Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 kwietnia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty podatku VAT z tytułu nieotrzymanej opłaty dodatkowej. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. (dalej „Wnioskodawca” albo, „Spółka”) jest spółką prawa polskiego i polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (dalej „VAT”). Spółka świadczy na terenie Polski usługi zarządzania miejscami parkingowymi w wykonaniu umów zawartych z właścicielami gruntów. Korzystający, poprzez wjazd samochodem na parking, zawiera umowę najmu miejsca parkingowego z Wnioskodawcą na warunkach określonych w Regulaminie („Regulamin”). Regulamin parkingu umieszczony jest przy wjeździe na parking oraz przy parkometrze. Zawiera on informacje o egzekwowaniu nieprzestrzegania zasad korzystania z parkingu.

Opłata parkingowa (dalej: „Opłata podstawowa”) stanowi czynsz należny z tytułu zawarcia umowy najmu i jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Jednocześnie Regulamin przewiduje, że w przypadku niezaakceptowania zasad Regulaminu, Korzystający powinien niezwłocznie opuścić teren parkingu, co jest równoważne z odstąpieniem od umowy korzystania z miejsca parkingowego. W przypadku wykonania prawa odstąpienia od umowy najmu, jest ona uważana za niezawartą. Wysokość Opłaty podstawowej jest ściśle zależna od długości postoju pojazdu na parkingu, a informacja o nim umieszczona jest na urządzeniu parkingowym (parkomacie) oraz zawarta w Cenniku umieszczonym przy wjeździe na teren parkingu. Korzystający mają bardzo często prawo do bezpłatnego początkowego czasu parkowania np. przez pierwsze 30 lub 120 minut, w zależności od treści umów podpisanych z właścicielem lub zarządcą nieruchomości. Czas parkowania podlega opłacie zgodnie z cennikiem a przekroczenie tego czasu, niewniesienie opłaty w ogóle lub naruszenie innych punktów Regulaminu wiąże się z koniecznością zapłaty Opłaty dodatkowej.

Miejsca parkingowe udostępniane są za odpłatnością pobieraną przy użyciu parkomatów lub aplikacji poprzez wykupienie biletu. Użytkownik parkingu niezwłocznie po zaparkowaniu samochodu powinien określić czas postoju, i zgodnie z Regulaminem, pobrać z parkomatu bilet za cały ten okres, tj. od momentu zaparkowania do momentu zwolnienia miejsca parkingowego i wyjazdu z parkingu. Opłaty za parkowanie wnoszone są z góry za cały deklarowany łączny czas postoju, niezwłocznie po przybyciu na parking. W przypadku:

• nieposiadania ważnego biletu wskutek nieuiszczenia opłaty lub
• przekroczenia opłaconego czasu parkowania

pobierana jest opłata dodatkowa („Opłata dodatkowa”), której wysokość jest zamieszczona w Regulaminie.

Opłata dodatkowa jest pobierana również od innych naruszeń wskazanych w Regulaminie, tj. za:

• parkowanie innych samochodów niż samochody osobowe do 3,5t;
• nieuiszczenie opłaty za parkowanie pojazdów używanych przez osoby niepełnosprawne oraz pojazdów posiadających zezwolenie na parkowanie na drogach publicznych;
• użycie biletu parkingowego lub karty abonamentowej które nie są ważne dla danego parkingu (np. zostały wykupione na innym parkingu);
• nieumieszczenie biletu parkingowego lub karty abonamentowej wewnątrz pojazdu za przednią szybą, po lewej stronie, w miejscu widocznym z zewnątrz;
• parkowanie poza wyznaczonymi miejscami parkingowymi lub brak specjalnego zezwolenia na parkowanie na miejscach zarezerwowanych;
• palenie lub używania otwartego ognia, mycie lub odkurzania samochodów, wymiana płynów lub oleju, jak również jakiegokolwiek zanieczyszczania parkingu.

Do obowiązków Kontrolerów należy m.in. nadzorowanie parkingu oraz wystawianie Opłat dodatkowych. W szczególności zgodnie z umową z Kontrolerem ma on obowiązek:

1. Nadzorowania parkingu

• Kontroler instruuje kierowców w jaki sposób powinni opłacać czas parkowania oraz pomagać osobom niepełnosprawnym lub starszym w obsłudze parkomatu.
• Kontroler jest zobowiązany, przy każdej wizycie na parkingu, do każdorazowego i dokładnego sprawdzania czy wszyscy kierowcy mają wykupione bilety parkingowe lub dokonali rejestracji w terminalu. Jeśli na parkingu parkują klienci abonamentowi, powinni oni mieć wyłożoną kartę abonamentową z przodu za szybą w widocznym miejscu lub ich numer rejestracyjny powinien zostać wpisany do systemu (...).

2. Wystawiania opłat dodatkowych

• W przypadku klientów, którzy nie uiścili opłaty parkingowej, należy odczekać przynajmniej 5 minut przed wypisaniem opłaty dodatkowej (w tym czasie kontroler powinien sprawdzić poprawne działanie parkomatu)
• W przypadku klientów, którzy uiścili opłatę parkingową, ale czas jej ważności już minął, należy odczekać przynajmniej 5 minut przed nałożeniem opłaty dodatkowej (w tym czasie kontroler powinien sprawdzić poprawność działania parkomatu lub terminala do wprowadzania numeru pojazdu oraz wykonać zdjęcia oznakowania parkingu, parkomatu lub terminala)
• Jeśli klient powróci do samochodu z ważnym biletem parkingowym, w czasie gdy kontroler jest w trakcie wprowadzania danych do systemu (...) w celu wystawienia opłaty dodatkowej, kontroler parkingu powinien odstąpić od nałożenia opłaty dodatkowej.
• Pojazdy o statusie pojazdów dla osób niepełnosprawnych na podstawie zezwoleń wydanych przez władze miasta nie są zwolnione z obowiązku wniesienia opłaty parkingowej.

Dokumentacja fotograficzna i wezwanie do Opłaty dodatkowej są wystawiane przez kontrolerów w systemie (...) (...). W celu wykonywania powierzonych czynności Kontrolerzy otrzymują od Spółki zestaw skonfigurowanych urządzeń w postaci telefonu komórkowego oraz drukarki. W przypadku naruszenia Regulaminu, kontrolerzy mają obowiązek udokumentowania tego naruszenia poprzez wykonanie zdjęć pojazdu w sposób przewidziany w dokumencie p.n. DOKUMENTACJA ZDJĘCIOWA DO OPŁAT DODATKOWYCH („Dokumentacja zdjęciowa”). Dokumentacja zdjęciowa zawiera:

I. Podstawową dokumentacje zdjęciową:

1. Zdjęcie obejmujące całą powierzchnię przedniej szyby pojazdu bez opłaty dodatkowej.

2. NAJWAŻNIEJSZE ZDJĘCIE: Zdjęcie przodu pojazdu z widoczną tablicą rejestracyjną, marką pojazdu oraz opłatą dodatkową umieszczoną za przednią wycieraczką z widoczną panoramą parkingu.

3. Zdjęcie tyłu pojazdu z widoczną tablicą rejestracyjną oraz marką pojazdu z widoczną panoramą parkingu.

4. DODATKOWE ZDJĘCIE: W przypadku, kiedy za przednią szybą znajduje się bilet lub karta abonamentowa (nawet jeśli nie należą one do A.), należy wykonać dodatkowe zdjęcie -zbliżenie. Uwaga: jeżeli za przednią szybą znajduję się więcej biletów należy zrobić zbliżenie każdego.

II. Dokumentację zdjęciową w przypadku pojazdu zaparkowanego nieprawidłowo; Uwaga: zdjęcia muszą być dowodem, że pojazd został zaparkowany poza miejscami wyznaczonymi do parkowania.

III. Dokumentację zdjęciową w przypadku pojazdu zaparkowanego przy elewacji (brak możliwości wykonania zdjęcia przodu pojazdu z widoczną opłatą dodatkową za wycieraczką):

1. Zdjęcie obejmujące całą powierzchnię przedniej szyby pojazdu bez opłaty dodatkowej.

2. Zdjęcie tyłu pojazdu z widoczną tablicą rejestracyjną oraz marką pojazdu z widoczną panoramą parkingu.

3. Zdjęcie opłaty dodatkowej pozostawionej za wycieraczką wraz z hologramem (opłata dodatkowa nie może zasłaniać hologramu i nie może być trzymana w ręku). W przypadku braku hologramu wystarczy wyraźne zbliżenie samej opłaty dodatkowej.

Zgodnie z informacją umieszczoną w Wezwaniu do wniesienia Opłaty dodatkowej („Wezwanie”), Opłata dodatkowa winna być wpłacana najpóźniej w ciągu 14 dni od wystawienia Wezwania na wyodrębniony rachunek bankowy podany w Wezwaniu. Opłata dodatkowa ma charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu i pobierana jest za naruszenie Regulaminu korzystania z parkingu. Wezwanie do wniesienia Opłaty dodatkowej wystawiane jest przez kontrolerów i umieszczane za wycieraczką przedniej szyby pojazdu. Wezwanie zawiera wszystkie niezbędne informacje potrzebne do uregulowania Opłaty dodatkowej. Na Wezwaniu podaje się nr opłaty dodatkowej, powód (rozumiany jako domniemanie naruszenia Regulaminu na podstawie oceny kontrolera wystawiającego Wezwanie), nr rejestracyjny pojazdu, lokalizację parkingu, datę i czas stwierdzenia naruszenia zasad Regulaminu, wysokość Opłaty dodatkowej oraz nr rachunku bankowego Wnioskodawcy właściwy do zapłaty Opłaty dodatkowej (nie ma możliwości opłacenia kary w gotówce), jak również termin płatności Opłaty dodatkowej. Ponadto na wystawionym Wezwaniu Korzystający jest informowany o możliwości wniesienia reklamacji w przypadku kwestionowania zasadności wystawienia Wezwania.

W momencie wystawienia Wezwania, Wnioskodawcy nie jest znana osoba fizyczna, do której kierowane jest Wezwanie. W związku z tym w dacie wystawienia Wezwania nie jest jednoznacznie określony użytkownik parkingu, jak również nie ma pewności, że Opłata dodatkowa jest w ogóle należna. Na Wezwaniu wskazuje się powód jego wystawienia rozumiany jako domniemane naruszenie Regulaminu parkingu (np. brak widocznego biletu w pojeździe pomimo, że bilet ten został faktycznie pobrany). W praktyce może więc się okazać, że do naruszenia Regulaminu nie doszło. Jako kolejny przykład można podać możliwość odstąpienia przez Korzystającego od umowy najmu miejsca parkingowego. Wezwanie może być niezasadne również z innych przyczyn, np. okazanie paragonu ze sklepu, gdzie jest przewidziany darmowy czas parkowania i niepobranie przy tym tzw. biletu darmowego, uprawniającego do bezpłatnego parkowania w określonym czasie, pojawienie się kierowcy z opłaconym czasem parkowania, gdy Opłata dodatkowa jest już wystawiona, błędy literowe kierowców we wpisywaniu numeru rejestracyjnego pojazdu, w wyniku czego kontrolujący wypisuje Wezwanie, które następnie okazuje się bezzasadne. Wezwanie może być także skutkiem błędu kontrolującego wystawiającego Wezwanie (np. nie zauważył za przednią szybą pojazdu biletu parkingowego lub karty abonamentowej; Opłata dodatkowa została wystawiona w czasie trwania awarii parkomatu).

Każdy klient, który nie zgadza się z nałożoną w Wezwaniu Opłatą dodatkową, ma możliwości złożenia reklamacji do wystawionej Opłaty dodatkowej, a informacja ta jest zamieszczana w Regulaminie oraz na druku Wezwania. Reklamacje mogą zostać wniesione za pomocą formularza reklamacyjnego znajdującego się na stronie internetowej A.: (…), jak również za pośrednictwem każdego innego kanału komunikacji. A. rozpatrzy reklamację w ciągu 14 dni od jej otrzymania i udzieli odpowiedzi listownie lub drogą elektroniczną (poprzez wiadomość SMS lub e-mail).

Zgodnie z wystąpieniem pokontrolnym Prezesa UOKiK (pismo UOKiK z (…)), Spółka nie może ograniczać klientowi możliwości złożenia reklamacji do 14 dni od daty wezwania, gdyż przepisy prawa nie ograniczają terminu do wniesienia reklamacji przez konsumenta. W związku z tym Spółka została wezwana do zaprzestania naruszenia i wypełniając przedmiotowe zalecenia pokontrolne UOKiK, Spółka rozpatruje reklamacje klientów wniesione w każdym czasie, aż do chwili przedawnienia zobowiązania z tyt. opłaty dodatkowej. Powoduje to ko konieczność notorycznych i wielokrotnych korekt deklaracji VAT na dużą skalę. W przypadku, gdy jest podstawa do uznania reklamacji A. wniosek reklamacyjny jest pozytywnie rozpatrywany, a opłata dodatkowa anulowana. A. pozytywnie rozpatruje ok. 70% wniosków reklamacyjnych.

W przypadku, gdy użytkownik pojazdu, na którego pojazd nałożono Opłatę dodatkową, nie uiści jej w przeciągu w 2 tygodni od daty jej naliczenia (tj. od daty wypełnienia Wezwania i umieszczenia go za wycieraczką przedniej szyby pojazdu) oraz nie złoży reklamacji do Opłaty dodatkowej lub gdy reklamacja została rozpatrzona negatywnie, A. występuje z wnioskiem o udostępnienie danych osobowych właściciela pojazdu do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (dalej „CEPiK”). Na podstawie otrzymanych informacji, Spółka uzupełnia Wezwanie do zapłaty (dalej „Uzupełnione Wezwanie”). Należy tu podkreślić, iż uzyskanie informacji z CEPiK jest żmudne i czasochłonne (trwa ok. 3 miesięcy). Każdy wniosek musi być wypełniony i podpisany ręcznie przez osoby reprezentujące spółkę, zawierać prawidłowo wykonane zdjęcie pojazdu, odpis umowy na zarzadzanie danym parkingiem, wypis z rejestru gruntów, protokół przekazania, zasady funkcjonowania oraz dowód wniesienia opłaty w wysokości 30,40 zł za wniosek.

Po otrzymaniu z CEPiK informacji o właścicielu pojazdu kierowane jest do niego Uzupełnione Wezwanie do zapłaty. Jeżeli Opłata dodatkowa jest uiszczona przez Korzystającego terminowo, sprawa jest zakończona a Spółka uważa usługę za wyświadczoną za wynagrodzeniem (Opłata dodatkową).

Po uzyskaniu informacji z CEPiK i niedokonaniu uiszczenia Opłaty dodatkowej przez właściciela pojazdu, Wnioskodawca zwraca się do tegoż właściciela o informację, kto korzystał z parkingu. Dopiero uzyskanie informacji o Korzystającym pozwala na identyfikację beneficjenta usługi.

W razie nieuiszczenia Opłaty dodatkowej przez zidentyfikowanego Korzystającego, sprawa kierowana jest do windykacji polubownej, które prowadzą w imieniu Spółki firmy windykacyjne. Kiedy postępowanie polubowne nie przynosi efektów, w zależności od konkretnego przypadku sprawa kierowana jest na drogę postępowania sądowego. W przypadku, w którym przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności z tyt. opłaty dodatkowej byłyby równe albo wyższe od jej kwoty a wierzytelność nie jest przedawniona, Wnioskodawca sporządza protokół, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a updop, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Zdarzają się również przypadki, w których Spółka w żaden sposób nie jest w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu. Należy bowiem zauważyć, że otrzymanie danych z CEPiK nie jest równoznaczne z identyfikacją tożsamości Korzystającego z parkingu. A to na Korzystającym ciąży Opłata dodatkowa a nie na właścicielu pojazdu. Jest tak np. w sytuacji, gdy Korzystającym z parkingu jest inna osoba niż właściciel pojazdu, samochód jest zarejestrowany na inne podmioty niż osoba fizyczna (np. na spółki), według danych pojazd zarejestrowany jest na osobę zmarłą, pojazd nie figuruje w bazie, nie został przerejestrowany lub też jest to pojazd zarejestrowany poza Polską (pojazd z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi). W takich przypadkach Wnioskodawca nie jest w stanie zidentyfikować Korzystającego. Inaczej mówiąc w przypadkach, w których dane użytkownika pojazdu są obiektywnie niemożliwe do pozyskania z wykorzystaniem środków i metod, które są dostępne dla Wnioskodawcy tj. w oparciu o informacje z CEPiK, Opłaty dodatkowe nie są egzekwowane z uwagi na obiektywne okoliczności uniemożliwiające ich skuteczny pobór.

Zdarzają się sytuacje, w których korzystający chce dokonać płatności opłaty dodatkowej po upływie kilku miesięcy a nawet roku, jednak żąda od Spółki wystawienia faktury, argumentując, że pojazd jest wykorzystywany w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jest to sytuacja, w której nabywca nabył usługę parkingową jako konsument a następnie po upływie jakiegoś czasu (przeważnie kilku miesięcy) gdy Spółka po uzyskaniu danych z CEPiK dochodzi od niego zapłaty tej opłaty, chce ją uiścić ale żąda wystawienia faktury.

W praktyce występują często sytuacje, w których kontroler nie zdąży przeprowadzić całej procedury mandatowej, bowiem klient, widząc sytuację, w pośpiechu opuszcza parking celem uniknięcia wręczenia mu mandatu. W takim przypadku kontroler najczęściej zdąży wykonać tylko jedno zdjęcie, co nie spełnia wymogów dokumentacji zdjęciowej zawartych w instrukcji, jak też wymogów do uzyskania danych w CEPiK. W systemie (...) i tak drukuje się wezwanie do zapłaty opłaty dodatkowej, jednak nie zostaje ono umieszczone za szybą pojazdu z przyczyn niezależnych od kontrolera. W takich przypadkach jest jasne, że Wnioskodawca nie uzyska opłaty dodatkowej, ani nie ma jej od kogo dochodzić.

Nałożenie Opłaty dodatkowej przez kontrolera jest weryfikowane przez osoby zatrudnione w Dziale Obsługi Klienta i Windykacji. Osoby te sprawdzają prawidłowość dokumentacji fotograficznej do wystawionego przez kontrolera wezwania do Opłaty dodatkowej. Spółka wdrożyła Wewnętrzną Procedurę Zarządzania Statusami Opłat Dodatkowych i Podejmowania Działań Następczych („Procedura”). Podstawowym celem Procedury jest zapewnienie prowadzenia działalności Spółki zgodnie z prawem, a w szczególności celem:

(a) określenia reguł postępowania dla osób zatrudnionych w Dziale Obsługi Klienta i Windykacji;

(b) zapobieżenia oraz usunięcia ryzyka nieuzasadnionego przetwarzania danych, w szczególności danych osobowych;

(c) zapobieżenia przeciążeniu oraz ograniczeniu zajętości Systemu (...).

Zgodnie z Procedurą wydana opłata dodatkowa podlega dalszej klasyfikacji przez osoby zatrudnione w Dziale Obsługi Klienta i Windykacji i w toku czynności sprawdzających uzyskuje jeden z następujących statusów:

(a) opłacona;

(b) anulowana;

(c) błędnie wystawiona;

(d) wydana (nieopłacone i podlegające ewentualnej windykacji).

Nadanie wydanej opłacie dodatkowej statusu „opłacona” oraz „wydana” stanowi potwierdzenie korzystania z parkingu w sposób naruszający regulamin parkingu.

Nadanie wydanej opłacie dodatkowej statusu „błędnie wystawiona” stanowi potwierdzenie, że nie wystąpiło korzystanie z parkingu w sposób naruszający regulamin parkingu z uwagi na brak udokumentowania tej okoliczności, a tym samym opłata dodatkowa jest nienależna już w chwili jej wydania przez kontrolera (brak potwierdzenia zawarcia umowy najmu zgodnie z art. 659 i nast. kodeksu cywilnego).

Z kolei nadanie wydanej opłacie dodatkowej statusu „anulowana” stanowi potwierdzenie korzystania z parkingu w sposób naruszający regulamin parkingu w dacie jej wydania przez kontrolera, jednak ta opłata dodatkowa staje się następnie nienależna w wyniku uwzględnienia złożonej reklamacji.

Status „błędnie wystawiona” otrzymuje opłata dodatkowa, co do której stwierdzono:

(a) brak dokumentacji fotograficznej, pozwalającej na stwierdzenie korzystania z parkingu w sposób naruszający regulamin parkingu;

(b) wystawienie jej niezgodnie z regulaminem (np. w błędnej wysokości);

(c) wystawienia jej bez tytułu prawnego (np. na samochód, który został zaparkowany poza terenem zarządzanego parkingu).

Nadanie opłacie dodatkowej statusu „błędnie wystawiona” oznacza, że nie wystąpiło korzystanie z parkingu w sposób naruszający regulamin parkingu a tym samym opłata dodatkowa jest nienależna od momentu jej wydania przez kontrolera. Opłata dodatkowa o tym statusie podlega usunięciu z systemu (...) w terminie czternastu dni od daty wydania. Usunięte opłaty dodatkowe są przez Wnioskodawcę archiwizowane.

Może się zdarzyć, że Opłaty o statusie „błędnie wystawiona” są uiszczane przez korzystającego z parkingu na podstawie Wezwania wystawionego przez Kontrolera. W takim przypadku Spółka obejmuje te opłaty opodatkowaniem VAT z chwilą ich uiszczenia. Spółka nie zwraca takich opłat osobom, które je zapłaciły.

W praktyce wezwania do zapłaty Opłaty dodatkowej są wystawiane także w odniesieniu do pojazdów zagranicznych, w tym z Białorusi, w stosunku do których obowiązują sankcje i inne przepisy dotyczące płatności. W przypadku dokonania takiej opłaty przez obywatela Białorusi, bank obsługujący Spółkę nie realizuje takich płatności i zwraca pieniądze wpłacającemu, nawet gdy są zapłacone za pośrednictwem polskiego banku. Poniżej Spółka przedstawia informację przekazaną Spółce przez bank w razie zajścia tego rodzaju sytuacji:

„Bank (…) (Bank) jest zobowiązany wypełniać wymogi prawne w celu przestrzegania sankcji i innych przepisów dotyczących płatności na rzecz określonych krajów, osób i podmiotów. Zgodnie z tymi wymogami do analizy przedmiotowej płatności niezbędne było podanie dodatkowych danych, które pomogą nam w dochodzeniu w sprawie poniższej płatności. W związku z powyższym Bank skontaktował się z bankiem nadawcy w celu przekazania informacji i udokumentowania pobytu nadawcy poza obszarem sankcjonowanym/kontrolowanym. Otrzymaliśmy odpowiedz z banku, iż nadawca nie posiada wymaganych/wnioskowanych dokumentów (tj. karty pobytu lub innego dokumentu dokumentującego pobyt nadawcy w lokalizacji nie objętej sankcjami), w związku z powyższym transakcja została odrzucona".

Wnioskodawca zaznacza, że jego celem jest uzyskanie stanowiska nie tylko odnośnie stanu faktycznego, który ma i/lub miał już miejsce, ale także w odniesieniu do zdarzenia przyszłego/zdarzeń przyszłych, które będą miały miejsce po złożeniu przedmiotowego Wniosku i będą tożsame ze stanem faktycznym przedstawionym w niniejszym Wniosku.

Pytania

1. Czy w odniesieniu do opłaty dodatkowej, której nadano status „błędnie wystawiona”, Wnioskodawca ma obowiązek jej wykazywania w ewidencji i deklaracji JPK_VAT?

2. Jeżeli Wnioskodawca ma obowiązek wykazania opłaty dodatkowej „błędnie wystawionej” w ewidencji i deklaracji JPK_VAT, to czy i kiedy w opisanym stanie faktycznym i przyszłym, w odniesieniu do opłaty dodatkowej o statusie „błędnie wystawiona” powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT?

3. Czy Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury na opłaty dodatkowe na podatnika VAT, jeśli w terminie ustawowym do wystawienia faktury określonym w art. 106i ust. 3 pkt 4 uptu (14-dniowy termin płatności) Wnioskodawca z przyczyn od siebie niezależnych nie posiada danych nabywcy, ani nie jest w stanie żadnymi dostępnymi prawnie środkami ustalić (otrzymać z CEPiK) danych nabywcy/korzystającego niezbędnych do wystawienia faktury?

4. Czy jeżeli Wnioskodawca po uzyskaniu danych z CEPiK ma obowiązek wystawienia faktury na opłatę dodatkową na podatnika VAT (np. firmę leasingową), to czy w dacie jej wystawienia po terminie wynikającym z art. 106i ust. 3 pkt 4 uptu spowoduje powstanie ponownie obowiązek podatkowy w podatku VAT na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 4 i ust.7 uptu, podczas gdy Wnioskodawca - kierując się otrzymaną interpretacją Dyr. KIS z dnia 30 grudnia 2024 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.597.2024.1.DP - opodatkował już przedmiotową opłatę dodatkową podatkiem VAT z chwilą upływu terminu płatności określonym w wezwaniu?

5. Czy Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury na żądanie osoby fizycznej zgłoszone po upływie dłuższego czasu (np. 6 miesięcy), która to osoba argumentuje, że jest podatnikiem VAT i wykorzystuje pojazd w prowadzonej prze siebie działalności gospodarczej, co nie wynikało z danych uzyskanych z CEPiK?

6. Czy w związku z tym, że Wnioskodawca w odniesieniu do nieotrzymanej opłaty dodatkowej nie ma możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w podatku VAT określonej w art. 89a ust. 2a ustawy o VAT, to czy Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów i w jakiej dacie kwotę podatku VAT z tyt. nieotrzymanej opłaty dodatkowej?

Niniejsza interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie nr 6 w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W zakresie podatku od towarów i usług (pytania 1-5) wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy z uwagi na to, że w odniesieniu do nieotrzymanej opłaty dodatkowej Wnioskodawca nie ma możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w podatku VAT określonej w art. 89a ust. 2a ustawy o VAT, to kwotę podatku VAT z tyt. nieotrzymanej opłaty dodatkowej Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie spełnienia przesłanek do uznania tej wierzytelności jako nieściągalnej.

Zdaniem Wnioskodawcy z uwagi na to, że w odniesieniu do nieotrzymanej opłaty dodatkowej Wnioskodawca nie ma możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w podatku VAT określonej w art. 89a ust. 2a ustawy o VAT, to kwotę podatku VAT z tyt. nieotrzymanej opłaty dodatkowej Wnioskodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie spełnienia przesłanek do uznania tej wierzytelności jako nieściągalnej.

"(...) Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Art. 16 ust. 1 ustawy o CIT zawiera nie tylko katalog wyłączeń niektórych wydatków z kosztów uzyskania przychodów, ale pewne jego punkty stanowią, niezależnie od art. 15 ust. 1 tej ustawy, pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu wymienionych tam warunków.

I tak zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit a) updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, w części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.

W świetle przepisu art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, za przychód należny rozumie się w szczególności przychody związane z działalnością gospodarczą w tym te przychody, które nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont w kwocie netto.

Nieściągalność wierzytelności musi być odpowiednio udokumentowana.

Przepis art. 16 ust. 2 updop wylicza możliwe sposoby udokumentowania nieściągalności wierzytelności. Są to:

• postanowienie o nieściągalności, uznane przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego,
• postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów,
• postanowienie sądu o umorzeniu postępowania upadłościowego, gdy majątek niewypłacalnego łużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów,
• postanowienie sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego,
• protokół sporządzony przez podatnika, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Rozpatrując kwestię zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności, należy mieć także na uwadze art. 16 ust. 1 pkt 20 updop, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione.

Jak wskazano w opisie zdarzenia, w przypadku, w którym przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności z tyt. opłaty dodatkowej byłyby równe albo wyższe od jej kwoty a wierzytelność nie jest przedawniona, Wnioskodawca sporządza protokół, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a updop, stwierdzający, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty. Na tej podstawie zalicza do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność nieściągalną z tyt. nieotrzymanej opłaty dodatkowej.

Wykładnia przepisów art. 16 ust. 1 pkt 25 lit a) updop powinna prowadzić do wniosku, że zarachowanie wierzytelności jako przychodu należnego i uwzględnieniu jej, przy spełnieniu warunków umożliwiających zaliczenie danej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, dokonywane może być w wysokości zawierającej podatek od towarów i usług (por. wyrok NSA z dnia 5 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1208/05, z dnia 31 maja 2010 r., sygn. akt II FSK 2273/10, z dnia 22 marca 2011 r., sygn. akt II FSK 1948/09, opub. CBOSA). Stanowisko to uwzględnia fakt, że wierzytelność obejmuje przychód, który zawiera w sobie także podatek od towarów i usług. Zwrócić należy uwagę, że wierzytelność obejmuje należność, czyli środki pieniężne które powinny wpłynąć do danego podmiotu od różnych kontrahentów. Ich źródłem jest sprzedaż z odroczonym terminem płatności i towarzyszące temu problemy płatnicze. Natomiast podatek od towarów i usług obciąża dostawcę towarów i usług i musi być skalkulowany w cenie towaru lub usługi (wyrok NSA z 13 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 3787/17).

Wprawdzie z wyroków NSA (z 24 lutego 2016 r., sygn. FSK 3875/13 i z 26 kwietnia 2016 r., sygn. II FSK 901/14), należny podatek od towarów i usług od wierzytelności umorzonej lub nieściągalnej nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, chociaż stanowi element wierzytelności, rozumianej jako świadczenie wymagalne. Jednak za takim stanowiskiem NSA przemawiał argument, iż należny podatek od towarów i usług od takich wierzytelności może być skorygowany w trybie przewidzianym w art. 89a ustawy o VAT (w przeciwieństwie do podatku od wierzytelności odpłatnie zbytej, do którego to przypadku odnosi się uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11.06.2012 r. sygn. I FPS 3/11).

Zgodnie z art. 89a. ust. 1 ustawy o VAT, podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Według ust. 1a. nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

W myśl art. 89a ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu innego niż podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, korekta, o której mowa w ust. 1, może zostać dokonana, jeżeli:

1)wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub

2)wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub

3)wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.

Wnioskodawca nie ma możliwości skorzystania z ulgi na złe długi w odniesieniu do konsumentów, bowiem albo nie zna ich danych (brak danych z CEPiK), zatem nie może wszcząć procesu sądowego i otrzymać orzeczenie sądu i skierowanie na drogę postępowania egzekucyjnego, albo wierzytelność - z uwagi na kwotę nieprzekraczającą 200 zł - nie może być wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym.

Na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 9.04.2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2010 r. nr 81, poz. 530), wierzyciel może przekazać do biura informacje gospodarcze o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem wyłącznie wówczas, gdy są spełnione łącznie następujące warunki:

1)zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki oraz umów, o których mowa w art. 1871 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805);

2)łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika będącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;

3)upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi będącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika będącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu - na adres miejsca zamieszkania albo na adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych, wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura;

4)nie upłynęło 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd nie upłynęło 6 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.

Z uwagi na to, że kwota dochodzonej wierzytelności z tyt. opłaty dodatkowej wynosi najczęściej 150 zł, zatem nie przekracza 200 zł, Wnioskodawca nie może przekazać do biura informacji gospodarczych o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem. W konsekwencji oznacza to, że nie może skorzystać z ulgi na złe długi w podatku VAT.

Z tego powodu Wnioskodawca powinien mieć możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów podatku VAT zawartego w nieotrzymanej opłacie dodatkowej spełniającej warunki nieściągalnej wierzytelności.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zastrzec, że interpretacja dotyczy wyłącznie problemu poruszonego przez Państwa w zadanym pytaniu, tj. możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty VAT z tytułu nieotrzymanej Opłaty dodatkowej. Pytanie przedstawione przez we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza bowiem zakres przedmiotowy tego wniosku. Inne kwestie wynikające z tego zagadnienia, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 278 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”):

W myśl tego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, iż wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Warunkiem zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest również to, aby dany wydatek nie był zawarty w katalogu wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z wniosku wynika, że Państwa działalność polega na zarządzaniu miejscami parkingowymi. W ramach tej usługi pobierają Państwo Opłaty dodatkowe, które wynikają z Regulaminu parkingu i są skutkiem niewłaściwego (niezgodnego z Regulaminem) użytkowania parkingu przez kierowców.

Państwa wątpliwości wiążą się z możliwością i momentem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty VAT z tytułu nieotrzymanej Opłaty dodatkowej.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy o VAT:

W myśl art. 89a ust. 2 tej samej ustawy:

Wyjaśniają Państwo, że nie mają Państwo możliwości skorzystania z ulgi na złe długi na podstawie art. 89a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361; dalej: „ustawa o VAT”) w sytuacji, gdy:

• nie znają Państwo danych konsumentów (brak danych z CEPIK), co powoduje, że nie mogą Państwo wszcząć procesu sądowego i otrzymać orzeczenia Sądu,
• wierzytelność, z uwagi na kwotę nieprzekraczającą 200 zł, nie może być wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym.

Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (t. j. Dz. U. z 2025 r., poz. 85 ze zm.):

Co do zasady, wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, w których takie wierzytelności mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, po spełnieniu ściśle określonych warunków.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a ustawy o CIT:

Z powyższego przepisu wprost wynika, że nawet jeśli wierzytelności odpisane jako nieściągalne spełniają ustawowe warunki do uznania ich za koszt uzyskania przychodu, to kwota VAT takiego kosztu nie stanowi. W ww. przepisie mowa jest o „części, w jakiej uprzednio zostały zarachowane do przychodów należnych”.

W tym miejscu natomiast należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o CIT:

Zatem przychód należny stanowi kwota netto sprzedaży, tj. kwota brutto pomniejszona o podatek od towarów i usług. Podatek od towarów i usług nie stanowi przychodu podatkowego, nie ma zatem możliwości, aby kwotę tego podatku rozpoznawać również jako koszt uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT.

Jedynie taki sposób interpretacji art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT może zostać uznany za słuszny po zestawieniu i dokonaniu prawidłowej analizy przepisów ustawy o CIT regulujących Państwa sytuację (zestawienie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a z art. 12 ust. 4 pkt 9 tej ustawy).

Podkreślenia ponadto wymaga, że skorzystanie lub nieskorzystanie przez podatnika z możliwości wynikającej z art. 89a ustawy o VAT nie ma wpływu na zakwalifikowanie wierzytelności jako zarachowanego przychodu należnego, nie może bowiem modyfikować określonych przez prawo zasad kosztowej kwalifikacji takich przychodów. Zarówno podatek od towarów i usług, jak i podatki dochodowe, mogą być bowiem rozliczane odrębnie, bez zaburzenia właściwego dla każdego z nich rachunku podatkowego oraz bez uszczuplania majątku podatnika o nieotrzymany, a odprowadzony należny podatek od towarów i usług. Podatek od towarów i usług może więc pozostać neutralny dla podatnika tego podatku w przypadku skorzystania z korekty podatku należnego, natomiast poszukiwanie możliwości uzyskania podobnego efektu ekonomicznego przez włączenie należnego podatku od towarów i usług do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym, wypaczałoby rozliczenie tego ostatniego, zawyżając koszty uzyskania przychodów o wartości, które nie powinny być do nich zaliczone.

Ponadto, odnosząc się jeszcze do kwestii braku identyfikacji Korzystającego z parkingu, tj. obciążonego Opłatą dodatkową oraz wysokiego pułapu nieściągalności kar, należy wskazać, że te kwestie nie należą do materii prawa podatkowego, a ich rozwiązanie leży w gestii procedur i regulacji pozapodatkowych.

W świetle powyższego, Państwa stanowisko, że w sytuacji, gdy nie mają Państwo możliwości skorzystania z ulgi na złe długi na podstawie art. 89a ust. 2a ustawy o VAT, to kwotę podatku VAT z tytułu nieotrzymanej Opłaty dodatkowej, mogą Państwo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jest nieprawidłowe. W związku z powyższym rozważanie momentu zaliczenia kwoty VAT do kosztów uzyskania przychodów jest niezasadne.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

• stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
• zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.