania jego źródła”.

Pogląd taki jest również powielany w orzecznictwie sądów administracyjnych, np. w wyroku NSA z dnia 6 lipca 2022 r., sygn. II FSK 3063/19: „Spółka wskazała, że w wyniku uiszczenia przez nią odstępnego ponoszone koszty uzyskania przychodów będą mniejsze niż w sytuacji realizowania umowy. Gdyby bowiem umowa była nadal realizowana, to Skarżąca generowałaby koszty uzyskania przychodu i mogłaby osiągnąć nie tylko stratę ekonomiczną, ale i stratę podatkową, a w konsekwencji straciłby na tym także Skarb Państwa z uwagi na brak wpływów podatkowych. Interpretując przepis art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. należy kierować się przesłankami zdrowego rozsądku przy dokonywaniu oceny racjonalności poniesienia przez danego podatnika kosztu przez pryzmat faktów zaistniałych po dacie podjętych decyzji o charakterze gospodarczym. W procesie działań gospodarczych przedsiębiorca dąży bowiem nie tylko do maksymalizacji przychodów, ale i też ograniczania kosztów ich uzyskania, przy czym obie te wielkości muszą być ujmowane globalnie”, analogicznie w wyroku NSA z dnia 7 listopada 2017 r., sygn. II FSK 1125/16: „Wobec tego należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że poniesienie przez Spółkę wydatków na odszkodowanie (odstępne), skutkujące w efekcie minimalizacją wydatków, a co za tym idzie strat, służy zabezpieczeniu źródła przychodów, jakim jest prowadzona przez nią działalność gospodarcza. W konsekwencji wydatek ten może być uznany za koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.”.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy świadczenie wyrównawcze należne Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem, będzie stanowić dla Banku koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278, ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”):

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą więc zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Nie ulega wątpliwości, że nie wszystkie koszty, które ponosi podatnik prowadzący działalność gospodarczą mogą stanowić koszty uzyskania przychodów (pomijając przy tym, co oczywiste, te, które ustawodawca wprost wyłączył z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o CIT).

Wymogiem, który musi być bezwzględnie spełniony, nie jest, co wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, związek kosztów z działalnością gospodarczą, tylko z uzyskaniem przychodów lub też z zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła.

Powyższe twierdzenie jest zgodne z utrwalonym poglądem judykatury (por. wyrok NSA z 2 sierpnia 2012 roku, sygn. akt II FSK 41/11, uchwała NSA z dnia 24 stycznia 2011 r., sygn. akt II FPS 6/10 oraz uchwała z dnia 12 grudnia 2011 roku, sygn. akt II FPS 2/11).

Należy również wskazać, że jeżeli wydatki nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych na mocy art. 16 ustawy, mogą co do zasady stanowić koszt uzyskania przychodu na gruncie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, pod warunkiem wykazania ich związku z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Jak wynika z opisanego stanu faktycznego, w celu pozyskania jak największej liczby klientów korzystają Państwo z wyspecjalizowanych podmiotów świadczących usługi z zakresu pośrednictwa finansowego. Bank mając na celu rozbudowę kanałów dystrybucji dla oferowanych przez siebie produktów oraz usług bankowych, nawiązał współpracę z wyspecjalizowanym podmiotem trzecim (dalej: „Agencja”). W ramach zawartej pomiędzy stronami ramowej umowy (dalej: „umowa agencyjna”) Agencja zobowiązała się do pośredniczenia w promowaniu i sprzedaży kart kredytowych oraz innych produktów bankowych oferowanych przez Bank osobom trzecim na zasadach określonych w art. 6a-6d ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe. Za wykonywane usługi Agencja otrzymuje wynagrodzenie wyliczone na bazie rzeczywistej sprzedaży kart uzyskanej w danym miesiącu (dalej: „wynagrodzenie za czynności agencyjne”). Bank zalicza koszt wynagrodzenia za czynności agencyjne do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Koszty wynagrodzenia za czynności agencyjne ponoszone przez Bank związane są bowiem z osiągnięciem przez Bank przychodów z działalności bankowej, w szczególności w postaci prowizji oraz oprocentowania kart kredytowych.

Bank, biorąc pod uwagę racjonalność prowadzenia działalności gospodarczej oraz wysokość uzyskiwanych przychodów, podjął jednak decyzję o zakończeniu przedmiotowej współpracy z Agencją. Na podstawie przeprowadzonej analizy sprzedaży produktów w punktach sprzedaży obsługiwanych przez Agencję podjęli Państwo decyzję o zaprzestaniu ich sprzedaży w ramach tego kanału dystrybucji. W związku z tym, strony postanowiły skrócić okres współpracy oraz ustalić wysokość tzw. świadczenia wyrównawczego należnego Agencji. Strony zawarły porozumienie w którym postanowiły, iż po rozwiązaniu umowy Agencji będzie przysługiwało świadczenie wyrównawcze w wysokości uzgodnionej między stronami, które Bank wypłaci Agencji w ustalonym terminie po rezygnacji z obsługiwanego przez nią kanału dystrybucji. Zgodnie z treścią porozumienia wynagrodzenie za czynności agencyjne wraz z uzgodnionym świadczeniem wyrównawczym wyczerpuje wszelkie roszczenia Agencji wobec Banku wynikające z umowy i jej rozwiązania, w tym roszczenie o wynagrodzenie za umowy tego samego lub innego rodzaju, zawarte przez Bank z klientami pozyskanymi przez Agencję w ramach umowy, w trakcie jej trwania i po jej zakończeniu. Wysokość świadczenia wyrównawczego została ustalona na podstawie art. 764³ § 2 Kodeksu cywilnego.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest ustalenie, czy świadczenie wyrównawcze należne Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem będzie stanowić dla Państwa koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Działalność bankowa może być prowadzona poprzez:

1)placówki własne banku oraz

2)placówki prowadzone przez niezależnych przedsiębiorców [art. 6a ust. 1 Prawa bankowego z dnia 29 sierpnia 1997 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.)].

Bank może na podstawie zawartej umowy powierzyć przedsiębiorcy wykonywanie w imieniu i na rzecz banku pośrednictwa w zakresie czynności bankowych wymienionych w art. 5 i art. 6 Prawa bankowego oraz czynności faktycznych związanych z działalnością bankową.

Zgodnie z art. 6a ust. 2 Prawa bankowego:

W zakresie umowy agencyjnej zastosowanie znajdują natomiast przepisy art. 758-764⁹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.; dalej: „k.c.”).

Umowa agencyjna należy do umów z zakresu pośrednictwa handlowego. Na jej podstawie agent zobowiązuje się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów z klientami na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do ich zawierania w jego imieniu. Do powyższych czynności agent zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa i za wynagrodzeniem. W ramach umowy agencyjnej agent m.in. pozyskuje dla zleceniodawcy klientów, jednak w przypadku rozwiązania umowy klienci pozostaną przy zleceniodawcy, który nadal będzie czerpał korzyści z klientów pozyskanych przez tego agenta, chociaż ten nie będzie już uprawniony do prowizji.

W praktyce zawarcie przez bank umowy agencyjnej w celu powierzenia agentowi prowadzenia placówki bankowej może być dla banku korzystne, np. z uwagi na wyeliminowanie części kosztów jej funkcjonowania. Jednak z umową agencyjną związane są ryzyka wynikające z uregulowań Kodeksu cywilnego, tj. np. możliwość dochodzenia przez agenta względem banku roszczenia o zapłatę świadczenia wyrównawczego po zakończeniu współpracy agenta i banku.

Zgodnie bowiem z art. 764³ k.c.:

Świadczenie wyrównawcze ma za zadanie zastąpić wynagrodzenie, które agent uzyskałby w przeciągu maksymalnie jednego roku od transakcji zawartych przez klientów pochodzących z jego obszaru przy bezpośrednim lub pośrednim udziale zleceniodawcy, gdyby umowa była kontynuowana.

Podstawowym warunkiem wypłaty świadczenia wyrównawczego jest rozwiązanie umowy agencyjnej. Dodatkowo kumulatywnie muszą zajść dalsze przesłanki pozytywne: pozyskanie przez agenta w trakcie trwania stosunku agencji nowych klientów bądź doprowadzenie w tym czasie do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami oraz czerpanie przez dającego zlecenie po rozwiązaniu umowy agencyjnej znacznych korzyści z umów z takimi klientami, a także stwierdzenie, że względy słuszności uzasadniają przyznanie takiego roszczenia. Świadczenie wyrównawcze jest bardzo specyficznym roszczeniem, niebędącym ani odszkodowaniem, ani wynagrodzeniem, lecz roszczeniem odrębnym.

W analizowanej sprawie wypłacana Agencji kwota świadczenia wyrównawczego stanowi jednostronne świadczenie pieniężne związane z faktem zakończenia na podstawie zawartego porozumienia współpracy z tą Agencją. Jak wynika bowiem z Państwa wyjaśnień, biorąc pod uwagę racjonalność prowadzenia działalności gospodarczej oraz wysokość uzyskiwanych przychodów, podjęli Państwo decyzję o zakończeniu współpracy z Agencją. Państwa decyzja poprzedzona została przeprowadzoną analizą sprzedaży produktów w punktach sprzedaży obsługiwanych przez Agencję. Po jej przeprowadzeniu podjęli Państwo decyzję o zaprzestaniu ich sprzedaży w ramach tego kanału dystrybucji z uwagi na możliwość uzyskania wyższych przychodów z innej umowy, bądź zmniejszenie wysokości ponoszonej straty lub też zapobieżenie jej poniesienia. Zaznaczyli przy tym Państwo, że zmniejszenie kosztów bądź zapobieżenie poniesienia strat stanowi element dbałości przedsiębiorcy o stan finansowy spółki i mieści się w definicji kosztu poniesionego w związku z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. W ten sposób koszt świadczenia wyrównawczego ograniczył konieczność ponoszenia strat wynikających z nierentownej umowy i sprzedaży kart kredytowych poniżej pierwotnych oczekiwań. Wypłacone Agencji świadczenie wyrównawcze zostało ponadto udokumentowane wystawioną przez Agencję fakturą. Świadczenie wyrównawcze należne Agencji nie znajduje się w katalogu wyłączeń kosztów uzyskania przychodów z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Tym samym Państwa wydatki w postaci wypłaconego Agencji z tytułu zakończenia umowy świadczenia wyrównawczego będą spełniały przesłanki określone w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztów poniesionych w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Podsumowując, wypłacone przez Państwa świadczenie wyrównawcze należne Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem, stanowi dla Banku koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów świadczenia wyrównawczego należnego Agencji z tytułu zakończenia współpracy z Bankiem, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe wyłącznie wobec Państwa i tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.