Czy w wyniku transakcji wymiany udziałów tj. wniesienia przez Wnioskodawcę swojego mniejszościowego pakietu akcji Spółki do Spółki Holdingowej, w rezultacie czego Spółka Holdingowa obejmie większościowy pakiet akcji Spółki (bezwzględną większość praw głosów), po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek oznaczony datą 16 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy w wyniku transakcji wymiany udziałów tj. wniesienia przez Wnioskodawcę swojego mniejszościowego pakietu akcji Spółki do Spółki Holdingowej, w rezultacie czego Spółka Holdingowa obejmie większościowy pakiet akcji Spółki (bezwzględną większość praw głosów), po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

 „Wnioskodawca” oraz (dalej: „A”) są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych i podlegają opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania tj. są rezydentami podatkowymi w Polsce. Wyłącznym przedmiotem działalności Wnioskodawcy, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, jest zbieranie aktywów od inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, odpowiadająca kodowi (…). Wnioskodawca posiada status alternatywnej spółki inwestycyjnej w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca wraz z A w 2022 roku nabyli od zagranicznej spółki R. na podstawie umowy sprzedaży odpowiednio: …- 34,78% oraz … 21,18% akcji w polskiej spółce akcyjnej, tj. M (dalej: Spółka lub M). Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest (…). M jest zaufanym partnerem biznesowym dla (…) w Polsce i Europie. W związku rozwojem biznesu w zakresie budowy i obsługi (…) Spółki i ekspansji biznesu w Europie Zachodniej, jak również z uwagi na postrzeganie rynku polskiego dla niektórych zagranicznych inwestorów planowana jest reorganizacja struktury poprzez podjęcie następujące czynności, tj.:

I.utworzenie przez akcjonariuszy Spółki (w tym Wnioskodawcy i A) - spółki holdingowej z siedzibą w Niderlandach (dalej: Spółka Holdingowa);

II.wniesienie wszystkich posiadanych akcji w Spółce przez Wnioskodawcę i A do nowo utworzonej Spółki Holdingowej, która stanie się większościowym wspólnikiem (akcjonariuszem) Spółki w ramach transakcji wymiany udziałów (akcji).

Spółka Holdingowa będzie podmiotem wymienionym w załączniku nr 3 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Planowana transakcja wymiany udziałów będzie przeprowadzona z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych i gospodarczych a w konsekwencji nie można uznać, że głównym lub jednym z głównych celów przeprowadzanej transakcji jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Innymi słowy, uwarunkowania gospodarcze i prawne uzasadniają przeprowadzenie w sposób opisany we wniosku i skorzystanie z określonych regulacji ustaw podatkowych.

Transakcja wymiany udziałów zostanie przeprowadzona w następujący sposób:

- Spółka Holdingowa nabędzie od Wnioskodawcy - 21,18% oraz … - 34,78% akcji w kapitale zakładowym Spółki, tj. dających łącznie bezwzględną większość praw głosu w Spółce;

- Spółka Holdingowa na rzecz Wnioskodawcy oraz A w zamian za nabyte akcje w Spółce wyda własne udziały (akcje) w podwyższonym kapitale zakładowym.

W wyniku powyższej transakcji, Spółka Holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce, tj.: łącznie 55,96% akcji w Spółce. Wnoszone przez Wnioskodawcę oraz A akcje będą stanowiły wkład niepieniężny do Spółki Holdingowej, który zostanie w części albo całości przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego. Jednocześnie wartość nabywanych przez Wnioskodawcę i A udziałów (akcji) w Spółce Holdingowej dla celów podatkowych nie będzie większa niż wartość zbywanych przez Wspólników posiadanych akcji M, jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych gdyby nie doszło do transakcji wymiany udziałów. Powyższa czynności wniesienia przez Wnioskodawcę oraz A akcji w Spółce jako wkładów niepieniężnych do Spółki Holdingowej, w zamian za jej udziały (akcje), zostanie przeprowadzone w tym samym momencie (tj. w czasie nieprzekraczającym sześć miesięcy od dnia pierwszego z ww. wniesienia wkładów niepieniężnych), w ramach transakcji wymiany udziałów dokonywanej na podstawie jednego aktu notarialnego. Jednocześnie, planowane jest że wniesienie akcji Spółki w formie wkładu niepieniężnego do Spółki Holdingowej w ramach transakcji wymiany udziałów nastąpi przed upływem lub po upływie dwóch lat od dnia nabycia akcji Spółki przez Wnioskodawcę lub A. W ramach transakcji planowane jest, że Wnioskodawca oraz A nie otrzymają od Spółki Holdingowej jakiejkolwiek zapłaty w gotówce lub otrzymają zapłatę w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Przedmiotem niniejszego wniosku jest ocena konsekwencji podatkowych po stronie Wnioskodawcy transakcji wymiany udziałów (akcji) w Spółce poprzez wniesienie wkładu niepieniężnego wszystkich posiadanych akcji Spółki przez Wnioskodawcę do Spółki Holdingowej w zamian za udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki Holdingowej (w tym samym momencie wniesienia wkładu niepieniężnego przez A, na podstawie jednego aktu notarialnego, względnie innego dokumentu właściwego według prawa niderlandzkiego), w rezultacie czego Spółka Holdingowa obejmie większościowy pakiet akcji Spółki (bezwzględną większość praw głosów).

Wnioskodawca wskazuje, że w zakresie przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wystąpił do Dyrektora KIS z wnioskiem wspólnym wraz z A. Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2023 r. Dyrektor KIS odmówił wydania interpretacji wskazując, że wniosek nie miał waloru wniosku wspólnego. Tym samym Wnioskodawca występuje z przedmiotowym wnioskiem indywidualnym celu potwierdzenia konsekwencji podatkowych transakcji wymiany udziałów jedynie po jego stronie.

Pytanie

Czy w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego w wyniku transakcji wymiany udziałów tj. wniesienia przez Wnioskodawcę swojego mniejszościowego pakietu akcji Spółki do Spółki Holdingowej, w rezultacie czego Spółka Holdingowa obejmie większościowy pakiet akcji Spółki (bezwzględną większość praw głosów), po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód podlegający opodatkowaniu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego w wyniku transakcji wniesienia przez Wnioskodawcę swojego mniejszościowego pakietu akcji Spółki do Spółki Holdingowej w rezultacie czego Spółka Holdingowa obejmie większościowy pakiet akcji Spółki (bezwzględną większość praw głosów), po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.

W ocenie Wnioskodawcy, podkreślić należy że poniższe stanowisko Wnioskodawcy uwzględnia zmiany w przepisach podatkowych obowiązujące od dnia 1 stycznia 2022 r. wprowadzone w rezultacie wejścia w życie ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych. Co do zasady warunki niezbędne do uznania danej operacji za wymianę udziałów zostały określone w art. 12 ust. 4d oraz ust. 11-12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT).

Zgodnie z art. 12 ust. 4d ustawy o CIT, jeżeli spółka nabywa od wspólnika innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje jej wspólnikowi własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekazuje wspólnikowi tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10% wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej - wartości rynkowej tych udziałów (akcji), oraz jeżeli w wyniku nabycia:

1.spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, albo

2.spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce

- do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych wspólnikowi tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę, pod warunkiem, że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągnięcia (wymiana udziałów).

Powyższy przepis we wskazanym brzmieniu obowiązuje obecnie, jak również pozostał niezmieniony w rezultacie wprowadzenia ustawy zmieniającej w 2022 roku. W rezultacie zdaniem Wnioskodawcy obecna praktyka dotycząca interpretacji tego przepisu powinna mieć zastosowanie również po wejściu w życie ustawy zmieniającej (gdyż ten przepis się nie zmienia). Dodatkowe warunki niezbędne do uznania operacji wnoszenia aportem udziałów (akcji) spółki jako tzw. wymianę udziałów (akcji) określone zostały w art. 12 ust. 11 ustawy o CIT. Zgodnie z tym przepisem, art. 12 ust. 4d ustawy o CIT ma zastosowanie, jeżeli:

1)spółka nabywająca oraz spółka, której udziały (akcje) są nabywane, są podmiotami wymienionymi w załączniku nr 3 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub są spółkami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania, w innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

2)wspólnik jest podatnikiem podatku dochodowego i wnoszone przez niego udziały (akcje) stanowią wkład niepieniężny przeznaczony w całości lub części na podwyższenie kapitału zakładowego spółki nabywającej;

3)wnoszone przez wspólnika udziały (akcje) nie zostały nabyte lub objęte w wyniku transakcji wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku łączenia lub podziału podmiotów;

4)wartość nabywanych przez wspólnika udziałów (akcji) przyjęta dla celów podatkowych jest nie wyższa niż wartość wnoszonych przez tego wspólnika udziałów (akcji), jaka byłaby przyjęta dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do wymiany udziałów.

Od 1 stycznia 2022 roku Ustawa zmieniająca wprowadziła dodatkowe dwa warunki dla neutralności podatkowej wymiany udziałów (wskazane w pkt 3 i 4 powyżej). Stosownie zaś do art. 12 ust. 12 ustawy o CIT, przepis ust. 4d tej ustawy stosuje się również w przypadku, gdy spółka nabywa udziały (akcje) od tego samego wspólnika w ramach więcej niż jednej transakcji przeprowadzonych w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie, jeżeli w wyniku tych transakcji są spełnione warunki określone w tym przepisie. Przepis ten uległ zmianie w ramach nowelizacji od 1 stycznia 2022 roku. Tym niemniej, zdaniem Wnioskodawcy przedmiotowa regulacja nie będzie mieć zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż wniesienie pakietu akcji przez Wnioskodawcę oraz A będzie następować w tym samym momencie, na podstawie jednego aktu notarialnego.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy dla oceny możliwości zachowania neutralności operacji wniesienia akcji Spółki przez Wnioskodawcę (wraz z pozostałymi akcjonariuszami) do Spółki Holdingowej (po wprowadzeniu ustawy nowelizującej), tj. na gruncie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o CIT w zakresie transakcji wymiany udziałów należy uwzględnić brzmienie przepisów art. 12 ust. 4d i 11 ustawy o CIT oraz dotychczasowej interpretacji art. 12 ust. 4d ww. ustawy (ta regulacja się nie zmieniła w ramach nowelizacji). Wnioskodawca podkreślił, że opisywane zdarzenie przyszłe dotyczy jednoczesnego wniesienia akcji przez wspólników (akcjonariuszy) mniejszościowych, w wyniku którego spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały są nabywane. W wyniku powyższej operacji Spółka Holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce (oraz stanie się większościowym akcjonariuszem Spółki). Jak zasygnalizowano wyżej, transakcja wniesienia przez Wnioskodawcę oraz A akcji Spółki do Spółki Holdingowej zostanie przeprowadzona jednocześnie, w tym samym dniu oraz zostanie udokumentowana jednym aktem notarialnym.

W analizowanej sytuacji spełnione zostaną więc warunki uznania transakcji za wymianę udziałów, o których mowa w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT. Ponadto, jak wskazał Wnioskodawca, spełnione zostaną wszystkie przesłanki dla neutralności przedmiotowej transakcji wymiany akcji (udziałów) wskazane w art. 12 ust. 11 ustawy o CIT, tj.:

- spółki biorące udział w wymianie w tym Spółka Holdingowa są/będą spółkami wskazanymi w Załączniku nr 3 do analizowanej ustawy,

- Wnioskodawca oraz A są podatnikami podatku dochodowego w Polsce,

- akcje Spółki nie zostały objęte w wyniku reorganizacji (lecz zakupione w ramach umowy sprzedaży),

- jak również nie dojdzie do wzrostu bazy podatkowej (z perspektywy Wnioskodawcy oraz A).

Tym samym, powyższa operacja spełnia zatem warunki do uznania za neutralnie podatkową wymianę udziałów na gruncie ustawy o CIT. Zdaniem Wnioskodawcy powyższe stanowisko jest zgodne z dotychczasową praktyką organów podatkowych i sądów administracyjnych (odnośnie do art. 12 ust. 4 ustawy o CIT oraz analogicznemu art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o PIT”), jak również celem wprowadzenia tego przepisu.

Praktyka organów podatkowych i sądów administracyjnych

Przedmiotowe podejście potwierdził również w interpretacji ogólnej z dnia 7 maja 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej, sygn. DD7.8203.1.2021 (brak możliwości pełnego zastosowania tej interpretacji ogólnej w sprawie z uwagi na nowelizację przepisów art. 24 ust. 8b i 8c ustawy o PIT): „(...) Uwzględniając stanowisko prezentowane w judykaturze należy zatem przyjąć za prawidłową taką interpretację przepisów art. 24 ust. 8a- 8c ustawy PIT oraz art. 12 ust. 4d, 11 i 12 ustawy CIT, która dopuszcza ich stosowanie również w modelu, w którym większość głosów w spółce nabywanej jest uzyskiwana przez spółkę nabywającą w wyniku nabycia udziałów (akcji) w tej spółce od większej liczby udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki w drodze odrębnych transakcji zawartych w okresie 6 miesięcy (...).”

Zgodnie z tym stanowiskiem, regulacje zawarte w ustawie o PIT w zakresie neutralności wymiany udziałów należy interpretować z uwzględnieniem tego, iż stanowią one implementację Dyrektywy 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (dalej: „Dyrektywa 2009/133/WE”). Zgodnie z regulacjami unijnymi w celu umożliwienia niezakłóconego funkcjonowania rynku wewnętrznego należy zapewnić neutralną podatkowo wymianę udziałów.

Podobne stanowisko zostało wskazane w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2018 r., sygn. akt II FSK 753/18, z 11 lipca 2019 r. sygn. akt II FSK 2524/17, z 22 listopada 2019 r., sygn. akt II FSK 3886/17, z 19 września 2019 r., sygn. akt II FSK 3393/17, z 28 października 2020 r. sygn. akt II FSK 988/18. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 października 2018 r., sygn. akt II FSK 753/18 sąd stwierdził że: „4.2. Jak słusznie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, celem wprowadzenia normy zwalniającej od opodatkowania dochód powstający z operacji wymiany udziałów (akcji) była konieczność dostosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do postanowień zawartych w Dyrektywie Rady 90/434/EWG z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, wydzieleń, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych Państw Członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE pomiędzy Państwami Członkowskimi (Dz. U.UE. 1990 r. L 225, s. 1 ze zm.). Kolejne nowelizacje art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. były spowodowane koniecznością dostosowania do zmieniających się w tym zakresie przepisów unijnych, w tym do obecnie obowiązującej Dyrektywy Rady 2009/133/WE. Wskazane powyżej brzmienie temu przepisowi nadała nowelizacja wprowadzona art. 2 pkt 14 lit. e ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 ) zmieniająca ustawę z dniem 1 stycznia 2015 r. Podkreślić należy, że aczkolwiek przepisów Dyrektywy 2009/133/WE nie można stosować wprost do opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego, gdyż - zgodnie z art. 1 - Dyrektywę stosuje się w odniesieniu do wymiany udziałów, w które zaangażowane są spółki z co najmniej dwóch państw członkowskich, a wniosek, na podstawie którego wydana została zaskarżona interpretacja tego rodzaju sytuacji nie dotyczy, bowiem obie spółki mają siedzibę na terenie Polski, to jednak okoliczność, iż przepis dotyczący zasad opodatkowania wymiany udziałów w u.p.d.o.f. został wprowadzony w ramach implementacji Dyrektywy 2009/133/WE oraz innych przepisów unijnych i co do zasady miał dotyczyć transakcji z udziałem innego podmiotu z kraju członkowskiego, nie może powodować dyskryminacji stron analogicznych transakcji mających siedzibę w kraju. Dlatego za uprawnione należy przyjąć stwierdzenie, że zasady określone w przepisach Dyrektyw, w tym wynikające z ich preambuły, powinny mieć również zastosowanie do transakcji krajowych. Jak wskazano w pkt 2 preambuły Dyrektywy 2009/133/WE łączenia, podziały, podziały przez wydzielenie, wnoszenie aktywów, wymiana udziałów dotyczące spółek różnych państw członkowskich mogą być niezbędne w celu stworzenia we Wspólnocie warunków właściwych dla rynku wewnętrznego i w celu zapewnienia w ten sposób skutecznego funkcjonowania takiego rynku wewnętrznego. Takie czynności nie powinny być hamowane przez ograniczenia, niekorzystne warunki lub zniekształcenia wynikające w szczególności z przepisów podatkowych państw członkowskich. W tym celu niezbędne jest w odniesieniu do takich czynności zapewnienie reguł podatkowych, które są neutralne z punktu widzenia konkurencji, aby umożliwić przedsiębiorstwom dostosowanie się do wymagań rynku wewnętrznego, zwiększyć ich produktywność i poprawić ich siłę konkurencyjną na poziomie międzynarodowym. Także pkt 5 preambuły Dyrektywy przewiduje, że wspólny system podatkowy powinien zapobiegać nakładaniu podatku w związku z łączeniem, podziałami, podziałami przez wydzielenie, wnoszeniem aktywów lub wymianą udziałów, chroniąc jednocześnie interesy finansowe państwa członkowskiego właściwego dla spółki przekazującej lub nabywanej. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt e Dyrektywy, wymiana udziałów oznacza czynność, w wyniku której spółka nabywa udziały w kapitale innej spółki, uzyskując w ten sposób większość praw głosu w tej spółce lub posiadając taką większość praw głosu, nabywa dalsze udziały, w zamian za wyemitowane na rzecz akcjonariuszy tej ostatniej spółki w zamian za ich papiery wartościowe, papierów wartościowych swojej spółki, jak również, jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej lub, w przypadku braku wartości nominalnej, księgowej wartości nominalnej tych papierów wartościowych. Jak słusznie wskazano w wyroku NSA z 14 sierpnia 2018 r., II FSK 2148/16 (publik. CBOSA), przepisy Dyrektywy 2009/133/WE, a w konsekwencji i regulacje zawarte w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f., mają gwarantować neutralność podatkową, co ma ułatwiać spółce nabywającej udziały (akcje) od udziałowców innej spółki koncentrację praw głosu (a więc z reguły i kapitału) w tej innej spółce, a równocześnie umożliwiać podwyższanie własnego kapitału zakładowego poprzez wydawanie nowych udziałów (emisję akcji), obejmowanych (nabywanych) przez dotychczasowych udziałowców tej innej spółki. Przy wykładni tych przepisów należy więc mieć na uwadze te właśnie cele przyświecające nowej regulacji prawnej. Jeżeli zatem spółka nabywająca osiąga te cele poprzez wymianę własnych udziałów (akcji) na udziały wspólników innej spółki i, równocześnie uzyskując w tej innej spółce większość praw głosu albo posiadając już taką większość, zwiększa ilość udziałów w tej innej spółce, wtedy „do przychodów nie zalicza się wartości udziałów (akcji) przekazanych udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki oraz wartości udziałów (akcji) nabytych przez spółkę” - przy spełnieniu dodatkowych warunków wymienionych w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. niemających znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Rację ma zatem sąd pierwszej instancji, że transakcja, do której odnoszą się przepisy Dyrektywy, nie może być dzielona na pojedyncze czynności przeniesienia przez poszczególnych udziałowców/akcjonariuszy posiadanych udziałów/akcji na spółkę kapitałową, ale powinna być oceniana jako całościowa transakcja zawiązania spółki lub transakcja podwyższenia jej kapitału zakładowego. To wynik tej właśnie transakcji dotyczący uzyskania większości praw głosu przez spółkę nabywającą przesądza o zastosowaniu zwolnienia podatkowego w odniesieniu do udziałowców/akcjonariuszy w związku z objęciem przez nich udziałów/akcji spółki. Dodatkowo należy wskazać, że przywołany przepis Dyrektywy także przewiduje, iż w zamian za uzyskanie większości praw głosu spółka nabywająca wydaje udziały „akcjonariuszom”, nie zaś „akcjonariuszowi”. Z tych względów zarzut skargi kasacyjnej naruszenia art. 2 lit. e) i art. 8 ust. 1 Dyrektywy 2009/133/WE należy uznać za bezskuteczny. 4.3. Na gruncie prawa podatkowego co do zasady przyjmuje się pierwszeństwo dyrektyw językowych wykładni, jednakże, jak podkreślono w uzasadnieniu uchwały siedmiu sędziów NSA z 14 marca 2011 r. II FPS 8/10 (publik. CBOSA), w procesie tym nie wolno całkowicie ignorować wykładni systemowej lub funkcjonalnej poprzez ograniczenie się wyłącznie do wykładni językowej pojedynczego przepisu. Może się bowiem okazać, że sens przepisu, który wydaje się językowo jasny, okaże się wątpliwy, gdy go skonfrontujemy z innymi przepisami lub weźmiemy pod uwagę cel regulacji prawnej.

Jednym z najmocniejszych argumentów o poprawności interpretacji jest okoliczność, że wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna dają zgodny wynik (por. postanowienie SN z dnia 26 kwietnia 2007 r. sygn. akt I KZP 6/07; OSNKW 2007/5/37, Biuletyn SN 2007, Nr 5, poz. 18; postanowienie NSA z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. akt II FSK 1885/07; wyroki NSA: z dnia 19 listopada 2008 r. sygn. akt II FSK 976/08, z dnia 2 lutego 2010 r. sygn. akt II FSK 1319/08, z dnia 2 marca 2010 r. sygn. akt II FSK 1553/08 oraz wypowiedzi doktryny: M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010, s. 291 i n.). Należy jednak zastrzec, że w odniesieniu do materii ulg i zwolnień, zarówno orzecznictwo (wyrok NSA z dnia 30 czerwca 2004 r. sygn. akt FSK 188/0), jak i w doktrynie (B. Brzeziński, Szkice z wykładni prawa podatkowego. Gdańsk 2002 r., s 81¬88 ), wskazują na możliwość odejścia od tej zasady, gdy przemawiają za tym względy racjonalności i cele pozafiskalne. Wychodząc z powyższych założeń, według Naczelnego Sądu Administracyjnego, stanowisku organu zaprezentowanemu w zaskarżonej zmianie interpretacji indywidualnej przeczy także brzmienie przywołanego art. 24 ust. 8c u.p.d.o.f., gdyż pozwala ono zastosować regulację wynikającą z art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. do więcej niż jednej transakcji nabycia udziałów, i wbrew poglądowi organu, literalne brzmienie tego przepisu nie ogranicza jego zastosowania do nabycia udziałów tylko od jednego wspólnika w ramach kilku transakcji. Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdzają argumenty wynikające z zastosowania wykładni systemowej zewnętrznej. W wyroku z 24 marca 2016 r., II FSK 117/14, zasadnie Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje w wyniku zawarcia umowy spółki, w której określa się m.in. wysokość kapitału zakładowego oraz liczbę i wartość poszczególnych udziałów objętych przez każdego ze wspólników (art. 157 § 1 k.s.h.), a w przypadku wkładu niepieniężnego - przedmiot tego wkładu i osobę wspólnika, który taki aport wnosi (art. 158 § 1 k.s.h.). Spółkę tę może zawiązać jedna lub więcej osób (art. 151 § 1 k.s.h.). Z umowy może wynikać możliwość podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, jest też możliwa zmiana umowy spółki w tym zakresie (art. 257 § 1 k.s.h.). Podwyższenie kapitału musi być zgłoszone do rejestru, wynika z niego zatem czas, w jakim dokonano tej czynności (art. 261 § 1 i § 2 k.s.h.). Spółkę akcyjną także może zawiązać jedna lub więcej osób (art. 301 § 1 k.s.h.). W statucie spółki akcyjnej, którego podpisanie jest konieczne dla zawiązania spółki, określa się wartość kapitału zakładowego (art. 306 pkt 1 k.s.h.). W sprawozdaniu, jakie założyciele spółki zobowiązani są sporządzić w przypadku obejmowania akcji w zamian za wkład niepieniężny należy wymienić przedmiot wkładu (art. 311 § 1 pkt 1 k.s.h.). Wkłady te powinny być wniesione przed zarejestrowaniem spółki przynajmniej w jednej czwartej ich wartości nominalnej (art. 309 § 4 k.s.h.). Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej wymaga zmiany statutu i podjęcia uchwały, w której wskazuje się m.in. przedmiot wkładu niepieniężnego (art. 431 § 1 i art. 432 § 1 pkt 7 k.s.h.). Można zatem stwierdzić, że utworzenie spółki i podwyższenie kapitału zakładowego to jedna transakcja. Wniesienie wkładu i objęcie udziału (akcji) to kolejna czynność (niekiedy tylko faktyczna), będąca konsekwencją poprzednich, dokonywanych wspólnie i jednocześnie przez udziałowców (akcjonariuszy). Skoro zarówno spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i spółkę akcyjną może utworzyć jedna lub więcej osób, to mimo osiągnięcia celu w postaci uzyskania pozycji spółki dominującej przez spółkę nowopowstałą w wyniku wniesienia do niej aportem udziałów (akcji), przy przyjęciu wykładni organu, tylko wspólnik spółki jednoosobowej nie uzyskałby przychodu w wysokości nominalnej wartości udziałów (akcji) objętych w zamian za wkład niepieniężny, natomiast przychód taki powstałby u każdego z udziałowców (akcjonariuszy), gdyby spółka nabywająca zawiązana była przez więcej niż jedną osobę i żadna z nich samodzielnie nie dysponowałaby pakietem większościowym udziałów (akcji) innej spółki. Podobnie w sytuacji podwyższenia kapitału w spółce nabywającej poprzez wniesienie aportu w postaci udziałów (akcji) innej spółki i uzyskania w jego wyniku większości głosów przez spółkę nabywającą w tej innej spółce, przychód w postaci wartości nominalnej udziałów (akcji) wydanych w zamian za aport nie powstałby w sytuacji, gdyby w spółce nabywającej był tylko jeden udziałowiec (akcjonariusz), a powstałby w sytuacji, gdyby aporty dające łącznie większość głosów zostały wniesione przez wszystkich bądź niektórych udziałowców (akcjonariuszy) spółki nabywającej, z których żaden samodzielnie nie posiadałby większościowego pakietu udziałów (akcji) i tylko w wyniku ich wspólnego działania możliwe byłoby osiągnięcie celu w postaci uzyskania pozycji dominującej przez spółkę nabywającą. Takie zróżnicowanie podatkowych skutków działań mających ten sam cel tylko w zależności od dopuszczalnej w świetle przepisów prawa ilości osób, które zawiązały spółkę, mogłoby zniweczyć cel założony przez ustawodawcę w art. 24 ust. 8a u.p.d.o.f. poprzez ograniczenie jego stosowania i prowadzić do niczym nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji prawnopodatkowej wspólników spółek kapitałowych podejmujących tożsame, zgodne z prawem, działania restrukturyzacyjne w zależności od tego, jaki pakiet udziałów (akcji) posiadali”.

Analogiczne stanowisko przedstawiono w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 lutego 2021 r., sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.904.2020.2.ID: „(...) W świetle powyższego - transakcja w ramach której Spółka Holdingowa nabędzie od Wnioskodawcy i pozostałych Wspólników udziały Spółki z o. o. i akcje Spółki S.A. dające jej bezwzględną większość praw głosów w Spółce z o.o. i Spółce S.A. w zamian za przekazanie na rzecz Wnioskodawcy własnych akcji w podwyższonym kapitale zakładowym, będzie stanowiła „wymianę udziałów” określoną w art. 24 ust. 8a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji wartość akcji otrzymanych od Spółki Holdingowej przez Wnioskodawcę w ramach wymiany udziałów nie będzie zaliczona do przychodów Wnioskodawcy (...).”

Cel wprowadzenia regulacji:

Zdaniem Wnioskodawcy, należy również zwrócić uwagę na cel wprowadzenia regulacji w zakresie neutralności transakcji wymiany akcji (udziałów). W tym zakresie należy wskazać - w oparciu o treść pkt 2 i pkt 5 preambuły oraz art. 1 i art. 2 pkt e) Dyrektywy 2009/133/WE - że transakcja wymiany udziałów nie powinna być rozbijana na oddzielne czynności przeniesienia przez poszczególnych udziałowców/akcjonariuszy posiadanych udziałów/akcji na spółkę kapitałową, ale powinna być oceniana jako całość. To wynik tej właśnie transakcji dotyczący uzyskania większości praw głosu przez spółkę nabywającą przesądza o zastosowaniu zwolnienia podatkowego w odniesieniu do udziałowców/akcjonariuszy w związku z objęciem przez nich udziałów/akcji spółki.

W tym miejscu zdaniem Wnioskodawcy należy również odwołać się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z 5 lipca 2007 r. w sprawie Hans Markus Kofoed przeciwko Skatteministeriet, C-321/05. W tej sprawie 2 wspólników posiadało równą liczbę udziałów w kapitale zakładowym jednej ze spółek z siedzibą w Danii. W związku z tym żaden z nich nie posiadał większościowego pakietu udziałów tej spółki. Wspólnicy wnieśli posiadane przez siebie udziały aportem do innej spółki duńskiej. Ani duńskie organy podatkowe, ani TSUE nie zakwestionowały neutralności wymiany udziałów w rozumieniu przepisów Dyrektywy 90/434/EWG (uchylonej przez Dyrektywę 2009/133/WE).

Podsumowując, na gruncie obowiązującego art. 12 ust. 4d i 11 ustawy o CIT warunek uzyskania bezwzględnej większości praw głosu w Spółce przez Spółkę Holdingową zostanie spełniony w przypadku, gdy jest osiągnięty w sytuacji jednoczesnego wniesienia akcji spółki M do Spółki Holdingowej przez Wnioskodawcę oraz A, w wyniku czego Spółka Holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce. Mając na uwadze, że w analizowanym zdarzeniu przyszłym zostaną spełnione pozostałe warunki do uznania transakcji za wymianę udziałów (akcji) wskazane w art. 12 ust. 4d i 11 ustawy o CIT, powyższa operacja zdaniem Wnioskodawcy będzie neutralna podatkowo z perspektywy ww. ustawy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniem, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2587, ze zm., dalej: „ustawa o CIT”):

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT:

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 pkt 8bb ustawy o CIT:

Co do zasady więc wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki z o.o. skutkuje powstaniem przychodu podatkowego.

Jednakże ustawodawca przewidział w tej sytuacji wyłączenie pewnych wartości z przychodów – o ile spełnione są szczególne warunki określone w ustawie.

W myśl art. 12 ust. 4d ustawy o CIT:

Z powołanego przepisu art. 12 ust. 4d ustawy o CIT wynika, że efekt w postaci neutralnej podatkowo wymiany udziałów (akcji) dotyczy sytuacji, gdy wspólnik spółki wniesie posiadane udziały (akcje) do spółki, a podmiot wraz z nabytymi udziałami (akcjami) otrzyma bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały wniesione. Przepis ten znajduje zastosowanie wówczas, gdy w wymianie uczestniczą już istniejące podmioty.

Warunki zastosowania powołanego przepisu określa art. 12 ust. 11 ustawy o CIT:

Jak wynika z art. 12 ust. 12 ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 12 ust. 12b ustawy o CIT:

Stosownie natomiast do treści art. 12 ust. 13 ustawy o CIT:

Treść art. 12 ust. 14 ustawy o CIT wskazuje natomiast, że:

Art. 12 ust. 16 ustawy o CIT stanowi, że:

Podkreślić należy, że wykładnia prawa dokonywana jest wedle utrwalonych reguł. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się pierwszeństwo wykładni językowej nad pozostałymi rodzajami wykładni tj. systemową i celowościową. Dotyczy to zwłaszcza wszelkich ulg i zwolnień podatkowych (a stosowanie preferencyjnej stawki podatkowej jest szczególnym rodzajem ulgi podatkowej), w odniesieniu do których wykładni należy dokonywać w sposób ścisły, z zastosowaniem wykładni językowej i z wyłączeniem interpretacji rozszerzającej. Tylko w wyjątkowych sytuacjach wolno odstąpić od literalnego brzmienia przepisu, w szczególności, gdy językowe dyrektywy interpretacyjne nie pozwalają z danego tekstu prawnego wyinterpretować jednoznacznej normy postępowania lub gdy wykładnia językowa pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią innych norm. Dla przykładu, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 21 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Po 59/15 (wyrok potwierdzony orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 listopada 2015 r. sygn. akt II FSK 3016/15) stwierdził, że: „zgodnie z przyjętą w judykaturze i doktrynie zasadą pierwszeństwa wykładni językowej w procesie wykładni prawa, należy w pierwszej kolejności opierać się na rezultatach wykładni językowej, a dopiero w przypadku dalszych wątpliwości lub w celu wzmocnienia wyniku wykładni językowej sięgać kolejno po wykładnię systemową lub funkcjonalną. W prawie podatkowym pogląd ten znajduje swoje oparcie w art. 84 Konstytucji RP, w myśl którego każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Ustawa jest tekstem zapisanym w języku polskim, zatem każdy podatnik może poznać treść prawa podatkowego w oparciu o reguły językowe. Podatnik nie jest zobowiązany do poznania pozajęzykowych metod wykładni. Zatem w pierwszej kolejności należy sięgać po te dyrektywy wykładni, które są wspólne dla adresatów norm prawa podatkowego i instytucji stosujących prawo (por. NSA z dnia 19 lipca 2011 r., II FSK 397/10, LEX nr 1083130 i powołane tam orzecznictwo).”

W prawie podatkowym odejście od językowego brzmienia przepisu możliwe jest wówczas, gdy jest ono niejednoznaczne. W takiej sytuacji można odwołać się do reguł wykładni celowościowej, która ma charakter pomocniczy i wtórny względem wykładni językowej. Stosuje się ją przede wszystkim, wówczas gdy przepis nie jest jasny i należy wybrać pomiędzy jego alternatywnymi interpretacjami (wyrok NSA z dnia 2 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2673/13, dostępny na stronie internetowej: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Przepis art. 12 ust. 11 odnosi się w swej dyspozycji do stosowania art. 12 ust. 4d ustawy, tj. regulacji dotyczącej sytuacji nabywania przez spółkę od wspólnika innej spółki udziałów tej innej spółki oraz przekazywania temu wspólnikowi w zamian za te udziały własnych udziałów.

W świetle regulacji art. 12 ust. 12 ustawy o CIT, pomimo tego, że wniesienie udziałów zostanie dokonane jednocześnie (tą samą transakcją oraz zostanie udokumentowane jednym aktem notarialnym) sytuację każdego ze wspólników należy ocenić osobno.

Nie można zgodzić należy się z Państwa stanowiskiem, że: na gruncie obowiązującego art. 12 ust. 4d i 11 ustawy o CIT warunek uzyskania bezwzględnej większości praw głosu w Spółce przez Spółkę Holdingową zostanie spełniony w przypadku, gdy jest osiągnięty w sytuacji jednoczesnego wniesienia akcji spółki M do Spółki Holdingowej przez Wnioskodawców, w wyniku czego Spółka Holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce.

Państwa argumentacja oparta jest na przepisach i judykaturze w nieobowiązującym już stanie prawnym. Przepisy odnoszące się do „wymiany udziałów” w brzmieniu obecnie obwiązującym nie dopuszczają możliwości łączenia transakcji dokonywanych pomiędzy różnymi podmiotami i taktowaniu jej jako jednej w celu uzyskania bezwzględniej większości praw głosu w spółce której akcje są nabywane.

O ile przepis art. 12 ust. 4d ustawy o CIT nie uległ zmianie w ramach nowelizacji od 1 stycznia 2022 roku to już przepis uszczegóławiający art. 12 ust. 12 ustawy o CIT uległ zasadniczym zamianom.

Zauważyć należy że Wnioskodawca oraz druga z Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych to odrębne podmioty posiadające akcje Spółki M, które to akcje będą przedmiotem odrębnych transakcji. Nieistotna na gruncie ustawy o CIT jest okoliczność że transakcje te zostaną przeprowadzone w jednym czasie i w ramach jednego aktu notarialnego.

W analizowanym zdarzeniu przyszłym pierwszą wymianą udziałów będzie transakcja przeprowadzona z Wnioskodawcą. W wyniku tej transakcji spółka nabywająca (Spółka Holdingowa) nie uzyska bezwzględnej większości praw głosu w Spółce, której udziały (akcje) są nabywane.

Dopiero kolejna wymiana udziałów przeprowadzona z drugą z Alternatywnych Spółek Inwestycyjnych, spowoduje że Spółka Holdingowa uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce. W sprawie nie znajdzie jednak zastosowania art. 12 ust. 12 ustawy o CIT, zgodnie z którym przepis ust. 4d stosuje się również w przypadku, gdy spółka nabywa udziały (akcje) od tego samego wspólnika w ramach więcej niż jednej transakcji w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy liczonych począwszy od miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich nabycie, jeżeli w wyniku tych transakcji są spełnione warunki określone w tym przepisie.

Pomimo że warunki z art. 12 ust. 11 ustawy o CIT zostaną spełnione, to nie zostanie spełniony warunek o którym mowa w art. 12 ust. 4d ustawy o CIT w zw.  z art. 12 ust. 12 ustawy o CIT, ponieważ Wnioskodawca nie nabywa bezwzględnej większości praw głosu w Spółce od jednego podmiotu, bowiem transakcje z danym podmiotem należy oceniać odrębnie i brak jest podstaw aby łącznie oceniać transakcje dokonane z odrębnymi podmiotami – niezależnie od faktu, że transakcja dokonywana jest w ramach jednego aktu notarialnego.

Transakcja wymiany udziałów opisana we wniosku nie będzie neutralna podatkowo, w konsekwencji po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód.

Zatem stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Odnosząc się natomiast do przywołanych przez Państwa wyroków należy zaznaczyć, że orzeczenia sądowe są wiążące jedynie w sprawach, w których zapadły. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego….. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.