
Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna
- stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 marca 2025 r. za pośrednictwem platformy e-PUAP wpłynął Państwa wniosek z 10 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczący podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy w świetle przedstawionego stanu przyszłego przeprowadzenie połączenia spółek, w wyniku którego dojdzie do przejęcia Spółki Przejmowanej przez Wnioskodawcę, będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT.
Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 11 kwietnia 2025 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4010.127.2025.1.AS, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 17 kwietnia 2025 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Wnioskodawca” lub „Spółka Przejmująca”) mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Właścicielem 100% udziałów Wnioskodawcy jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka Przejmowana”) z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka Przejmowana ma obecnie wyłącznie jednego wspólnika, będącego osobą prawną mającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Wspólnik”).
W związku z uproszczeniem struktury podmiotów powiązanych, adekwatnie do aktualnego modelu biznesowego, zakłada się połączenie Wnioskodawcy oraz Spółki Przejmowanej.
Połączenie zostanie przeprowadzone w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”), tj. poprzez przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Wnioskodawcę.
Z uwagi na fakt, że Spółka Przejmowana jest jedynym udziałowcem Wnioskodawcy, połączenie zostanie przeprowadzone w drodze tzw. połączenia odwrotnego, tj. połączenia spółek polegającego na przejęciu spółki-matki przez jej spółkę zależną.
Z racji tego, że w ramach połączenia będącego przedmiotem niniejszego wniosku Wnioskodawca przejmie także wchodzące w skład majątku Spółki Przejmowanej udziały własne, które zostaną jednocześnie przydzielone Wspólnikowi w ramach procedury łączenia, Wnioskodawca nie będzie dokonywać podwyższenia kapitału zakładowego i emitować nowych udziałów.
Tym samym, na skutek połączenia Wspólnik stanie się bezpośrednim udziałowcem Wnioskodawcy.
W związku z połączeniem nie wystąpią dopłaty w gotówce na rzecz Wspólnika.
Składniki majątkowe należące obecnie do Spółki Przejmowanej zostaną dla celów podatkowych przyjęte przez Spółkę Przejmującą w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. W szczególności, zgodnie z zasadami wynikającymi z ustawy o CIT dotyczącymi procesów połączenia, wartość początkowa przenoszonych środków trwałych oraz wartości niematerialnych ustalona zostanie w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Spółki Przejmowanej.
Ponadto, w ramach niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zakłada się, że połączenie zostanie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, o którym mowa art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, ponieważ obecna sytuacja nie generuje wyższych obciążeń podatkowych z tytułu transferów dywidend.
Co więcej, Wnioskodawca wyjaśnia, że w związku z połączeniem nie powstanie po stronie żadnego z zaangażowanych podmiotów jakakolwiek korzyść podatkowa, w tym również korzyść sprzeczna w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej. Przyjęty sposób działania nie jest też sztuczny - połączenie w pełni odpowiada przyjętym założeniom biznesowym. W konsekwencji art. 14b § 5b Ordynacji podatkowej nie znajdzie zastosowania.
W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 17 kwietnia 2025 r. wskazali Państwo m.in., że:
- ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej otrzymanego przez Spółkę Przejmującą będzie przewyższała wartość przyjęta dla celów podatkowych składników tego majątku,
- składniki majątku Spółki Przejmowanej zostaną przypisane do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tym samym spełniony będzie warunek z art. 12 ust. 4 pkt 3e lit. b ustawy o CIT,
- wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej, otrzymanego przez Spółkę Przejmującą (Wnioskodawcę) nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom Spółki Przejmowanej,
- Spółka Przejmująca przejmie majątek Spółki Przejmowanej, w tym udziały własne, tj. udziały posiadane przez Spółkę Przejmowaną w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej. Spółka Przejmująca przekaże udziałowcom przejęte w wyniku połączenia i istniejące udziały własne. Nie dojdzie zatem do emisji nowych udziałów.
Pytanie
Czy w świetle przedstawionego stanu przyszłego przeprowadzenie połączenia spółek, w wyniku którego dojdzie do przejęcia Spółki Przejmowanej przez Wnioskodawcę, będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT?
Państwa stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z połączeniem, po stronie Spółki Przejmującej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu na gruncie ustawy o CIT.
1. Regulacje KSH dotyczące połączenia spółek
W myśl art. 491 § 1 KSH spółki kapitałowe mogą się łączyć ze sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa, z wyłączeniem spółki komandytowo-akcyjnej, nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.
Zgodnie z art. 492 § 1 pkt 1 połączenie może być dokonane m.in. przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).
Przytoczone przepisy ustanawiają więc uprawnienie do przeprowadzenia procesu połączenia przez przejęcie spółek kapitałowych.
Szczegóły tej procedury zostały przez ustawodawcę uregulowane w tytule IV, dział I KSH. W wyniku połączenia, zgodnie z art. 494 § 1 KSH spółka przejmująca wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej (taka sytuacja wystąpi w przypadku przejęcia Spółki Przejmowanej) albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki (tryb połączenia, który nie będzie miał zastosowania w przypadku przedmiotowego połączenia).
W kontekście połączenia odwrotnego należy dodatkowo wskazać na art. 515 KSH, zgodnie z którym: § 1 Spółka przejmująca może przyznać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, akcje bez wartości nominalnej albo udziały, albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200, art. 30047 i art. 362 oraz objęte w przypadkach, o których mowa w art. 30048 i art. 366. Spółka przejmująca może przyznać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką.
§ 2 W celu przyznania udziałów albo akcji wspólnikom spółki przejmowanej spółka przejmująca może nabyć udziały albo akcje własne, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami albo akcjami nabytymi uprzednio przez tę spółkę, spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 10% kapitału zakładowego.
Co istotne, wobec obecnego brzmienia art. 515 KSH nie występują wątpliwości dotyczące dopuszczalności przeprowadzenia połączenia odwrotnego spółek, w ramach którego nie dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej.
2. Regulacje ustawy o CIT dotyczące skutków podatkowych połączenia spółek
Na wstępie należy zaznaczyć, że perspektywy właściwej wykładni krajowych przepisów dotyczących połączeń spółek kluczowe znaczenie ma nadrzędna zasada neutralności podatkowej procesów połączeń spółek (znajdująca również zastosowanie w przypadku innych procesów reorganizacyjnych, np. podziałów spółek), jako naczelna zasada wynikająca ze standardów unijnych, ściślej z dyrektywy Rady 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (dalej: „Dyrektywy Rady 2009/133/WE”).
Jak wskazuje art. 7 ust. 1 ustawy o CIT, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów.
Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT, dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11, art. 24a i art. 24b, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym w szczególności przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 ustawy o CIT, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki.
Dodatkowo, w myśl art. 7b ust. 1 pkt 1a ustawy o CIT, za przychody z zysków kapitałowych uważa się, przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów.
Kwestia powstania przychodu dla spółki przejmującej w ramach połączenia spółek, została uregulowana w następujących przepisach:
1. art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT:
a) zgodnie z tym przepisem, przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników;
b) jednocześnie ustalony na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT przychód może zostać pomniejszony o wartość, o której mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, przychodu nie stanowi wartość tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:
- spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz
- spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu;
2. art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT - zgodnie z tym przepisem, przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej.
Dodatkowo, w myśl art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b i ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Z kolei, zgodnie z art. 12 ust. 15 ustawy o CIT, przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25. lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:
1. art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo
2. art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo
3. art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.
3. Sposób ustalenia wysokości przychodu podatkowego wynikającego z połączenia spółek po stronie Wnioskodawcy
Celem ustalenia skutków podatkowych po stronie spółki przejmującej, w szczególności potwierdzenia braku powstania dochodu po stronie spółki przejmującej w związku z połączeniem spółek, konieczne jest zatem dokonanie wykładni przywołanych art. 12 ust. 1 pkt 8c w powiązaniu z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT oraz art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników. Punktem wyjścia dla ustalenia w ramach połączenia przychodu po stronie spółki przejmującej jest na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną.
Przez wartość rynkową majątku należy w ocenie Wnioskodawcy rozumieć wartość ustaloną z zastosowaniem właściwej metody wyceny, dla celów której majątek powinien być rozumiany jako zbiór aktywów i pasywów (zobowiązań).
Co istotne, ustalając wartość rynkową przejmowanego majątku pod uwagę powinny być brane wszelkie składniki majątkowe, a więc takie których istnienie znajduje odzwierciedlenie w zapisach w księgach w związku z ich wprowadzeniem do odpowiednich ewidencji (np. środki trwałe ujęte w ewidencji środków trwałych) oraz takie, które nie zostały wprowadzone do ewidencji bowiem zgodnie z przepisami nie muszą bądź nie mogą być wprowadzane do odpowiednich ewidencji.
Należy jednak wskazać, iż w myśl ww. przepisów ustawy o CIT, w przypadku połączenia przychodem po stronie spółki przejmującej, nie jest cała wartość majątku podmiotu przejmowanego, lecz ewentualna nadwyżka wartości rynkowej przejmowanych przez spółkę przejmującą składników majątku ponad wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku.
Jednocześnie przychód nie może być wyższy od wartości rynkowej składników majątku.
W analizowanej sytuacji wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej, otrzymanego przez Spółkę przejmującą przewyższa wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, a dodatkowo ta wartość podatkowa nie jest wyższa od wartości rynkowej tych składników.
Idąc dalej, ustalony wg art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT przychód, będzie mógł zostać pomniejszony o wartość określoną w art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.
Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, przychodu nie stanowią wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:
a) spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz
b) spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.
Tym samym, z perspektywy Wnioskodawcy, ustalony na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT przychód może zostać pomniejszony o wartość tych składników majątku otrzymanych przez spółkę przejmującą (gdzie wartość składników należy ustalić w oparciu o wartości rynkowe, analogicznie jak w art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT), które:
a) spółka przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego (co zgodnie z przepisami ustawy o CIT w odniesieniu do sytuacji będącej przedmiotem niniejszego wniosku wynika wprost z art. 16g ust. 9, który to dotyczy nie tylko środków trwałych, ale również innych składników majątku. Należy bowiem wziąć pod uwagę, że w ramach połączenia zastosowanie znajdzie art. 16g ust. 9 ustawy o CIT, konstytuujący zasadę kontynuacji wyceny podatkowej aktywów przenoszonych do spółki przejmującej w ramach połączenia),
b) zostały przypisane do działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wątpliwość, która może powstawać, związana jest z wykładnią ww. regulacji, która wskazuje właśnie na warunkowanie neutralności podatkowej połączenia po stronie spółki przejmującej (formalnie warunkuje możliwość odpowiedniego pomniejszenia przychodu w związku z połączeniem) od kontynuacji przez spółkę przejmującą przyjętych przez spółkę przejmowaną zasad wyceny składników majątkowych dla celów podatkowych.
Ustawodawca posłużył się przy tym sformułowaniem: „spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego”. Tymczasem, nie każdy składnik majątkowy przedsiębiorstwa ma swoje odzwierciedlenie w księgach podatkowych. Wnioskodawca zwraca uwagę, że szereg składników wpływających na wartość przedsiębiorstwa (co warunkuje z kolei poziom przychodu, który następnie należy odpowiednio pomniejszyć) nie jest ujawnionych w księgach, bowiem przepisy tego nie umożliwiają. Szereg składników majątkowych ma też wartość podatkową równą zeru.
W ocenie Wnioskodawcy, jeżeli dany składnik majątkowy nie jest ujawniony w księgach podatkowych spółki przejmowanej, a staje się on w związku z połączeniem składnikiem majątkowym spółki przejmującej, utrzymanie przez spółkę przejmującą wyceny składnika majątkowego na tym samym poziomie, tj. zero, w tym brak wprowadzania go do ewidencji (niewprowadzenie do własnych ewidencji), analogicznie jak miało to miejsce przed połączeniem, powinno być uznawane za kontynuację zasad wyceny dla celów podatkowych, zgodnie z ww. przepisem art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.
W efekcie, w ocenie Wnioskodawcy, ustalony na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT przychód powinien zostać pomniejszony o wartość wszelkich składników majątkowych, niezależnie od tego, czy były one wprowadzone do ewidencji podatkowej spółki przejmowanej i czy mają wartość większą lub równą zeru, czy też nie, a warunkiem jest kontynuacja zasad wyceny składników majątkowych dla celów podatkowych, przy czym kontynuacją jest również utrzymanie wyceny na poziomie „0,00” bądź brak wprowadzenia składnika majątkowego do ksiąg podatkowych spółki przejmującej, tak samo jak miało to miejsce przed połączeniem w spółce przejmowanej.
W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, również wartość rynkowa tych składników nieujętych formalnie w ewidencji, a których w praktyce wartość podatkowa będzie kontynuowana (a więc pozostanie w praktyce bez wartości podatkowej) powinna stanowić element zmniejszający przychód.
Odmienne podejście, a więc asymetria w zakresie składników majątku, których wartości są ustalane przy kategoriach stanowiących przychód podatkowy i kategoriach pomniejszających pozostałoby w sprzeczności:
- z celem ustawodawcy prezentowanym w uzasadnieniu ustawy wprowadzającej m.in. art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT w obecnym brzmieniu, zakładającym realizację neutralnych procesów reorganizacyjnych przy kontynuacji wyceny podatkowej składników majątku oraz
- z prawem unijnym, a więc Dyrektywą 2009/133, która na szczeblu unijnym gwarantuje neutralność procesów reorganizacyjnych, w tym połączeń (a wyjątki od tej reguły dotyczą zasadniczo procesów realizowanych bez uzasadnienia ekonomicznego).
Podsumowując, po stronie Spółki Przejmującej nie powstanie przychód do opodatkowania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, co wynika z faktu iż:
a) Biorąc pod uwagę analizowane zdarzenie przyszłe, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT, co do zasady przychodem podatkowym po stronie Spółki Przejmującej będzie ustalona wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej (art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT), w części przekraczającej wartość składników Spółki Przejmowanej ustaloną na potrzeby podatkowe;
b) Jest to jednak dopiero pierwszy krok w celu ustalenia finalnego poziomu ewentualnego przychodu do opodatkowania, który należy przypisać Spółce Przejmującej. Kolejnym krokiem jest bowiem określenie wartości, o którą można pomniejszyć wartość przychodu ustaloną w pierwszym kroku;
c) Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, przychodu nie stanowią wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:
- spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego (lit. a) oraz
- spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu (lit. b);
d) Biorąc pod uwagę fakt, iż:
- wszystkie składniki majątkowe Spółki Przejmowanej zostaną w tych samych wartościach podatkowych ujęte w księgach Spółki Przejmującej,
- Spółka Przejmująca przypisze wszystkie składniki majątkowe do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- jeżeli składnik majątkowy, który stanie się składnikiem majątkowym Spółki Przejmującej, nie będzie na moment połączenia ujmowany w księgach podatkowych Spółki Przejmowanej bądź będzie ujmowany w wartości „0,00”, to taki składnik majątkowy odpowiednio nie będzie ujmowany w księgach podatkowych Wnioskodawcy bądź konsekwentnie będzie ujmowany w wartości „0,00”, to wymóg kontynuacji wyceny, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 3e lit. a ustawy o CIT, należy uznać za spełniony, a zatem przychód ustalony na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT powinien zostać pomniejszony o wartość rynkową wszelkich składników majątkowych przejmowanych przez Spółkę Przejmującą, niezależnie od tego, czy są one wprowadzone do ewidencji podatkowej Spółki Przejmowanej i czy mają wartość większą czy równą zeru czy też nie.
Odrębną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest ustalenie, czy zgodnie z drugim z przytoczonych przepisów warunkujących neutralność podatkową, tj. art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, w przypadku Wnioskodawcy powstanie przychód podatkowy.
Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, w przypadku połączenia przychodem po stronie spółki przejmującej jest nadwyżka wartości rynkowej przejętego od spółki przejmowanej majątku ponad wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej.
Innymi słowy, z perspektywy Spółki Przejmującej w związku z połączeniem może powstać przychód podatkowy, jednak wyłącznie w zakresie, w jakim wartość rynkowa przejmowanego majątku przekracza wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej.
Warto wskazać, że zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy o CIT, ilekroć w ustawie jest mowa o wartości emisyjnej udziałów (akcji), oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).
Przy połączeniu odwrotnym realizowanym bez podwyższenia kapitału zakładowego, chociaż nie ma miejsca wykreowanie nowych udziałów, dochodzi do „objęcia” przez spółkę przejmującą udziałów własnych, które są następnie wydawane wspólnikom - tym samym, również w takiej sytuacji można mówić o ich wartości emisyjnej w rozumieniu art. 4a pkt 16a ustawy o CIT.
W związku z tym, biorąc pod uwagę specyfikę połączenia odwrotnego, w ocenie Wnioskodawcy, wartość emisyjna udziałów/akcji przydzielanych wspólnikom spółki przejmowanej powinna być określana na podstawie wartości rynkowej tychże udziałów (akcji), która jednocześnie każdorazowo odpowiada wartości majątku spółki przejmowanej ustalanej na moment bezpośrednio poprzedzający połączenie (uwzględniającego wartość udziałów/akcji spółki przejmującej).
Jednym ze szczególnych przypadków łączenia się spółek jest tzw. połączenie odwrotne, które polega na przejęciu spółki dominującej przez jej spółkę zależną. Tym samym dochodzi niejako do odwrócenia uprzednio ustalonych ról spółki dominującej i spółki zależnej.
W modelowym łączeniu przez przejęcie to spółka dominująca przejmuje majątek spółki zależnej. W przypadku natomiast połączenia odwrotnego to spółka zależna przejmuje majątek spółki dominującej, w zamian za co wydaje (przyznaje) udziałowcom swoje udziały (akcje), w efekcie czego spółka przejmująca otrzymuje w ramach przejmowanego majątku udziały (akcje) własne.
Warto zauważyć, że w świetle brzmienia art. 515 § 1 zdanie drugie KSH w obecnie obowiązującym brzmieniu, zniknęły istniejące wcześniej wątpliwości doktrynalne co do możliwości dokonania połączenia odwrotnego w taki sposób, że spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej własne udziały lub akcje nabyte w drodze sukcesji uniwersalnej, bez konieczności uprzedniego podwyższenia kapitału zakładowego.
W konsekwencji należy przyjmować, że spółka zależna - jako spółka przejmująca - nabywa z chwilą połączenia, w drodze sukcesji uniwersalnej (art. 494 § 1 KSH) swoje własne udziały/akcje, które może w związku z tym przyznać wspólnikom przejmowanej spółki dominującej.
W analizowanej sytuacji Spółka Przejmująca przejmie majątek Spółki Przejmowanej, w tym udziały własne, tj. udziały posiadane przez Spółkę Przejmowaną w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej. Spółka Przejmująca przekaże Wspólnikom przejęte w wyniku połączenia i istniejące udziały własne. Nie dojdzie zatem do emisji nowych udziałów. Niemniej, mimo faktu, iż w przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego nie dochodzi do emisji nowych udziałów, lecz do wydania Wspólnikom udziałów własnych nabytych od Spółki Przejmowanej w wyniku połączenia, zdaniem Wnioskodawcy, również w tym przypadku dochodzi do przydzielenia Wspólnikom udziałów Spółki Przejmowanej, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.
Należy bowiem podkreślić, iż brak emisji nowych udziałów nie oznacza, że w ramach połączenia odwrotnego przeprowadzonego bez podwyższenia kapitału zakładowego nie dochodzi do „przydzielenia” udziałów Wspólnikom Spółki Przejmowanej.
Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawcy, nie ma przeszkód, by również w tym przypadku mówić o wartości emisyjnej udziałów. Jak wskazano bowiem powyżej, zawarta w art. 4a pkt 16a ustawy o CIT definicja wartości emisyjnej udziałów oznacza cenę, po jakiej obejmowane są te udziały. W związku z tym, biorąc pod uwagę specyfikę połączenia odwrotnego, w ocenie Wnioskodawcy, wartość emisyjna udziałów/akcji przydzielanych wspólnikom spółki przejmowanej, powinna być określana na podstawie wartości rynkowej tychże udziałów (akcji).
W świetle powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym do połączenia przeprowadzonego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej znajdzie zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.
W związku z tym, biorąc pod uwagę, że wartość rynkowa udziałów Spółki Przejmującej przydzielonych Wspólnikom będzie odpowiadała wartości rynkowej majątku Spółki Przejmowanej (obejmującego jej aktywa oraz zobowiązania), połączenie nie będzie skutkowało powstaniem przychodu z perspektywy Spółki Przejmującej.
Mając na uwadze wszystkie przytoczone argumenty, w ocenie Wnioskodawcy, w świetle przedstawionego stanu przyszłego przeprowadzenie połączenia spółek, w wyniku którego dojdzie do przejęcia Spółki Przejmowanej przez Wnioskodawcę, nie będzie skutkować po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT.
Pogląd taki prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach indywidualnych, co potwierdza:
1. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 sierpnia 2024 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.289.2024.2.AND,
2. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 lipca 2024 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.269.2024.2.AW,
3. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 czerwca 2024 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.200.2024.1.AW,
4. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 marca 2024 r. sygn. 0114-KDIP2-1.4010.12.2024.1.MR1,
5. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 listopada 2023 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.396.2023.1.BJ,
6. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 października 2023 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.451.2023.2.SH,
7. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 kwietnia 2023 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.771.2022.2.KK,
8. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 lutego 2023 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.274.2022.1.IN.
W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo także, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym do połączenia przeprowadzonego bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej, z uwagi na istotę tzw. połączenia odwrotnego, znajdzie zastosowanie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT. W związku z tym, biorąc pod uwagę, że wartość rynkowa udziałów Spółki Przejmującej przydzielonych udziałowcom będzie równa wartości rynkowej majątku Spółki Przejmowanej (obejmującego jej aktywa oraz zobowiązania), wartość rynkowa majątku otrzymanego przez Spółkę Przejmującą nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom Spółki Przejmowanej. Pojęcie „wartości emisyjnej udziałów” jest pojęciem autonomicznym dla przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 Ordynacji Podatkowej. Natomiast przepisy prawa podatkowego mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej, o czym wprost stanowi art. 14b § 1 Ordynacji Podatkowej. Spółka podkreśla w tym miejscu, że pojęcie „wartości emisyjnej udziałów” nie jest pojęciem, które zostało zdefiniowane w kodeksie spółek handlowych, czyli w ustawie regulującej zasady łączenia spółek. W związku z tym, sposób określenia tej wartości na potrzeby ustalenia wyniku podatkowego Wnioskodawcy powinno się odbyć wyłączenie poprzez interpretację przepisu art. 4a pkt 16a ustawy o CIT, co jest przedmiotem zapytania przedstawionego we wniosku, którego dotyczy niniejsze wezwanie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Na wstępie wskazać należy, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.
Z wniosku wynika, że planują Państwo dokonanie połączenia odwrotnego, tj. przejęcia spółki-matki przez spółkę-córkę. Z opisu sprawy wynika, że połączenie odbędzie się na zasadach wynikających z art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych. Połączeniu temu nie będą towarzyszyć dopłaty gotówkowe oraz nie dojdzie do podwyższenia kapitału zakładowego - Spółka Przejmująca wyda wspólnikom Spółki Przejmowanej udziały własne oraz nie dojdzie do emisji nowych udziałów.
Zasady organizacji i funkcjonowania spółek prawa handlowego oraz problematyka łączenia spółek została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 15 września 2000 r. ustawy Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm., dalej: „KSH”).
W myśl art. 491 § 1 KSH:
Spółki kapitałowe mogą się łączyć ze sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa, z wyłączeniem spółki komandytowo-akcyjnej, nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną.
W myśl art. 492 § 1 KSH:
Połączenie może być dokonane:
1)przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie);
2)przez zawiązanie spółki kapitałowej albo spółki komandytowo-akcyjnej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały albo akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki).
Jednocześnie, stosownie do art. 494 § 1 KSH:
Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.
Połączenie odwrotne jest jednym ze szczególnych przypadków łączenia się spółek i polega na przejęciu spółki dominującej przez jej spółkę zależną. KSH nie definiuje więc połączenia odwrotnego, a także nie wskazuje wprost na jego dopuszczalność. Należy jednak zauważyć, iż połączenie odwrotne jest odmianą łączenia się przez przejęcie, w którym niejako dochodzi do odwrócenia uprzednio ustalonych ról spółki dominującej i spółki zależnej. W modelowym rozwiązaniu to spółka dominująca przejmuje majątek spółki zależnej. W przypadku zaś połączenia odwrotnego to spółka zależna przejmuje majątek spółki dominującej, w zamian za co wydaje jej udziałowcom (akcjonariuszom) swoje udziały (akcje), w efekcie czego spółka przejmująca otrzymuje w ramach przejmowanego majątku udziały (akcje) własne.
Zgodnie z art. 515 § 1 KSH:
Spółka przejmująca może przyznać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, akcje bez wartości nominalnej albo udziały albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200, art. 300 i art. 362 oraz objęte w przypadkach, o których mowa w art. 300 i art. 366. Spółka przejmująca może przyznać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką.
W przypadku dokonania połączenia na powyższych zasadach, spółka przejmowana przestaje istnieć, wspólnicy spółki przejmowanej stają się wspólnikami spółki przejmującej oraz wszystkie aktywa i pasywa spółki przejmowanej przechodzą na spółkę przejmującą.
Prawa i obowiązki następców prawnych reguluje także ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 111 ze zm.).
W świetle art. 93 § 1 Ordynacji podatkowej:
Osoba prawna lub spółka komandytowo-akcyjna zawiązane (powstałe) w wyniku łączenia się:
1) osób prawnych,
2) osobowych spółek handlowych,
3) osobowych i kapitałowych spółek handlowych
- wstępują we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.
Zgodnie z art. 93 § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej i spółki komandytowo-akcyjnej łączących się przez przejęcie:
1) innej osoby prawnej (osób prawnych);
2) osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).
Z kolei, zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych spółek przy ich fuzji regulują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).
Stosownie do art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy o CIT:
1.Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
2. Dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Przychody uzyskane w wyniku połączeń zostały przez ustawodawcę zakwalifikowane jako przychody z zysków kapitałowych.
Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4b, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:
- przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,
- przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,
- przychody spółki dzielonej.
Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1a ww. ustawy:
Za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziału podmiotów.
Powyższe przepisy wskazują wyłącznie na kwalifikację do odpowiedniego źródła przychodów ze względu na konieczność odrębnego obliczenia dochodu z zysków kapitałowych oraz z tzw. działalności operacyjnej.
Ogólne warunki rozpoznania przychodu regulują natomiast przepisy art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Kategorie przychodów powstałych w przypadku połączenia podmiotów są opisane w odniesieniu do spółki przejmującej w art. 12 ust. 1 pkt 8c, 8d i 8f ustawy o CIT.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT:
Przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.
Jednakże, jak wynika z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT:
Do przychodów nie zalicza się w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 8c, wartości tych składników majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w drodze łączenia lub podziału podmiotów, które:
a) spółka przejmująca przyjęła dla celów podatkowych w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu przejmowanego lub dzielonego oraz
b) spółka przejmująca przypisała do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym za pośrednictwem zagranicznego zakładu.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT:
Przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych lub spółki dzielonej.
W świetle art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT:
Przychodem jest ustalona, w części odpowiadającej udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego lub dzielonego otrzymanego przez spółkę przejmującą ponad cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym - w przypadku gdy spółka przejmująca posiada w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej taki udział.
Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o CIT:
Do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej lub dzielonej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej lub dzielonej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.
Przy czym, w myśl art. 12 ust. 13 ustawy o CIT:
Przepisów ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek, podziału spółek, wymiany udziałów lub wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Jak wynika z art. 12 ust. 14 ustawy o CIT:
Jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 13 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Stosownie do art. 12 ust. 15 ustawy o CIT:
Przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b mają zastosowanie wyłącznie do spółek będących podatnikami, o których mowa w:
1) art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek lub podmiotów mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, albo
2) art. 3 ust. 1, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, albo
3) art. 3 ust. 2, podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, przejmujących albo wnoszących w drodze wkładu niepieniężnego majątek spółek będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.
Artykuł 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że:
Przepisy ust. 4 pkt 3e-3h, 12 i pkt 25 lit. b oraz ust. 4d stosuje się odpowiednio do podmiotów wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy.
Cytowany art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT stosuje się zatem z uwzględnieniem przepisu art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, który wskazuje warunki wyłączenia z przychodu. Do przychodów nie zalicza się zatem ewentualnej nadwyżki wartości rynkowej majątku, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wynikające z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.
Z przytoczonych przepisów wynika, że powstanie dodatniej różnicy pomiędzy wartością rynkową przenoszonego majątku a jego wartością podatkową nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego, jeżeli spółka przejmująca zachowa zasadę kontynuacji wyceny składników majątku dla celów podatkowych.
Zatem na tle art. 12 ust. 1 pkt 8c w korelacji z ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, opodatkowane będzie takie połączenie, w ramach którego dojdzie do urealnienia wartości podatkowej składników majątku, czyli gdy przejmowane składniki majątku rozpoznane zostaną przez spółkę przejmującą dla celów podatkowych w wartości wyższej, niż były ujęte w spółce przejmowanej (lub gdyby nie został spełniony warunek z art. 12 ust. 4 pkt 3e lit. b). Aby zachować zatem neutralność podatkową połączenia, spółka przejmująca jest zobowiązana do przyjęcia dla celów podatkowych składników majątku spółki przejmowanej w wartości wynikającej z jej ksiąg podatkowych. Po dokonaniu połączenia spółka przejmująca powinna kontynuować wycenę wartości składników majątku przyjętą dla celów podatkowych przez spółkę przejmowaną przed połączeniem. Przy czym zauważyć w tym miejscu należy, że ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.) przewiduje sukcesję podatkową w przypadku m.in. przejęcia podmiotu.
Dla celów CIT decydujące znaczenie w tym zakresie mają przepisy dotyczące ustalania wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych oraz prawnych, a także ich amortyzacji, tj. art. 16g ust. 9 i art. 16h ust. 3. Na gruncie wskazanych przepisów, w przypadku połączenia podmiotów, wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o której mowa w art. 9 ust. 1, podmiotu połączonego. Z kolei podmioty, które przejęły całość lub część innego podmiotu na skutek połączenia, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot połączony, z uwzględnieniem art. 16i ust. 2-7.
W przypadku aktywów obrotowych z kolei, wartością podatkową będzie cena ich nabycia, która byłaby kosztem uzyskania przychodu w przypadku ich zbycia.
W świetle powyższego, pod pojęciami „majątku” czy „składników majątku”, występujących w art. 12 ustawy o CIT należy rozumieć aktywa, a w szczególności środki obrotowe, środki trwałe i wartości niematerialne i prawne.
Ponadto, odnosząc się do rozumienia pojęcia „wartości rynkowej majątku” na gruncie ww. przepisów, wyjaśnić dodatkowo należy, że jeżeli w związku z danym składnikiem majątku został zaciągnięty dług w postaci pożyczki lub kredytu i dług ten zostanie przeniesiony na spółkę przejmującą wraz z tym składnikiem (spółka przejmująca będzie zobowiązana do jego spłaty jako dłużnik), może on zostać uwzględniony w określeniu wartości rynkowej tego składnika o ile jednocześnie jego wysokość ma również wpływ na określenie wartości emisyjnej wydawanych udziałów (akcji). Wysokość przejętych zobowiązań związanych bezpośrednio ze składnikami przejmowanego majątku nie może być bowiem elementem działań optymalizacyjnych zmierzających do zaniżania wartości rynkowej przejmowanego majątku z pominięciem ich wpływu na wartość wydawanych w zamian za majątek udziałów (akcji).
Dodatkowo zauważyć należy, że przez zobowiązanie, które może być elementem wyceny, należy rozumieć jedynie kapitał pożyczki/kredytu, do którego spłaty zobowiązana jest spółka przejmująca z wyłączeniem jednak tej części takiego zobowiązania, jaka odpowiada odsetkom, opłatom, prowizjom i innym opłatom, które stanowią co do zasady koszty uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty. Uwzględnienie tych pozycji już na etapie przejmowania majątku kreowałoby bowiem sytuację podwójnego rozliczenia tego rodzaju wydatków w kosztach podatkowych, co nie jest dopuszczalne systemowo w ustawie o CIT (art. 15 ust. 1 ustawy). Również rezerwy i odpisy nie mogą być treścią przedmiotowej kalkulacji dla celów ustalenia dochodu z tytułu restrukturyzacji.
Zatem pojęcie „wartości rynkowej majątku” dla celów art. 12 ust. 1 pkt 8c i 8d ustawy o CIT, należy rozumieć z uwzględnieniem powyższych wyjaśnień.
Przechodząc do kolejnego przepisu odnoszącego się do powstania przychodu dla spółki przejmującej, tj. art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, wskazać należy, że w przypadku połączenia określa on przychód jako ustaloną na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkową majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych. Z regulacji tej wynika zatem, że na potrzeby określenia przychodu dokonuje się porównania ze sobą wartości majątku przejmowanego z wartością wydawanych jako ekwiwalent udziałów lub akcji wspólnikom spółek łączonych. Jak należy rozumieć wartość emisyjną udziałów wskazuje art. 4a pkt 16a ustawy o CIT, zgodnie z którym wartością emisyjną udziałów (akcji) jest cena po jakiej są obejmowane udziały (akcje) określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższa od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).
Na tle omawianego przepisu połączenie będzie zatem dla spółki przejmującej neutralne podatkowo, jeśli wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego będzie dokładnie odpowiadała wartości emisyjnej udziałów. Natomiast każda nadwyżka wartości rynkowej majątku podmiotu przejmowanego ponad emisyjną wartość wydanych w zamian z ten majątek udziałów będzie przychodem podatkowym.
Jednocześnie przychód z art. 12 ust. 1 pkt 8d powstanie w tej części przejętego majątku spółki przejmowanej, który nie przypada na udziały posiadane przez spółkę przejmującą.
Natomiast do przypadków połączenia przez przejęcie, w których spółka przejmująca posiada 100% udziałów w podmiocie przejmowanym, powstanie przychodu należy rozpatrywać w oparciu o art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT, zgodnie z którym przychodem jest ustalona, w części odpowiadającej udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej na dzień poprzedzający dzień łączenia, wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą ponad cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym.
Dla ustalenia zatem wartości przychodu na podstawie ww. przepisu należy ustalić wartość rynkową majątku podmiotu przejmowanego, cenę nabycia udziałów (akcji) tej spółki w podmiocie przejmowanym (czyli wartość jaka mogłaby zostać uznana za koszt w razie zbycia udziałów (akcji) spółki przejmowanej) oraz udział, jaki spółka przejmująca posiada w spółce przejmowanej. Jednocześnie, w przypadku powstania przychodu na mocy ww. przepisu, może znaleźć zastosowanie wyłączenie przewidziane w art. 12 ust. 4 pkt 3f ustawy o CIT, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się wartości majątku spółki przejmowanej, odpowiadającej procentowemu udziałowi spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej, określonemu na ostatni dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału, otrzymanego przez spółkę przejmującą posiadającą w kapitale zakładowym spółki przejmowanej udział w wysokości nie mniejszej niż 10%.
Z zestawienia powyższych przepisów wynika więc, że jeżeli spółka przejmująca miała przed połączeniem udział w spółce przejmującej, który jest nie mniejszy niż 10%, to wartość majątku spółki przejmowanej przypadająca procentowo na ten udział nie stanowi u spółki przejmującej przychodu. Jeśli zatem podmiot przejmujący posiada 100% udziałów w kapitale zakładowym spółki przejmowanej, wyłączeniu z przychodów podlega 100% wartości otrzymanego majątku spółki przejmowanej.
Trzeba jednak pamiętać, że przepisy art. 12 ust. 1 pkt 8d i 8f ustawy o CIT mają charakter komplementarny i łącznie pozwalają opodatkować majątek przejęty przez spółkę, a jaka wartość majątku jest opodatkowana na podstawie każdego z nich zależy od udziału spółki przejmującej w kapitale zakładowym spółki przejmowanej. Jeśli spółka przejmująca nie posiada udziałów w spółce przejmowanej zastosowanie znajdzie wyłącznie art. 12 ust. 1 pkt 8d. Jeśli posiada 100% udziałów, wyłącznie art. 12 ust. 1 pkt 8f. Natomiast jeśli posiada w spółce przejmowanej mniej niż 100% udziałów zastosowanie będą mają oba przepisy.
Na gruncie omawianej sprawy mamy do czynienia z połączeniem odwrotnym, w ramach którego Spółka przejmująca otrzyma m.in. swoje udziały posiadane przez Spółkę przejmowaną. Oznacza to zarazem, że w przedmiotowej sprawie zastosowania nie znajdzie przepis art. 12 ust. 1 pkt 8f ustawy o CIT.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w związku z uproszczeniem struktury podmiotów powiązanych, na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 ze zm., dalej jako „KSH”), planują Państwo przeprowadzenie połączenia w drodze tzw. połączenia odwrotnego ze spółką dominującą (Spółką Przejmowaną), tj. połączenia spółek polegającego na przejęciu spółki-matki przez jej spółkę zależną. W ramach tego połączenia Spółka Przejmowana przeniesie cały swój majątek na Państwa, jako Spółkę Przejmującą (połączenie przez przejęcie). Planowane Połączenie nie będzie wiązać się z podwyższeniem Państwa kapitału zakładowego i emitowaniem nowych udziałów. Właścicielem 100% Państwa udziałów jest Spółka Przejmowana, która ma obecnie wyłącznie jednego wspólnika, będącego osobą prawną, mającą siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W wyniku połączenia nabędą Państwo własne udziały wchodzące w skład majątku Spółki Przejmowanej, które następnie zostaną przydzielone Wspólnikowi w ramach procedury łączenia. W związku z Połączeniem na rzecz Wspólnika Spółki Przejmowanej nie wystąpią dopłaty w gotówce. Wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej, otrzymanego przez Państwa, jako Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów przydzielonych Wspólnikowi Spółki Przejmowanej. Składniki majątkowe należące obecnie do Spółki Przejmowanej zostaną dla celów podatkowych przyjęte przez Państwa, jako Spółkę Przejmującą, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej. Składniki majątku Spółki Przejmowanej zostaną przypisane do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wskazali Państwo, że celem Połączenia nie jest chęć uniknięcia lub uchylenia się od opodatkowania, a jego przeprowadzenie ma nastąpić z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.
Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy w świetle przedstawionego stanu przyszłego przeprowadzenie Połączenia spółek, w wyniku którego dojdzie do przejęcia Spółki Przejmowanej przez Państwa, będzie skutkować po Państwa stronie powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o CIT.
Odnosząc się po powyższych wątpliwości wskazać należy, że z cytowanego powyżej art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT wynika, że wartość przychodu na skutek połączenia powinna zostać określona jako ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą w części przewyższającej wartość przyjętą dla celów podatkowych składników tego majątku, nie wyższą od wartości rynkowej tych składników.
Niemniej jednak, art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT stosuje się z uwzględnieniem przepisu art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT, który wskazuje warunki wyłączenia z przychodu. Do przychodów nie zalicza się ewentualnej nadwyżki wartości rynkowej majątku, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wynikające z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.
W analizowanej sprawie przesłanki te będą spełnione, bowiem jak wskazali Państwo we wniosku, w związku z Połączeniem Spółka Przejmująca przyjmie dla celów podatkowych wartość składników majątkowych Spółki Przejmowanej, nabytych w wyniku połączenia, w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych Spółki Przejmowanej oraz składniki majątku nabyte przez Spółkę Przejmującą wskutek Połączenia zostaną przypisane przez Spółkę Przejmującą do działalności prowadzonej przez Spółkę Przejmującą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Zatem, biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w analizowanej sytuacji Połączenie nie będzie skutkowało powstaniem przychodu po Państwa stronie jako Spółki Przejmującej na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 3e ustawy o CIT.
Odnosząc się natomiast do powstania przychodu dla Spółki Przejmującej na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, zgodzić się również należy z Państwem, że w niniejszej sprawie nie powstanie przychód po stronie Spółki Przejmującej na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.
Z powyższego przepisu wynika, że przychodem dla spółki przejmującej może być ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku podmiotu przejmowanego otrzymanego przez spółkę przejmującą w części przewyższającej wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółek łączonych.
Przy czym, zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy o CIT przez wartość emisyjną udziałów (akcji) - należy rozumieć cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).
Ustalając wartość emisyjną należy odnieść się do (właściwych dla połączeń i podziałów) warunków „obejmowania” udziałów (akcji). Warunki te ustalane są zgodnie z obowiązującą procedurą wskazaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych. W ramach tej procedury powinien zostać określony plan połączenia, w tym szczegółowy parytet wymiany udziałów (akcji). Wskazywana zatem jest wartość obejmowanego majątku spółki przejmowanej w przeliczeniu na udziały (akcje). Nie można uznać, aby przypadek połączenia odwrotnego był wyłączony z ww. obowiązków, zatem także w tej sytuacji wymagane będzie wskazanie planu połączenia i parytetu wymiany, który będzie wskazywał również wycenę obejmowanych składników majątku. Wobec powyższego, w sytuacji połączenia odwrotnego, strony transakcji również powinny ustalić „wycenę rynkową”, pomimo braku faktycznego emitowania nowych udziałów (akcji). Stąd w przypadku wskazywanego połączenia odwrotnego, wartością w jakiej obejmowane są udziały (akcje) będzie wartość majątku spółki przejmowanej, co należy odczytać właśnie jako wartość emisyjną.
Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, w ramach planowanego Połączenia Spółka Przejmująca przejmie majątek Spółki Przejmowanej, w tym udziały własne, tj. udziały posiadane przez Spółkę Przejmowaną w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej, które następnie zostaną wydane w ramach Połączenia Wspólnikowi Spółki Przejmowanej.
Tym samym, w przypadku połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego, Spółka Przejmująca nie dokona emisji nowych udziałów, natomiast wyda Wspólnikom Spółki Przejmowanej istniejące udziały własne (objęte w wyniku połączenia).
Zatem, skoro w związku z powyższym połączeniem odwrotnym, ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej otrzymanego przez Państwa, jako Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższała wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom Spółki Przejmowanej, to przeprowadzenie ww. połączenia nie będzie skutkować koniecznością rozpoznania przychodu podatkowego po Państwa stronie, jako Spółki Przejmującej, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT.
Zatem, przeprowadzenie Połączenie nie będzie skutkować powstaniem przychodu podatkowego na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8d ustawy o CIT, ponieważ wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej, otrzymanego przez Spółkę Przejmującą, nie będzie przewyższać wartości emisyjnej udziałów przydzielonych udziałowcom Spółki Przejmowanej.
Podsumowując, po Państwa stronie jako Spółki Przejmującej w wyniku Połączenia odwrotnego ze Spółką Przejmowaną nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8c oraz 8d ustawy o CIT.
Zatem, Państwa stanowisko w zakresie braku powstania przychodu po stronie Spółki Przejmującej w związku z przeprowadzeniem planowanego połączenia odwrotnego, należało uznać za prawidłowe.
Jednocześnie zauważyć należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym wskazali Państwo, że połączenie zostanie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Jednak zbadanie przesłanek i celów dokonywanego połączenia spółek jest w pełni możliwe dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego. Tym samym stwierdzenie, że połączenie zostanie przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego celem nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, nie może podlegać ocenie Organu w trybie i na zasadach przewidzianych dla instytucji interpretacji indywidualnej. Ww. okoliczności zostały przyjęte jako nie podlegający ocenie prawnej opis sprawy.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).
Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
