1. Czy: a. opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który będzie przenoszony w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie do spółki nowo zawiązanej, b. opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który pozostaje u Wnioskodawcy po planowanym podziale Wnioskodawcy przez wydzielenie, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.)? 2. Czy w przypadku przeprowadzenia planowanego podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie - w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego - oraz przeniesienia na spółkę nowo zawiązaną części majątku Wnioskodawcy w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa - komórki Nieruchomości, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu czy też z uwagi na to, że przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa przychód taki nie powstanie?

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia, o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:

1.Czy:

a.opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który będzie przenoszony w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie do spółki nowo zawiązanej,

b.opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który pozostaje u Wnioskodawcy po planowanym podziale Wnioskodawcy przez wydzielenie,

stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.)?

2.Czy w przypadku przeprowadzenia planowanego podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie - w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego - oraz przeniesienia na spółkę nowo zawiązaną części majątku Wnioskodawcy w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa - komórki Nieruchomości, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu czy też z uwagi na to, że przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa przychód taki nie powstanie?

Uzupełnili go Państwo, w odpowiedzi na wezwanie, pismem z 26 października 2023 r. (data wpływu 26 października 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

[...] Spółka z o.o. (dalej jako „Spółka” lub „Wnioskodawca") jest Spółką prawa polskiego podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W ramach Spółki prowadzone są dwa rodzaje działalności gospodarczej:

1.Działalność związana z dystrybucją i sprzedażą towarów […] i od innych dostawców krajowych;

2.Działalność polegająca na wynajmowaniu nieruchomości stanowiących własność Spółki […]

Spółka na chwilę obecną jest spółką rodzinną, w której udziałowcami są ojciec i syn (obaj posiadają odpowiednio po 50% udziałów). Spółka przygotowuje się do znacznego rozwoju i rozszerzenia prowadzonej działalności gospodarczej, co ma tym samym zagwarantować Spółce osiąganie w przyszłości stałych, większych przychodów. W celu zrealizowania wskazanych celów Spółka planuje podjąć współpracę z potencjalnymi inwestorami. W chwili obecnej trwają rozmowy na temat zasad i warunków współpracy Spółki z inwestorami - głównie z inwestorem strategicznym. Jest on zainteresowany zakupem 100% udziałów w Spółce (oraz spółce powiązanej), jednak nie jest zainteresowany działalnością w sektorze nieruchomości. Spółka chce zapewnić jak najkorzystniejsze warunki współpracy celem ułatwienia transakcji, dywersyfikacji i maksymalnego ograniczenia ryzyka negatywnych konsekwencji związanych z wdrażaniem rozwiązań i planów zaproponowanych przez inwestorów, z drugiej zaś chce zapewnić jak najdłuższy okres prowadzenia działalności związanych z nieruchomościami, które stały się źródłem stałego zysku.

Jednocześnie ze względu na plany głównego udziałowca związane z rozłożonym w czasie, stopniowym wycofywaniem się ze współpracy ze Spółką oraz plany związane z rozwojem prowadzonej w ramach Spółki działalności gospodarczej związanej z nieruchomościami Spółka planuje rozdzielić dwie dotychczas prowadzone działalności i wydzielić majątek Spółki, w oparciu o który prowadzony jest najem nieruchomości do nowego podmiotu, tak aby własność nieruchomości oraz działalność gospodarcza polegająca na komercyjnym wynajmie nieruchomości pozostała w rękach obecnych wspólników, a ryzyko związane z procesem inwestycyjnym nie przenosiło się na pozostały majątek.

Działalność w branży zajmującej się wynajmem nieruchomości obejmuje najem nieruchomości w oparciu o aktualny majątek Spółki. Obecnie w ramach struktury wewnętrznej Spółki istnieje komórka zajmująca się działalnością związaną z wynajmem nieruchomości, w skład której wchodzą księgowa, pracownik biurowy obsługujący wynajem oraz sprzątaczka. W istniejącym stanie faktycznym działalność Spółki w tym zakresie nabiera dużej wartości i szerszego znaczenia. W szczególności Spółka planuje zwiększyć przychody z najmu i zapewnić najem długofalowy całej dostępnej powierzchni.

Działalność związaną z obrotem towarowym prowadzona jest w oparciu o majątek Spółki. Spółka przygotowuje się do rozszerzenia prowadzonej działalności gospodarczej już z nowym inwestorem (przy czym dotychczasowi wspólnicy będą przez okres min. 3 lat dalej związani ze Spółką poprzez stanowiska prezesa i wiceprezesa i będą zapewniać ciągłość działania firmy), w oparciu o wypracowaną markę - co ma zagwarantować Spółce osiąganie w przyszłości, stałych, większych dochodów. W chwili obecnej trwają rozmowy na temat zasad i warunków współpracy z inwestorem.

Działalność poszczególnych komórek organizacyjnych Wnioskodawcy jest tym samym całkowicie odrębna z perspektywy klientów i rynku, na jakim działają - de facto stanowią one dwa przedsiębiorstwa działające w ramach jednej spółki. Zarówno składniki majątkowe Spółki, jak i jej pracownicy, co do zasady, przypisani są do poszczególnych działalności funkcjonujących w ramach przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, tj. odpowiednio do komórki zajmującej się nieruchomościami oraz komórki związanej z handlem. Wskazane obszary działalności posiadają odrębne kierownictwo oraz mają własną strukturę organizacyjną (m.in. dla potrzeb raportowania oraz z punktu widzenia odpowiedzialności pracowników).

Wskazać należy, iż Wnioskodawca posiada niemożliwe do pogodzenia w ramach jednego podmiotu plany rozwoju działalność gospodarczej w zakresie poszczególnych działalności gospodarczych. Jak już wskazano, w zakresie działalności związanej z handlem prowadzone są rozmowy z inwestorami, którzy są zainteresowani współdziałaniem opartym na udziale kapitałowym w przedmiotowym przedsięwzięciu, pod warunkiem jednak jego wyodrębnienia z istniejącej struktury.

Przeprowadzenie podziału znajduje również uzasadnienie z uwagi na brak związku pomiędzy działalnością w zakresie najmu nieruchomości a działalnością w zakresie towarów, ale nie może być pomijany fakt konieczności ochrony nieruchomego majątku Spółki.

Zarząd Spółki wprowadził schemat organizacyjny Spółki obejmujący dwa odrębne sektory działalności oraz podjął działania w sprawie wprowadzenia obowiązku prowadzenia wyodrębnionych kont rachunkowych i analitycznych, pozwalających na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki, a także rejestry VAT przypisane do poszczególnych komórek organizacyjnych.

Plan Spółki zakłada utworzenie odrębnych podmiotów, które będą zajmować się poszczególnymi segmentami działalności Wnioskodawcy. Ze względu na istniejącą odrębność gospodarczą prowadzoną w ramach poszczególnych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa, wynikającą m.in. z:

-dwóch odrębnych gałęzi działalności,

-odmiennych strategii działania,

-innych ryzyk branżowych i rynkowych,

-woli zachowania nieruchomości pod władztwem obecnych akcjonariuszy.

Wnioskodawca rozważa dokonanie podziału Spółki. Uzasadnione jest to w szczególności planowanym rozwojem, chęcią nawiązania ścisłej współpracy z inwestorami, a także zachowania nieruchomości w rodzinie.

Poszczególne komórki organizacyjne zostały wydzielone w ramach Spółki pod względem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym. Z uwagi na faktyczną odrębność, Wnioskodawca rozważa ich wyodrębnienie do poszczególnych podmiotów poprzez przeprowadzenie podziału przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie), zgodnie z art. 529 § 1 pkt. 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1577, dalej jako „ksh”). Jest to bowiem rozwiązanie umożliwiające kontynuację prowadzenia działalności przez poszczególne komórki w dotychczasowym kształcie m.in. ze względu na sukcesję uniwersalną częściową.

W wyniku dokonania podziału przez zawiązanie nowej Spółki działalność związana z zarządzeniem i wynajmem nieruchomości zostanie wydzielona i przeniesiona do nowo zawiązanej spółki kapitałowej. W spółce dzielonej pozostanie działalność związana z handlem. Udziały w nowo zawiązanej spółce obejmą dotychczasowi wspólnicy Spółki zgodnie z parytetem ustalonym w planie podziału. Spółka nowo zawiązana powstała w związku z podziałem wstąpi z dniem podziału w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.

Podział przedsiębiorstwa Wnioskodawcy będzie ponadto łączył się z „przejściem części zakładu pracy na innego pracodawcę”, o którym mowa w przepisie art. 23¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm).

Składniki materialne i niematerialne, które mają zostać wydzielone do nowo zawiązanej spółki związanej z obrotem nieruchomości są przypisane do tzw. Komórki - Nieruchomości i wykorzystywane w jego działalności. W szczególności, na nowo zawiązaną spółkę, która przejmie Komórkę - nieruchomości, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

1)Prawo własności lokali i udziały w gruntach wspólnych,

2)Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,

3)Rachunek bankowy […],

4)Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:

a.umowa na dostawę energii,

b.umowa na dostawę wody i odbioru ścieków,

c.umowa na dostawę gazu,

d.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,

5)Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,

6)Należności z tytułu czynszu najmu oraz z portalu […] w związku z prowadzonym najmem krótkoterminowym,

7)Pozostałe zobowiązania wobec spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych dotyczących nieruchomości,

8)Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,

9)Pracownicy przypisani do działu nieruchomości,

Pozostałe składniki materialne i niematerialne związane z działalnością w obrębie handlu towarowego, pozostaną w Spółce i również stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa (spółka dzielona). W razie wątpliwości co do alokacji składników majątku, umów lub pracowników decydować będzie ich funkcjonalny związek z poszczególnymi komórkami organizacyjnymi Spółki.

Po przeprowadzeniu podziału przez wydzielenie, powstała w wyniku procesu spółka, funkcjonować będzie jako samodzielne przedsiębiorstwo w oparciu o przydzielone w ramach podziału składniki materialne i niematerialne. W spółce dzielonej będzie funkcjonować samodzielnie dotychczasowe przedsiębiorstwo. Znajdzie to w szczególności wyraz w tym, że nowo zawiązana spółka będzie przy pomocy przypisanych do niej zespołów składników majątkowych i niemajątkowych, zasobów ludzkich i zawartych umów w dalszym ciągu wykonywać odpowiednio działalności prowadzone dotychczasowo przez Spółkę. Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawcy, zakres odrębności komórki nieruchomości oraz komórki handlu aktualnie jest tak znaczny, iż mogą one obecnie funkcjonować jako niezależne i odrębne podmioty gospodarcze, co też będzie miało miejsce po podziale.

Po przeprowadzeniu podziału Spółki przez wydzielenie, możliwe będzie, iż przejściowo zostaną zawarte umowy pomiędzy nowo zawiązaną spółką a Wnioskodawcą, których przedmiotem może być świadczenie pewnych kategorii usług pomocniczych, np. refaktury usług dostawy mediów, usług telekomunikacyjnych. Tego typu działanie będzie wynikiem konieczności przeniesienia formalnie umów, właścicielem których w chwili obecnej jest Spółka, co może być związane z okresem wyczekiwania z uwagi na przebieg procedur u kontrahentów. Będzie to miało charakter przejściowy oraz pozwoli na kontynuację działalności gospodarczej poszczególnych komórek po podziale bez jakichkolwiek zakłóceń odpowiednio przez spółkę dzieloną i nową spółkę, z zachowaniem w szczególności uzyskanych korzystnych warunków rynkowych (rabatów, terminów płatności, zabezpieczeń do umów).

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku z 26 października 2023 r. wskazali Państwo, że:

-   nieruchomości niezbędne w działalności związanej z dystrybucją i sprzedażą towarów w ramach podziału przez wydzielenie nie będą przeniesione na Spółkę przejmującą, pozostaną w spółce Dzielonej. Na Spółkę przejmującą przeniesione zostaną, w związku z podziałem, wyłącznie nieruchomości niezbędne w działalności związanej wynajmem nieruchomości.

-   opisany we wniosku podział przez wydzielenie zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym lub jednym z jego głównych celów nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Tak jak było wskazane we wniosku Wnioskodawca przygotowuje się do znacznego rozwoju i rozszerzenia prowadzonej działalności gospodarczej, co ma tym samym zagwarantować Wnioskodawcy osiąganie w przyszłości stałych, większych przychodów. W celu zrealizowania wskazanych celów Spółka planuje podjąć współpracę z potencjalnymi inwestorami.

Inwestorzy ci nie są zainteresowani działalnością w obszarze wynajmu nieruchomości, jest to jednak obszar istotny dla obecnych udziałowców. Z tego powodu Wnioskodawca chce wydzielić wskazaną działalność do osobnej spółki, co ułatwi sprawne przeprowadzenie transakcji z inwestorem, jednocześnie umożliwi dywersyfikację oraz ograniczenia ryzyka negatywnych konsekwencji gospodarczych związanych z wdrażaniem rozwiązań i planów zaproponowanych przez inwestorów. Jest to uzasadniony cel ekonomiczny.

Wnioskodawca chce także zapewnić jak najdłuższy okres prowadzenia działalności związanych z nieruchomościami, które stanowią źródło zysku dla obecnych udziałowców. Wnioskodawca realizuje też plany głównego udziałowca związane z rozłożonym w czasie, stopniowym wycofywaniem się ze współpracy z Wnioskodawcą i prowadzeniem sukcesji rodzinnej. Jest to uzasadniony cel ekonomiczny.

Wyodrębnienie spółki związanej z wynajmem nieruchomości, z uwagi na plany związane z rozwojem prowadzonej w ramach Spółki działalności gospodarczej związanej z nieruchomościami ma umożliwić pozostawienie głównych aktywów związanych z działalnością w pod kontrolą obecnych wspólników tej działalności, niezależnie od tego co działo będzie się z działalnością w sektorze sprzedaży (gdzie nie jest wykluczone wycofanie się obecnych udziałowców) a jednocześnie ma zmniejszyć w istotny sposób ryzyko związane z długotrwałym i kosztownym procesem inwestycyjnym - wyodrębnienie służy więc zabezpieczeniu majątku. Jest to uzasadniony celem ekonomiczny.

-  zarówno:

1)opisany we Wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych pozostający w Spółce Dzielonej tj. związany z dystrybucją i sprzedażą towarów

2) opisany szczegółowo we Wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych wydzielany do Spółki nowo zawiązanej tj. działalność związana z komórką zajmującą się wynajmem nieruchomości,

spełniają Zdaniem Wnioskodawcy definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w myśl art. 4a pkt. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.).

Pytania

1.Czy:

a. Opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który będzie przenoszony w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie do spółki nowo zawiązanej,

b. Opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który pozostaje u Wnioskodawcy po planowanym podziale Wnioskodawcy przez wydzielenie,

stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.) (pytanie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)?

2. Czy w przypadku przeprowadzenia planowanego podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie - w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego - oraz przeniesienia na spółkę nowo zawiązaną części majątku Wnioskodawcy w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa - komórki Nieruchomości, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu czy też z uwagi na to, że przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa przychód taki nie powstanie?

Państwa stanowisko w sprawie (doprecyzowane w uzupełnieniu wniosku)

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, w obu wypadkach mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa o której mowa w powyższych przepisach.

Wynika to z faktu, ze zarząd Spółki wprowadził schemat organizacyjny Spółki oraz podjął działania w sprawie wprowadzenia obowiązku prowadzenia wyodrębnionych kont rachunkowych i analitycznych, pozwalających na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki, a także rejestry VAT przypisane do poszczególnych komórek organizacyjnych, a składniki materialne i niematerialne, które mają pozostać w Spółce dzielonej oraz mają zostać wydzielone do nowo zawiązanej spółki związanej z obrotem nieruchomości są przypisane do poszczególnych komórek i wykorzystywane w ich działalności. Wydzielenie to miało charakter organiczny i służyło zwiększeniu zysków spółki, prawidłowej organizacji pracy i łatwiejszego zarządzania majątkiem.

Na nowo zawiązaną spółkę, która przejmie Komórkę - nieruchomości, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

1)Prawo własności lokali i udziały w gruntach wspólnych,

2)Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,

3)Rachunek bankowy […],

4)Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:

a.umowa na dostawę energii,

b.umowa na dostawę wody i odbioru ścieków,

c.umowa na dostawę gazu,

d.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,

5)Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,

6)Należności z tytułu czynszu najmu oraz z portalu […] w związku z prowadzonym najmem krótkoterminowym,

7)Pozostałe zobowiązania wobec spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych dotyczących nieruchomości,

8)Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,

9)Pracownicy przypisani do działu nieruchomości,

W analizowanej sprawie wskazany powyżej zespół składników majątkowych obejmujących m.in. nieruchomości i ich przynależności, wraz z umowami, związanymi rachunkami bankowymi, umowami po podziale będzie w stanie uzyskać samodzielność gospodarczą i będzie realizował w praktyce zakładane funkcje gospodarcze (nawet jeśli przejściowo będzie się to wiązało z koniecznością współpracy ze spółką dzieloną).

Jednocześnie zespół składników majątkowych pozostałych w spółce dzielonej również będzie w stanie realizować samodzielnie dotychczasową działalność. W spółce dzielonej zostaną bowiem składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

1)Prawo własności,

2)Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,

3)Rachunek bankowy,

4)Umowy z dostawcami mediów,

5)Zobowiązania z tytułu podatków oraz opłat,

6)Należności i zobowiązania,

7)Dokumentacja związana z prowadzeniem działalności w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,

8)Pracownicy przypisani do działu dystrybucji i sprzedaży towarów.

Tym samym, oba zespoły stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa. Opisane składniki majątkowe stanowią bowiem nie tylko sumę składników, ale taki ich zespół który jest dostatecznie zorganizowany, wyodrębniony, samodzielny finansowo i funkcjonalnie - jego wydzielenie powinno więc być traktowane na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako dostawa zorganizowanej części przedsiębiorstwa niepodlegająca opodatkowaniu.

Wskazane zespoły składników odznaczają się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) - w analizowanej sprawie, na skutek podjętych działań, oba zespoły będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, która po wydzieleniu będzie prowadzona jako działalność wyłączna danego podmiotu.

Żeby stwierdzić czy dany zespół składników przedsiębiorstwa może stanowić jego zorganizowaną część należy zbadać, czy:

-w skład tego zespołu wchodzą składniki materialne i niematerialne, w tym również zobowiązania, które są przeznaczone do wykonywania określonych zadań gospodarczych;

-zespół został organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniony w przedsiębiorstwie podatnika;

-zespół składników niematerialnych i materialnych mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo, w sposób samodzielny realizujące określone zadania gospodarcze;

-pozostałe w Spółce po wyodrębnieniu składniki będą stanowić odrębne przedsiębiorstwo

Na wszystkie te pytania odpowiedź musi być twierdząca, co oznacza, że mamy do czynienia - zdaniem Wnioskodawcy - ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa.

W doktrynie wskazuje się, że pojęcie „zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań należy rozpatrywać w powiązaniu z pojęciem przedsiębiorstwa na gruncie kodeksu cywilnego” (T. Michalik, VAT. Komentarz, wyd. 10, Warszawa 2014, str. 63). Stosownie do treści art. 551 k.c., przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, które obejmuje w szczególności:

1)oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2)własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3)prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4)wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5)koncesje, licencje i zezwolenia;

6)patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7)majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8)tajemnice przedsiębiorstwa;

9)księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zwrócić należy uwagę na fakt, że aby mówić o zorganizowanej części przedsiębiorstwa określonego zespołu składników majątkowych, w rozumieniu zorganizowanej masy majątkowej, musi być spełniony warunek pełnej odrębności niezbędnej do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Musi być to, więc zespół składników będący we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy, których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają obecnie w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej, a jednocześnie aby pozostałe składniki w Spółce po przeniesieniu również stanowiły samodzielnie funkcjonujące przedsiębiorstwo.

Zarząd Spółki wprowadził schemat organizacyjny Spółki oraz podjął działania w sprawie wprowadzenia obowiązku prowadzenia wyodrębnionych kont rachunkowych i analitycznych, pozwalających na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki, a także rejestry VAT przypisane do poszczególnych komórek organizacyjnych. Jednocześnie składniki materialne i niematerialne zostały przypisane do opisanych dwóch komórek.

Na nowo zawiązaną spółkę, która przejmie Komórkę - nieruchomości, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

1)Prawo własności lokali i udziały w gruntach wspólnych,

2)Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,

3)Rachunek bankowy […],

4)Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:

a.umowa na dostawę energii,

b.umowa na dostawę wody i odbioru ścieków,

c.umowa na dostawę gazu,

d.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,

5)Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,

6)Należności z tytułu czynszu najmu oraz z portalu […] w związku z prowadzonym najmem krótkoterminowym,

7)Pozostałe zobowiązania wobec spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych dotyczących nieruchomości,

8)Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,

9)Pracownicy przypisani do działu nieruchomości,

W analizowanej sprawie wskazany powyżej zespół składników majątkowych obejmujących m.in. nieruchomości i ich przynależności, wraz z umowami, związanymi rachunkami bankowymi, umowami po podziale będzie w stanie uzyskać samodzielność gospodarczą i będzie realizował w praktyce zakładane funkcje gospodarcze (nawet jeśli przejściowo będzie się to wiązało z koniecznością współpracy ze spółką dzieloną). Tym samym, zespół ten stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Opisane składniki majątkowe stanowią bowiem nie tylko sumę składników, ale taki ich zespół który jest dostatecznie zorganizowany, wyodrębniony, samodzielny finansowo i funkcjonalnie - jego wydzielenie powinno więc być traktowane na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako dostawa zorganizowanej części przedsiębiorstwa niepodlegająca opodatkowaniu. Wskazany zespół składników odznacza się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) - w analizowanej sprawie, na skutek wydzielenia, będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej jako wyłącznej (w chwili obecnej działalność we wskazanym zakresie stanowi jedynie część biznesu prowadzonego przez Spółkę).

Analogicznie cześć pozostająca w spółce dzielonej, związana z sektorem dystrybucji i sprzedaży towarów stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów ustawy o CIT i ustawy o VAT.

Ad 2

W opinii Wnioskodawcy, w przypadku przeprowadzenia planowanego podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie i zawiązanie nowej spółki w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego nie dojdzie do powstania przychodu w związku z planowaną transakcją.

Stosownie do treści przepisu art. 528 k.s.h., spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych. Przepisy regulujące prawną instytucję podziału spółek zawarte są w treści art. 528-550 k.s.h. Podział może być dokonany również przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie) (art. 529 §1 pkt. 4 k.s.h.). W takim przypadku, spółka dzielona trwa dalej. Wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru. Z dniem wydzielenia wspólnicy spółki dzielonej stają się wspólnikami spółki nowo zawiązanej wskazanej w planie podziału.

„Podział spółki jest pojęciem ekonomicznym z zakresu dekoncentracji gospodarczej stanowiącej przeciwieństwo koncentracji gospodarczej.” (Szumański w: Kodeks spółek handlowych, Tom IV, Łączenie, podział i przekształcanie spółek, Przepisy karne, Komentarz do artykułów 491-633, pod. Red. Prof. dr . c. S. Sołtysińskiego, C.H. Beck 2012r.). Art. 529 § 1 k.s.h. wskazuje, że podział może być dokonany:

1)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie);

2)przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek);

3)przez przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki);

4)przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Powyższe metody przeprowadzenia podziału różnią się między sobą techniką jego dokonania. Istota powyższych metod jest jednak tożsama i charakteryzuje się przeniesieniem majątku spółki dzielonej na inną spółkę - istniejącą w chwili dokonania podziału albo nowo zawiązaną. Sposoby te prowadzą do analogicznego w skutkach rezultatu.

Bez względu jednak na sposób dokonania podziału, czy to przez przeniesienie majątku spółki dzielonej na spółkę nowo zawiązaną czy też spółkę przejmującą, osiągnięty zostaje cel danego procesu restrukturyzacyjnego, a więc podział spółki i przeniesienie jej majątku.

Przechodząc do analizy konsekwencji podatkowych podziału na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, gdzie zarówno Spółka dzielona oraz Spółka przejmująca stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa w pierwszej kolejności należy wskazać, że za przychody z zysków kapitałowych, zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT, uważa się również przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów, w tym:

1)przychody osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3, przejmującej w następstwie łączenia lub podziału majątek lub część majątku innej osoby prawnej lub spółki,

2)przychody wspólnika spółki łączonej lub dzielonej,

3)przychody spółki dzielonej.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT - przychodami są w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa - wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału lub wydzielenia, przy czym przepisy art. 14 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się w spółce podlegającej podziałowi, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa - wartości rynkowej składników majątku przeniesionych na spółki przejmujące lub nowo zawiązane ustalonej na dzień podziału lub wydzielenia.

Mając na uwadze powyższe przepisy dla spółki dzielonej nie powstanie przychód w wysokości wartości rynkowej składników majątkowych przeniesionych na spółkę przejmującą, gdy majątek przejmowany na skutek podziału przez wydzielenie, jak i majątek pozostający w spółce dzielonej stanowią - każdy z nich z osobna - zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Należy wskazać, że zarząd Spółki wprowadził schemat organizacyjny Spółki oraz podjął działania w sprawie wprowadzenia obowiązku prowadzenia wyodrębnionych kont rachunkowych i analitycznych, pozwalających na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki, a także rejestry VAT przypisane do poszczególnych komórek organizacyjnych. Jednocześnie składniki materialne i niematerialne, które mają zostać wydzielone do nowo zawiązanej spółki związanej z obrotem nieruchomości są przypisane do Komórki - Nieruchomości i wykorzystywane w jego działalności. Wydzielenie to miało charakter organiczny i służyło zwiększeniu zysków spółki, prawidłowej organizacji pracy i łatwiejszego zarządzania majątkiem. Przeniesienie tak zorganizowanej części przedsiębiorstwa w toku podziału jest naturalną konsekwencją realizowanego modelu biznesowego. W szczególności, na nowo zawiązaną spółkę, która przejmie Komórkę - nieruchomości, zostaną przeniesione składniki materialne i niematerialne, które obejmować będą w szczególności następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

1)Prawo własności lokali i udziały w gruntach wspólnych,

2)Środki trwałe i wyposażenie lokalu biurowego,

3)Rachunek bankowy […],

4)Umowy z dostawcami mediów, w tym w szczególności:

a.umowa na dostawę energii,

b.umowa na dostawę wody i odbioru ścieków,

c.umowa na dostawę gazu,

d.umowa na dostawę internetu i telewizji kablowej,

5)Zobowiązania z tytułu podatku od nieruchomości, opłat przekształceniowych dotyczących użytkowania wieczystego oraz innych opłat okresowych wynikających z zarządzania nieruchomością,

6)Należności z tytułu czynszu najmu oraz z portalu […] w związku z prowadzonym najmem krótkoterminowym,

7)Pozostałe zobowiązania wobec spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych dotyczących nieruchomości,

8)Dokumentacja związana z prowadzeniem wynajmu nieruchomości przez Spółkę, w tym dokumentacja księgowa, kadrowa,

9)Pracownicy przypisani do działu nieruchomości,

W analizowanej sprawie wskazany powyżej zespół składników majątkowych obejmujących m.in. nieruchomości i ich przynależności, wraz z umowami, związanymi rachunkami bankowymi, umowami po podziale będzie w stanie uzyskać samodzielność gospodarczą i będzie realizował w praktyce zakładane funkcje gospodarcze (nawet jeśli przejściowo będzie się to wiązało z koniecznością współpracy ze spółką dzieloną). Jednocześnie zespół składników majątkowych pozostałych w spółce dzielonej również będzie w stanie realizować samodzielnie dotychczasową działalność. Tym samym, oba zespoły stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa. Opisane składniki majątkowe stanowią bowiem nie tylko sumę składników, ale taki ich zespół który jest dostatecznie zorganizowany, wyodrębniony, samodzielny finansowo i funkcjonalnie - jego wydzielenie powinno więc być traktowane na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako dostawa zorganizowanej części przedsiębiorstwa niepodlegająca opodatkowaniu. Wskazany zespół składników odznacza się pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) - w analizowanej sprawie, na skutek wydzielenia, będą wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej jako wyłącznej (w chwili obecnej działalność we wskazanym zakresie stanowi jedynie część biznesu prowadzonego przez Spółkę).

Co istotne, biorąc pod uwagę opisane wyżej kwestie do transakcji tej nie znajdzie również zastosowanie regulacja wynikająca z art. 12 ust. 13 ustawy o CIT, jako, że głównym lub jednym z głównych celów podziału nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, a jedynie:

1)ułatwienie wprowadzenia do spółki dotychczasowej nowego inwestora zainteresowanego jedynie działalnością towarową,

2)pozostawienie sektora nieruchomościowego w rękach dotychczasowych wspólników i umożliwienie realizacji w spółce nowo zawiązanej planu sukcesji biznesu,

3)rozdzielenie ryzyka biznesowego w dwóch obszarach działalności spółki, celem jego zmniejszenia i ochrony majątku nieruchomego przed roszczeniami.

Z uwagi na fakt, że w ramach podziału na spółkę nowo powołaną przejdzie zorganizowana część przedsiębiorstwa, a w spółce dzielonej również pozostanie zorganizowana część przedsiębiorstwa, przychód w rozumieniu ustawy o CIT w zw. z tą transakcją nie wystąpi.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 4a ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”, „updop”):

W rozumieniu powyższych regulacji prawnych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, spełniać powinien następujące warunki:

-  musi istnieć zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

-  zespół ten powinien być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

-  składniki przedsiębiorstwa przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

-  zespół składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące wskazane zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla badanej kwestii jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Zorganizowana część przedsiębiorstwa, w rozumieniu powyższego przepisu, powinna więc łączyć mienie w funkcjonalnie zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze, a nie tylko stanowić zgromadzone niematerialne i materialne składniki stanowiące sobą przedsiębiorstwo w przedstawionym znaczeniu przedmiotowym. Organizacyjna i funkcjonalna istota zorganizowanej części przedsiębiorstwa kreuje powstanie samodzielnego podmiotu gospodarczego, zdolnego do funkcjonowania w obrocie na niezmienionych zasadach, pomimo jego zbycia. Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa stanowi o „zespole składników”. Zespół (a nie zbiór) zakłada istnienie pewnego poziomu powiązań organizacyjnych pomiędzy składnikami przedsiębiorstwa.

Zatem nie wystarczy zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi ona odznaczać się odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiącymi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Zatem, samo nazwanie jednostki wewnętrznej określonym mianem nie zapewnia wyodrębnienia organizacyjnego, jeżeli nie podąża za tym autonomia decyzyjna, wyposażenie majątkowe i zarządzanie zespołem pracowniczym. Ważne jest przypisanie jednostce uprawnień skutkujących samodzielnym prowadzeniem działalności „widocznym z zewnątrz”. Oznacza to, że wyodrębnienie musi wynikać z określonych decyzji statutowych (zarządczych itp.), które formalnie nadają jednostce wewnętrznej uprawnienia uzasadniające jej wydzielenie organizacyjne.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Tę ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Winno ono mieć również zdolność zaistnienia jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu wspomnianych już art. 55¹ i 55² ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.)

Reasumując, aby zatem określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT), musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące w takich wzajemnych relacjach, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Podział spółek handlowych regulowany jest przez ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm., dalej: „ksh”).

Stosownie do postanowień art. 528 § 1 ksh:

Natomiast, zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 ksh:

Jest to jedyny podział, który nie skutkuje rozwiązaniem spółki dzielonej (art. 530 § 1 i § 2 Kodeksu spółek handlowych).

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych spółki dzielonej przy podziale lub podziale przez wydzielenie regulują przepisy ustawy o CIT.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o CIT:

Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT:

Zgodnie z treścią art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m ustawy o CIT:

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT:

Na postawie art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 12 ust. 13 ustawy o CIT:

W świetle art. 12 ust. 14 ustawy o CIT:

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 15 ustawy CIT:

Biorąc zatem pod uwagę literalną treść art. 12 ust. 1 pkt 9 oraz art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o CIT, należy stwierdzić, że ww. przepisy ustawy odnoszą się do dwóch sytuacji, tj. podziału spółki oraz podziału przez wydzielenie. W pierwszym przypadku wskazanych przepisów ustawodawca wskazuje, że przychód występuje w sytuacji, gdy majątek przejmowany nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa, natomiast w drugim przypadku zawartym w tych przepisach prawodawca uznał, że przychód wystąpi w sytuacji, gdy majątek przejmowany lub majątek pozostający w spółce nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, żeby skorzystać z wyłączenia z przychodów obydwie części majątku muszą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W konsekwencji wystąpienie przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uzależnione jest od posiadania przez obydwie części przedsiębiorstwa podlegającego podziałowi przez wydzielenie atrybutu zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ww. ustawy.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest kwestia ustalenia:

1)Czy:

a. Opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie wynajmu nieruchomości, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który będzie przenoszony w ramach podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie do spółki nowo zawiązanej,

b. Opisany we wniosku organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych związany z opisaną we wniosku działalnością w zakresie dystrybucji i sprzedaży towarów, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania, a który pozostaje u Wnioskodawcy po planowanym podziale Wnioskodawcy przez wydzielenie,

stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.).

2)Czy w przypadku przeprowadzenia planowanego podziału Wnioskodawcy przez wydzielenie - w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego - oraz przeniesienia na spółkę nowo zawiązaną części majątku Wnioskodawcy w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa - komórki Nieruchomości, powstanie przychód podlegający opodatkowaniu czy też z uwagi na to, że przy podziale przez wydzielenie majątek przejmowany na skutek podziału oraz majątek pozostający w spółce, stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa przychód taki nie powstanie.

Odnosząc się do powyższych wątpliwości, wskazać należy, że jak już wyjaśniono zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 Ustawy CIT. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa jego zorganizowanej części i ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tym przedsiębiorstwem do tej jego części.

Przy ocenie czy zbywane składniki należy traktować jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa, należy także uwzględnić m.in. faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazać należy, że zarówno opisany we wniosku w ramach zdarzenia przyszłego zespół składników materialnych i niematerialnych pozostający w Spółce, tj. działalność związana z dystrybucją i sprzedażą towarów (komórka handlu) oraz zespół składników materialnych i niematerialnych będący przedmiotem wydzielenia, tj. działalność związana z zarządzaniem i wynajmem nieruchomości (komórka Nieruchomości), stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT. Jak bowiem jednoznacznie wynika z opisu sprawy:

1)Poszczególne a ww. komórki organizacyjne zostały wydzielone w ramach Spółki pod względem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym,

2)Zarząd Spółki wprowadził schemat organizacyjny Spółki obejmujący dwa odrębne sektory działalności oraz podjął działania w sprawie wprowadzenia obowiązku prowadzenia wyodrębnionych kont rachunkowych i analitycznych, pozwalających na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki,

3)Po przeprowadzeniu podziału przez wydzielenie, powstała w wyniku procesu spółka, funkcjonować będzie jako samodzielne przedsiębiorstwo w oparciu o przydzielone w ramach podziału składniki materialne i niematerialne. W spółce dzielonej będzie funkcjonować samodzielnie dotychczasowe przedsiębiorstwo.

4)Nowo zawiązana spółka będzie przy pomocy przypisanych do niej zespołów składników majątkowych i niemajątkowych, zasobów ludzkich i zawartych umów w dalszym ciągu wykonywać odpowiednio działalności prowadzone dotychczasowo przez Spółkę

5)zakres odrębności komórki nieruchomości oraz komórki handlu aktualnie jest tak znaczny, iż mogą one obecnie funkcjonować jako niezależne i odrębne podmioty gospodarcze, co też będzie miało miejsce po podziale.

Z wniosku wynika ponadto, że podział przez wydzielenie zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym lub jednym z jego głównych celów nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Tym samym, działalność związana z dystrybucją i sprzedażą towarów (komórka handlu) oraz działalność związana z zarządzaniem i wynajmem nieruchomości (komórka Nieruchomości) stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

W związku z powyższym, skoro zarówno działalność wydzielana ze Spółki, jak i działalność pozostająca w Spółce, będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa, to po stronie Spółki Dzielonej nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 3h ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wobec powyższego Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. 

Jednocześnie nadmienić należy, że zakresie podatku od towarów i usług  zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Wskazać także trzeba, że oceny Państwa stanowiska dokonano wyłącznie na gruncie przedstawionego we wniosku opisu sprawy oraz w kontekście zadanych we wniosku a ww. pytań.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

  Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego […]. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.