
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych w zakresie ustalenia czy planowana transakcja wniesienia aportem udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu powoduje powstanie dla Funduszu przychodów podlegających opodatkowaniu na podstawie ustawy o CIT:
- w okresie kiedy będzie zarządzany wewnętrznie - jest prawidłowe,
- w okresie kiedy będzie zarządzany przez licencjonowany zewnętrzny podmiot zarządzający - jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy planowana transakcja wniesienia aportem udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu powoduje powstanie dla Funduszu przychodów podlegających opodatkowaniu na podstawie ustawy o CIT.
Uzupełnili go Państwo - na wezwanie organu - pismem z 11 czerwca 2025 r. (data wpływu tego samego dnia).
Treść wniosku jest następująca.
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcą jest spółka akcyjna (societe anonyme) o kapitale zmiennym (SICAV) działającą na podstawie prawa luksemburskiego jako wyspecjalizowany fundusz inwestycyjny (SIF) (dalej: Fundusz), która jednocześnie posiada udziały (99% albo 100%) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium RP (dalej: "Spółki Operacyjne"). Majątkiem spółek Operacyjnych w niemal 100% są nieruchomości zlokalizowane na terytorium RP - nieruchomości gruntowe niezabudowane albo nieruchomości zabudowane parkami handlowymi.
Fundusz działa w formie spółki handlowej prawa luksemburskiego posiadającej osobowość prawną, luksemburskiej spółki kapitałowej, utworzonej jako société anonyme (spółka akcyjna).
Status prawny Funduszu został określony dokumentami ustrojowymi Funduszu do których należą Statut Spółki oraz dokument emisyjny podmiotu (Prospekt Emisyjny), które zostały zaaprobowane przez CSSF.
Fundusz posiada rezydencję podatkową w Luksemburgu i podlega tam nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Fundusz będzie legitymował się certyfikatem rezydencji podatkowej wydanym przez władzę podatkową Państwa Luksemburg. Fundusz zasadniczo podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Luksemburgu bez względu na miejsce ich osiągania, z zastrzeżeniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, których stroną jest Luksemburg. Zgodnie z luksemburskimi przepisami podatkowymi, Fundusz podlega zwolnieniu z podatku dochodowego w Luksemburgu. Fundusz jest natomiast opodatkowany podatkiem subskrypcyjnym (subscription tax), którego wysokość uzależniona jest od aktywów netto Funduszu.
Działalność Funduszu podlega luksemburskiej ustawie z 13 lutego 2007 r. o wyspecjalizowanych funduszach inwestycyjnych (dalej Ustawa o SIF). Fundusz (Zarząd Funduszu) został również zarejestrowany jako zarządzający funduszami alternatywnymi, i został wpisany na prowadzą przez CSSF listę zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Fundusz przyjął formę prawną spółki akcyjnej, do której, poza Ustawą o SIF stosuje się także luksemburski kodeks spółek handlowych z 10 września 1915 r. W związku z powyższym Fundusz emituje akcje, które mogą zostać objęte przez inwestorów kwalifikowanych spełniających warunki inwestorów dobrze poinformowanych (well informed investors) z minimalnym poziomem inwestycyjnym nie mniejszym nie 125,000 EUR, które to akcje stanowią tytuły uczestnictwa w funduszu.
Ustawa o SIF przewiduje szereg odrębnych regulacji dotyczących akcji i kapitału akcyjnego Funduszu o zmiennym kapitale (SIF-SICAV), działającego w formie prawnej Spółki Akcyjnej. Wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych, zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia udziałów Funduszu, w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
Na prowadzenie działalności Fundusz uzyskał zezwolenie (licencję) CSSF, i podlega bezpośredniemu nadzorowi sprawowanemu przez CSSF. Fundusz został wpisany przez CSSF na listę regulowanych funduszy inwestycyjnych.
Fundusz prowadzi swoją działalność w formie instytucji wspólnego inwestowania typu otwartego, lecz zgodnie ze statutem Funduszu jego tytuły uczestnictwa nie są oferowane w drodze oferty publicznej, nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, ani nie są wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu i mogą być nabywane przez osoby fizyczne wyłącznie gdy osoby te dokonają jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż 125.000 euro,
Ponadto należy wskazać, że Fundusz posiada bank-depozytariusza przechowującego aktywa Funduszu. Zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy o SIF depozytariuszem powinna być instytucja kredytowa albo firma inwestycyjna w rozumieniu luksemburskiej ustawy z 5 kwietnia 1993 r. o sektorze finansowym. Depozytariusz jest odpowiedzialny za nadzór nad aktywami Funduszu i przechowuje powierzone mu aktywa. W ramach tych ogólnych obowiązków, zgodnie z umową z depozytariuszem, depozytariusz w szczególności:
a)prowadzi listę aktywów,
b)może kontrolować księgi Funduszu,
c)odbiera i przechowuje aktywa,
d)odbiera i przechowuj kwoty pobrane na pokrycie subskrypcji,
e)wykonuje zlecone płatności.
Zgodnie ze Statutem Funduszu, Fundusz jest zarządzany wewnętrznie, przez Zarząd Funduszu, który uzyskał licencję CSSF na zarządzanie Funduszem i jest zarejestrowany przez CSSF jako zarejestrowany zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i znajduje się na liście zarządzających prowadzoną przez CSSF.
Fundusz w przyszłości może być zarządzany przez licencjonowany podmiot zewnętrzny. Wnioskodawca posiada także 96% udziałów w spółce z o.o. z siedzibą na terytorium RP prowadzącej działalność holdingową [dalej Holding].
Holding jest spółką, która świadczy usługi wsparcia w procesach inwestycyjnych, administracyjne oraz księgowe na rzecz Spółek Operacyjnych. Jednocześnie Holding jest 100 % właścicielem spółek deweloperskich.
Wnioskodawca objął udziały w Spółkach Operacyjnych na etapie ich tworzenia albo zakupił udziały i nie były one objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów, ani też nie były przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów.
Wnioskodawca posiada siedzibę w Luksemburgu, tj. jest luksemburskim rezydentem podatkowym i podlega w Luksemburgu opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Jednocześnie jako fundusz inwestycyjny jest zwolniony z opodatkowania CIT w Luksemburgu na mocy przepisów prawa luksemburskiego.
Holding i Spółki Operacyjne mają swoje siedziby w Polsce, są polskimi rezydentami podatkowymi i podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Obecnie - ze względów ekonomicznych, w celu ograniczenia kosztów procesów zarządzania grupą kapitałową - rozważana jest zmiana struktury kapitałowej. Holding ma stać się główną spółką grupy (spółką-matką) i posiadać udziały w spółkach od siebie zależnych. Ma to dać możliwość scentralizowania funkcji w ramach grupy kapitałowej, podejmowania jednolitych decyzji strategicznych, tworzenia spójnych planów rozwoju grupy, ułatwienia procesów biznesowych, a w efekcie wygenerowania korzyści w zakresie ograniczenia kosztów działania grupy oraz zwiększenia jej potencjału przychodowego. Ponadto, konsolidacja wyników na poziomie Holdingu pozwoli na uchwycenie tam potencjału wynikowego grupy kapitałowej - Holding w przyszłości może pozyskać inwestorów i może wejść na GPW. Zgodnie z przyjętą strategią Holding (nabywająca udziały) byłaby spółką stojącą na czele grupy kapitałowej. Posiadanie przez Holding udziałów w zależnych spółkach daje możliwość scentralizowania funkcji, podejmowania jednolitych strategii decyzyjnych, ułatwienie procesów biznesowych, a w efekcie wygeneruje korzyści w zakresie ograniczenia kosztów działania grupy i zwiększenia jej potencjału przychodowego.
W związku z powyższym Wnioskodawca planuje wnieść aportem wszystkie posiadane udziały w Spółkach Operacyjnych do Holdingu. Wnoszone aportem udziały będą dawały spółce nabywającej, tj. Holdingowi bezwzględną większość głosów w spółkach, których udziały będą wnoszone, tj. w Spółkach Operacyjnych, czyli udział na poziomie ponad 50% w kapitale zakładowym Spółek Operacyjnych. Holding podwyższy w związku ze wskazaną transakcją swój kapitał zakładowy i wyemituje udziały, które obejmie Wnioskodawca w zamian za aport do Holdingu udziałów w Spółkach Operacyjnych.
W wyniku tej transakcji Holding stanie się udziałowcem Spółek Operacyjnych i będzie mu przysługiwała bezwzględna większość głosów w Spółkach Operacyjnych. Wnoszone do Holdingu przez Wnioskodawcę udziały w Spółkach Operacyjnych stanowić będą wkład niepieniężny, który przeznaczony będzie w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej tj. Holdingu (cała wartość wnoszonego wkładu zasili kapitał zakładowy lub też jego część zasili kapitał zakładowy, a część zostanie zaksięgowana na kapitale zapasowym). W ramach transakcji Wnioskodawca obejmie udziały Holding bez dopłaty w gotówce. Ustalona na dzień wymiany udziałów wartość rynkowa udziałów przekazanych Wnioskodawcy przez Holding przy wymianie udziałów odpowiadać będzie wartości rynkowej otrzymanych przez Holding od Wnioskodawcy w zamian udziałów.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
W piśmie uzupełniającym z 11 czerwca 2025 r., wskazali Państwo, że:
- opisana we wniosku wymiana udziałów zostanie przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym lub jednym z głównych celów tej wymiany nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania,
- wartość nabywanych przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce Holdingowej przyjęta dla celów podatkowych nie będzie wyższa niż wartość zbywanych przez Wnioskodawcę udziałów w Spółkach Operacyjnych, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do tej wymiany.
Pytania
1.Czy planowana transakcja wniesienia aportem udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu wskazana w opisie zdarzenia przyszłego powoduje powstanie dla Wnioskodawcy przychodów podlegających opodatkowaniu na podstawie ustawy o CIT w okresie kiedy będzie zarządzany wewnętrznie ?
2.Czy planowana transakcja wniesienia aportem udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu wskazana w opisie zdarzenia przyszłego powoduje powstanie dla Wnioskodawcy przychodów podlegających opodatkowaniu na podstawie ustawy o CIT w okresie kiedy będzie zarządzany przez licencjonowany zewnętrzny podmiot zarządzający ?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, planowana transakcja wniesienia aportem udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu wskazana w opisie zdarzenia przyszłego nie spowoduje powstania dla Wnioskodawcy przychodów podlegających opodatkowaniu na podstawie ustawy o CIT zarówno w okresie kiedy Wnioskodawca będzie zarządzany wewnętrznie jak i w okresie kiedy będzie zarządzany przez licencjonowany podmiot zewnętrzny.
Uzasadnienie
Regulacje podatkowe w zakresie wymiany udziałów mają swoje źródło w przepisach wspólnotowych - obowiązuje dyrektywa Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz. U.UE. L. z 2009 r. 310.34 z dnia 2009.11.25; dalej: "Dyrektywa").
W myśl definicji zawartej w art. 2 lit. E Dyrektywy "wymiana udziałów" oznacza czynność, w wyniku której spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce lub posiadając taką większość praw głosu, nabywa dalsze udziały, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy tej ostatniej spółki w zamian za ich papiery wartościowe, papierów wartościowych swojej spółki, jak również, jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej lub, w przypadku braku wartości nominalnej, księgowej wartości nominalnej tych papierów wartościowych.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 Dyrektywy przy okazji wymiany udziałów, przydział papierów wartościowych reprezentujących kapitał spółki nabywającej na rzecz akcjonariusza spółki nabywanej, w zamian za papiery wartościowe reprezentujące kapitał tej ostatniej spółki, nie stanowi sam w sobie podstawy do opodatkowania dochodu, zysków lub zysków kapitałowych tego akcjonariusza. Wdrożenie na gruncie krajowym postanowień Dyrektywy oznaczało wprowadzenie wyjątku od ogólnych zasad, zgodnie z którymi aport udziałów (akcji) do innej spółki skutkuje dla wnoszącego ustaleniem przychodu i kosztów uzyskania przychodu takiej transakcji, związanych z przedmiotem wnoszonego wkładu (zob. Pismo z dnia 7 maja 2021 r. Ministerstwa Finansów znak: DD7.8203.1.2021).
Definicja wymiany udziałów została zawarta w art. 12 ust. 4d ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 z późn. zm.; dalej: "ustawa o CIT").
Zgodnie z jego treścią jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:
1)spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo
2)spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce - do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).
Z powyższego wynika, że z wymianą udziałów mamy do czynienia wówczas, gdy wnoszone aportem udziały (akcje) będą dawały spółce nabywającej bezwzględną większość głosów w spółce, której udziały (akcje) są wnoszone, przy czym przez "bezwzględną większość głosów" należy rozumieć więcej niż połowę głosów oddanych (zob. art. 4 § 1 pkt 10 k.s.h. - ustawa z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych; tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.), czyli - co do zasady - udział na poziomie ponad 50% w kapitale zakładowym spółki.
Skoro - jak ma to miejsce w przedstawionym zdarzeniu przyszłym - nastąpi wniesienie do spółki kapitałowej (Holding) aportu w postaci udziałów innych spółkach kapitałowych (Spółki Operacyjne), które spowoduje nabycie przez Holding bezwzględnej większości głosów w spółkach operacyjnych i przekazane zostaną udziały własne Holdingu - to zastosowanie będą miały powołane powyżej przepisy ustawy o CIT regulujące skutki podatkowe odnoszące się do wymiany udziałów.
Tym samym w analizowanym przypadku nie znajdą zastosowania przepisy dotyczące objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny. Niezależnie od warunku dotyczącego nabycia (zwiększenia) bezwzględnej większości praw głosów w spółce, ustawodawca obwarował neutralność podatkową wymiany udziałów wieloma dodatkowymi wymaganiami.
Zostały one wskazane w art. 12 ust. 11 pkt 1-4 ustawy o CIT i muszą być spełnione łącznie. Według art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, przepis ust. 4d stosuje się, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1)spółka nabywająca oraz spółka, której udziały (akcje) są nabywane, są podmiotami wymienionymi w załączniku nr 3 do ustawy lub są spółkami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, w innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;
2)wspólnik jest podatnikiem podatku dochodowego i wnoszone przez niego udziały (akcje) stanowią wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej;
3)zbywane przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów;
4)wartość nabywanych przez wspólnika udziałów (akcji) przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość zbywanych przez tego wspólnika udziałów (akcji), jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.
Zatem, po pierwsze spółka nabywająca oraz spółka, której udziały (akcje) są nabywane, muszą być podmiotami wymienionymi w załączniku nr 3 do ustawy o CIT lub spółkami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, w innym niż państwo członkowskie UE państwie należącym do EOG.
Jak wynika z zał. nr 3, wymiana udziałów może zachodzić w odniesieniu do spółki z o.o. oraz luksemburskiej spółki akcyjnej (societe anonyme). Spółka nabywająca tj. Holding jest spółką z o.o. z siedzibą w Polsce i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce (bez względu na miejsce ich osiągania).
Również spółki, których udziały są nabywane tj. Spółki Operacyjne są spółkami z o.o. z siedzibą w Polsce i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce (bez względu na miejsce ich osiągania).
Po drugie wspólnik wnoszący udziały (akcje) powinien być podatnikiem podatku dochodowego (od osób fizycznych lub prawnych) i wymagane jest, aby wnoszone przez niego udziały stanowiły wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej. Warunek ten będzie zatem spełniony zarówno wówczas, gdy cała wartość wnoszonego wkładu zasili kapitał zakładowy, jak i wtedy, gdy jego część zostanie zaksięgowana na kapitale zapasowym (tzw. agio).
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca jest podatnikiem CIT - rezydentem podatkowym w Luksemburgu - podlega opodatkowaniu CIT tamże.
Zgodnie z planowaną transakcją, wnoszone przez Wnioskodawcę udziały stanowić będą wkład niepieniężny, który przeznaczony będzie w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej tj. Holding (cała wartość wnoszonego wkładu zasili kapitał zakładowy lub też jego część zasili kapitał zakładowy, a część zostanie zaksięgowana na kapitale zapasowym).
Po trzecie neutralność podatkowa wymiany udziałów jest zachowana, gdy wnoszone przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów.
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca objął udziały w Spółkach Operacyjnych albo przy tworzeniu tych Spółek albo nabył, ale nie były one objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów, ani też nie były przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów.
Warunkiem czwartym jest to, aby wartość nabywanych przez wspólnika udziałów przyjęta do celów podatkowych była nie wyższa niż wartość zbywanych przez tego wspólnika udziałów, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów. "Wartość przyjęta do celów podatkowych" nie została odrębnie zdefiniowana na potrzeby tego przepisu, niemniej jednak ustawodawca odnosi się do kontynuacji wyceny podatkowej udziałów (akcji), która de facto obowiązywała już wcześniej.
W przypadku zbycia przez wspólnika udziałów spółki nabywającej, objętych w zamian za udziały spółki nabywanej, kosztem uzyskania przychodów będzie zatem koszt historyczny, tj. koszt nabycia/objęcia udziałów w spółce nabywanej. Stanowisko takie potwierdza przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 26 stycznia 2023 r., znak: 0114-KDIP2-2.4010.200.2022.1.SP oraz z 30 czerwca 2022 r., znak: 0111-KDIB2-1.4010.217.2022.1.MKU.
W myśl art. 13 ust. 4 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Luksemburgiem zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, z tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), których wartość w więcej niż 50 procentach pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego położonego w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie.
Mając na uwadze, że Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym Luksemburga, a wartość udziałów w Holdingu po aporcie do niego udziałów w Spółkach Operacyjnych w więcej niż 50 procentach pochodzić będzie pośrednio z majątku nieruchomego położonego w Polsce, oznacza to, że ewentualna sprzedaż udziałów w Holdingu podlegać będzie opodatkowaniu w Polsce.
W przypadku wymian udziałów realizowanych przez podmioty podlegające opodatkowaniu w Polsce wyżej wymieniony warunek będzie spełniony. Na gruncie bowiem art. 16 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT i analogicznie art. 23 ust. 1 pkt 38c PIT wydatki poniesione przez wspólnika na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) przekazywanych spółce nabywającej w drodze wymiany udziałów stanowią koszt uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia lub umorzenia otrzymanych za nie udziałów (akcji) spółki nabywającej. Historyczny koszt nabycia udziałów wnoszonych spółek (Spółek Operacyjnych) zostanie, na skutek wymiany udziałów, realokowany do udziałów spółki nabywającej (Holding). Tak więc wartość nabywanych udziałów przyjęta do celów podatkowych nie będzie wyższa niż wartość udziałów wnoszonych przez wspólnika, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.
W rozumieniu więc art. 12 ust. 11 pkt 4 ustawy o CIT pod pojęciem wartości nabywanych przez wspólnika udziałów przyjętej dla celów podatkowych należy uznać wartość, która będzie mogła być ujęta jako koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów, nie wyższa niż wartość jaką wspólnik mógłby rozpoznać w kosztach podatkowych ze sprzedaży udziałów spółki nabywanej gdyby nie doszło do wymiany udziałów.
Wskazane przepisami warunki pkt 1-4 art. 12 ust. 11 ustawy o CIT będą zatem łącznie spełnione, a więc spełniona zostanie definicja art. 12 ust. 4d ustawy o CIT.
Nadto - jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego - wartość rynkowa udziałów ustalona na dzień wymiany udziałów, przekazanych Wnioskodawcy przez spółkę nabywającą, tj. Holding przy wymianie udziałów odpowiadać będzie wartości rynkowej otrzymanych przez tę spółkę w zamian (od niego) udziałów (nie dojdzie do zapłaty w gotówce).
Tym samym nie będzie miał zastosowania przepis art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT stanowiący, że przychodem w spółce nabywającej udziały jest wartość rynkowa udziałów (akcji) przekazanych przez wspólnika tej spółce nabywającej przy wymianie udziałów w części przekraczającej wartość rynkową wydanych w zamian przez tę spółkę udziałów (akcji) wraz z zapłatą w gotówce, ustalona na dzień wymiany udziałów.
Powoduje to, że planowana operacja wymiany udziałów jest neutralna podatkowo dla spółki nabywającej udziały, tj. dla Holding. Ponadto, należy mieć na uwadze (co wskazano w opisie zdarzenia przyszłego), że wyłączne przyczyny, które motywują strony do przeprowadzenia transakcji wymiany udziałów to przyczyny ekonomiczne, biznesowe (art. 12 ust. 13 i 14 ustawy o CIT). Zgodnie z przyjętą strategią Holding (nabywająca udziały) byłaby spółką stojącą na czele grupy kapitałowej. Posiadanie przez Holding udziałów w zależnych spółkach daje możliwość scentralizowania funkcji, podejmowania jednolitych strategii decyzyjnych, ułatwienie procesów biznesowych, a w efekcie wygeneruje korzyści w zakresie ograniczenia kosztów działania grupy i zwiększenia jej potencjału przychodowego.
Oznacza to, że na moment dokonania transakcji wymiany udziałów po stronie spółki nabywającej, tj. po stronie Holdingu, nie powstanie przychód podatkowy. Nie będzie tu miała zastosowania regulacja ustalania przychodu (z zysków kapitałowych) w wysokości wartości wnoszonych udziałów na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT. Planowana transakcja będzie dla Wnioskodawcy oraz Holdingu neutralna podatkowo na gruncie ustawy o CIT.
Ponadto, gdyby nawet uznać, że na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT w związku z art. 12 ust. 4d ustawy o CIT oraz art. 12 ust. 11 pkt 1-4 ustawy o CIT powstałby przychód to wskazać należy, że Wnioskodawca byłby uprawniony do skorzystania ze zwolnienia z CIT z art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawy o CIT.
Od 1 stycznia 2011 r. z podatku dochodowego zwolnione są instytucje wspólnego inwestowania posiadające siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Instytucje wspólnego inwestowania są odpowiednikiem polskich funduszy inwestycyjnych. Do czasu wprowadzenia w/w zmiany, tylko fundusze polskie korzystały ze zwolnienia. Takie rozwiązanie prowadziło do nierównego traktowania funduszy na rynku polskim, a tym samym do naruszenia zasady swobody przepływu kapitału, do której respektowania zobowiązały się państwa członkowskie Unii Europejskiej (art. 63 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 83 z dn. 30 marca 2010 r., str. 47, dalej TFUE).
Zgodnie z przepisami TFUE, zakazane są wszelkie ograniczenia w przepływie kapitału między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi; w szczególności zakazane są środki, które mogą zniechęcać podmioty niebędące rezydentami do dokonywania inwestycji w danym państwie członkowskim, w tym różne traktowanie z punktu widzenia opodatkowania przychodów uzyskanych w tym państwie z tytułu zainwestowania kapitału podmiotów w zależności od miejsca pochodzenia. Odmienne zaś traktowanie nierezydentów nie może mieć charakteru dyskryminującego lub arbitralnego, tj. może być stosowane pod warunkiem, że odmienne traktowanie dotyczy sytuacji, które nie są obiektywnie porównywalne lub, że jest ono uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego.
Komisja Europejska wskazała Polsce naruszenie w/w zasady. W związku z powyższym rozszerzono zwolnienie z podatku dla funduszy podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w krajach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, innych niż Polska. Wskazać należy, że w związku z tym, że specyfika form organizacyjno-prawnych znacząco różni się od form funduszy inwestycyjnych funkcjonujących w innych państwach UE i EOG, ustawodawca uwzględnił sytuację, w której podmiot na gruncie prawa siedziby jest uznawany za fundusz inwestycyjny, natomiast zgodnie z przepisami prawa polskiego podmiot ten takim funduszem nie jest. Z tych też powodów w ustawie użyte zostało pojęcie szersze, a mianowicie „instytucje wspólnego inwestowania”. (Zob. uzasadnienie projektu zmian updop, druk sejmowy nr 3500 Sejmu VI Kadencji, s. 18, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 3011/12, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1680/12).
W myśl art. 17 ust. 1 pkt 58 updop zwolnione od opodatkowania są dochody (przychody) instytucji wspólnego inwestowania posiadających siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 1, spełniających warunki, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a i d-f, z wyłączeniem dochodów określonych w pkt 57 lit. a-g.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 57 updop zwolnione z opodatkowania są dochody (przychody) funduszy inwestycyjnych zamkniętych lub specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych stosujących zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszy inwestycyjnych zamkniętych, utworzonych na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych, z wyłączeniem:
a)dochodów (przychodów) z udziału w spółkach niemających osobowości prawnej lub jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami ustawy lub prawa podatkowego państwa, w którym te spółki lub jednostki organizacyjne mają siedzibę lub zarząd, podmioty te nie są traktowane jak osoby prawne i nie podlegają w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania,
b)dochodów (przychodów) z odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych podmiotom, o których mowa w lit. a, oraz odsetek od innych zobowiązań tych podmiotów wobec funduszu, z wyjątkiem odsetek od wierzytelności z tytułu pożyczek (kredytów) nabytych przez fundusz od podmiotów, których działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawnionych do udzielania pożyczek (kredytów) na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, jeżeli pożyczki (kredyty) te zostały udzielone przez te podmioty,
c)dochodów (przychodów) z odsetek od udziału kapitałowego w podmiotach, o których mowa w lit. a,
d)darowizn bądź innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń dokonywanych przez podmioty, o których mowa w lit. a,
e)dochodów (przychodów) z tytułu odsetek (dyskonta) od papierów wartościowych emitowanych przez podmioty, o których mowa w lit. a,
f)dochodów (przychodów) z tytułu zbycia papierów wartościowych wyemitowanych przez podmioty, o których mowa w lit. a, lub udziałów w tych podmiotach,
g)dochodów z nieruchomości, o których mowa w art. 24b ust. 1, w tym uzyskanych przez podmioty, o których mowa w lit. a.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 10a updop: zwalnia się od podatku instytucje wspólnego inwestowania, z zastrzeżeniem ust. 4, posiadające siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które spełniają łącznie następujące warunki:
a)podlegają w państwie, w którym mają siedzibę, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania,
b)wyłącznym przedmiotem ich działalności jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych, zebranych w drodze publicznego proponowania nabycia ich tytułów uczestnictwa w papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego,
c)prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają siedzibę,
d)ich działalność podlega bezpośredniemu nadzorowi właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają siedzibę,
e)posiadają depozytariusza przechowującego aktywa tej instytucji,
f)zarządzane są przez podmioty, które prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę.
Stosownie do art. 6 ust. 4 updop zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a, nie ma zastosowania do:
1) instytucji wspólnego inwestowania:
a)które prowadzą swoją działalność w formie instytucji wspólnego inwestowania typu zamkniętego albo są instytucją wspólnego inwestowania typu otwartego działającą na podstawie zasad i ograniczeń inwestycyjnych odpowiadających instytucjom wspólnego inwestowania typu zamkniętego, lub
b)których tytuły uczestnictwa, zgodnie z dokumentami założycielskimi, nie są oferowane w drodze oferty publicznej, dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu oraz mogą być nabywane także przez osoby fizyczne wyłącznie w przypadku, gdy osoby te dokonają jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż 40 000 euro;
2) dochodów z nieruchomości, o których mowa w art. 24b ust. 1, w tym uzyskanych przez podmioty, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 57 lit. a.
Zgodnie z art. 17 ust. 11 updop zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 58, dotyczy instytucji wspólnego inwestowania:
1)których wyłącznym przedmiotem działalności jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego lub inne prawa majątkowe;
2)w przypadku których prowadzenie przez nie działalności wymaga zawiadomienia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają siedzibę.
W myśl art. 17 ust. 12 updop zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 58, stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik ma siedzibę.
Fundusz spełnia warunki, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 58 updop w związku z art. 6 ust. 1 pkt 10a updop, tj.:
- stanowi instytucję wspólnego inwestowania, która prowadzi swoją działalność w formie instytucji wspólnego inwestowania typu zamkniętego albo jest instytucją wspólnego inwestowania typu otwartego działającą na podstawie zasad i ograniczeń inwestycyjnych odpowiadających instytucjom wspólnego inwestowania typu zamkniętego, lub których tytuły uczestnictwa, zgodnie z dokumentami założycielskimi, nie są oferowane w drodze oferty publicznej, dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu oraz mogą być nabywane także przez osoby fizyczne wyłącznie w przypadku, gdy osoby te dokonają jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż 40 000 euro;
- podlega w państwie, w którym mają siedzibę, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania,
- jego działalność podlega bezpośredniemu nadzorowi właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają siedzibę,
- posiada depozytariusza przechowującego aktywa tej instytucji,
- wyłącznym przedmiotem działalności jest zbiorowe lokowanie środków pieniężnych w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego lub inne prawa majątkowe;
- prowadzenie przezeń działalności wymaga zawiadomienia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają siedzibę. albowiem:
- wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu będzie zbiorowe lokowanie środków pieniężnych, zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia udziałów Funduszu, w papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe;
- siedzibą Funduszu jest Luksemburg;
- Fundusz podlega w Luksemburgu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że Minister Finansów wyjaśnił, iż „Warunek podlegania opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, należy rozumieć jako warunek posiadania tzw. rezydencji podatkowej, nie mający bezpośredniego związku z kwestią faktycznego ponoszenia ciężaru podatku przez podatnika, a także przyznawania przez państwo rezydencji ulg i zwolnień podatkowych. Takie rozumienie treści omawianego warunku wynika w szczególności z systematyki ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie bowiem z zasadami techniki prawodawczej, do oznaczenia jednakowych pojęć używa się jednakowych określeń, a różnych pojęć nie oznacza się tymi samymi określeniami. Należy zatem zauważyć, iż zasadniczo tożsame wyrażenie - do zawartego w treści ww. warunków stosowania przywołanych zwolnień podmiotowych - zawarte jest w art. 3 ust. 1 updop oraz art. 20-22 updop. Szczególnie istotny w kontekście wykładni przepisów art. 6 ust. 1 pkt 10 a lit. a) oraz pkt 11a lit. a) updop jest art. 3 ust. 1 updop, który reguluje kwestię nieograniczonego obowiązku podatkowego.
Potwierdzeniem, że terminu „podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania” nie można utożsamiać z realnym obciążeniem podatkiem (niekorzystaniem ze zwolnienia) jest też kontekst, w jakim wyrażenie to zostało użyte w przepisach art. 20-22 updop. W przepisach art. 20-22 updop wskazano, iż podmioty pragnące skorzystać ze zwolnień w nich określonych muszą podlegać opodatkowaniu i nie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania w kraju rezydencji. Oznacza to, że ustawodawca przyjmuje, iż nie ma sprzeczności w tym, że podmioty „podlegające opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania” mogą korzystać ze zwolnień podatkowych.” (interpretacja ogólna Ministra Finansów z 3 lipca 2012 r., sygn. DD5/033/4/12/RDX/DD-363);
- Fundusz posiada zezwolenie CSSF (Commission de Surveillance du Secteur Financier), ponadto Fundusz będzie prowadził działalność w formie instytucji wspólnego inwestowania typu zamkniętego, a tytuły uczestnictwa Funduszu będą mogły być nabywane także przez osoby fizyczne wyłącznie gdy osoby te dokonują jednorazowego nabycia tytułów uczestnictwa o wartości nie mniejszej niż 125.000 euro;
- działalność Funduszu podlega bezpośredniemu nadzorowi CSSF w Luksemburgu; Fundusz posiada bank-depozytariusza przechowującego aktywa Funduszu.
Zgodnie z art. 17 ust. 12 updop: zwolnienie określone w art. 17 ust. 1 pkt 58 updop stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej, wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik ma siedzibę.
Taką podstawę prawną stanowi art. 27 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Luksemburgiem a RP. W zakresie obowiązku spełnienia przez Fundusz warunku określonego w art. art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f updop tj. bycia zarządzanym przez podmioty, które prowadzą swoją działalność na podstawie zezwolenia właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę uwzględnić należy najnowsze orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyroku z dnia 29 stycznia 2021 r., sygn. II FSK 2663/18, w sprawie dotyczącej także funduszu inwestycyjnego SIF-SICAV z siedzibą w Luksemburgu będącego zarządzanym wewnętrznie, a nie przez odrębny podmiot zarządzający wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny wskazując co następuje : (…) Istota sporu w niniejszej sprawie dotyczy bowiem wykładni oraz zastosowania art. 6 ust. 1 pkt 10a u.p.d.o.p., a więc przepisu ustanawiającego, pod wskazanymi w nim warunkami, zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych instytucji wspólnego inwestowania posiadających siedzibę w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Zasadność uwzględnienia owego kontekstu prawa unijnego przy interpretacji spornych uregulowań prawa krajowego oraz ich szczególny związek z tym prawem wynika również z genezy tych uregulowań. Dlatego też dokonując oceny stanowiska prezentowanego w niniejszej sprawie przez organy podatkowe oraz Sąd I instancji przypomnieć należy, że nowelizacja u.p.d.o.p. (ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne; Dz. U. Nr 226, poz. 1478 ), na mocy której wprowadzono do tej ustawy art. 6 ust. 1 pkt 10a została dokonana w celu zapewnienia zgodności polskich przepisów podatkowych z normami prawa europejskiego i stanowiła następstwo wszczętego przez Komisję Europejską w trybie art. 226 TWE postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. We wniosku z dnia 14 maja 2009 r. IP/09/780 Komisja Europejska zwróciła się do Polski o zakończenie dyskryminacyjnego opodatkowania zagranicznych funduszy emerytalnych, funduszy inwestycyjnych i instytucji finansowych. W piśmie tym wskazano, że przepisy krajowe, na mocy których zwolnieniem podatkowym objęto jedynie polskie fundusze inwestycyjne i emerytalne, "stanowią ograniczenie swobodnego przepływu kapitału, zagwarantowanego na mocy art. 56 Traktatu WE oraz swobody przedsiębiorczości, o której mowa w art. 43 Traktatu WE".
W uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej wskazano, że obowiązujący stan prawny prowadził "do nierównego traktowania funduszy inwestujących na rynku polskim, a tym samym do naruszenia traktatowej swobody przepływu kapitału, do której respektowania zobowiązały się państwa członkowskie UE i EOG (zasada ustanowiona art. 63 TFUE (dawny art. 56 TWE) i art. 40 Porozumienia EOG) i na którą wskazała Komisja Europejska w naruszeniu nr 2006/4093. W celu usunięcia wskazanego przez Komisję Europejską naruszenia i zrównania w prawach podatkowych polskich i zagranicznych funduszy, nie pozbawiając polskich podatników praw nabytych, stosownego rozszerzenia o fundusze inwestycyjne i emerytalne, podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w innych krajach UE lub EOG, wymaga katalog zwolnień podmiotowych zawarty w art. 6 u.p.d.o.p. Należy zaznaczyć, że specyfika form organizacyjno-prawnych polskich funduszy różni się w znacznej mierze od form funduszy funkcjonujących w innych państwach członkowskich UE i EOG. Dążąc zatem do zapewnienia równego traktowania należało uwzględnić sytuację, w której podmiot na gruncie państwa siedziby jest uznawany za fundusz inwestycyjny, natomiast zgodnie z przepisami prawa polskiego podmiot ten takim funduszem nie jest. [...] W związku z tym wprowadzając zwolnienie dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych i emerytalnych określono warunki materialne i formalne, które pozwalają na objęcie tym rozwiązaniem wyłącznie takich podmiotów, które działają na analogicznych zasadach jak krajowe fundusze inwestycyjne i emerytalne."
Przesłanki podmiotowego zwolnienia, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 10a u.p.d.o.p., należy więc oceniać poprzez pryzmat zasady równego traktowania polskich funduszy inwestycyjnych i ich odpowiedników (podmiotów równoważnych) z Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Do tych bowiem zasad odwoływano się przy dokonywaniu wskazanej wyżej nowelizacji u.p.d.o.p.
W płaszczyźnie prawa unijnego kwestii równoważności przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (funduszów inwestycyjnych), poświęcona została dyrektywa UCITS, która ze względu na przewijający się w niej motyw (cel) nadrzędny, tj. ochronę i bezpieczeństwo inwestorów, ustanawiała i jednocześnie ujednolicała na gruncie prawa unijnego wymogi stawiane tego rodzaju instytucjom. Przyjęcie w dyrektywie takich uregulowań, stanowiących pewnego rodzaju wspólny mianownik i zapewniających porównywalność funduszy inwestycyjnych z poszczególnych krajów członkowskich oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego umożliwiało także praktyczną realizację zasad traktatowych, m.in. swobody przepływu kapitału oraz zapobiegało naruszaniu zasady niedyskryminacji. Chodziło tu zatem zasadniczo o to, aby porównywalnym (równoważnym) funduszom z różnych krajów członkowskich zapewnić analogiczne warunki funkcjonowania, czego istotnym elementem jest również sposób ich opodatkowania (brak opodatkowania).
Zagadnienie interpretacji art. 6 ust. 1 pkt 10a u.p.d.o.p., a więc przepisów prawa krajowego ustanawiających określone wymogi, jakie powinny spełnić wskazane w tym przepisie "zagraniczne" instytucje wspólnego inwestowania, także w aspekcie dotyczącym formy organizacyjno-prawnej, w jakiej instytucje te mogą funkcjonować, aby stać się beneficjentem ustanowionego w tym przepisie podmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych, były już przedmiotem szeregu wypowiedzi orzeczniczych Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W wyroku z 16 czerwca 2015 r. sygn. akt II FSK 1279/13, który odnosił się do kwestii podmiotowości prawnopodatkowej instytucji wspólnego inwestowania oraz objęcia tych podmiotów zwolnieniem od podatku dochodowego od osób prawnych Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził m.in., że "ustawodawca w omawianym przepisie nawiązuje bezpośrednio i wyłącznie do podmiotów posiadających siedzibę poza granicami Polski, zatem wyprowadzić należy wniosek, że określone w polskiej ustawie podatkowej kryteria kwalifikacji podmiotu jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych nie mogą być ostateczne i rozstrzygające. Istotny jest status podatkowy instytucji wspólnego inwestowania w kraju jej siedziby". Z kolei w wyroku z 24 lipca 2015 r. sygn. akt II FSK 1455/13 Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że kryterium zastosowania zwolnienia jest podobieństwo funduszy zagranicznych do funduszy polskich, którym takie zwolnienie przysługuje. Naczelny Sąd Administracyjny zaznaczył przy tym, że błędne jest założenie, że "instytucje wspólnego finansowania, o których mowa w analizowanym przepisie, działające na zasadach podobnych do polskich funduszy inwestycyjnych, będą miały takie same jak polskie fundusze podstawy prawne powstawania i działania, ustrój, status organizacyjnoprawny" (por. także wyroki NSA z dnia 29 września 2015 r. sygn. akt II FSK 117/15 oraz z 8 października 2015 r. sygn. akt II FSK 2154/13). Analogiczne stanowisko zostało wyrażone również w wyroku z 4 grudnia 2015 r. sygn. akt II FSK 2482/13, dotyczącym tożsamej jak w sprawie niniejszej kwestii zarządzania (współzarządzania) funduszem inwestycyjnym z siedzibą na Cyprze. W wyroku tym, w którym oddalona została skarga kasacyjna organu podatkowego, Naczelny Sąd Administracyjny również wskazał, iż "pogląd, że zagraniczny fundusz inwestycyjny winien funkcjonować w identycznej formie organizacyjnoprawnej, jak polskie fundusze inwestycyjne, nie ma podstawy prawnej, gdyż fundusze zagraniczne winny być równoważne funduszom polskim, a to nie znaczy, że muszą działać w identycznej formie."
We wszystkich tych wyrokach podkreślano, że istotny jest przede wszystkim cel tego przepisu, tj. zapewnienie realizacji podstawowych europejskich zasad traktatowych, tj. zasady niedyskryminacji (art. 18 TFUE), zasady swobody przepływu kapitału (art. 63 ust. 1 TFUE), a także zasady swobody przedsiębiorczości (art. 49 TFUE). Natomiast w zaskarżonym wyroku WSA akceptując stanowisko organów podatkowych, chociaż również deklarował, że fundusze zagraniczne nie mają być identyczne z funduszami polskimi, lecz jedynie porównywalne, owej porównywalności upatrywał jednak w konieczności spełnienia przez fundusze zagraniczne warunków i przesłanek funkcjonowania przewidzianych dla "funduszy polskich". Sąd wskazał tu, że ustawodawca formułując warunki zwolnienia od podatku w art. 6 ust. 1 pkt 10a u.p.d.o.p. wziął pod uwagę cechy charakteryzujące fundusze działające na podstawie polskiej ustawy o funduszach inwestycyjnych. W zapewnieniu tak rozumianej porównywalności Sąd upatrywał również respektowania zasady swobody przepływu kapitału (art. 63 ust. 1 TFUE). W tym kontekście Sąd zauważył, że to, że Spółka nie mogła skorzystać ze zwolnienia podatkowego nie wynika z faktu, że jest podmiotem prawa luksemburskiego, działającym w określonej przez to prawo formie prawnej, odmiennej niż ta, w której działa fundusz inwestycyjny powołany na podstawie polskiej u.f.i. Natomiast zdaniem tego Sądu, ustawodawca krajowy mógł jednak wprowadzić jako warunek zwolnienia podatkowego określony sposób zarządzania funduszem inwestycyjnym oraz jednostką wspólnego inwestowania, jako element ograniczenia ryzyka inwestycyjnego. W tej mierze Sąd odwołał się także do dyrektywy UCITS wskazując, że rozwiązania przyjęte przez polskiego ustawodawcę przewidujące, że fundusze inwestycyjne zarządzane są przez odrębną od nich osobę prawną, zgodne są z przepisami tej dyrektywy, która w jej art. 6 przewiduje możliwość utworzenia przedsiębiorstwa zarządzającego.
Odnosząc się do takiego stanowiska Sądu I instancji zauważyć jednak należy, że stworzenie takiej możliwości na gruncie ww. dyrektywy nie jest równoznaczne z istnieniem takiego obowiązku. Jak już była o tym mowa, jednym z najważniejszych przesłań towarzyszących przyjęciu dyrektywy UCITS było zapewnienie bezpieczeństwa inwestorom lokującym swoje środki w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania. W tym celu wprowadzonych zostało na gruncie tej dyrektywy cały szereg rozwiązań instytucjonalnych i różnorakiego rodzaju prawnych zabezpieczeń, które miały służyć urzeczywistnieniu tego właśnie celu. Chodzi tu o takie rozwiązania, jak np. wymóg prowadzenia działalności przez instytucję wspólnego inwestowania na podstawie zezwolenia właściwych władz, stały nadzór właściwych władz nad jej działalnością, zawężenie zakresu dopuszczalnej działalności, korzystanie przy przechowywaniu aktywów z usług depozytariusza, który również powinien spełniać określone warunki, itd. Wymogi tego rodzaju są bezwarunkowe, w tym sensie, że muszą być implementowane do ustawodawstw wewnętrznych poszczególnych państw członkowskich oraz muszą je spełniać wszystkie dopuszczone w tych krajach do działania instytucje zbiorowego inwestowania.
Należy jednak zwrócić uwagę, że w odróżnieniu od wcześniej już omówionych wymogów co do zasad funkcjonowania instytucji wspólnego inwestowania, które to wymogi na gruncie dyrektywy UCITS miały obligatoryjny charakter, wymóg wyznaczenia przez spółkę inwestycyjną spółki zarządzającej nie miał charakteru bezwzględnego i możliwe były od niego odstępstwa, na co zwracała uwagę Spółka. Wynika to z art. 29 tej dyrektywy, który przewiduje możliwość wydania zezwolenia na działalność przez właściwe władze państwa członkowskiego, także spółce inwestycyjnej, która nie wyznaczyła spółki zarządzającej, a która jednakże spełniać musi określone w tym przepisie, dodatkowe warunki, np., co do wysokości kapitału zakładowego, podania struktury organizacyjnej, czy też szczególnych kwalifikacji osób zarządzających.
Tak więc, w zakresie objętym uregulowaniami dyrektywy UCITS mieści się także działalność spółek inwestycyjnych, które zdecydowały się na przyjęcie dozwolonego również na gruncie tej dyrektywy modelu ich funkcjonowania, czyli bez wyznaczenia spółki zarządzającej. Takie przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mogą zatem funkcjonować i faktycznie funkcjonują - czego przykładem jest Spółka, w innych państwach członkowskich i z powodu tej cechy, odnoszącej się do ich instytucjonalnego kształtu, nie powinny doznawać dyskryminacji, pod jakimkolwiek względem w innych państwach członkowskich.
Konkludując jak wskazał NSA kierując się prowspólnotową wykładnią prawa krajowego i zasadą pierwszeństwa prawa wspólnotowego, należało uznać, że w przypadku funduszy inwestycyjnych z państw trzecich, przy ocenie kryteriów ich porównywalności do polskich funduszy inwestycyjnych, trzeba uwzględnić specyfikę systemów prawnych państw ich siedziby, w tym w szczególności różnice w instytucjonalnym ukształtowaniu zasad działalności funduszy inwestycyjnych. Błędna jest więc podana interpretacja warunków uprawniających do zwolnienia, nakładanych na zagraniczne fundusze inwestycyjne, w szczególności warunek posiadania spółki zarządzającej, poprzez stawianie wymogu posiadania przez zagraniczne fundusze inwestycyjne cech identycznych, zamiast porównywalnych do cech polskich funduszy inwestycyjnych. Błędna wykładnia art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f) u.p.d.o.p. polegała zatem na nieuwzględnianiu specyfiki systemów prawnych państw ich siedziby, w tym w szczególności różnic w instytucjonalnym ukształtowaniu zasad działalności funduszy inwestycyjnych. (…) "oczywistym było, że wszystkie fundusze działające w ramach dyrektywy UCITS muszą być uznane za porównywalne, odmienna interpretacja byłaby bowiem sprzeczna zarówno z celem, jak i całokształtem ustawodawstwa unijnego i w konsekwencji, należałoby stwierdzić, że rozszerzenie swobody przepływu kapitału na fundusze z państw trzecich jest iluzoryczne. Z powyższych względów warunku posiadania spółki zarządzającej nie można uznać za dominującą i niezbędną cechę świadczącą o porównywalności funduszy inwestycyjnych z różnych państw.
W dniu 27 lutego 2025 r. TSUE wydał wyrok w przedmiotowej sprawie wskazując:
57. Z utrwalonego orzecznictwa wynika, że do zakazanych przez art. 63 ust. 1 TFUE środków zaliczają się, jako ograniczenia w przepływie kapitału, środki, które mogą zniechęcać osoby niebędące rezydentami do dokonywania inwestycji w danym państwie członkowskim lub które mogą zniechęcać osoby będące rezydentami tego państwa członkowskiego do dokonywania inwestycji w innych państwach [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo].
58. W szczególności mniej korzystne traktowanie przez dane państwo członkowskie dochodów wypłacanych przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania niebędącym rezydentami w stosunku do traktowania zastrzeżonego dla dochodów wypłacanych przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania będącym rezydentami, może zniechęcać przedsiębiorstwa mające siedzibę w państwie innym niż to pierwsze państwo członkowskie do inwestowania w tym pierwszym państwie członkowskim, a w konsekwencji stanowi ograniczenie swobody przepływu kapitału, zakazane co do zasady poprzez art. 63 TFUE [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo].
59. Wyłączenie z możliwości skorzystania ze zwolnienia dochodów uzyskiwanych przez przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania niebędące rezydentem, w odróżnieniu od dochodów uzyskiwanych przez przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania będące rezydentem stanowi takie mniej korzystne traktowanie [zob. podobnie wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 51 i przytoczone tam orzecznictwo].
60. W niniejszej sprawie z wyjaśnień sądu odsyłającego wynika, po pierwsze, że dochody funduszy inwestycyjnych, których siedziba znajduje się w Polsce, korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych.
61. Po drugie, z wyjaśnień tych wynika, że art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który ma zastosowanie do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania mających siedzibę w innym państwie członkowskim lub w państwie będącym stroną Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym z dnia 2 maja 1992 r. (Dz.U. 1994, L 1, s. 3, zwanego dalej „porozumieniem EOG”) i który zawiera warunki zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych, do których odsyła art. 17 ust. 1 pkt 58 tej ustawy, został przyjęty w celu zapewnienia równego traktowania tych ostatnich podmiotów i funduszy mających siedzibę w Polsce.
62. Po trzecie, sąd odsyłający wskazuje, że ustawa o funduszach inwestycyjnych wyklucza w sposób bezwzględny utworzenie w Polsce wewnętrznie zarządzanego funduszu inwestycyjnego.
63. Tymczasem, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ze zwolnienia z tego podatku mogą korzystać jedynie przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zarządzane przez podmioty posiadające w celu prowadzenia działalności zezwolenie właściwych organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmioty te mają siedzibę, w odniesieniu do dochodów uzyskanych z ich działalności inwestycyjnej. Zgodnie z wykładnią tego przepisu dokonaną przez sąd odsyłający warunek ten wymaga, aby przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania było zarządzane przez podmiot zewnętrzny w celu skorzystania ze zwolnienia z tego podatku w odniesieniu do takich dochodów.
64. Tego rodzaju warunek wprowadza różnicę w traktowaniu nie ze względu na państwo siedziby przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, lecz ze względu na sposób jego zarządzania.
65. W tym kontekście należy przypomnieć, że ustawodawstwo krajowe, które stosuje się bez rozróżnienia do podmiotów gospodarczych będących i niebędących rezydentami, może stanowić ograniczenie swobodnego przepływu kapitału. Z orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że nawet zróżnicowanie, które opiera się na obiektywnych kryteriach, może de facto niekorzystnie wpływać na sytuacje transgraniczne [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo].
66. Jest tak w szczególności w przypadku gdy przepisy krajowe, stosowane bez rozróżnienia do podmiotów będących rezydentami i niebędących rezydentami, zastrzegają możliwość uzyskania korzyści podatkowej w sytuacjach, w których podmiot gospodarczy spełnia warunki lub obowiązki, które ze względu na ich charakter lub de facto są właściwe dla rynku krajowego, tak że jedynie podmioty działające na rynku krajowym mogą spełnić te warunki lub obowiązki, a podmioty niebędące rezydentami mające porównywalne cechy zazwyczaj ich nie spełniają [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 55 i przytoczone tam orzecznictwo].
67. Trybunał orzekł zatem, że o ile państwa członkowskie mają swobodę w określaniu formy prawnej, w jakiej fundusze mogą być tworzone na ich terytorium, ponieważ prawo Unii nie jest w tym względzie zharmonizowane, o tyle swobodny przepływ kapitału byłby pozbawiony skuteczności, gdyby przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania niebędące rezydentem utworzone w formie prawnej dopuszczonej lub wymaganej przez przepisy państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę i prowadzi działalność zgodnie z tymi przepisami, zostało pozbawione korzyści podatkowej w innym państwie członkowskim, w którym inwestuje, wyłącznie na tej podstawie, że jego forma prawna nie odpowiada formie prawnej wymaganej dla przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w tym ostatnim ze wskazanych państw członkowskich [zob. podobnie wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 57, 61].
68. Trybunał orzekł ponadto w odniesieniu do przepisów państwa członkowskiego, które przyznają korzyść podatkową wyłącznie funduszom zamkniętym, że w związku z tym, iż jedynie te fundusze nieruchomości, które podlegają prawu innych państw członkowskich mogą być tworzone w formie otwartych funduszy inwestycyjnych i w konsekwencji mogą zostać pozbawione korzyści podatkowej, stosowanie kryterium rozróżnienia opartego na „otwartym” lub „zamkniętym” charakterze funduszy inwestycyjnych niekorzystnie wpływa na fundusze nieruchomości podlegające prawu innych państw członkowskich, wprowadzając w ten sposób odmienne traktowanie na ich niekorzyść (zob. podobnie wyrok z dnia 16 grudnia 2021 r., UBS Real Estate, C‑478/19 i C‑479/19, EU:C:2021:1015, pkt 42).
69. W niniejszej sprawie, jak wskazano w istocie w pkt 62 niniejszego wyroku, fundusze inwestycyjne mogą zostać utworzone w Polsce tylko wtedy, gdy zdecydują się na zarządzanie zewnętrzne. W konsekwencji nieuniknioną i nieprzypadkową konsekwencją warunku takiego, jak przewidziany w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. f) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest to, że jedynie przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania utworzone w innym państwie członkowskim mogą nie spełniać warunku dotyczącego sposobu zarządzania zewnętrznego i z tego powodu nie mogą być dopuszczone do zwolnienia swoich dochodów [zob. analogicznie wyrok z dnia 4 października 2024 r., Staatssecretaris van Financiën (Odsetki dotyczące pożyczki wewnątrzgrupowej), C‑585/22, EU:C:2024:822, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo].
70. Prawdą jest, jak przypomniano w pkt 67 niniejszego wyroku, że skoro prawo Unii nie jest w tym względzie zharmonizowane, państwa członkowskie zachowują swobodę w określaniu sposobu zarządzania mającego zastosowanie do funduszy inwestycyjnych utworzonych na ich terytorium [zob. podobnie wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 57].
71. Państwa członkowskie, w celu zachęcania do wykorzystywania przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, mają również swobodę w zakresie ustanowienia szczególnego systemu podatkowego mającego zastosowanie do takich przedsiębiorstw i do otrzymywanych przez nie dywidend i innych dochodów oraz określenia materialnych i formalnych warunków, które muszą być spełnione, aby móc korzystać z takiego systemu [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 58 i przytoczone tam orzecznictwo].
72. Jednakże, skoro państwo członkowskie przewiduje korzyść podatkową na rzecz niektórych przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, warunki, na jakich przyznawana jest ta korzyść, nie powinny stanowić ograniczenia swobodnego przepływu kapitału [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 60 i przytoczone tam orzecznictwo].
73. Tymczasem w świetle orzecznictwa przypomnianego w pkt 67 niniejszego wyroku swobodny przepływ kapitału zostałby pozbawiony skuteczności, gdyby przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania niebędące rezydentem, które przyjęło sposób zarządzania dozwolony przez przepisy państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę i prowadzi działalność zgodnie z tymi przepisami, zostało pozbawione korzyści podatkowej mającej zastosowanie do dochodów uzyskanych z jego inwestycji w innym państwie członkowskim wyłącznie z tego względu, że sposób zarządzania tym przedsiębiorstwem nie odpowiada sposobowi wymaganemu dla przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania mających siedzibę w tym ostatnim z wymienionych państw członkowskich.
74. Przepisy, które wprowadzają taki warunek, mogą zniechęcać przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania niebędące rezydentami do inwestowania w akcje spółek notowanych na giełdzie w Warszawie, w obligacje emitowane przez spółki kapitałowe mające siedzibę w Polsce oraz w obligacje wyemitowane przez państwo polskie, a zatem stanowią ograniczenie swobodnego przepływu kapitału, zakazane co do zasady przez art. 63 ust. 1 TFUE.
75. Niemniej jednak zgodnie z art. 65 ust. 1 lit. a) TFUE art. 63 TFUE nie narusza prawa państw członkowskich do stosowania odpowiednich przepisów ich prawa podatkowego traktujących odmiennie podatników, którzy nie znajdują się w takiej samej sytuacji ze względu na różne miejsce zamieszkania lub inwestowania kapitału.
76. Z utrwalonego orzecznictwa wynika jednak, że art. 65 ust. 1 lit. a) TFUE, stanowiący odstępstwo od podstawowej zasady swobodnego przepływu kapitału, powinien być przedmiotem ścisłej wykładni. Dlatego też nie można go interpretować w ten sposób, że wszelkie przepisy podatkowe przewidujące odmienne traktowanie podatników ze względu na miejsce ich zamieszkania lub siedziby bądź państwo inwestowania ich kapitału są automatycznie zgodne z traktatem [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo].
77. Odmienne traktowanie dozwolone w art. 65 ust. 1 lit. a) TFUE nie powinno bowiem stanowić, zgodnie z art. 65 ust. 3 TFUE, arbitralnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia. W związku z tym Trybunał orzekł, że takie odmienne traktowanie można dopuścić tylko wtedy, gdy dotyczy sytuacji, które nie są obiektywnie porównywalne, lub, w przeciwnym razie, gdy jest ono uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 68 i przytoczone tam orzecznictwo].
78. Z orzecznictwa Trybunału wynika, że porównywalność sytuacji transgranicznej z sytuacją wewnętrzną państwa członkowskiego należy badać z uwzględnieniem celu realizowanego przez rozpatrywane przepisy krajowe, a także ich przedmiotu i treści [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo].
79. Ponadto przy ocenie, czy wynikająca z analizowanych przepisów różnica w traktowaniu odzwierciedla obiektywnie istniejącą różnicę sytuacji, należy brać pod uwagę tylko ustanowione w tych przepisach właściwe kryteria rozróżniające [wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 70 i przytoczone tam orzecznictwo].
80. W tym względzie należy zauważyć w pierwszej kolejności, że jak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który odsyła do warunków, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a) i d)-f) tej ustawy, przepisy te mają na celu zwolnienie z podatku dochodów przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, których siedziba znajduje się w innym państwie członkowskim lub w państwie będącym stroną porozumienia EOG.
81. Wynika z tego, że rozpatrywane zwolnienie dotyczy dochodów podmiotów prowadzących szczególną działalność, podlegających, jak wynika w szczególności z art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kontroli organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają one siedzibę. Celem tych przepisów nie jest zwolnienie dochodów spółek prowadzących działalność gospodarczą niepodlegającą tego rodzaju kontroli.
82. W drugiej kolejności sąd krajowy wskazuje, że warunek dotyczący zewnętrznego zarządzania przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania przewidziany w przepisach rozpatrywanych w postępowaniu głównym ma na celu ograniczenie ryzyka związanego z inwestycją. Tak więc zdaniem rządu polskiego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zarządzane zewnętrznie nie znajdują się w takiej samej sytuacji jak przedsiębiorstwa zarządzane wewnętrznie, biorąc pod uwagę ryzyko inwestycyjne związane z działalnością przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Rząd ten podnosi, że wymóg zarządzania zewnętrznego ma na celu ograniczenie tego ryzyka.
83. Jednakże, aby móc ocenić, czy poziom ryzyka związanego z działalnością tych przedsiębiorstw, w zależności od sposobu ich zarządzania, odzwierciedla obiektywną różnicę uzasadniającą zwolnienie podatkowe obejmujące jedynie dochody przedsiębiorstw zarządzanych przez podmiot zewnętrzny, należy ustalić cel tego zwolnienia.
84. W tym względzie, o ile sąd odsyłający wyjaśnia, jak wskazano w pkt 60 niniejszego wyroku, że przepisy przewidujące zwolnienie dochodów uzyskanych przez przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania, z których zamierza korzystać fundusz F, mają na celu zapewnienie równego traktowania przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania mających siedzibę w innym państwie członkowskim lub w państwie będącym stroną porozumienia EOG i funduszy mających siedzibę w Polsce, o tyle sąd ten nie opisuje celu realizowanego przez zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych przyznane funduszom inwestycyjnym będącym rezydentami.
85. W niniejszej sprawie do sądu odsyłającego, który jako jedyny jest właściwy do dokonywania wykładni prawa krajowego, przy uwzględnieniu wszystkich elementów przepisów podatkowych będących przedmiotem postępowania głównego i całego krajowego systemu podatkowego, należy określenie celu tego rodzaju zwolnienia (zob. podobnie wyroki: z dnia 30 stycznia 2020 r., Köln-Aktienfonds Deka, C‑156/17, EU:C:2020:51, pkt 79; z dnia 16 grudnia 2021 r., UBS Real Estate, C‑478/19 i C‑479/19, EU:C:2021:1015, pkt 55).
86. Należy jednak zauważyć w tym względzie, że jeśli sąd odsyłający dojdzie do wniosku, że zwolnienie to ma na celu uniknięcie podwójnego opodatkowania dochodów z inwestycji na poziomie instrumentu inwestycyjnego i na poziomie posiadaczy jego jednostek uczestnictwa oraz traktowanie pod względem podatkowym inwestycji realizowanych za pośrednictwem przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w taki sam sposób jak inwestycji dokonywanych bezpośrednio, to okoliczność, że takie przedsiębiorstwo jest zarządzane przez jednostkę wewnętrzną, niekoniecznie stawia je w sytuacji odmiennej od sytuacji tego samego przedsiębiorstwa zarządzanego przez podmiot zewnętrzny. Taki cel może bowiem zostać osiągnięty niezależnie od sposobu zarządzania instrumentem inwestycyjnym, ponieważ cel ten zależy od systemu podatkowego mającego zastosowanie do dochodów uzyskiwanych i wypłacanych przez takie przedsiębiorstwo, przy czym sam sposób zarządzania nie ma wpływu na opodatkowanie tych dochodów.
87. W konsekwencji, o ile względy dotyczące różnych poziomów ryzyka związanego z działalnością przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, w zależności od sposobu zarządzania tymi przedsiębiorstwami, wskazują na powody, które mogły skłonić ustawodawcę krajowego do wymagania, aby fundusze inwestycyjne będące rezydentami były tworzone zgodnie z trybem zarządzania zewnętrznego, o tyle względy te nie pozwalają na wykazanie istotnych różnic sytuacji między przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania zarządzanymi zewnętrznie a odpowiednimi przedsiębiorstwami zarządzanymi wewnętrznie w odniesieniu do zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych przewidzianego w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych [zob. analogicznie wyrok z dnia 7 kwietnia 2022 r., Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö (Zwolnienie kontraktowych funduszy inwestycyjnych), C‑342/20, EU:C:2022:276, pkt 76].
88. Należy zatem uznać, że w świetle przepisów krajowych mających na celu zwolnienie dochodów przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania i zmierzających do zrównania pod względem podatkowym inwestycji dokonywanych za pośrednictwem takich przedsiębiorstw z inwestycjami dokonywanymi bezpośrednio, przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania posiadające wewnętrzny sposób zarządzania nie znajduje się w sytuacji obiektywnie odmiennej od przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania posiadającego wewnętrzny sposób zarządzania.
89. W tych okolicznościach należy zbadać, czy ograniczenie wprowadzone przez przepisy rozpatrywane w postępowaniu głównym może być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego.
90. Należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału ograniczenie w swobodnym przepływie kapitału można dopuścić jedynie wtedy, gdy jest ono uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego i odpowiednie dla zagwarantowania w sposób spójny i konsekwentny realizacji zamierzonego przez nie celu oraz nie wykracza poza to, co jest niezbędne do jego osiągnięcia [wyrok z dnia 12 października 2023 r., BA (Dziedziczenie - Polityka społeczna dotycząca mieszkalnictwa w Unii), C‑670/21, EU:C:2023:763, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo].
91. W niniejszej sprawie, jak wskazano w pkt 82 niniejszego wyroku, z informacji przekazanych przez sąd odsyłający i rząd polski wynika, że warunek dotyczący zewnętrznego sposobu zarządzania ma na celu ochronę interesów inwestorów. Wymóg ten ma zatem na celu oddzielenie kapitału inwestorów zebranego w funduszu inwestycyjnym od majątku spółki zarządzającej i w ten sposób oddzielenie ryzyka inwestycyjnego od ryzyka związanego z utworzeniem funduszu inwestycyjnego i zarządzaniem nim.
92. Trybunał orzekł już w tym względzie, że ochrona inwestorów stanowi realizowany przez Unię cel interesu ogólnego (zob. podobnie wyrok z dnia 1 sierpnia 2022 r., HOLD Alapkezelő, C‑352/20, EU:C:2022:606, pkt 80 i przytoczone tam orzecznictwo).
93. Tak więc cel związany z ochroną inwestorów może co do zasady stanowić nadrzędny wzgląd interesu ogólnego mogący uzasadniać ograniczenie swobodnego przepływu kapitału.
94. Niemniej jednak należy jeszcze zbadać, zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 90 niniejszego wyroku, czy ograniczenie w swobodnym przepływie kapitału wynikające z rozpatrywanych w postępowaniu głównym przepisów krajowych jest odpowiednie dla zagwarantowania w sposób spójny i konsekwentny realizacji zamierzonego przez nie celu i nie wykracza poza to, co jest niezbędne do jego osiągnięcia.
95. W tym względzie należy przypomnieć, że aby móc skorzystać ze zwolnienia rozpatrywanego w postępowaniu głównym, przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania mające siedzibę w innym państwie członkowskim lub w państwie będącym stroną porozumienia EOG musi spełnić warunki określone w art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. a) i d)-f) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
96. Tymczasem, jak wskazano w pkt 81 niniejszego wyroku, art. 6 ust. 1 pkt 10a lit. d) tej ustawy przewiduje, że działalność funduszy powinna podlegać bezpośrednio kontroli organów nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym mają one siedzibę.
97. Warunek taki pozwala upewnić się na wstępie, że zwolnienie jest przyznawane wyłącznie w odniesieniu do dochodów przedsiębiorstw, które w państwie, w którym mają siedzibę, podlegają przepisom gwarantującym ochronę inwestorów w formie zezwolenia udzielanego przez te organy i ich nadzoru nad tymi przedsiębiorstwami.
98. Oczywiście nie można wykluczyć, że państwo członkowskie zadecyduje, iż w celu zapewnienia poziomu ochrony inwestorów, który uważa za odpowiedni, na jego terytorium mogą być tworzone jedynie zewnętrznie zarządzane fundusze inwestycyjne.
99. Proporcjonalność przepisów przyjętych przez państwo członkowskie nie jest bowiem wykluczona z tego tylko powodu, że wybrało ono inny system ochrony niż przyjęty przez inne państwo członkowskie, przy czym przepisy te należy oceniać jedynie w świetle celów realizowanych przez organy krajowe zainteresowanego państwa członkowskiego oraz poziomu ochrony, jaki zamierzają one zapewnić (zob. podobnie wyrok z dnia 18 października 2012 r., X, C‑498/10, EU:C:2012:635, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo).
100. Należy jednak wskazać, po pierwsze, z zastrzeżeniem ustaleń, których dokonanie należy do sądu odsyłającego, że przyznanie zwolnienia podatkowego w odniesieniu do dochodów przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania mającego siedzibę w innym państwie członkowskim nie pociąga za sobą konsekwencji w zakresie form prawnych, jakie przybierają fundusze, które to ostatnie państwo może rejestrować na swym terytorium, i nie zobowiązuje tego państwa członkowskiego do zezwalania na tworzenie wewnętrznie zarządzanych funduszy inwestycyjnych.
101. W tym względzie, zapytany na rozprawie, rząd polski nie wyjaśnił, w jaki sposób przyznanie zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych przedsiębiorstwu zbiorowego inwestowania mającemu siedzibę w innym państwie członkowskim, zarządzanemu wewnętrznie, zagrażałoby celowi ochrony inwestorów realizowanemu przez władze krajowe.
102. Po drugie, o ile można uznać, że korzystniejsze traktowanie pod względem podatkowym dochodów przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania zarządzanego zewnętrznie mogłoby zachęcać inwestorów do korzystania z takich przedsiębiorstw, o tyle nie można z tego wywnioskować a contrario, że mniej korzystne traktowanie pod względem podatkowym w postaci odmowy zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów uzyskanych przez fundusz zarządzany wewnętrznie pozwala chronić inwestorów przed inwestycjami dokonywanymi w takich funduszach.
103. W konsekwencji nie można uznać, że środek podatkowy mający na celu uczynienie mniej atrakcyjnym inwestycji dokonywanych przez przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania mające siedzibę w innym państwie członkowskim i podlegające w tym państwie kontroli organów nadzoru nad rynkiem finansowym, lecz zarządzane wewnętrznie, jest odpowiedni do osiągnięcia zamierzonego celu ochrony inwestorów.
104. Ponadto na rozprawie rząd polski podniósł, że przepisy rozpatrywane w postępowaniu głównym mają również na celu zapobieganie nadużyciom.
105. Jednakże ze względu na to, że rząd ten ogranicza się do powołania się, bez dalszych wyjaśnień, na takie uzasadnienie, nie wykazując związku między sposobem zarządzania przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania a ewentualnym ryzykiem nadużycia, jego argumentacja nie może zostać uwzględniona.
106. W świetle całości powyższych rozważań na zadane pytanie trzeba odpowiedzieć, iż art. 63 ust. 1 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, które przewidują, iż jedynie przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania zarządzane przez podmiot zewnętrzny, który prowadzi działalność na podstawie zezwolenia wydanego przez właściwe organy nadzoru nad rynkiem finansowym państwa, w którym podmiot ten ma swoją siedzibę, może korzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie dochodów z inwestycji dokonanych przez to przedsiębiorstwo, i które w związku z tym nie przyznają takiego zwolnienia przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania zarządzanym wewnętrznie, utworzonym zgodnie z przepisami innego państwa członkowskiego, w sytuacji gdy prawo pierwszego państwa członkowskiego zezwala jedynie na tworzenie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania zarządzanych zewnętrznie.
Z treści wyroku TSUE w sprawie C-18/23 wynika wprost, że Wnioskodawca jako fundusz luksemburski zarządzany wewnętrznie jest uprawniony do korzystania ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób prawnych przewidzianego art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych tym bardziej, że przedmiotowy wyrok został wydany w sprawie funduszu inwestycyjnego o identycznym statusie prawnym jak ten w którego sprawie został wydany wyrok w sprawie C-18/23.
W konsekwencji, mając na uwadze zacytowane powyżej stanowisko TSUE, uznać należy, że interpretując art. 17 ust. 1 pkt 58 updop w zgodzie z art. 63 ust. 1 TFUE Wnioskodawca jako fundusz zarządzany wewnętrznie jako zarządzający alternatywnym funduszem inwestycyjnym (“registered AIFM”) spełnia przesłanki pozwalające na skorzystanie ze zwolnienia w podatku dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 58 updop. Wskazane w stanie faktycznym przychody (dochody) uzyskiwane przez Fundusz będą korzystać ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 58 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278, ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się:
2) przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, wkładu niepieniężnego;
3) inne, niż określone w pkt 1 i 2, przychody z udziału (akcji) w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3, w tym:
a)przychody ze zbycia udziału (akcji), w tym ze zbycia dokonanego celem ich umorzenia,
b)przychody uzyskane w wyniku wymiany udziałów.
W myśl art. 12 ust. 4d ustawy o CIT:
Jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:
1)spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo
2)spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce
-do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).
Z powołanego przepisu art. 12 ust. 4d ustawy o CIT wynika, że efekt w postaci neutralnej podatkowo wymiany udziałów (akcji) dotyczy sytuacji, gdy wspólnik spółki wniesie posiadane udziały (akcje) do spółki, a podmiot wraz z nabytymi udziałami (akcjami) otrzyma bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały wniesione. Przepis ten znajduje zastosowanie wówczas, gdy w wymianie uczestniczą już istniejące podmioty.
Warunki zastosowania powołanego przepisu określa art. 12 ust. 11 ustawy o CIT:
Przepis ust. 4d stosuje się, jeżeli:
1)spółka nabywająca oraz spółka, której udziały (akcje) są nabywane, są podmiotami wymienionymi w załączniku nr 3 do ustawy lub są spółkami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, w innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz
2)wspólnik jest podatnikiem podatku dochodowego i wnoszone przez niego udziały (akcje) stanowią wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej, oraz
3)zbywane przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku innej transakcji wymiany udziałów albo przydzielone wcześniej w wyniku łączenia lub podziału podmiotów, oraz
4)wartość nabywanych przez wspólnika udziałów (akcji) przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość zbywanych przez tego wspólnika udziałów (akcji), jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.
Jak wynika z art. 12 ust. 12 ustawy o CIT:
Przepis ust. 4d stosuje się również w przypadku, gdy spółka nabywa udziały (akcje) od tego samego wspólnika w ramach więcej niż jednej transakcji w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie, jeżeli w wyniku tych transakcji są spełnione warunki określone w tym przepisie.
Zgodnie z art. 12 ust. 12b ustawy o CIT:
W przypadku, o którym mowa w ust. 4 pkt 12 oraz ust. 11 pkt 3 i 4, ciężar dowodu, że udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów oraz wartość udziałów (akcji) odpowiada wartości określonej w tych przepisach, spoczywa na wspólniku.
Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 13 ustawy o CIT:
Przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Treść art. 12 ust. 14 ustawy o CIT wskazuje natomiast, że:
Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Art. 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że:
Przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.
Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia czy planowana transakcja wniesienia udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu po stronie Spółki powstanie przychód podlegający opodatkowaniu w okresie kiedy Spółka będzie zarządzana wewnętrznie bądź przez licencjonowany zewnętrzny podmiot zarządzający.
Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego są Państwo spółką akcyjną działającą na podstawie prawa luksemburskiego. Posiadają Państwo 99% albo 100 % udziałów w spółkach operacyjnych z siedzibą na terytorium RP. Posiadają Państwo również 96 % udziałów w Spółce z o.o. z siedzibą na terytorium RP prowadzącej działalność holdingową. Holding jest Spółką, która świadczy usługi wsparcia w procesach inwestycyjnych, administracyjne oraz księgowe na rzecz Spółek Operacyjnych. Objęli Państwo udziały w Spółkach Operacyjnych na etapie ich tworzenia lub zakupili Państwo udziały i nie były one objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów, ani też nie były przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów.
Obecnie ze względów ekonomicznych rozważana jest zmiana struktury kapitałowej. Holding ma stać się główną spółką grupy tj. spółką matką i posiadać udziały w spółkach od siebie zależnych. Zgodnie z przyjętą strategią Holding byłby spółką stojącą na czele grupy kapitałowej. W związku z tym zamierzają Państwo wnieść wszystkie posiadane udziały w Spółkach operacyjnych do Holdingu. Wnoszone aportem udziały będą dawały spółce nabywającej tj. Holdingowi bezwzględną większość praw głosów w spółkach, których udziały będą wnoszone. Holding podwyższy w związku ze wskazaną transakcją swój kapitał zakładowy i wyemituje udziały, które obejmą Państwo w zamian za aport do Holdingu udziałów w Spółkach Operacyjnych. Wówczas Holding stanie się udziałowcem Spółek Operacyjnych i będzie mu przysługiwała bezwzględna większość praw głosów w Spółkach Operacyjnych. Wnoszone przez Państwa do Holdingu udziały w Spółkach Operacyjnych stanowić będą wkład niepieniężny, który będzie w całości lub w części przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego Holdingu.
Obejmą Państwo udziały Holdingu bez dopłaty w gotówce. Ustalona na dzień wymiany udziałów wartość rynkowa udziałów przekazanych Państwu przez Holding przy wymianie udziałów odpowiadać będzie wartości rynkowej otrzymanych przez Holding od Państwa udziałów. Wymiana udziałów zostanie przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym lub jednym z głównych celów tej wymiany nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Wartość nabywanych przez Państwa udziałów w Holdingu przyjęta dla celów podatkowych nie będzie wyższa niż wartość zbywanych przez Państwa udziałów w Spółkach Operacyjnych, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do tej wymiany.
Zgodnie ze Statutem Funduszu, Fundusz jest zarządzany wewnętrznie, przez Zarząd Funduszu, który uzyskał licencję CSSF na zarządzanie Funduszem i jest zarejestrowany przez CSSF jako zarejestrowany zarządzający alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i znajduje się na liście zarządzających prowadzoną przez CSSF. Fundusz w przyszłości może być zarządzany przez licencjonowany podmiot zewnętrzny.
Odnosząc się do powyższego zauważyć należy, że z przedstawionych powyżej uregulowań prawnych zawartych w art. 12 ust. 4d Ustawy o CIT wynika, iż efekt w postaci neutralnej podatkowo wymiany udziałów (akcji) dotyczy sytuacji, gdy wspólnik spółki wniesie posiadane udziały (akcje) do Spółki, a podmiot wraz z nabytymi udziałami (akcjami) otrzyma, bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały wniesione.
W świetle wyżej wymienionych przepisów prawa podatkowego oraz przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że opisana we wniosku transakcja będzie stanowiła tzw. wymianę udziałów stosownie do art. 12 ust. 4d ustawy o CIT. W analizowanej sprawie spełnione zostaną przesłanki wynikające z art. 12 ust. 11 ustawy o CIT. Wynika to z faktu, że:
- Spółka nabywająca tj. Holding uzyska bezwzględna większość praw głosu w Spółkach operacyjnych. Jak wynika z opisu sprawy, są Państwo spółką akcyjną działającą na podstawie prawa luksemburskiego. Tym samym podlegają Państwo opodatkowaniu w Państwie członkowskim Unii Europejskiej;
- wnoszone przez Państwa udziały (akcje) stanowią wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub w części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej tj. Holdingu;
- zbywane przez Państwa udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów ani przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów;
- a wartość nabywanych przez Państwa udziałów (akcji) Holdingu przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość zbywanych przez Państwa udziałów (akcji), jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.
Podsumowując, należy stwierdzić, że transakcja wniesienia aportem udziałów w Spółkach Operacyjnych do Holdingu nie spowoduje powstania dla Państwa przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Na powyższe nie ma wpływu przez kogo w tym okresie Fundusz będzie zarządzany. Oznacza to, że planowana transakcji wymiany udziałów wskazana w opisie zdarzenia przyszłego, nie spowoduje powstania dla Państwa przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych zarówno w okresie kiedy Wnioskodawca będzie zarządzany wewnętrznie jak i w okresie kiedy będzie zarządzany przez licencjonowany podmiot zewnętrzny.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie obu zadanych pytań należało uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
