Interpretacja indywidualna - stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest zakładem ubezpieczeń prowadzącym działalność ubezpieczeniową na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 838 ze zm., dalej: „ustawa o działalności ubezpieczeniowej”) oraz podlegającym w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Rok podatkowy Spółki jest zgodny z rokiem kalendarzowym.

W ramach swojej podstawowej działalności, Spółka wykonuje szereg czynności ubezpieczeniowych, wskazanych w art. 4 ust. 7 oraz 8 ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, ze szczególnym wskazaniem na zawieranie oraz wykonywanie umów ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 4 ust. 8 pkt 6 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, czynnością ubezpieczeniową jest również lokowanie środków zakładu ubezpieczeń.

Działalność lokacyjna zakładu ubezpieczeń jest istotnym elementem działalności ubezpieczeniowej. Pozwala ona zakładowi ubezpieczeń na gromadzenie środków z przeznaczeniem na wypłaty na rzecz ubezpieczonych, w przypadku zrealizowania się ryzyka ubezpieczeniowego. Dzięki prawidłowo prowadzonej działalności lokacyjnej zakład ubezpieczeń zachowuje płynność, a dochód lub strata z działalności inwestycyjnej może przekładać się na bezpieczeństwo i stabilność systemu ubezpieczeń.

Działalność lokacyjna jest szczegółowo uregulowana w przepisach prawa, w szczególności w art. 276 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.

Zgodnie z art. 276 ustawy o działalności ubezpieczeniowej,

  1. Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji lokują środki finansowe zgodnie z zasadą ostrożnego inwestora, określoną w ust. 2-5, 7 i 8.

  2. Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji lokują środki finansowe wyłącznie w aktywa i instrumenty finansowe, których ryzyko mogą właściwie określić, mierzyć, monitorować, którym mogą właściwie zarządzać, które mogą właściwie kontrolować i prowadzić sprawozdawczość w zakresie ryzyka i które mogą właściwie uwzględnić przy ocenie ogólnych potrzeb w zakresie wypłacalności zgodnie z art. 63 ust. 1 pkt 1.

 3. Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji lokują środki finansowe, a w szczególności aktywa stanowiące pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności i aktywa stanowiące pokrycie minimalnego wymogu kapitałowego, w taki sposób, aby osiągnąć jak największy stopień bezpieczeństwa, jakości i rentowności, przy jednoczesnym zachowaniu płynności środków. Umiejscowienie aktywów zapewnia ich dostępność.

 4. Zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji lokują aktywa zgodnie z następującymi zasadami:

 1) aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności uwzględniają rodzaj działalności wykonywanej przez zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji, w szczególności charakter i czas trwania zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia lub umów reasekuracji;

 2) aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności są lokowane w sposób zgodny z interesami ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia, z uwzględnieniem ujawnionych celów prowadzonej polityki lokacyjnej;

 3) aktywa są zróżnicowane i odpowiednio rozproszone, tak aby umożliwiały właściwe reagowanie przez zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji na zmiany w otoczeniu gospodarczym, w szczególności na rozwój sytuacji na rynkach finansowych i rynkach nieruchomości lub wystąpienie zdarzeń katastroficznych;

 4) lokaty w aktywa, które nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, zakład utrzymuje na ostrożnym poziomie;

 5) zakład może lokować aktywa w instrumenty pochodne, pod warunkiem że przyczyniają się one do zmniejszenia ryzyka lub ułatwiają efektywne zarządzanie portfelem;

 6) zakład różnicuje aktywa w taki sposób, aby uniknąć nadmiernego uzależnienia od jednego, określonego składnika aktywów, emitenta lub grupy emitentów powiązanych ze sobą lub określonego obszaru geograficznego oraz nadmiernej akumulacji ryzyka w całym portfelu, a lokaty w aktywach wyemitowanych przez tego samego emitenta lub grupę emitentów powiązanych ze sobą nie mogą narażać zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji na nadmierną koncentrację ryzyka. (…)

Profil działalności lokacyjnej zakładu ubezpieczeń, jak wskazuje powołana treść przepisu art. 276 ust. 1-4 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, jest ściśle powiązany z zarządzaniem ryzykiem zakładu ubezpieczeń. Tym samym, Spółka dywersyfikuje rodzaje emitentów papierów wartościowych w które inwestuje. Takimi instrumentami, oprócz instrumentów emitowanych przez Skarb Państwa, mogą być między innymi:

- Obligacje gwarantowane przez Skarb Państwa,

- Obligacje emitowane przez rządy lub agencje rządowe państw trzecich (w tym w szczególności Państw Członkowskich Unii Europejskiej),

- Obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego,

- Obligacje emitowane przez pozostałych emitentów krajowych i zagranicznych,

dalej, łącznie jako: „Aktywa”.

Strategia inwestowania za pomocą ww. instrumentów finansowych jest powiązana ze strategią zarządzania ryzykiem zakładu ubezpieczeń i może przewidywać ich dostępność do sprzedaży (AFS), przeznaczenie do obrotu (HTT) bądź trzymanie do zapadalności (HTM).

Tym samym, Spółka może, m.in.:

   - otrzymywać dochód w postaci wypłacanych odsetek w formie kuponów (pasywny dochód),

   - sprzedać Aktywa z zyskiem lub ze stratą (wynik ze sprzedaży nie uwzględnia wypłaconych przez emitenta odsetek pomiędzy datą nabycia, a datą sprzedaży co może powodować stratę na danej transakcji), lub też

   - otrzymać wartość wykupu, co również może wiązać się z powstaniem ekonomicznego zysku lub straty w zależności od ceny nabycia.

Zarządzanie aktywami przez Spółkę koresponduje z obowiązkiem zawiązywania rezerw techniczno- ubezpieczeniowych. Żeby uniknąć ryzyka niewypłacalności, posiadane aktywa muszą uwzględniać wpływ rezerw techniczno-ubezpieczeniowych utrzymywanych zgodnie ze sztuką aktuarialną. W konsekwencji, również wynik na działalności inwestycyjnej, tj. zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane (np. wynikające z wyceny aktywów) przychody i koszty związane z działalnością inwestycyjną, są związane z rezerwami techniczno-ubezpieczeniowymi w Spółce. Spółka prezentuje wynik z wyżej wymienionych instrumentów finansowych w części sprawozdania finansowego „Wynik działalności lokacyjnej” (inwestycyjnej).

Jednocześnie, należy podkreślić, że Spółka odnosi zmiany stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych odpowiednio w przychody lub koszty podatkowe, zgodnie z przepisami art. 12 ust. 1 pkt 5 oraz art. 15 ust. 1b pkt 1 ustawy o CIT. Z kolei dla celów podatkowych wynik na działalności lokacyjnej powstaje wyłącznie w odniesieniu do przychodów i kosztów zrealizowanych (tj. z pominięciem przychodów i kosztów z wyceny aktywów).

W związku z powyższym, Spółka zwraca się z pytaniem o rozstrzygnięcie zagadnienia podatkowego związanego z ujęciem dla celów podatkowych skutków transakcji wykonywanych z wykorzystaniem Aktywów.

Pytanie

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym Spółka, w przypadku sprzedaży lub wykupu Aktywów powinna rozliczyć zrealizowany wynik ekonomiczny (tj. dochód albo stratę) powstały w wyniku tych operacji odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodu w całości?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym Spółka, w przypadku sprzedaży lub wykupu Aktywów powinna rozliczyć zrealizowany wynik ekonomiczny (tj. dochód albo stratę) powstały w wyniku tych operacji odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodu w całości.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Należy wskazać, że kosztami uzyskania przychodu na podstawie powyższego przepisu mogą być zarówno wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu, jak też i inne wydatki, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania podatnika na rynku (koszty ogólne działalności gospodarczej). W praktyce organów podatkowych i sądów administracyjnych podkreśla się również, że wydatkami takimi mogą być też wydatki, których ponoszenie podatników działających w konkretnych branżach jest wymagane przepisami prawa.

Wnioskodawca podkreśla, że wydatki ponoszone w związku z lokowaniem środków w Aktywa są zarówno bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodów z tytułu nabywanych Aktywów (z tytułu uzyskiwania pożytków, sprzedaży lub wykupu), jak i też są wymagane od Spółki w związku prowadzoną z działalnością ubezpieczeniową.

Tym samym, zdaniem Spółki, nie powinno ulegać wątpliwości, że Spółka powinna rozpoznać zrealizowany wynik na transakcjach w rachunku podatkowym.

Podstawę do rozliczania wyniku na transakcjach na papierach wartościowych stanowi art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT. Zgodnie z treścią tego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e, w części niezaliczonej w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów.

Powyższy przepis ustanawia regułę ogólną, zgodnie z którą dla celów podatkowych rozliczenie kosztu uzyskania przychodu z tytułu nabytych papierów wartościowych odbywa się w momencie realizacji praw z danego papieru wartościowego, tj. zbycia, rozumianego również jako wykup papieru wartościowego przez emitenta.

Oznacza to, że wycena danego papieru wartościowego utrzymywanego jako składnik aktywów, odnoszona w wynik jako niezrealizowany koszt lub przychód rachunkowy, nie będzie wpływała na wynik podatkowy.

Wynik podatkowy (dochód albo strata) powstanie dopiero na moment transakcji sprzedaży albo wykupu (różnica między wartością wykupu a ceną nabycia danego papieru wartościowego na rynku).

Zdaniem Spółki, oznacza to, że Spółka powinna mieć prawo do rozpoznania wyniku na transakcji, tj. odpowiednio dochodu jako przychodu podatkowego lub straty jako kosztu uzyskania przychodu w odniesieniu do Aktywów w momencie ich sprzedaży albo wykupu.

Jednocześnie Spółka wskazuje, że w opisanym stanie faktycznym nie powinny znaleźć zastosowania inne przepisy ustawy o CIT, które mogłyby modyfikować powyżej opisane konkluzje.

Spółka wskazuje, że znane jest jej stanowisko wyrażone w interpretacji indywidualnej z 18 września 2024 r. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.376.2024.2.BS), zgodnie z którym, prawo do rozpoznania straty na zbyciu obligacji jest wyłączone przez przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 12 ust. 1 pkt 7, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny - do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny.

Spółka wskazuje jednak, że konkluzje tej interpretacji nie powinny mieć wpływu na ocenę stanowiska Spółki w przedmiotowym stanie faktycznym. Należy wskazać, że w odróżnieniu od stanu faktycznego, w jakim zapadła powyżej przywołana interpretacja indywidualna, w niniejszej sprawie Spółka działa jako podmiot regulowany, którego przepisy obligują do lokowania środków a z zachowaniem zasady Ostrożnego Inwestora, w tym z odpowiednim poziomem dywersyfikacji. W tym kontekście, lokowanie środków w aktywa innych emitentów niż Skarb Państwa jest dla Spółki nie tylko alternatywą, ale również pożądanym elementem zróżnicowania posiadanych aktywów. Wybór inwestycji z perspektyw różnych emitentów jest dyktowany strategią inwestycyjną Spółki, a na opłacalność inwestycji nie powinny mieć wpływu czynniki podatkowe - Spółka nie powinna ponosić negatywnych skutków wyboru takiego, a nie innego sposobu lokowania aktywów.

W tym kontekście, zastosowanie konkluzji wynikającej z przywołanej interpretacji indywidualnej wydanej dla innego podatnika, w jego indywidualnej sprawie do sytuacji Spółki, mogłoby powodować nieuzasadnioną dyskryminację określonych aktywów. Takie podejście byłoby zagrażające interesowi ekonomicznemu Spółki, jak i innych podmiotów z branży ubezpieczeniowej powodując nieuzasadnione zakłócenie zasad konkurencji na rynku.

Spółka wskazuje ponadto, że zastosowanie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT do obrotu Aktywami jest nieprawidłowe, z szeregu powodów.

Argumenty językowe

Wykładnia językowa jest podstawową zasadą wykładni w odniesieniu do przepisów prawa podatkowego, co znajduje potwierdzenie w utrwalonej praktyce Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz stanowisku doktryny prawa podatkowego. Tym samym, w pierwszej kolejności należy uwzględnić treść przepisu, a dopiero w przypadku, gdy okaże się ona niewystarczająca, sięgnąć do innych metod wykładni.

Powyższe jest dodatkowo potwierdzone regułą autonomii przepisów prawa podatkowego, która wymaga w pierwszej kolejności wykładania pojęć zawartych w przepisach prawa podatkowego zgodnie z wewnętrzną systematyką ustaw podatkowych, a dopiero w przypadku, gdy takich pojęć nie da się zdekodować za pomocą ustaw podatkowych i bezpośrednich odniesień do konkretnych przepisów zewnętrznych ustaw, można poszukiwać wyjaśnienia tych pojęć poprzez posłużenie się pojęciami przynależnymi innym gałęziom prawa (jak np. prawa cywilnego, administracyjnego, itp.).

Należy podkreślić, że przepisy ustawy o CIT nie zawierają definicji pojęcia „wierzytelności”, nie zawierają również definicji pojęcia „papierów wartościowych” oraz „instrumentów finansowych” - zawierają jednak w art. 4a pkt 22 ustawy o CIT definicję „pochodnych instrumentów finansowych” poprzez referencję do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Należy wskazać, że w przepisach prawa podatkowego brak jest dyrektyw, które pozwoliłyby uznać, że jeśli przepis posługuje się pojęciem „wierzytelności” należy stosować go do papierów wartościowych. Tym samym brak jest podstaw do uznania, że przepisy odnośnie strat na zbyciu wierzytelności można zastosować do strat na zbyciu papierów wartościowych w oparciu o językową wykładnię przepisów prawa podatkowego.

Analiza systemowa wewnętrzna

Analiza treści przepisów ustawy o CIT wskazuje, że istnieje szereg instytucji wskazanych w ustawie o CIT, które wskazują, że przepisy odnoszące się do wierzytelności oraz do papierów wartościowych są rozłączne. Inny jest też tryb rozliczania podatku od tych kategorii praw majątkowych.

Na gruncie art. 7b ustawy o CIT, określającego zamknięty katalog przychodów kwalifikowanych jako przychody z zysków kapitałowych, ustawodawca w odrębnych jednostkach redakcyjnych uregulował:

   - przychody ze zbycia wierzytelności uprzednio nabytych przez podatnika oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych (art. 7b ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT)

   - przychody z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych służących zabezpieczeniu przychodów albo kosztów, niezaliczanych do zysków kapitałowych (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. b) ustawy o CIT),

   - przychody ze zbycia praw, o których mowa w art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. a-c ustawy o CIT, a zatem także przychody ze zbycia papierów wartościowych (art. 7b ust. 1 pkt 6 lit. e ustawy o CIT).

Skoro zatem w ramach jednego z elementów konstrukcyjnych podatku dochodowego (tj. przychodu) ustawodawca ewidentnie nie traktuje „wierzytelności” i „papierów wartościowych” jako elementów tożsamych, to konsekwentnie należy przyjąć, że takie rozróżnienie występuje także w przypadku kolejnego elementu konstrukcyjnego podatku dochodowego, tj. kosztów uzyskania przychodu. Tym samym, art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT nie może swoim zakresem obejmować odpłatnego zbycia papierów wartościowych, a zatem także sprzedaży obligacji.

Należy również podkreślić, że następujące instytucje przepisów ustawy o CIT, w których przepisy ustawy odnoszą się specyficznie do szczególnych zasad związanych z rozliczeniami wierzytelności, nie znajdują zastosowania do obligacji:

   - Przepis art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT, regulujący zasady zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne,

   - Przepis art. 18f ustawy o CIT, regulujące zasady korekty podstawy opodatkowania w związku z powstawaniem tzw. zatorów płatniczych,

   - Przepis art. 16 ust. 1 pkt 26-26c ustawy o CIT, które regulują zasady zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów na straty związane z wierzytelnościami kredytowymi przez banki

   - Przepisy art. 12 ust. 4 pkt 15 ustawy o CIT, przewidujące szczególne zasady rozliczeń związane ze sprzedażą wierzytelności kredytowych do funduszu wierzytelności,

   - Przepis art. 17k ustawy o CIT, przewidujący szczególne zasady rozliczeń w związku z przeniesieniem wierzytelności z umowy leasingu,

   - Art. 16 ust. 1 pkt 44, ograniczający prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości umorzonych wierzytelności; należy podkreślić, że przepisu tego nie sposób zastosować w odniesieniu do papierów wartościowych o charakterze dłużnym, w szczególności, że na podstawie przepisów dotyczących papierów wartościowych „umorzenie” ma odmienne znaczenie niż pojęcie użyte przez ustawę o CIT - odnosi się bowiem do wygaśnięcia papieru wartościowego na skutek jego uregulowania, podczas gdy przepis ten dotyczy sytuacji darowania długu przez wierzyciela.

Oznacza to, że konsekwentnie, gdy w przepisach ustawy o CIT pojawiają się odwołania do szczególnych rozliczeń dotyczących wierzytelności, ustawodawca nie przewiduje, żeby miały zastosowanie do obrotu papierami wartościowymi o charakterze dłużnym.

Należy zatem wskazać, że organ podatkowy wydając prezentowaną wcześniej interpretację indywidualną (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.376.2024.2.BS) pośrednio potwierdził możliwość skorzystania przez podatników z wymienionych uprawnień.

Należy ponadto podkreślić, że nawet gdyby uznać, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT mógłby mieć zastosowanie do rozliczeń związanych z obligacjami, nie jest właściwe, żeby stosować go poza kontekstem emisji pierwotnej obligacji, tj. relacji między emitentem a pierwotnym nabywcą.

Należy bowiem wskazać, że w odniesieniu do rozliczeń związanych z nabywaniem wierzytelności, materia ta jest od 1 stycznia 2018 r. regulowana przez przepis art. 15ba ustawy o CIT - w ust. 1 w odniesieniu do pakietu 100 lub więcej wierzytelności, natomiast w ust. 4 - również w odniesieniu do pojedynczej wierzytelności. Przepisami komplementarnymi dotyczącymi rozliczania wyniku na takich wierzytelnościach są, odpowiednio, przepisy art. 16 ust. 1 pkt 39a w odniesieniu do wierzytelności osób trzecich, oraz art. 16 ust. 1 pkt 39b w odniesieniu do wierzytelności odkupionych przez pierwotnego wierzyciela lub podmiot z nim powiązany.

Tym samym, z uwagi na systematykę przepisów ustawy o CIT, art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT nie ma zastosowania do wierzytelności nabytych, lecz wyłącznie do wierzytelności, których zbywca jest ich pierwotnym wierzycielem - w przypadku wtórnych wierzycieli znajdą bowiem zastosowanie przepisy szczególne dotyczące wierzytelności nabytych, tj. art. 15baw zw. art. 16 ust. 1 pkt 39a oraz 39b ustawy o CIT .

Gdyby zatem nawet uznać, że przez pojęcie „wierzytelności” ustawa o CIT odnosi się również do papierów wartościowych o charakterze dłużnym - co, jak wskazano powyżej, nie znajduje potwierdzenia w innych uregulowaniach ustawy - wówczas należałoby konsekwentnie zastosować do rozliczeń związanych z nabytymi obligacjami zasady rozliczeń dotyczących wierzytelności nabytych.

Niezależnie od tego, należy podkreślić, że przepisy art. 15ba w zw. art. 16 ust. 1 pkt 39a oraz 39b ustawy o CIT również nie powinny znaleźć zastosowania w odniesieniu do obligacji. Należy bowiem wskazać, że charakter tych przepisów, podobnie zresztą jak wszystkich innych regulacji ustawy o CIT dotyczących wierzytelności, ma na celu uregulowanie zasad dotyczących wierzytelności handlowych, pożyczkowych lub związanych z czynnościami zarządzania majątkiem, powstających w działalności gospodarczej podatników. Stąd też, przykładowo, przepisy te przewidują rozliczanie kosztów uzyskania przychodów do wysokości uzyskanego przez wierzyciela zaspokojenia z portfela wierzytelności (tj. również zaspokojenia z tytułu nabytych należności akcesoryjnych, takich jako odsetki).

Zarówno przepis art. 16 ust. 1 pkt 39, jak i art. 15ba w zw. art. 16 ust. 1 pkt 39a oraz 39b ustawy o CIT również nie powinny zatem ograniczać prawa Spółki do rozliczania kosztów uzyskania przychodów z tytułu straty na zbyciu Aktywów. Spółka zwraca uwagę, że zastosowanie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT tylko z tego tytułu, że pojęcie „wierzytelności” może znaleźć zastosowanie w stosunku do aktywów nabytych na rynku regulowanym, z pominięciem jednak przepisów dotyczących rozliczeń związanych z wierzytelnościami nabytymi (art. 15ba w zw. art. 16 ust. 1 pkt 39a oraz 39b ustawy o CIT), byłoby przejawem nieadekwatnego i wybiórczego stosowania przepisów ustawy o CIT. To z kolei dowodzi, że żadne z tych przepisów nie powinny mieć zastosowania do Aktywów będących przedmiotem niniejszego wniosku.

Analiza systemowa zewnętrzna

Należy podkreślić, że na podstawie wykładni systemowej wewnętrznej przepisów ustawy o CIT nie sposób jest zdefiniować pojęcie „wierzytelności”, jak również „papierów wartościowych”. Pojęcia te odwołują się do zewnętrznych gałęzi prawa.

Pojęcie „wierzytelności” jest elementem konstrukcyjnym prawa zobowiązań, rozumianym jako prawo wierzyciela do spełnienia świadczenia od dłużnika, zgodnie z art. 353 § 1 KC.

Pojęcie „papierów wartościowych” zostało tymczasem uregulowane w art. 3 pkt 1 lit. a ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.), zgodnie z którym rozumie się przez nie, m.in.: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 18 i 96), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne, bankowe prawa pochodne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2023 r. poz. 2488) i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego, jednak ma ono charakter „definicji zakresowej”, tj. ograniczającej się do wymienienia kategorii instytucji prawa kwalifikowanych do kategorii papierów wartościowych, bez wymienienia konstytutywnych elementów, które pozwalałyby na kwalifikację do kategorii papierów wartościowych.

Ramowe regulacje dotyczące papierów wartościowych, zawierają ponadto przepisy art. 921⁶-921¹⁶ KC.

Należy zwrócić uwagę, że papier wartościowy jest dokumentem, z którym związane jest określone prawo majątkowe, zaś posiadanie dokumentu, a przynajmniej władanie nim stanowi konieczną przesłankę wykonywania tego prawa. W przypadku papierów wartościowych zdematerializowanych, dokument zastępowany jest przez zapis elektroniczny.

Należy podkreślić, że papier wartościowy może inkorporować różne rodzaje praw, w szczególności: wierzytelności (tzw. dłużne papiery wartościowe), prawa rzeczowe, uprawnienia korporacyjne (np. akcje). Należy podkreślić, że jednym z podstawowych dłużnych papierów wartościowych są obligacje. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (t. j. Dz.U. z 2024 r., poz. 708 ze zm.), obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o obligacjach, obligacje są z definicji papierami wartościowymi zdematerializowanymi. Formą dokumentowania tych papierów wartościowych jest rejestracja w depozycie papierów wartościowych.

Należy podkreślić, że zgodnie z art. 921¹⁶ KC, przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do papierów wartościowych opiewających na prawa inne niż wierzytelności. Redakcja powyższego przepisu wskazuje zatem, że papiery wartościowe o charakterze dłużnym są podstawową kategorią papierów wartościowych. Jednocześnie, przepisy prawa cywilnego wskazują, że papiery wartościowe są odrębną instytucją prawa od wierzytelności, bez względu na to, jaki rodzaj praw inkorporują.

Należy podkreślić, że celem uregulowania papierów wartościowych w powyższy sposób ma urzeczywistnić podstawową funkcję papierów wartościowych, którą jest jego „obiegowość”, czyli możliwość bycia przedmiotem obrotu, w tym obrotu zorganizowanego, bez względu na to, jaki rodzaj prawa jest inkorporowany przez dany papier wartościowy.

Na odrębność papierów wartościowych od pojęcia wierzytelności wskazuje również art. 55¹ pkt 4 KC (definicja przedsiębiorstwa), wskazuje się, że przedsiębiorstwo obejmuje w szczególności „wierzytelności, prawa z papierów wartościowych oraz środki pieniężne”, traktując wskazane kategorie „wierzytelności” oraz „prawa z papierów wartościowych”, jako dwie rozłączne kategorie instytucji prawa.

Dodatkowo warto wskazać, że w innych miejscach kodeksu cywilnego wymienia się papiery wartościowe:

- W jednym rzędzie z rzeczami, tak jak w przypadku ustawowego prawa zastawu wynikającego z czynności podejmowanych w ramach umowy agencyjnej (art. 763 KC),

- W jednym rzędzie z pieniędzmi i środkami płatniczymi, jak w art. 788, 801, 849 § 3 KC.

Z powyższej analizy wynika, że papier wartościowy jest swoistą instytucją prawa, zawierającą uregulowania w kodeksie cywilnym, znajdujące uszczegółowienie w przepisach odrębnych ustaw.

Zakres pojęć „wierzytelności” oraz „papierów wartościowych” jest zatem rozdzielny na gruncie przepisów prawa cywilnego. Nie można uznać zarówno wierzytelności za rodzaj papieru wartościowego, ani papieru wartościowego za wierzytelność. Można uznać wyłącznie, że istnieją takie papiery wartościowe, które poza innymi charakterystycznymi cechami wynikającymi z przepisów prawa cywilnego, inkorporują w sobie wierzytelność, ale istnieją również papiery wartościowe o innym charakterze.

Nie sposób zatem uznać, że przepisy w zakresie, w jakim odnoszą się do pojęcia „wierzytelności” oraz „papierów wartościowych”, mogą pozostawać z samej tej przyczyny, w stosunku do siebie, w relacji przepisu ogólnego i szczególnego, pomimo że pojęcia „wierzytelności” i „papierów wartościowych” nie pozostają w stosunku do siebie w relacji inkluzji (zawierania), bez jednoznacznej dyrektywy wynikającej z przepisów.

Logiczną interpretacją jest zatem, że w zakresie, w jakim ustawodawca zdecydował się unormować zasady dotyczące zaliczania do kosztów uzyskania przychodów „wierzytelności” oraz „papierów wartościowych”, w równoważnych jednostkach redakcyjnych przepisu art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, podjął decyzję o systemowym rozdzieleniu reżimów rozliczenia podatkowego dotyczących tych odrębnych kategorii prawnych.

Należy podkreślić również, że z systematyki przepisów prawa cywilnego wynika, że podstawową kategorią papieru wartościowego są papiery wartościowe o charakterze dłużnym, takie jak obligacje, jednak przepisy stosuje się konsekwentnie do papierów wartościowych inkorporujących inne rodzaje praw (np. prawa inkorporujące prawa udziałowe, prawa rzeczowe). Ma to istotny związek z gospodarczym przeznaczeniem tych rodzajów instytucji prawa, będących nośnikiem wartości ekonomicznej. Papiery wartościowe, poza tym, że inkorporują w sobie zobowiązanie, stanowią również instrument o charakterze quasi-rzeczowym (który urzeczywistnia się szczególnie w przypadku papierów wartościowych w postaci dokumentowej) oraz dóbr służącym obrotowi (w tym obrotowi zorganizowanemu) lub mającym charakter środka płatniczego.

Pomimo tego, że wierzytelności mogą (z zastrzeżeniem sytuacji, gdy strony umowy przewidziały pactum de non cedendo) być przedmiotem obrotu prawnego, wyłącznie wierzytelności inkorporowane w postaci papierów wartościowych są ze swojej natury uregulowane w taki sposób, że ich immanentną (bezwzględną) cechą jest przeznaczenie do obrotu handlowego. Charakteru takiego nie można przypisać innym kategoriom wierzytelności, w szczególności wierzytelnościom handlowym, lub powstałych w wyniku czynności zarządzania majątkiem.

W konsekwencji byłoby zatem niedopuszczalną i rozszerzającą wykładnią pojęcia „wierzytelności” na gruncie ustaw podatkowych stosowanie go również do papierów wartościowych, jakim są m.in. obligacje. Należy podkreślić, że zastosowanie takiej wykładni mogłoby prowadzić do innych, nieprzewidzianych konkluzji na gruncie prawa podatkowego. Przykładem są akcje, które również inkorporują w sobie wierzytelność, np. wierzytelność akcjonariusza do spółki akcyjnej o zapłatę udziału w zyskach. Nie oznacza to jednak, że przepisy przeciwstawiające się rozliczeniu straty na zbyciu wierzytelności można uznać za ograniczające prawo do rozliczenia straty na zbyciu akcji. Należy zwrócić przy tym uwagę, że ekonomika obrotu rynkowego akcjami jest zbliżona do ekonomiki obrotu obligacjami - również w tym przypadku cena rynkowa akcji obejmuje również m.in. prawo do udziału w zyskach, które zwiększa wartość akcji przed dniem ustalenia prawa do dywidendy oraz powoduje spadek tej wartości po tym dniu, analogicznie jak w przypadku naliczonego kuponu odsetkowego na obligacjach.

Konkluzją powyższej analizy powinno być uznanie, że przepisy ustaw podatkowych, w zakresie, w jakim odnoszą się do papierów wartościowych, mają charakter szczególny wobec innych przepisów dotyczących praw i obowiązków podatników (np. wynikających z prawa zobowiązań). Tym samym, przepisy w zakresie rozliczenia podatkowego papierów wartościowych, takie jak art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, powinny mieć pierwszeństwo stosowania jako przepisy szczególne wobec przepisów o charakterze generalnym. Dodatkowo, ze względu na ich gospodarcze przeznaczenie, przepisy szczególne dotyczące obrotu wierzytelnościami, takie jak art. 15ba oraz art. 16 ust. 1 pkt 39-39b ustawy o CIT, nie powinny mieć zastosowania do obrotu papierami wartościowymi.

Analiza celowościowa i gospodarcza

Należy dodatkowo zwrócić uwagę, że przeciwko zastosowaniu przepisów dotyczących zbywania wierzytelności do obrotu papierami wartościowymi o charakterze dłużnym przemawia analiza celowościowa i gospodarcza.

Należy podkreślić, że przepisy podatkowe, co do zasady, nie powinny zakłócać zasad konkurencji oraz zapewniać równość traktowania podmiotów gospodarczych. Ewentualne odstępstwa powinny być uzasadnione ważnym interesem publicznym. Wola zastosowania takich odstępstw powinna być jasno zakomunikowana przez ustawodawcę, przede wszystkim poprzez precyzyjne i niebudzące wątpliwości sformułowanie przepisów prawa, jak też zakomunikowane w procesie stanowienia prawa (np. poprzez uzasadnienie przepisów).

Odmienne traktowanie pod względem podatkowym odpłatnego zbycia obligacji skarbowych i korporacyjnych naruszałoby art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483 z późn. zm.) zgodnie z którymi wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Ww. zasada konstytucyjna znajduje szerokie rozwinięcie w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, czego przykładem jest orzeczenie TK z 16 grudnia 1997 r., sygn. K 8/97, w którym to orzeczeniu TK stwierdził, że: „Innymi słowy, wszelkie odstępstwa od nakazu równego traktowania podmiotów podobnych muszą zawsze znajdować podstawę w odpowiednio przekonywujących kryteriach. Kryteria te muszą mieć:

   - po pierwsze, charakter relewantny, a więc pozostawać w bezpośrednim związku z celem i zasadniczą treścią przepisów, w których zawarta jest kontrolowana norma oraz służyć realizacji tego celu i treści, czyli wprowadzane zróżnicowania muszą mieć charakter racjonalnie uzasadniony. Nie wolno ich dokonywać według dowolnie ustalonego kryterium (orzeczenie z 12 grudnia 1994 r., sygn. K. 3/94, OTK w 1994 r., cz. II, s. 141);

   - po drugie, kryteria te muszą mieć charakter proporcjonalny, a więc waga interesu, któremu ma służyć różnicowanie sytuacji adresatów normy, musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów, które zostaną naruszone w wyniku nierównego potraktowania podmiotów podobnych;

   - po trzecie, kryteria te muszą pozostawać w jakimś związku z innymi wartościami, zasadami czy normami konstytucyjnymi, uzasadniającymi odmienne traktowanie podmiotów podobnych (np. orzeczenie z 23 października 1995 r., sygn. K. 4/95, OTK w 1995 r., cz. II, s. 93).

Trybunał Konstytucyjny uważa, że tą samą metodę analizy należy przyjąć na tle art. 32 nowej konstytucji, tym bardziej, że przepis ten formułuje w sposób ogólny zasadę równości i nie wymienia żadnych kryteriów czy cech szczególnych, tak jak to czynił art. 67 ust. 2 poprzednio obowiązujących przepisów konstytucyjnych. Takie ujęcie art. 32 wskazuje na to, że twórcy konstytucji nadali zasadzie równości wymiar uniwersalny, odnosząc je do wszelkich zróżnicowań, jakie zostaną dokonane w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym, niezależnie od cechy (kryterium), według którego zróżnicowanie to zostanie dokonane. W odniesieniu do każdej badanej regulacji Trybunał Konstytucyjny winien więc najpierw ustalić, w oparciu o jaką cechę (kryterium), dokonano zróżnicowania obywateli, a następnie rozważyć, czy zróżnicowanie to było uzasadnione. Nie ma żadnej zamkniętej listy owych cech czy kryteriów, tym bardziej, że art. 32 ust. 2 wyraźnie zakazuje dyskryminacji „z jakiejkolwiek przyczyny”.

Wytyczne Trybunału Konstytucyjnego, których spełnienie uprawniałoby do ewentualnego odmiennego pod względem podatkowym traktowania zbycia obligacji korporacyjnych i skarbowych nie zostały spełnione. Nie został wyrażony powód, ani konkretna wartość wymagającej ochrony, która uzasadniałaby zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży obligacji korporacyjnych przy jednoczesnym braku obowiązku stosowania tego przepisu w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów potrącanych przy sprzedaży obligacji skarbowych.

W kontekście takiej wykładni wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 4 marca 2020 r., sygn. akt II FSK 903/18 podkreślając, że: „Niezależnie od przyjmowanej koncepcji wykładni współcześnie nie budzi zasadniczych zastrzeżeń twierdzenie, że proces rekonstrukcji norm nie może abstrahować od zasady bezpośredniego stosowania oraz nadrzędności Konstytucji RP. W powiązaniu z domniemaniem konstytucyjności aktów prawnych składających się na porządek prawa stanowionego w każdym procesie wykładni konieczne jest uwzględnienie treści Konstytucji RP w oparciu o zasadę wykładni prokonstytucyjnej. Proces interpretacji winien być zatem nastawiony na poszukiwanie takiego znaczenia normy, które realizować będzie w najpełniejszym z możliwych stopniu zasady konstytucyjne. Uwzględnienie Konstytucji RP jako jednej z podstaw złożonego procesu wykładni, akceptacja zasady pionowej spójności systemu, wreszcie dostrzeżenie zasady bezpośredniego stosowania i nadrzędności Konstytucji RP przesądzają nie tylko o powinności uwzględnienia jej treści w procesie wykładni dokonywanej przez każdy organ władzy publicznej, w tym w szczególności przez sądy, ale także wyboru takich rezultatów wykładni, które nie naruszają Konstytucji RP, a także służyć mogą w najpełniejszy sposób realizacji zasad konstytucyjnych. Z założenia zatem taki szkic modelu badania konstytucyjności prawa opiera się na interpretacji i stosowaniu prawa przez sądy i nie wymaga dysponowania przez sądy kompetencjami derogacyjnymi. W rezultacie należy stwierdzić, że wykładnia prokonstytucyjna nie może prowadzić do odmiennego odczytania przepisu, niż wynika to z jego jednoznacznej treści (szerz. M. Gutowski i P. Kardas, Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencjach sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania konstytucji, Palestra nr 4/2016)”.

W tym kontekście należy podkreślić, że przyjęcie reguły, zgodnie z którą do obligacji kwalifikowanych jako Aktywa, będą miały zastosowanie przepisy ograniczające prawo do zaliczania straty na zbyciu wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, wprowadziłoby istotną rozbieżność w zakresie równości traktowania podmiotów gospodarczych, z kilku przyczyn:

   - Wprowadziłoby nieuzasadnioną dyskryminację emitentów papierów wartościowych, czyniąc papiery wartościowe mniej opłacalnymi w obrocie na rynku. Przejawem tej dyskryminacji byłby brak możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów straty na zbyciu Aktywów względem innych aktywów . Należy podkreślić, że w odniesieniu do obligacji Skarbu Państwa, została wydana interpretacja ogólna Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 26 kwietnia 2021 r. w sprawie ustalenia kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia skarbowych papierów wartościowych na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, nr SP4.8203.2.2020, potwierdzająca brak stosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT w stosunku do tego rodzaju instrumentów. Należy wskazać, że nieuzasadnione przyjęcie takiego podejścia w odniesieniu do innych rodzajów obligacji, powodowałoby następujące przejawy dyskryminacji:

   - dyskryminacji prywatnych emitentów względem Skarbu Państwa; pomimo, że taka dyskryminacja w pewnym zakresie mogłaby być uzasadniona interesem publicznym, wola wprowadzenia takiej dyskryminacji powinna być wyrażona wprost w przepisach, zakomunikowana i uzasadniona;

   - dyskryminacji emitentów obligacji w stosunku do emitentów akcji na rynku; prowadziłoby to do nieuzasadnionego zróżnicowania atrakcyjności papierów wartościowych wyłącznie ze względu na formę prawną emisji;

   - w odniesieniu do zagranicznych obligacji, emitowanych przez podmioty rządowe innych państw - również dyskryminacji zagranicznych podmiotów publicznych względem Skarbu Państw, co powodowałoby zakłócenie swobody przepływu kapitału w ramach Unii Europejskiej, zagwarantowanym Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

   - Wprowadziłaby nieuzasadnioną dyskryminację inwestorów będących podatnikami podatku CIT w stosunku do podatników podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT); należy podkreślić, że na gruncie przepisów Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: „Ustawa o PIT”), przy analogicznym brzmieniu przepisów Ustawy o PIT, przyjmuje się, że przy sprzedaży obligacji zbywca jest uprawniony do rozliczenia wydatków poniesionych na nabycie obligacji w pełnej wysokości.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, z wykupu przez emitenta obligacji, a także z umorzenia, odkupienia, wykupienia albo unicestwienia w inny sposób tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e, w części niezaliczonej w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów.

Jednocześnie zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 17 ust. 1 pkt 9, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychód należny - do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny.

Brak zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o PIT, przy jednoczesnym wyłącznym zastosowaniu art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT w przypadku transakcji sprzedaży obligacji można wywodzić z wyroku NSA z 14 września 2022 r., sygn. akt II FSK 402/22, w którym to wyroku sąd podkreślił, że: „Nie ma także racji skarżąca, że umorzenie obligacji w wyniku przymusowej restrukturyzacji, z uwagi na podobny skutek (utratę możliwości dysponowania obligacją i wynikającymi z niej prawami) powinno powodować podobne podatkowe skutki (w zakresie kosztów uzyskania przychodów i powstania ewentualnej straty podatkowej) jak odpłatne zbycie papieru wartościowego. Skutki te są odmienne - w przypadku odpłatnego zbycia obligacji, prawa z niej wynikające przechodzą na nabywcę papieru wartościowego. W wypadku umorzenia obligacji - prawa inkorporowane w tym papierze wartościowym wygasają (w sposób efektywny - w przypadku wykupu lub nieefektywny - w przypadku nieodpłatnego umorzenia). Ponadto, w przypadku odpłatnego zbycia papierów wartościowych zawsze powstanie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., w przypadku umorzenia obligacji - tylko w przypadku wykupu”.

Na brak zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o PIT wskazuje również Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2023 r., Znak: 0115-KDIT1.4011.188.2023.1.MK, w której to interpretacji organ podatkowy podkreślił, że: „Zatem w sytuacji odpłatnego zbycia obligacji Pana wydatki na nabycie tych obligacji będą stanowiły w całości koszty uzyskania przychodów w myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Końcowo wskazania wymaga, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje możliwości rozpoznania straty ze sprzedaży papierów wartościowych jako kosztu uzyskania przychodu - do której to możliwości odniósł się Pan w treści wniosku. Jak wynika bowiem z art. 9 ust. 3 w zw. z art. 9 ust. 6 tej ustawy, o wysokość straty ze źródła przychodów poniesionej w roku podatkowym podatnik może obniżyć dochód uzyskany z tego źródła. Tak więc w sytuacji objętej Pana wnioskiem przepis art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma zastosowania”.

Biorąc zatem pod uwagę, że na gruncie przepisów ustawy o PIT dopuszczalne jest uwzględnienie w kosztach podatkowych w całości wydatków poniesionych na nabycie obligacji, to w ocenie Wnioskodawcy analogiczne stanowisko należy przyjąć przy dokonaniu tożsamej czynności, tj. sprzedaży obligacji, objętej reżimem przepisów ustawy o CIT, zawierającej analogiczne przepisy.

   - Wprowadziłoby dyskryminację inwestorów będących polskimi rezydentami podatkowymi względem inwestorów będących nierezydentami.

Stosownie bowiem do art. 17 ust. 1 pkt 50c ustawy o CIT wolne od podatku dochodowego są dochody osiągnięte przez podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2, z odsetek lub dyskonta od obligacji:

 a) terminie wykupu nie krótszym niż rok,

 b) dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzonych do alternatywnego systemu obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium państwa będącego stroną zawartej z Rzecząpospolitą Polską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której przepisy określają zasady opodatkowania dochodów z dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych

   - chyba że na moment osiągnięcia dochodu podatnik jest podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 lub w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z emitentem tych obligacji oraz posiada, bezpośrednio lub pośrednio, łącznie z innymi podmiotami powiązanymi w rozumieniu tych przepisów więcej niż 10% wartości nominalnej tych obligacji.

Zastosowanie ww. zwolnienia względem nierezydentów skutkuje tym, że nie muszą oni ustalać kosztów uzyskania przychodu, co ma szczególne znaczenie w sytuacji, w której cena zbycia jest niższa niż historyczna cena nabycia obligacji. W takim przypadku w oparciu o art. 7 ust. 3 pkt 1 i 2a ustawy o CIT dochód lub strata z tego tytułu nie są uwzględniane przy ustalaniu faktycznego dochodu do opodatkowania, co ma znaczący wpływ na bezpieczeństwo prawne nierezydenta.

Z kolei w przypadku rezydenta podatkowego, uzyskany przez niego dochód ze zbycia obligacji nie podlega analogicznemu zwolnieniu z opodatkowania. Tym samym, na rezydencie ciąży konieczność ustalenia prawidłowego wyniku finansowego ze sprzedaży obligacji, z czym z kolei związana jest konieczność prawidłowego ustalenie przychodów i kosztów podatkowych, a w konsekwencji dochodu lub straty związanych ze sprzedażą obligacji (art. 7 ust. 1, 9 ust. 1 oraz 18 ust. 1 ustawy o CIT).

O ile zatem dopuszczalne jest rozróżnienie sytuacji prawnej rezydenta i nierezydenta, to za takim rozróżnieniem musi iść również zachowanie symetryczności między zwolnieniem z opodatkowania dochodu z określonego tytułu w przypadku nierezydenta, a opodatkowaniem dochodu z tego samego tytułu przez rezydenta. Symetria ta zostanie zachowana wyłącznie w sytuacji, w której rezydent ma możliwość pełnego rozliczenia poniesionych kosztów.

Mając zatem na uwadze powyższe, zachowanie symetrii w sytuacji prawnej rezydenta i nierezydenta jest również niezbędne na tle art. 17 ust. 1 pkt 50c ustawy o CIT, co będzie możliwe wyłącznie w sytuacji, w której rezydent będzie mógł ustalić w sposób prawidłowy wynik finansowy z tytułu sprzedaży obligacji, tj. uwzględnić w całości należne przychody i poniesione koszty.

Podkreślić należy, że wskazane powyżej przypadki zróżnicowania sytuacji uczestników rynku nie znajdowałyby uzasadnienia w przypadku rynku regulowanego, którego istotą jest obrót aktywami, w tym papierami wartościowymi prezentującymi określoną wartość ekonomiczną, oraz lokowanie środków pieniężnych w te dobra celem uzyskania pożytków. Nie znajduje uzasadnienia, aby jedna z kategorii dóbr była bez wyraźnej przyczyny i wyrażenia takiej intencji uzasadnionej interesem publicznym promowana przez ustawodawcę, z uwagi na ustanowienie korzystniejszej zasady rozliczeń podatkowych.

Należy wskazać, że Spółka działa jako zakład ubezpieczeń, działa zatem na szczegółowo regulowanym rynku, co czyni ją również podmiotem zaufania publicznego. Przejawem tej działalności, wynikającym z ustawy o działalności ubezpieczeniowej, jest obowiązek lokowania aktywów ubezpieczonych na rynku kapitałowym, przy zachowaniu zasad dywersyfikacji portfela inwestycji oraz dostosowania tego portfela do zmieniającej się sytuacji rynkowej (w tym np. konieczności upłynnienia aktywów w sytuacji zwiększenia szkodowości).

Jakiekolwiek normy skierowane do podmiotów regulowanych, w tym również odnoszące się do przedmiotu ich działalności, powinny mieć na uwadze wpływ tych regulacji na stabilność rynku, w tym również pozwalającym przewidzieć wynik ekonomiczny wykonywanych operacji na aktywach, które pochodzą ze składek klientów. Tym samym, nie powinna mieć miejsca sytuacja, gdzie subiektywna oraz selektywna interpretacji przepisów prawa, dokonana z pominięciem istoty ekonomicznej operacji dokonywanych na rynku, wpływa na zróżnicowanie zasady rozliczeń, a aktywa utrzymywane przez zakład ubezpieczeń na rzecz klientów tracą na wartości, bez uprzedniego zakomunikowania wprost takiej intencji w procesie stanowienia prawa.

Nie mniej istotne jest, że brak stabilności oraz selektywne stosowanie przepisów prawa podatkowego, które różnicuje atrakcyjność aktywów będących przedmiotem obrotu, powoduje również pogorszenie atrakcyjności rynku regulowanego w Polsce w ogóle - prowadzi bowiem do sytuacji, w której inwestor nie może przewidzieć skutków ekonomicznych inwestycji.

Powyższe okoliczności wskazują przede wszystkim, że nieuzasadnione byłoby wybiórcze stosowanie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT - przede wszystkim poprzez jego zastosowanie wyłącznie do wybranych rodzajów papierów wartościowych, jakimi są obligacje, a następnie dodatkowo różnicowanie atrakcyjności samych obligacji, poprzez odmowę stosowania tych przepisów w stosunku do niektórych z nich (papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa), przy jednoczesnym ich stosowaniu w stosunku do pozostałych.

Należy podkreślić, że ustawodawca nigdy nie wyraził wprost woli stosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT do zbycia obligacji.

Na taki zamiar nie wskazuje w szczególności:

   - uzasadnienie ustawy wprowadzającej przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 do ustawy o CIT (Ustawa z 6 marca 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 1993 Nr 28, poz. 127);

   - uzasadnienie ustawy modyfikujące treść przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT w celu jego uszczelnienia, tj. ustawy z 27 października 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175); należy zwrócić uwagę, że ustawodawca wskazał w tym przypadku na zamiar rozszerzenia zastosowania tego przepisu na wprost wymienione formy zbycia wierzytelności (np. wniesienie wierzytelności jako wkładu niepieniężnego do spółki), jednak nie zdecydował się, aby wskazać, że dotyczy to również wierzytelności inkorporowanych w postaci papierów wartościowych; należy ponadto podkreślić, że doprecyzowanie treści tego przepisu zostało wymuszone treścią uchwały NSA w składzie siedmiu sędziów z 11 czerwca 2012 r., sygn. akt I FPS 3/11, dotyczącej kosztów rozliczenia wierzytelności w wartości brutto (tj. powiększonej o wartość podatku VAT); należy podkreślić, że ten aspekt jest nieadekwatny dla obrotu papierami wartościowymi, co tym bardziej podkreśla, że rozszerzanie zastosowania tego przepisy na inne nieadekwatne sytuacje sprzeniewierza się jego celowi;

   - uzasadnienie zmian w ustawie o CIT wprowadzające również przepisy art. 15ba oraz art. 16 ust. 1 pkt 39 oraz 39b, tj. ustawy z dnia 23 października 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193), do ustawy o CIT; w żadnym miejscu uzasadnienia tych przepisów nie wskazuje się, żeby miały one być stosowane do obrotu papierami wartościowymi; wręcz przeciwnie, wskazuje się wyraźnie, że przepisy te są adresowane do firm windykacyjnych i firm działających na rynku zarządzania wierzytelnościami, a mają na celu zwiększenie poziomów windykacji należności.

Powyższe wskazuje jednoznacznie, że wolą ustawodawcy nie było nigdy rozszerzające traktowanie przepisów dotyczących wierzytelności w odniesieniu do innych instytucji prawa, a wyłącznie doprecyzowanie i uszczelnienie zasad mających zastosowanie do obrotu i zarządzania wierzytelnościami handlowymi, w tym ich windykacji.

Odnosząc się do aspektu uszczelniania systemu podatkowego, na marginesie należy również podkreślić, że stosowanie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT do zbycia obligacji nie powinno być uzasadnione obawą próby obejścia przepisów prawa. Już bowiem na skutek nowelizacji z 27 października 2017 r., modyfikującej treść tego przepisu, poszerzono zakres jego stosowania o różne formy zbycia, które miały na celu uszczelnienie systemu podatkowego poprzez uniemożliwienie obejścia tego przepisu np. poprzez sekurytyzację wierzytelności, z wykorzystaniem podmiotu obejmującego wierzytelności (np. w formie wkładu niepieniężnego). Dodatkowo, przepisy prawa podatkowego zawierają szereg przepisów, takich jak art. 15 ust. 1 ustawy CIT, art. 199a Ordynacji podatkowej lub art. 119a i n. Ordynacji podatkowej, pozwalające odmówić podatnikowi prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków wynikających z transakcji niegospodarnej, pozornej, bądź też sztucznej i zmierzającej do obejścia przepisów prawa. Gdyby zatem podatnik chciał się posłużyć emisją obligacji jako sposobem przeniesienia straty ekonomicznej wynikającej z posiadanego portfela wierzytelności, organy podatkowe zasadnie mogłyby kwestionować skutki takiej czynności bez konieczności generalnego stosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT.

Stanowisko organów podatkowych

Należy podkreślić, że na szczególny charakter obligacji jako papierów wartościowych, do których powinny mieć zastosowanie konkretnie sprecyzowane przepisy, wskazują również organy podatkowe.

W interpretacji ogólnej Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 26 kwietnia 2021 r. w sprawie ustalenia kosztów uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia skarbowych papierów wartościowych na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, nr SP4.8203.2.2020, wskazano m.in., że:

   - „Jak wynika z powyższego opisu kształtowania się ceny nabycia SPW, ich zbycie przed terminem wykupu przez emitenta rodzi ryzyko powstania straty polegającej na nadwyżce wydatków na nabycie nad przychodem ze zbycia, która może obejmować zarówno element kapitałowy, jak i odsetkowy. W takiej sytuacji dodatkowo może dojść do de facto podwójnego opodatkowania dochodu w zakresie elementu odsetkowego: najpierw w momencie otrzymania od emitenta odsetek naliczonych i należnych w zakończonym okresie odsetkowym (opodatkowanie faktycznego dochodu z tytułu otrzymanych odsetek), a następnie w momencie zbycia SPW i niepotrącenia części faktycznych wydatków na nabycie obligacji (opodatkowanie wyższego dochodu z tytułu zbycia SPW). Taka sytuacja i jej skutki podatkowe mogą rodzić uzasadnione wątpliwości interpretacyjne.”

Wskazane zarysowanie problemu, mimo że przedmiotowa interpretacja ogólna odnosi się do skarbowych papierów wartościowych, ma również adekwatne przełożenie na sytuację nabywców innych typów dłużnych papierów wartościowych, w tym wchodzących w skład Aktywów, co zostało opisane w opisie stanu faktycznego niniejszego wniosku.

    - W przypadku ustalenia skutków podatkowych transakcji dotyczących obligacji, zasadne jest odwołanie się do wykładni celowościowej, gospodarczej i systemowej: Pojęcie obligacji jest używane szerzej w przepisach o cenach transferowych i zwolnieniach, natomiast w kosztach uzyskania przychodów jest użyte tylko w jednym miejscu, tj. w art. 16 ust. 1 pkt 23, który dotyczy wydatków emitenta. Z kolei w przepisach o przychodach w ogóle nie używa się pojęcia obligacji. W pozostałych przepisach używa się pojęć, które są lub mogą być uważane za szersze i jako takie obejmujące pojęcie obligacji, np. pojęcie papierów wartościowych z m.in. art. 3 ust. 3 pkt 3 i art. 16 ust. 1 pkt 8 czy pojęcie wierzytelności z m.in. art. 1a ust. 2b i art. 16 ust. 1 pkt 39. Stąd wynika obiektywna niemożliwość ustalenia skutków podatkowych obrotu obligacjami tylko i wyłącznie w drodze wykładni językowej. Konieczne jest zatem użycie także innych rodzajów wykładni, w tym przede wszystkim wykładni celowościowej, gospodarczej i systemowej.

    - Niezasadne byłoby utożsamianie pojęć „wierzytelności” i „papierów wartościowych”: „Na tym tle nieuzasadnionym byłoby twierdzenie, że pojęcie SPW jest tożsame z pojęciem wierzytelności. Owszem, sądy administracyjne w niektórych wyrokach utożsamiają pojęcia obligacji i wierzytelności na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 39, argumentując, iż obligacja inkorporuje (zawiera w sobie) wierzytelność, jednak tutaj - abstrahując od ograniczoności czy specyfiki stanów faktycznych w sprawach rozstrzyganych przez sądy - powstaje uzasadniona wątpliwość, czy nazwany wprost w przepisie prawa podatkowego przedmiot zbycia [tutaj: SPW] można utożsamiać ze składnikiem innej instytucji prawnej [tutaj: wierzytelności inkorporowane w SPW czy z tytułu SPW], nawet jeżeli ów składnik jest kluczowy czy konstytutywny dla tego przedmiotu. Jest to tym bardziej zasadna wątpliwość, że pojęcie wierzytelności w rozumieniu cywilistycznym jest składnikiem każdej umowy cywilno-prawnej, nazwanej i nienazwanej. W ocenie Ministra Finansów, wykładnia pojęcia „wierzytelność” użytego w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 39 nie może prowadzić do objęcia zakresem przedmiotowym tego przepisu bezwarunkowo i bezwzględnie wszystkich wierzytelności zawartych w przedmiocie odpłatnego zbycia lub wynikających z niego. Prowadziłoby to bowiem do ryzyka naruszenia dyrektywy ścisłej wykładni przepisów mających charakter wyjątku od zasady i zakazu rozszerzającej wykładni takich przepisów. Ponadto, byłaby to wykładnia prowadząca do nieracjonalnych, a w pewnych okolicznościach nawet niepożądanych czy niezamierzonych przez ustawodawcę skutków w zakresie opodatkowania zbycia rzeczy i praw majątkowych.”

   - Przyjęcie podejścia ograniczającego prawo do rozpoznania straty w przypadku poniesienia przez nabywcę „ceny brudnej” (tj. obejmującej kupon odsetkowy) prowadziłoby do nieproporcjonalnego opodatkowania: „Przykładem nieracjonalnego i niezamierzonego skutku podatkowego jest taka wykładnia przepisów art. 16 ust. 1 pkt 8 i 39, która prowadziłaby do niemożliwości uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wydatków na nabycie obligacji skarbowych w części odsetkowej. Jeżeli nabycie dotyczy obligacji z oprocentowaniem stałym lub zmiennym w postaci odsetek, to w tym momencie cena nabycia może uwzględniać - oprócz wartości nominalnej - m.in. wartość przyszłych (nabycie od emitenta) lub już naliczonych (nabycie na rynku wtórnym) odsetek. W świetle przepisu art. 16 ust. 1 pkt 8, poniesiony w tej części wydatek staje się kosztem uzyskania przychodów w związku z odpłatnym zbyciem albo wykupem obligacji skarbowych. Natomiast naliczone i otrzymane przed zbyciem (wykupem) obligacji skarbowych odsetki są przychodem i podlegają opodatkowaniu (art. 12 ust. 1 pkt 1 w związku z ust. 4 pkt 2). Jeżeli więc zbycie obligacji skarbowych następuje przed ich wykupem przez emitenta - co jest częstą i zwykłą praktyką rynkową, zwłaszcza na rynku międzybankowym - i cena zbycia odpowiada tylko wartości nominalnej, to faktycznie poniesione wydatki na nabycie obligacji skarbowych w części odsetkowej, wprost dozwolone w art. 16 ust. 1 pkt 8 jako koszty uzyskania przychodów, mogłyby być wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 39. Rezultatem byłoby wówczas nieproporcjonalne opodatkowanie wyniku z tytułu obrotu obligacjami skarbowymi w części odsetkowej (opodatkowanie przychodu) w stosunku do części kapitałowej (brak opodatkowania). Taki sposób opodatkowania naruszałby fundamentalny sens podatku dochodowego, który polega na opodatkowaniu dochodu na zasadzie adekwatnej alokacji kosztów do przychodów i związku przyczynowo-skutkowego między nimi. Takie wyłączenie faktycznie poniesionych wydatków naruszałoby z kolei istotę kosztów uzyskania przychodów, który zawiera się w potrącalności realnych i definitywnych wydatków związanych z przychodami.”

    - Zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT powodowałoby dyskryminację rezydentów względem nierezydentów podatkowych, co nie jest celem fiskusa: „Teza o potrącalności wydatków na nabycie SPW bez uwzględnienia wyłączenia z art. 16 ust. 1 pkt 39 znajduje dodatkowe uzasadnienie w porównaniu sytuacji podatnika-zbywcy będącego nierezydentem podatkowym, czyli podlegającego ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na podstawie art. 3 ust. 2, i sytuacji podatnika-zbywcy będącego rezydentem podatkowym, czyli podlegającego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w rozumieniu art. 3 ust. 1. I tak, w świetle art. 17 ust. 1 pkt 50, dochód z obligacji emitowanych przez Skarb Państwa jest wolny od podatku dochodowego, jeżeli obligacje są oferowane na rynku zagranicznym i dochód zostaje uzyskany przez nierezydenta podatkowego. Chodzi zarówno o dochód z tytułu odsetek i dyskonta od obligacji, jak i z tytułu zbycia obligacji. Podobne zwolnienia dotyczące dochodu nierezydenta z obligacji emitowanych przez inne podmioty są zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 50b-50c. (…) W ocenie Ministra Finansów, ratio legis zróżnicowania sytuacji nierezydentów i rezydentów podatkowych polega na tym, że o ile korzystający ze zwolnienia (ewentualnie zaniechania poboru podatku) nierezydent podatkowy nie uwzględnia w ustaleniu swojego wyniku podatkowego całości przychodów ze zbycia obligacji skarbowych i wydatków na ich nabycie, o tyle opodatkowany rezydent powinien uwzględnić takie przychody i wydatki w całości. Tutaj powinna być zachowana racjonalna i proporcjonalna symetria między zwolnieniem i opodatkowaniem. Każde zakłócenie tej symetrii może prowadzić do nieracjonalnego i nieproporcjonalnego rozszerzenia albo zawężenia czy to opodatkowania, czy to zwolnienia. Przykładem takiego zakłócenia mogłaby być wykładnia przepisu art. 16 ust. 1 pkt 8 prowadząca do rozszerzenia zakresu dozwolonych wydatków na nabycie obligacji skarbowych i w konsekwencji do rozszerzenia zwolnienia, czyli do zaniżenia dochodu i podatku. Z drugiej strony, przykładem mogłaby być także taka wykładnia przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39, która prowadzi do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie obligacji skarbowych w części wyższej od ceny zbycia. W obydwu przykładach dochodzi do nieracjonalnego, nieproporcjonalnego i przede wszystkim niezamierzonego przez ustawodawcę naruszenia granic opodatkowania rezydentów i zwolnienia nierezydentów podatkowych w zakresie obrotu obligacjami skarbowymi. Minister Finansów wyraża opinię, że dopuszczalne jest odejście od systemowej symetrii między opodatkowaniem rezydentów i zwolnieniem nierezydentów podatkowych, ale na podstawie jasno i wyraźnie wyrażonej woli ustawodawcy w treści konkretnego przepisu, do ustalenia której wystarczy wykładnia językowa. Takie odejście nie jest natomiast dopuszczalne na podstawie pozajęzykowej wykładni przepisu, zwłaszcza przepisu o charakterze wyjątku od ogólnej zasady ustawowej. Takimi przepisami są w szczególności przepisy zawarte w art. 16 i będące wyjątkiem względem ogólnej zasady z art. 15 u.p.d.o.p. Przyjęcie wykładni naruszającej te granice dopuszczalności prowadziłoby do nieproporcjonalnego naruszenia konstytucyjnej zasady równego traktowania podatników. Wykładnia taka naruszałaby zatem dyrektywę prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa podatkowego18. To jest dodatkowa przyczyna, dla której Minister Finansów wyraża w niniejszej interpretacji opinię, że wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów straty z odpłatnego zbycia wierzytelności, które wynika z art. 16 ust. 1 pkt 39, nie obejmuje zbycia SPW. (…) Minister Finansów wyraża opinię, że dopuszczalne jest odejście od systemowej symetrii między opodatkowaniem rezydentów i zwolnieniem nierezydentów podatkowych, ale na podstawie jasno i wyraźnie wyrażonej woli ustawodawcy w treści konkretnego przepisu, do ustalenia której wystarczy wykładnia językowa. Takie odejście nie jest natomiast dopuszczalne na podstawie pozajęzykowej wykładni przepisu, zwłaszcza przepisu o charakterze wyjątku od ogólnej zasady ustawowej. Takimi przepisami są w szczególności przepisy zawarte w art. 16 i będące wyjątkiem względem ogólnej zasady z art. 15 UPDOP. Przyjęcie wykładni naruszającej te granice dopuszczalności prowadziłoby do nieproporcjonalnego naruszenia konstytucyjnej zasady równego traktowania podatników. Wykładnia taka naruszałaby zatem dyrektywę prokonstytucyjnej wykładni przepisów prawa podatkowego.”

    - Interpretacja przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 w ten sposób, prowadziłaby do naruszenia stabilności rynku oraz zasady wykadni prokonstytucyjnej przepisów prawa: „Jak wynika z badania praktyki interpretacyjnej organów podatkowych i orzecznictwa sądów administracyjnych, powszechna lub co najmniej wyraźnie dominująca praktyka podatników będących zbywcami SPW jest od wielu lat następująca: co do zasady, w związku ze zbyciem obligacji potrąca się w koszty uzyskania przychodów całość wydatków na ich nabycie. W ocenie Ministra Finansów, jeżeli dodatkowo uwzględnić fakt, że krytyczne przepisy UPDOP obowiązują od 1 stycznia 1993 roku i są stosowane od ponad 27 lat, to prowadzi to do wniosku, że takie podejście ma charakter utrwalonej praktyki w sferze prawa podatkowego. Ta sytuacja może być oceniona także jako rodząca po stronie podatników przekonanie o prawidłowości utrwalonego sposobu ustalenia kosztów uzyskania przychodów i ich bezpieczeństwie prawnym w tym zakresie. Stąd może wynikać uzasadnione oczekiwanie podatników, że organy podatkowe nie będą podważać utrwalonej praktyki. Taka praktyka i takie oczekiwanie podlegają ochronie w systemie prawa polskiego na zasadzie zasady zaufania mającej źródło w zasadzie demokratycznego państwa prawnego z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej20, a w konkretnej indywidualnej sprawie rozstrzyganej w postępowaniu podatkowym - na zasadzie zaufania z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Z tej perspektywy wyrażona przez Ministra Finansów w tej interpretacji wykładnia przepisów art. 15 i art. 16 UPDOP w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów ze zbycia SPW uwzględnia konstytucyjną zasadę zaufania i zapewnia jej stosowanie w sprawach indywidualnych.”

Należy podkreślić, że chociaż treść przedmiotowej interpretacji ogólnej dotyczy skarbowych papierów wartościowych (bonów, obligacji skarbowych), to wszystkie powyższe tezy, bez wyjątku, konsekwentnie należy zastosować również do instrumentów emitowanych przez inne podmioty.

Ani w treści wskazanej Interpretacji Ogólnej nie wskazano, że Minister Finansów zamierza wyróżnić obligacje skarbowe spośród innych kategorii obligacji z jakiejkolwiek uzasadnionej przyczyny - jedyną wskazywaną przyczyną wydania interpretacji ogólnej jest intencja zapewnienia jednolitości i pewności stosowania przepisów prawa.

Jednocześnie, wszystkie powyżej powołane tezy, spójne ze stanowiskiem Wnioskodawcy, zachowują aktualność w odniesieniu do kategorii obligacji wskazanych powyżej jako Aktywa. Tym samym, niezgodne z zasadą pewności prawa i zasadą postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych byłoby wycofanie się przez organy podatkowe ze wskazanego stanowiska i zajęcie stanowiska przeciwnego bez żadnego dodatkowego uzasadnienia jego zmiany.

Podsumowując, ze stanowiska Ministerstwa Finansów wynika, że podziela szereg argumentów za brakiem zastosowania przepisów ograniczających prawo do rozpoznania straty na sprzedaży wierzytelności do obrotu obligacjami. Należy podkreślić, że pomimo, iż Interpretacja Ogólna dotyczy skarbowych papierów wartościowych, wywód i konkluzje w niej zaprezentowane mają charakter uniwersalny.

Ponieważ organy podatkowe są zobowiązane do postępowania w sposób budzący do nich zaufanie, co wynika z art. 121 Ordynacji podatkowej, nie znajduje uzasadnienia przyjmowanie odmiennego stanowiska w zakresie wykładni tych samych przepisów, wyłącznie ze względu na kontekst, w jakim interpretacja jest wydawana, bez szczególnego uzasadnienia, które powodowałoby zróżnicowanie takiego stanowiska w odniesieniu do Aktywów względem skarbowych papierów wartościowych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że zakres interpretacji wyznacza pytanie sformułowane we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W szczególności niniejsza interpretacja nie dotyczy konsekwencji podatkowych odpłatnego zbycia obligacji emitowanych przez Skarb Państwa.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278 ze zm., dalej: „updop”, „ustawa o CIT”),

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności:

 1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe;

 2) wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy o CIT,

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje ściśle pojęcia przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Jednakże z treści art. 12 ustawy o CIT wynika, że pojęcie „przychodu” jest bardzo szerokie i obejmuje m.in. wszystkie otrzymane pieniądze z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w przepisach.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o CIT,

Jak stanowi natomiast art. 14 ust. 2 ustawy o CIT,

W myśl art. 14 ust. 3 ustawy o CIT,

Odnosząc się do kosztów uzyskania przychodu, wskazać należy na art. 15 ust. 1 ustawy o CIT,

Definicja kosztów uzyskania przychodów sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT,

Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT,

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 708 ze zm.),

Powyższe również znajduje potwierdzenie w art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.),

Z opisu sprawy wynika, że w ramach swojej podstawowej działalności, Spółka wykonuje szereg czynności ubezpieczeniowych, wskazanych w art. 4 ust. 7 oraz 8 ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, ze szczególnym wskazaniem na zawieranie oraz wykonywanie umów ubezpieczenia. Spółka dywersyfikuje rodzaje emitentów papierów wartościowych w które inwestuje. Takimi instrumentami, oprócz instrumentów emitowanych przez Skarb Państwa, mogą być między innymi:

- Obligacje gwarantowane przez Skarb Państwa,

- Obligacje emitowane przez rządy lub agencje rządowe państw trzecich (w tym w szczególności Państw Członkowskich Unii Europejskiej),

- Obligacje emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego,

- Obligacje emitowane przez pozostałych emitentów krajowych i zagranicznych,

dalej, łącznie jako: „Aktywa”.

Strategia inwestowania za pomocą ww. instrumentów finansowych jest powiązana ze strategią zarządzania ryzykiem zakładu ubezpieczeń i może przewidywać ich dostępność do sprzedaży (AFS), przeznaczenie do obrotu (HTT) bądź trzymanie do zapadalności (HTM).

Tym samym, Spółka może, m.in.:

   - otrzymywać dochód w postaci wypłacanych odsetek w formie kuponów (pasywny dochód),

   - sprzedać Aktywa z zyskiem lub ze stratą (wynik ze sprzedaży nie uwzględnia wypłaconych przez emitenta odsetek pomiędzy datą nabycia, a datą sprzedaży co może powodować stratę na danej transakcji), lub też

   - otrzymać wartość wykupu, co również może wiązać się z powstaniem ekonomicznego zysku lub straty w zależności od ceny nabycia.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w przypadku sprzedaży lub wykupu Aktywów powinni Państwo rozliczyć zrealizowany wynik ekonomiczny (tj. dochód albo stratę) powstały w wyniku tych operacji odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodu w całości. Państwa zdaniem, Spółka powinna mieć prawo do rozpoznania wyniku na transakcji, tj. odpowiednio dochodu jako przychodu podatkowego lub straty jako kosztu uzyskania przychodu w odniesieniu do Aktywów w momencie ich sprzedaży albo wykupu.

Przechodząc na grunt analizowanej sprawy wskazać należy, że treść art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, wyraźnie stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie papierów wartościowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych.

Zatem wydatki poniesione na nabycie obligacji będą stanowić koszty uzyskania przychodów w momencie sprzedaży lub wykupu przez emitenta na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, jednakże nie w pełnej wysokości. Prawo do tego kosztu aktywizuje się dopiero w momencie odpłatnego zbycia papierów wartościowych

Nie można się jednak z Państwem zgodzić, że w przypadku sprzedaży obligacji czy też wykupu obligacji przez emitenta za cenę niższą niż cena ich nabycia będziecie Państwo mieli prawo do zaliczenia do kosztów podatkowych całej kwoty, za którą nabyli Państwo obligacje. Na przeszkodzie temu stoi bowiem przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, w tym w sposób określony w art. 12 ust. 1 pkt 7, z wyjątkiem wierzytelności lub jej części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychód należny do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny.

Zasadność zastosowania w niniejszej sprawie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT, wynika przede wszystkim z poniższych okoliczności. Obligacje zaliczają się do papierów wartościowych o charakterze dłużnym.

Przywołany powyżej przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 wyraża zasadę, zgodnie z którą strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. W dalszej części przepisu zawarty jest wyjątek, zgodnie z którym kosztem uzyskania przychodów może być strata z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, jeżeli wierzytelność ta uprzednio, została zarachowana jako przychód należny do wysokości uprzednio zarachowanej jako przychód należny. Wolą ustawodawcy, który dokonał w tym przepisie swoistego podziału na zbycie wierzytelności uprzednio zarachowanych jako przychód należny i zbycie pozostałych wierzytelności, tylko w tym pierwszym przypadku strata powstała przy zbyciu wierzytelności może stanowić koszt uzyskania przychodów.

W tym miejscu należy wskazać, że główną funkcją wprowadzania do obrotu papierów dłużnych jest pozyskanie kapitału przez emitenta i odpowiednie ulokowanie nadwyżek finansowych przez nabywającego. Innymi słowy, emisja dłużnych papierów wartościowych stanowi jedną z metod pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania działalności emitenta. Mogą mieć one różne podstawy prawne, a w związku z tym można wśród nich wyróżnić: weksle inwestycyjne, obligacje, bony komercyjne, bony handlowe, itd.

W wyniku emisji obligacji emitent uzyskuje, często długoterminowe, źródło finansowania swojej działalności, nabywca zaś lokuje środki pieniężne w celu uzyskania korzyści o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Istota tych papierów polega bowiem na tym, że emitent poprzez sprzedaż uzyskuje od nabywców określoną kwotę pieniężną, którą jest zobowiązany zwrócić w terminie oznaczonym na danym papierze wartościowym (w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji) oraz zapłacić nabywcy papieru wartościowego, określoną kwotę dyskonta lub procent za korzystanie z pieniędzy.

Nie ulega wątpliwości, że obligacje zaliczają się do papierów wartościowych (art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach). Ustawodawca jednoznacznie wskazuje, że jedną z form zbycia papierów wartościowych, a więc także obligacji, jest ich wykup przez emitenta.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej „obligatariuszem”, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. W wyniku emisji obligacji emitent uzyskuje, często długoterminowe, źródło finansowania swojej działalności, nabywca zaś lokuje środki pieniężne w celu uzyskania korzyści o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Istota tych papierów polega bowiem na tym, że emitent poprzez sprzedaż uzyskuje od nabywców określoną kwotę pieniężną (pewnego rodzaju pożyczkę), którą jest zobowiązany zwrócić w terminie oznaczonym na danym papierze wartościowym (w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji) oraz zapłacić nabywcy papieru wartościowego, określoną kwotę dyskonta lub procent za korzystanie z pieniędzy.

Obligacja jest więc nierozerwalnie związana z długiem. Jest to papier wartościowy, który poświadcza istnienie długu. To właśnie szczególna forma - papieru wartościowego - odróżnia ją od pożyczki, która jest również zaciągnięciem długu. Wierzycielem emitenta staje się każdy kolejny posiadacz (nabywca) obligacji.

W wyroku WSA w Warszawie z 24 maja 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 1240/16 Sąd stwierdził: Zdaniem Sądu, obligacja ma charakter pożyczkowy, tym samym wierzytelność inkorporowana w obligacji jest wierzytelnością pożyczkową, którą ta obligacja potwierdza (inkorporuje) i mieści się w pojęciu wierzytelności o jakiej mowa w art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p.

Tożsame stanowisko zawarto w wyroku tego samego Sądu z 18 stycznia 2013 r. sygn. akt III SA/Wa 1564/12, w którym czytamy: (…) nie może budzić wątpliwości, że obligacja jest papierem wartościowym, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem wobec właściciela obligacji, zobowiązującym się do spełnienia określonego w obligacji świadczenia. Obligacje zalicza się do kategorii papierów wartościowych dłużnych (papierów wartościowych wierzycielskich). Pomiędzy emitentem obligacji a obligatariuszem zawiązuje się stosunek zobowiązaniowy, do którego należy stosować odpowiednio m.in. przepisy Kodeksu cywilnego o zobowiązaniach (art. 353-534 KC). Obligatariusz jako wierzyciel może żądać od emitenta jako dłużnika, świadczenia określonego w treści obligacji, a emitent powinien to świadczenie spełnić. Innymi słowy, wierzytelności ucieleśnionej w obligacji przysługującej obligatariuszowi odpowiada dług ciążący na emitencie (por. Michał Romanowski, Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz, Wydawnictwo C.H. Beck str. 77).

Prawidłowe jest więc stanowisko Ministra Finansów, że obligacja jest nierozerwalnie związana z długiem. Rozumiana natomiast jako papier wartościowy stanowi potwierdzenie istnienia długu. Obligacja stanowi więc potwierdzenie wierzytelności nabywcy obligacji (w stosunku do emitenta) z tytułu zwrotu przekazanej emitentowi od nabywcy obligacji, określonej kwoty pieniężnej.

(…) Skoro więc w przypadku zbycia obligacji mamy do czynienia ze zbyciem wierzytelności pożyczkowej, to zgodzić się należy z Ministrem Finansów, iż ewentualna strata powstała w wyniku zbycia obligacji stanowi stratę, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. Warto przy tym podkreślić, iż przepis ten nie różnicuje wierzytelności, co wskazuje, że zakres regulacji art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. dotyczy odpłatnego zbycia wszelkich wierzytelności. Jedynie dla celu określenia kosztów uzyskania przychodu, ustawodawca różnicuje wierzytelności stanowiące przedmiot odpłatnego zbycia na wierzytelności zarachowane uprzednio do przychodów należnych na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy oraz wierzytelności pozostałe.

Stanowisko zawarte w powyższym orzeczeniu uzyskało także aprobatę Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z 27 maja 2015 r. sygn. akt II FSK 1143/13 stwierdził m.in.: W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można podzielić wywodów skargi kasacyjnej, że obligacje nie mają charakteru pożyczkowego. Jakkolwiek z literalnego brzmienia art. 729 K.c. wynika, że do essentialia negotii umowy pożyczki należy zobowiązanie biorącego pożyczkę do zwrotu tej samej kwoty pieniędzy, to prawo cywilne dopuszcza możliwość zawarcia takiej umowy pod tytułem odpłatnym, a odpłatność może być wyrażana w dowolny sposób (por. W. Popiołek w: K. Pietrzykowski red., Kodeks cywilny, Komentarz, Tom II, Warszawa 1998, str. 306). Rację ma więc sąd pierwszej instancji, że na umowę pożyczki należy patrzeć w szerszym zakresie. Ponadto, co najistotniejsze, umowa emisji obligacji spełnia cechy kredytu, co już przez ten fakt, czyni ją umową zbliżoną do umowy pożyczki pieniężnej (W. Popiołek, op.cit. str. 308; P. Kochański, Polskie prawo o obligacjach, Samorząd Terytorialny 1995, nr 3, str. 37 i nast.) (…).

Nie znajduje uzasadnienia pogląd strony skarżącej, że skoro obligacje jak i papier wartościowy są kategoriami prawnymi, zdefiniowanymi w odrębnych ustawach, a art. 16 ust. 1 pkt 39 u.p.d.o.p. się do nich nie odwołuje, to nie ma podstaw do zastosowania tego przepisu do straty ze zbycia obligacji (…).

Analogiczny pogląd został wyrażony w wyroku WSA w Warszawie z 6 grudnia 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 849/19, gdzie dodatkowo stwierdzono: W odniesieniu do podnoszonej przez skarżącego kwestii, że w obydwu ustawach podatkowych ustawodawca rozróżnia wyraźnie i precyzyjnie skutki podatkowe, które są związane z wierzytelnościami wynikającymi z różnych stosunków zobowiązaniowych od skutków związanych z papierami wartościowymi, należy wskazać, że w treści art. 16 ust. 1 pkt 39 updop, takiego rozróżnienia nie ma. Oznacza to - w ocenie sądu - że dyspozycji tego przepisu podlegają wszelkiego rodzaju wierzytelności, niezależnie od tego czy są powiązane, czy też nie z papierami wartościowymi”. Powyższe orzeczenie uzyskało aprobatę NSA, który w wyroku z dnia 26 stycznia 2023 r. sygn. akt II FSK 1460/20 stwierdził: „Sąd administracyjny pierwszej instancji zasadnie przyjął, że analizowany przepis dotyczy również straty z tytułu zbycia wierzytelności (inkorporowanej w formie obligacji). Nie znajdują, więc uzasadnienia wątpliwości strony wskazującej na przesłanki wynikające z zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p w sytuacji przyjęcia, iż obligacja jest papierem wartościowym o charakterze dłużnym (skoro właśnie taki charakter dokumentu odpowiada wierzytelności w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 39 tej ustawy).

Reasumując, przy ustalaniu wysokości kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, muszą Państwo mieć na względzie także przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy, co oznacza, że strata powstała w wyniku sprzedaży obligacji czy wykupu przez emitenta obligacji nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów. Kosztem może być tylko ta część wydatku na nabycie obligacji, która odpowiada wysokości przychodu uzyskanego z ich zbycia. Ustawodawca nie przewidział w tym zakresie żadnego wyjątku, który mógłby wyłączać zastosowanie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 39 updop w zależności od przyczyn powstania straty.

Mając na uwadze powyższe, za nieprawidłowe uznaję Państwa stanowisko, zgodnie z którym Spółka, w przypadku sprzedaży lub wykupu Aktywów powinna rozliczyć zrealizowany wynik ekonomiczny (tj. dochód albo stratę) powstały w wyniku tych operacji odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodu w całości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz orzeczeń sądów administracyjnych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach podmiotów, które o ich wydanie wystąpiły, zatem nie są one wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Odnosząc się natomiast do powołanej interpretacji ogólnej wskazać należy, że dotyczy ona obligacji skarbowych, uregulowanych odrębnie i służących innym celom niż obligacje korporacyjne.

Odnosząc się natomiast do wyrażonego we wniosku stanowiska Spółki wywodzonego z ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), należy zauważyć, że w toku postępowania interpretacyjnego organy podatkowe nie są władne do dokonywania kontroli zgodności unormowań polskiego prawa podatkowego z postanowieniami ww. aktu prawnego. Wydawane przez Organ interpretacje indywidualne nie mają charakteru aktu normatywnego, a jedynie przedstawiają pogląd Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na interpretowane zagadnienie podatkowe.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.