Nie będzie mógł Pan odliczyć od Pana dochodu wydatków poniesionych przez Pana niepełnosprawną żonę i udokumentowanych fakturami wystawionymi na dane Pana żony w zeznaniu podatkowym za 2023 rok oraz za lata przyszłe. Nie ma również możliwości, aby roczny koszt opieki Pańskiej żony odliczyć od połowy Państwa wspólnego dochodu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 maja 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 16 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości odliczenia wydatków poniesionych w ramach ulgi rehabilitacyjnej od wspólnego dochodu małżonków. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 czerwca 2023 r. (wpływ 15 czerwca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis i uzupełnienie zdarzenia przyszłego

Wskazał Pan, że małżeństwo rozliczające się wspólnie z dochodów (emerytur) w zeznaniu PIT w przypadku, gdy jedno z małżonków jest prawnie uznanie za osobę niepełnosprawną i przebywa w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, może udokumentowany całoroczny koszt tej opieki odliczyć od wspólnego dochodu małżonków. Z broszury informacyjnej do załącznika PIT/O wynika, że taka możliwość przewidziana jest w aktualnych przepisach ustawowych (Dz. U. z 2022 r. art. 26 ust. 1 pkt 6), ale w sformułowaniu odnoszącym się tylko do podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika utrzymującego osobę niepełnosprawną. W tym drugim przypadku możliwość odpisu jest jednak ograniczona kryteriami dochodowymi osoby niepełnosprawnej.

W małżeństwie rozliczającym się wspólnie nie występuje pojęcie, że jedno z małżonków jest na utrzymaniu drugiego – ich dochód jest wspólny.

W związku z powyższym, gdy przykładowo roczny dochód:

• jednego małżonka wynosi 30 tys. zł,
• drugiego 40 tys. zł,
• razem 70 tys. zł,

to w rozliczeniu podatkowym na każdego małżonka przypada kwota 35 tys. zł.

Wniosek dotyczy Pana i Pana żony przyszłych wspólnych zeznań podatkowych za 2023 r. i za lata następne. Wniosek dotyczy wszystkich ponoszonych kosztów pobytu, opieki i leczenia Pana niepełnosprawnej żony wyszczególnionych w broszurze informacyjnej PIT/O, punkt 3:

• odpłatności za pobyt w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym,
• wynajmu łóżka elektrycznego uznanego przez ten zakład za niezbędne w rehabilitacji i ułatwianiu wykonywania czynności życiowych wynikających z potrzeb Pana niepełnosprawnej żony,
• zakupu pieluchomajtek w kwocie do 2280 zł,
• zakupu leków w odpisie ceny przekraczającej kwotę 100 zł na miesiąc.

Pana żona ma 85 lat i jest emerytką. Emerytura Pana żony od 1 marca 2023 r. wynosi (…) zł brutto. Pana żona jest dotknięta chorobą Alzheimera – jest niepełnosprawna fizycznie i intelektualnie w stopniu uniemożliwiającym jakikolwiek kontakt. Pan ma 84 lata. Dochody Pana i żony pochodzą wyłącznie z Państwa emerytur.

Żona posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności znak (…) z (…) 2022 r. wydane przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności (...) obowiązujące od (…) 2022 r. Żona nie ma orzeczonej grupy inwalidzkiej. Pierwsze symptomy jej choroby wystąpiły w 2021 r. Pana wniosek dotyczy wyłącznie wydatków poniesionych z Państwa emerytur. Innych źródeł finansowania Państwo nie mieliście. Za 2022 rok odliczył Pan w zeznaniu podatkowym wydatki poniesione od 1 kwietnia 2022 r. i w wysokości niższej od dochodu żony pomimo, że koszty te były wyższe. Wszystkie koszty pobytu, opieki i leczenia żony w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym są udokumentowane stosownymi fakturami, rachunkami i bankowymi dowodami opłaty ze wskazaniem dotyczącym żony. Łączy Państwa wspólnota majątkowa małżeńska.

W uzupełnieniu wyjaśnił Pan, że wniosek dotyczy tego w jakiej wysokości można skorzystać z przysługującego prawa do ulgi rehabilitacyjnej w przypadku złożenia wspólnego zeznania podatkowego.

Pytania

1)Czy małżeństwo rozliczające się wspólnie z dochodów (emerytur) w zeznaniu PIT w przypadku, gdy jedno z małżonków jest prawnie uznanie za osobę niepełnosprawną i przebywa w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, może udokumentowany całoroczny koszt pobytu, opieki i leczenia odliczyć od wspólnego dochodu małżonków?

2)W jakiej wysokości można odliczyć np. kwotę 45 tys. zł stanowiącą roczny koszt opieki małżonka niepełnosprawnego:

• w pełnej wysokości?
• w wysokości równej tylko dochodowi małżonka niepełnosprawnego?
• w wysokości połowy wspólnego dochodu wyszczególnionego w zeznaniu podatkowym?

Pana stanowisko w sprawie

Przepisy prawa o małżeńskiej wspólnocie majątkowej oraz prawo do wspólnego rozliczenia dochodów do celów podatkowych, stanowią o równym statusie małżonków – majątkowym i dochodowym. Nie istnieje więc pojęcie, że jeden z małżonków może żyć na utrzymaniu drugiego, nawet w warunkach kiedy jeden z małżonków nie pracuje zarobkowo. Rozdzielność majątkowa następuje dopiero na żądanie. Interpretacja, że jedno z małżonków może być na utrzymaniu drugiego narusza prawa nabyte wynikające nie tylko z przepisów, ale i samej istoty wspólnoty majątkowej i dochodowej małżeństwa.

W związku z powyższym uważa Pan, że Pana niepełnosprawna żona ma prawo do pełnego odpisu w zeznaniu PIT kosztów pobytu i opieki w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym z Państwa wspólnego dochodu.

Za rok 2022 obawiając się innej interpretacji zaniżył Pan w zeznaniu PIT-37 kwotę tego odpisu niższego od dochodu niepełnosprawnej żony, chociaż uważa Pan to za nieuzasadnione. Wydaną interpretację chce Pan wykorzystać w następnych zeznaniach podatkowych.

Już sam formularz wniosku sugeruje, by pytający przedstawił własne zdanie w sprawie. Podtrzymuje Pan w uzupełnieniu swoją opinię wyrażoną we wniosku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepisy ogólne dotyczące ulgi rehabilitacyjnej

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7 i 7b-7g tego artykułu.

W myśl art. 26 ust. 7a pkt 3 cytowanej ustawy:

Zgodnie z art. 26 ust. 7a pkt 3a ww. ustawy:

Jak stanowi art. 26 ust. 7a pkt 6 cytowanej ustawy:

Następnie art. 26 ust. 7a pkt 12 ww. ustawy stanowi:

W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest definicji „leku”, a zatem posiłkowo należy opierać się na definicjach zawartych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2301 ze zm.).

Z definicji zawartych w art. 2 ww. ustawy wynika, że:

Wykaz produktów posiadających cechy „leku” został zamieszczony w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym. Odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a ww. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie z zasadą przyjętą w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Przepisy regulujące prawo do ulgi powinny być interpretowane ściśle, niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Na podstawie art. 26 ust. 7b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Stosownie do treści art. 26 ust. 7 pkt 4 ww. ustawy:

Art. 26 ust. 7c ww. ustawy wskazuje, że:

W myśl art. 26 ust. 7d ww. ustawy:

W świetle art. 26 ust. 7e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej:

Rentę socjalną waloryzuje się na zasadach i w trybie określonych dla emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Waloryzacji renty socjalnej dokonuje jednostka organizacyjna Zakładu lub organ emerytalno-rentowy. Wysokość renty socjalnej od 1 marca 2023 r. wynosi 1588,44 zł, zatem dwunastokrotność tej kwoty (która ma znaczenie dla rozliczeń podatkowych za 2023 rok) wynosi 19061,28 zł (12 × 1588,44 zł = 19061,28 zł).

Zgodnie z art. 26 ust. 7f ww. ustawy:

Ponadto, zgodnie z art. 26 ust. 7g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczeniu od dochodu podlegają wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, że niepełnosprawność datowana jest wcześniej niż data wydania orzeczenia. W takiej sytuacji podatnik może odliczyć wydatki poniesione po dniu wskazanym w orzeczeniu jako data ustalenia niepełnosprawności.

Natomiast w myśl art. 26 ust. 13a ww. ustawy:

Wątpliwości Pana budzi kwestia związana z możliwością odliczenia od wspólnego dochodu Pana i Pana żony w ramach ulgi rehabilitacyjnej kosztów pobytu, opieki i leczenia niepełnosprawnej żony (udokumentowanych fakturami wystawionymi na dane imienne żony):

1.odpłatności za pobyt w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym,

2.wynajmu łóżka elektrycznego uznanego przez ten zakład za niezbędne w rehabilitacji i ułatwianiu wykonywania czynności życiowych wynikających z potrzeb pana niepełnosprawnej żony,

3.zakupu pieluchomajtek w kwocie do 2280 zł,

4.zakupu leków w odpisie ceny przekraczającej kwotę 100 zł na miesiąc.

Możliwość odliczenia od wspólnego dochodu kosztów pobytu, opieki i leczenia niepełnosprawnej żony

Stosunki między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.

Stosownie do art. 43 § 1 ww. Kodeksu:

W opisie sprawy wskazał Pan, że chciałby Pan odliczyć we wspólnym zeznaniu podatkowym za 2023 r. i za lata przyszłe wydatki związane z pobytem Pana niepełnosprawnej żony w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, opieką i leczeniem od Państwa wspólnego dochodu. Osiągają Państwo dochody z emerytur. Ww. wydatki są finansowane wyłącznie z emerytur. Wszystkie koszty pobytu, opieki i leczenia żony w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym są udokumentowane stosownymi fakturami, rachunkami i bankowymi dowodami opłaty ze wskazaniem Pana żony. Posiadają Państwo wspólność majątkową małżeńską.

Odliczenie wydatków związanych z niepełnosprawnością w ramach ulgi rehabilitacyjnej przysługuje osobie niepełnosprawnej lub podatnikowi, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne. Pańska żona osiąga miesięczne dochody z tytułu emerytury w wysokości (…) zł brutto. Zatem wysokość emerytury Pana żony przewyższa miesięczny dochód otrzymywany z renty socjalnej zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej. Zatem Pana żona nie pozostaje na Pana utrzymaniu zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, wydatki poniesione na pobyt w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, opiekę i leczenie Pana niepełnosprawnej żony, w tym: na wynajem łóżka elektrycznego, zakup pieluchomajtek oraz zakup leków będzie można odliczyć wyłącznie od dochodu Pana żony.

Fakt, że wydatki związane z pobytem Pana żony w zakładzie pielęgniarsko-opiekuńczym, opieki i leczenia poniesione zostały z Państwa emerytur, nie stanowi przesłanki wystarczającej do zastosowania przez Pana odliczeń od Pana dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Również złożenie wspólnego z żoną zeznania podatkowego i posiadanie wspólności majątkowej nie oznacza, że jest Pan osobą uprawnioną do odliczeń w tym zakresie. Odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej może bowiem dokonać podatnik będący osobą niepełnosprawną, gdyż to od jego dochodu jest dokonywane odliczenie (bądź też osoba, na której utrzymaniu są osoby niepełnosprawne – co jednak nie ma miejsca w niniejszej sytuacji).

Zatem nie będzie mógł Pan odliczyć od Pana dochodu wydatków poniesionych przez Pana niepełnosprawną żonę i udokumentowanych fakturami wystawionymi na dane Pana żony w zeznaniu podatkowym za 2023 rok oraz za lata przyszłe.

Nie ma również możliwości, aby roczny koszt opieki Pańskiej żony odliczyć od połowy Państwa wspólnego dochodu.

Pana stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Pana zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna odnosi się wyłącznie do Pana obowiązków podatkowych, nie obejmuje ewentualnych obowiązków podatkowych Pana żony. W zakresie możliwości dokonania odliczeń od dochodu żony, wydanie interpretacji możliwe byłoby wyłącznie po złożeniu przez żonę odrębnego wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.).