Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 marca 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia wydatków na badania sejsmiczne do kosztów uzyskania przychodów jako koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami.

Treść wniosku jest następująca.

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, posiadającym siedzibę oraz zarząd na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, gdzie podlega również obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest spółką zależną B. S.A., w której B. S.A. posiada 100% udziałów. Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy jest (…). Działania operacyjne Spółki obejmują poszukiwanie, rozpoznanie oraz zagospodarowanie złóż (…) i (…), a także wydobycie (…) i produkcję energii elektrycznej z (…). W ramach podstawowej działalności gospodarczej Spółka prowadzi działalność w zakresie (…) na podstawie koncesji przyznanych przez Ministra Klimatu i Środowiska (MKiŚ) zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze (PGiG).

Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) oraz zasadami rachunkowości stosowanymi w Spółce, wydatki ponoszone w działalności poszukiwań i wydobycia są ujmowane w księgach rachunkowych w zależności od rodzaju ponoszonych nakładów jako:

- wydatki obciążające wynik finansowy bieżącego okresu (OPEX)

lub

- wydatki zwiększające wartość aktywów (CAPEX).

Z uwagi na charakterystykę projektów (…), związaną z przechodzeniem do kolejnych etapów projektów, sposób ujmowania poszczególnych wydatków w segmencie poszukiwań i wydobycia odpowiednio jako CAPEX lub OPEX ściśle zależy od etapu oraz fazy projektu, w ramach której zostały wykonane prace. Fazy stanowią część składową etapów projektu.

W ramach projektu poszukiwań i wydobycia zasobów (…) wyróżnia się następujące etapy:

I etap - Poszukiwanie i ocena zasobów (…),

II etap - Zagospodarowanie zasobów (…),

III etap - Wydobycie zasobów (…).

Najczęściej w ramach etapu poszukiwań i oceny zasobów (…) wyróżnia się następujące fazy:

• wstępna analiza obszaru przy wykorzystaniu archiwalnych danych lub zakup danych sejsmicznych w celu przeprowadzenia ogólnych analiz perspektywicznych obszarów,
• nabycie praw do poszukiwań zasobów (…) (nabycie stosownej koncesji),
• analiza danych geologicznych, sejsmicznych i geofizycznych (co do zasady obszarów objętych koncesją),
• poszukiwanie zasobów (…) [wykonywanie prac geologicznych w celu ustalenia i wstępnego udokumentowania zasobów złóż (…) i (…)],
• rozpoznanie zasobów (…) [wykonywanie prac geologicznych na obszarze wstępnie udokumentowanego złoża (…) i (…)] oraz oceny na potrzeby bieżącej analizy złóż (…).

Dla celów rachunkowych Spółka stosuje MSSF oraz obowiązujące zasady ewidencji zdarzeń gospodarczych w obszarze poszukiwań i wydobycia:

Na etapie poszukiwań i oceny zasobów (…), po nabyciu koncesji praw do poszukiwań / rozpoznania / wydobycia zasobów (…), wydatki związane z realizacją projektów poszukiwawczo-rozpoznawczych, uznane za wydatki zwiększające wartość aktywów (CAPEX), klasyfikuje się jako aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów (…) w ramach rzeczowych aktywów trwałych. Spółka wykazuje te nakłady jako aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów (…) w ramach rzeczowych aktywów trwałych, przy zastosowaniu metody skutecznych wysiłków (Successful Efforts Method).

Na etapie zagospodarowania zasobów (…), który ma miejsce po stwierdzeniu technicznej przydatności i ekonomicznej zasadności wydobycia, a przed rozpoczęciem eksploatacji, koszty są kapitalizowane jako aktywa z tytułu zagospodarowania i wydobycia zasobów (…) w ramach rzeczowych aktywów trwałych.

Na etapie poszukiwań i oceny zasobów (…), w ramach wydatków związanych z realizacją projektów poszukiwawczo-rozpoznawczych, Wnioskodawca ponosi między innymi wydatki na badania sejsmiczne, które mogą być prowadzone (zlecone) w zależności od planów w przestrzeni części koncesji, całej koncesji lub wielu koncesji. Dla celów rachunkowych Spółka wykazuje nakłady na badania sejsmiczne jako aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów (…) w ramach rzeczowych aktywów trwałych.

Badania sejsmiczne odbywają się w trzech etapach:

I etap - terenowe prace sejsmiczne

II etap - przetwarzanie danych sejsmicznych

III etap - interpretacja danych sejsmicznych i są działaniami wykonywanymi przez Spółkę lub zlecanymi podmiotom zewnętrznym w początkowej fazie poszukiwań.

Wydatki na badania sejsmiczne są ponoszone w fazie poszukiwania i oceny zasobów (…) [wykonywanie prac geologicznych w celu ustalenia i wstępnego udokumentowania zasobów złóż (…) i (…)] oraz w fazie rozpoznania [wykonywanie prac geologicznych na obszarze wstępnie udokumentowanego złoża (…) i (…)] i oceny na potrzeby bieżącej analizy złóż (…). Dane te są wykorzystywane do podjęcia decyzji o dalszych działaniach tzn. jeżeli wykonane badania wskazują, że na danym obszarze koncesyjnym mogą się znajdować potencjalne obiekty z zasobami (…), Spółka uwzględnia te obiekty do przygotowania Projektów Robót Geologicznych (PRG), zgodnie z przepisami PGiG.

Po zatwierdzeniu PRG następuję przygotowanie i realizacja otworu na wytypowanym obiekcie. Jeżeli okaże się, że zlokalizowane na danym obszarze złoża (…) uzasadniają podjęcie produkcji, Spółka rozpoczyna ich zagospodarowanie i wydobycie.

Wykonanie badań sejsmicznych ma na celu interpretację uzyskanych wyników badań pod względem występowania na terenie danej koncesji potencjalnych obiektów, do dalszego rozpoznania. Badania sejsmiczne dostarczają informacji o strukturze geologicznej danego obszaru, dzięki którym Spółka decyduje o ustaleniu lokalizacji odwiertów poszukiwawczo-rozpoznawczych i następnie produkcyjnych.

Spółka w zależności od uzyskanych efektów podejmuje następujące dalsze działania:

• Jeżeli badania sejsmiczne wykażą, że na terenie objętym badaniami mogą znajdować się potencjalne zasoby (…), Spółka przygotowuje plany lokalizacji odwiertów poszukiwawczo-rozpoznawczych (PRG). Po odwierceniu i opróbowaniu odwiertów poszukiwawczych i rozpoznawczych z wynikiem uzasadniającym podjęcie produkcji przemysłowej, Spółka uzyskuje koncesję eksploatacyjną i przygotowuje wykonane odwierty do ich zagospodarowania i produkcji.
• W przypadku uzyskania negatywnych wyników badań sejsmicznych, które nie potwierdzają satysfakcjonujących zasobów (…) możliwych do eksploatacji, dalsze prace na wytypowanym obszarze mogą być zaniechane lub wstrzymane. Uzyskane wyniki badań sejsmicznych mogą jednak zostać wykorzystane w przyszłości, chociażby ze względu na rozwój nowych technologii/technik wydobycia, lub korzystniejsze warunki ekonomiczne.

Dotychczasowa praktyka niejednokrotnie potwierdza, że bezpośrednio po negatywnej ocenie wyników badań sejsmicznych danego obszaru/obiektów uzyskane dane sejsmiczne mimo, iż nie kwalifikowały się do kontynuacji prac (PRG) w przyszłości ponownie są wykorzystane ze względu na zmiany techniczno-technologiczne, czy też nowe sprzyjające warunki ekonomiczne. Zmiana powyższych warunków skłania Spółkę do ponownej analizy danego obszaru z wykorzystaniem danych historycznych badań sejsmicznych.

Pytanie

Czy Wnioskodawca postąpi prawidłowo zaliczając wydatki na badania sejsmiczne dla celów podatkowych do kosztów uzyskania przychodów jako koszty pośrednie rozliczane jednorazowo w momencie ujęcia ich w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanych faktur lub innych dowodów?

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca postąpi prawidłowo rozpoznając wydatki na badania sejsmiczne jako koszt uzyskania przychodu, ujmowany w kosztach podatkowych jednorazowo w momencie uwzględnienia ich w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanych faktur lub innych dowodów.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 UPDOP kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów, lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów, lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Przepisy UPDOP dokonują podziału kosztów na koszty bezpośrednio związane z przychodami, oraz na koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie).

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, kosztami uzyskania przychodów bezpośrednio związanymi z przychodami są takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów.

Ustawodawca nie wskazał jednak jak prawidłowo interpretować określenie „inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami”. W praktyce gospodarczej przyjmuje się, iż do kosztów pośrednich zalicza się wszystkie wydatki, które nie są powiązane z osiągnięciem konkretnego przychodu i nie zostały wymienione w negatywnym katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów (por. art. 16 ust. 1 UPDOP), ale ich ponoszenie warunkuje uzyskanie przychodu.

Mając na uwadze zróżnicowany charakter ww. kategorii kosztów ustawodawca zróżnicował zasady ich potrącalności.

Stosownie do art. 15 ust. 4 UPDOP:

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

W myśl art. 15 ust. 4d UPDOP:

Koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Jak stanowi art. 15 ust. 4e UPDOP:

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Autonomia prawa podatkowego od prawa bilansowego wpływa na prawidłowość ujmowania przychodów i kosztów. W rezultacie ten sam wydatek zgoła inaczej zostaje rozpoznany jako koszt podatkowo i bilansowo.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 kwietnia 2024 r. II FSK 916/21: „Zapisy dokonywane w księgach podatnika, nie mogą bowiem tworzyć, ani też modyfikować materialnego prawa podatkowego, wyznaczając zasady zaliczania wydatków w koszty uzyskania przychodów”.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych dniem poniesienia kosztu jest dzień, na który ujęto wydatek w księgach rachunkowych. Dzień uznania wydatku za koszt podatkowy nie jest więc uzależniony od dnia uznania tego wydatku za koszt bilansowy.

Jednocześnie mając na uwadze orzecznictwo sądów administracyjnych należy stwierdzić, że art. 15 ust. 4e UPDOP. odnosi się do pojęcia kosztu zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 tej ustawy, a więc pojęcia kosztu w znaczeniu ustawy podatkowej.

Według jednolitych i utrwalonych poglądów orzecznictwa, o uznaniu danego wydatku za koszt podatkowy decydują wyłącznie przepisy prawa podatkowego. Kosztami mającymi wpływ na ustalenie wysokości podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych są tylko te koszty, które zostały wyraźnie określone w Ustawie o CIT.

Reasumując, zapisy dokonywane w księgach nie mogą tworzyć, ani też modyfikować materialnego prawa podatkowego. Przepisy ustawy o rachunkowości określają jedynie sposób prowadzenia ksiąg i jako takie nie mogą rozstrzygać o tym, co jest, a co nie jest kosztem uzyskania przychodów. Księgi rachunkowe służą ustaleniu wysokości dochodu (straty) podatkowego, nie mają zaś charakteru podatkotwórczego (wyrok TK z 4 lutego 1994 r. sygn. akt U 2/90).

W zakresie wszelkich wydatków stanowiących na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pośrednie koszty uzyskania przychodów, które w momencie poniesienia, dla celów księgowych, są ujmowane na innych kontach niż kosztowe (tj. nie są księgowane jako koszt), podatnik jest uprawniony do rozpoznania ich w kosztach podatkowych w dacie, pod którą dany wydatek zostanie ujęty w księgach rachunkowych bez względu na rodzaj konta, na jakim zostanie dokonany zapis księgowy, z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Należy bowiem zauważyć, że istnieje taka grupa wydatków (kosztów) poniesionych przez podatnika, które stanowią koszt poniesiony w rozumieniu art. 15 ust. 4e Ustawy o CIT, a rachunkowo nie będą ujęte na koncie kosztowym wcale albo będą ujęte z opóźnieniem. W związku z powyższym, jeżeli podatnik poniósł dany wydatek (koszt), który ujęty został w księgach rachunkowych i zgodnie z Ustawą o CIT można go uznać za koszt pośredni, to data ujęcia w księgach rachunkowych tego wydatku będzie momentem poniesienia kosztu podatkowego.

W świetle powyższego należy uznać, że faktyczna data dokonania zapisu w księgach rachunkowych (tj. ujęcie danego wydatku „jako koszt” w księgach rachunkowych - ujęcie wydatku na koncie kosztowym) nie może zmieniać kwalifikacji danego wydatku i wpływać na moment zaliczenia go jako kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 4e Ustawy o CIT.

Podsumowując, dniem poniesienia kosztu uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 15 ust. 4e UPDOP jest, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, bez względu na sposób ujęcia tego kosztu dla celów rachunkowych (bilansowych), tj. bez względu na to, czy dany wydatek ujęto w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na koncie kosztowym czy też nie.

Potwierdzeniem powyższego podejścia jest przykładowo stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2023 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.27.2023.1.AP.

Wydatki na badania sejsmiczne są ponoszone przez Spółkę w związku z prowadzoną przez Spółkę (podatnika CIT) działalnością gospodarczą polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobyciu (…) oraz w celu uzyskania przychodów. Wydatki na badania sejsmiczne nie zostały także wymienione w grupie wydatków wyłączonych z kręgu kosztów podatkowych na podstawie art. 16 Ustawy o CIT. Bez wątpienia zatem wydatki na badania sejsmiczne stanowią koszt podatkowy.

Wydatki na badania sejsmiczne nie przyczyniają się bezpośrednio do wygenerowania określonego przychodu, a jedynie pośrednio wpływają na możliwość wygenerowania przychodów operacyjnych Spółki. Dlatego, wydatki te powinny być rozpoznane dla celów podatkowych zgodnie z art. 15 ust. 4d i 4e UPDOP, jako koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodem, tj. koszty pośrednie. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 4d UPDOP, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich ponoszenia.

Zauważyć bowiem należy, że zgodnie z powołanymi przepisami, potrącenie w czasie kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związane z przychodami z uwagi na niemożliwość wskazania konkretnych przychodów, których uzyskanie było wynikiem poniesienia tego rodzaju kosztów, nie może być powiązane konstrukcyjnie z momentem osiągnięcia przychodów. W związku z tym w art. 15 ust. 4d UPDOP przyjęto w tym zakresie konstrukcję, gdzie zasadą generalną jest potrącenie takich kosztów jednorazowo, w dacie ich poniesienia. Od tej zasady generalnej istnieje wyjątek, gdy koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy. W takim przypadku sposób rozliczania tych kosztów w czasie jest uzależniony od tego, czy możliwe jest ustalenie, jaka część tych kosztów dotyczy danego roku podatkowego. Jeżeli taka możliwość istnieje, w każdym z lat podatkowych, których dotyczy koszt uzyskania przychodów inny niż bezpośrednio związany z przychodami, potrąca się taką jego część, która dotyczy danego roku podatkowego. Jeżeli natomiast nie jest możliwe określenie, jaka część kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związane z przychodami dotyczy danego roku podatkowego, koszty te są potrącane proporcjonalnie do długości okresu, którego te koszty dotyczą.

Należy podkreślić, iż na pośredni charakter kosztów badań sejsmicznych wskazuje przede wszystkim ich specyficzny charakter. Podmioty rozpoczynając badania sejsmiczne na danym obszarze nie mają pewności, czy na objętym badaniami terenie będą realizowane jakiekolwiek, dalsze prace poszukiwacze i wydobywcze.

Wydatki na badania sejsmiczne są ponoszone w fazie:

• poszukiwania zasobów (…) [wykonywanie prac geologicznych w celu ustalenia i wstępnego udokumentowania zasobów złóż (…) i (…)];
• rozpoznania zasobów (…) (wykonywanie prac geologicznych na obszarze wstępnie udokumentowanego złoża (…) i (…)] oraz oceny na potrzeby bieżącej analizy złóż (…).

Dane sejsmiczne są wykorzystywane do podjęcia decyzji o dalszych działaniach tzn. jeżeli wykonane badania wskazują, że na danym obszarze mogą się znajdować potencjalne obiekty z przemysłowymi zasobami (…), to Spółka uwzględnia je w planach wykonania odwiertów poszukiwawczych i/lub rozpoznawczych (PRG). Może wystąpić sytuacja gdzie na podstawie danych nie zidentyfikowano potencjalnych obiektów poszukiwawczych lub wyniki analiz są na tyle niejednoznaczne, że odstępuje się od dalszych poszukiwań na obszarze objętym badaniami.

Niemniej, jak wskazano w stanie faktycznym, wyniki tych badań mogą być także wykorzystywane w kolejnych fazach, np. w fazie wydobycia w celu intensyfikacji produkcji poprzez wykonanie nowych odwiertów, w celu analizy złóż sąsiadujących, przy eksploatacji odwiertów już wykonanych itp. Może się zdarzyć i zdarza się, że Spółka wraca do wykonanych badań sejsmicznych po kilkunastu latach, w związku z przeprowadzaniem nowych projektów (wykorzystując nowe technologie). Tym samym w momencie poniesienia wydatków na badania sejsmiczne, nie można precyzyjnie określić, czy będą wykorzystywane, w jakim zakresie będą wykorzystywane i w jakim okresie będą one wykorzystywane.

Jeżeli okaże się, że zlokalizowane na danym obszarze złoża (…) uzasadniają podjęcie produkcji, Spółka przechodzi do fazy zagospodarowania odwiertów/złóż i wydobycia (…).

Należy wskazać, iż zgodnie z ugruntowaną praktyką w przypadku, gdy koszt pośrednio związany z przychodami dotyczy okresu przekraczającego rok podatkowy, ale nie można, na podstawie obiektywnych przesłanek określić długości tego okresu, koszt taki dla celów podatkowych nie będzie podlegał rozliczeniu w czasie, lecz powinien być w całości ujęty w kosztach w momencie poniesienia. Innymi słowy rozliczeniu w czasie powinny podlegać tylko takie koszty, które zostały poniesione niejako „z góry”, dla precyzyjnie oznaczonego okresu czasu, np. koszt prenumeraty, ubezpieczenia, itp.

Tym samym mając na uwadze charakter wydatków na badania sejsmiczne, zdaniem Spółki, powinny one być rozliczone w kosztach podatkowych jednorazowo w momentach ujęcia ich w księgach rachunkowych.

W szczególności bowiem, wydatki te nie spełniają przesłanek do rozliczania ich w czasie, proporcjonalnie do okresu, którego dotyczą. O ile bez wątpienia można stwierdzić, iż wydatki te dotyczą okresu przekraczającego rok, o tyle nie można jednoznacznie zdefiniować długości tego okresu.

Poprawność zaliczenia wydatków na badania sejsmiczne (geologiczne) do kosztów podatkowych ujmowanych jednorazowo została potwierdzona również przez Ministra Finansów w drodze indywidualnych interpretacji prawa podatkowego, przykładowo w:

• Interpretacji Indywidualnej z dnia 26 listopada 2012 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB5/423-755/12-2/PS;
• Interpretacji indywidualnej z dnia 13 lipca 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPB3/423-182/11-2/KS;
• Interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, sygn. ILPB3/423-882/10-4/KS;
• Interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, sygn. IBPB3/423-375/07/MO.

Mając powyższe na uwadze Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie własnego stanowiska wyrażonego w niniejszym wniosku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278, dalej: „ustawa o CIT”)

Art. 15 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że:

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu ze źródła przychodu lub realną szansą powstania przychodu podatkowego, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła jego uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• musi być poniesiony przez podatnika, czyli w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• musi być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• winien pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• musi być poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• musi być właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika m.in., że prowadzą Państwo działalność w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i eksploatacji złóż (…) na podstawie koncesji przyznanych przez Ministra Klimatu i Środowiska (MKiŚ) zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze (PGiG).

Na etapie poszukiwań i oceny zasobów (…), w ramach wydatków związanych z realizacją projektów poszukiwawczo-rozpoznawczych, ponoszą Państwo między innymi wydatki na badania sejsmiczne, które mogą być prowadzone (zlecone) w zależności od planów w przestrzeni części koncesji, całej koncesji lub wielu koncesji. Dla celów rachunkowych wykazują Państwo nakłady na badania sejsmiczne jako aktywa z tytułu poszukiwań i oceny zasobów (…) w ramach rzeczowych aktywów trwałych.

Badania sejsmiczne odbywają się w trzech etapach:

I etap - terenowe prace sejsmiczne

II etap - przetwarzanie danych sejsmicznych

III etap - interpretacja danych sejsmicznych i są działaniami wykonywanymi przez Spółkę lub zlecanymi podmiotom zewnętrznym w początkowej fazie poszukiwań.

Wykonanie badań sejsmicznych ma na celu interpretację uzyskanych wyników badań pod względem występowania na terenie danej koncesji potencjalnych obiektów, do dalszego rozpoznania. Badania sejsmiczne dostarczają informacji o strukturze geologicznej danego obszaru, dzięki którym Spółka decyduje o ustaleniu lokalizacji odwiertów poszukiwawczo-rozpoznawczych i następnie produkcyjnych - w zależności od uzyskanych efektów badań. Jak wynika z dotychczasowej praktyki, po negatywnej ocenie wyników badań sejsmicznych danego obszaru/obiektów uzyskane dane sejsmiczne mimo, że nie kwalifikowały się do kontynuacji prac (PRG) w przyszłości ponownie są wykorzystane ze względu na zmiany techniczno-technologiczne, czy też nowe sprzyjające warunki ekonomiczne. Zmiana tych warunków prowadzi do ponownej analizy danego obszaru z wykorzystaniem danych historycznych badań sejsmicznych.

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości zaliczenia wydatków na badania sejsmiczne do kosztów uzyskania przychodów jako koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami.

Kierując się kryterium charakteru powiązania istniejącego pomiędzy kosztem a celem, jakiemu ma służyć, wyróżnić można:

• koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, tj. takie wydatki, których poniesienie przekłada się wprost (w sposób bezpośredni) na uzyskanie konkretnych przychodów - w ich przypadku możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód (np. wydatki na nabycie lub wytworzenie jednostki towaru handlowego);
• koszty uzyskania przychodów inne niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. koszty pośrednie), tj. takie wydatki, których nie da się przypisać wprost do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia - są to wydatki związane z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczyniające się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów, w przypadku których nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy (np. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną).

Moment potrącalności kosztów został przez ustawodawcę uregulowany w art. 15 ust. 4-4e ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o CIT:

Stosownie do art. 15 ust. 4b ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 15 ust. 4c ustawy o CIT:

W myśl art. 15 ust. 4d ustawy o CIT:

Z kolei art. 15 ust. 4e ustawy o CIT wskazuje, że:

Jak wynika z opisanego przez Państwa stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wydatki na badania sejsmiczne umożliwiają Państwu ustalenie lokalizacji odwiertów poszukiwawczo-rozpoznawczych, a następnie produkcyjnych, bo dostarczają informacji o strukturze geologicznej danego obszaru. Wykonanie tego typu badań pozwala na lokalizację potencjalnych złóż do dalszego rozpoznania i eksploatacji w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Badania sejsmiczne mogą być prowadzone (zlecone) w zależności od planów w przestrzeni części koncesji, całej koncesji lub wielu koncesji, przez co nie można związanych z nimi wydatków powiązać z konkretnym projektem. Wydatki na badania sejsmiczne nie przekładają się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia. Dzięki badaniom sejsmicznym mogą Państwo rozpoznawać teren i szukać złóż do eksploatacji. Są to zatem wydatki związane z działalnością prowadzoną przez podatnika i przyczyniające się w sposób ogólny do osiągania przez niego przychodów, w przypadku których nie można jednak ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu służy dany wydatek.

Biorąc pod uwagę opisany stan faktyczny i zdarzenie przyszłe oraz przywołane przepisy ustawy o CIT w analizowanej sprawie stwierdzić należy, że ponoszone przez Państwa w toku prowadzonej działalności gospodarczej wydatki na badania sejsmiczne mogą zostać potrącone jednorazowo w dacie ich poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT, czyli w dniu w którym ujęto koszt na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) w księgach rachunkowych.

Podsumowując, postąpią Państwo prawidłowo zaliczając wydatki na badania sejsmiczne dla celów podatkowych do kosztów uzyskania przychodów jako koszty pośrednie rozliczane jednorazowo w momencie ujęcia ich w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanych faktur lub innych dowodów.

Państwa stanowisko w zakresie możliwości zaliczenia wydatków na badania sejsmiczne do kosztów uzyskania przychodów jako koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego, czy też zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).