Temat interpretacji
W którym roku podatkowym Spółka ma prawo ująć w kosztach uzyskania przychodów wydatki związane z rozliczeniem kontraktów opcyjnych wypowiedzianych przez Banki w l kwartale 2009 roku, tj. w dacie memoriałowego ujęcia zobowiązania w księgach rachunkowych (grudzień 2008 r.), czy też w dacie wypowiedzenia umów przez Banki, tj. w I kwartale 2009 roku?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 5 maja 2011 r. (data wpływu 9 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie daty uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z rozliczeniem kontraktów opcyjnych wypowiedzianych przez banki w I kwartale 2009 r. jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 9 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie daty uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z rozliczeniem kontraktów opcyjnych wypowiedzianych przez banki w I kwartale 2009 r.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Wnioskodawca prowadzi działalność produkcyjną i handlową w zakresie materiałów i tworzyw odlewniczych. Kontrahentami Wnioskodawcy są m.in. podmioty z zagranicy. Wnioskodawca otrzymuje zapłaty w walucie obcej, w tym w EUR i GBP. W celu zabezpieczenia przed ryzykiem kursowym, w latach 2007-2008. Wnioskodawca zawarł z bankami (,,Banki") Umowy Ramowe Dotyczące Transakcji Walutowych, Terminowych i Pochodnych (,,Umowy Ramowe"). Na ich podstawie, strony zawierały szczegółowe transakcje terminowe zabezpieczające ryzyko zmiany kursu walut. Zawierane transakcje byty transakcjami ,,zerokosztowymi" tj. na dzień zawarcia kontraktu Wnioskodawca nie ponosił żadnych kosztów transakcji (np. premii opcyjnej). Wnioskodawca był zarówno nabywcą jak i sprzedawcą instrumentów walutowych (był uprawniony i zobowiązany do realizacji umów opcyjnych). Umowy szczegółowe na zabezpieczenie przyszłych należności oznaczały konieczność zakupu bądź sprzedaży określonego w umowie opcyjnej wolumenu waluty (EUR i GBP) po określonym w umowie kursie rozliczeniowym. Zawierane transakcje były w większości przypadków transakcjami o charakterze ,,nierzeczywistym" tj. Spółka nie dokonywała fizycznej sprzedaży/zakupu walut w transakcjach z bankiem, lecz wpłacała do banku lub otrzymywała z banku kwotę będącą różnicą pomiędzy kursem z dnia realizacji transakcji terminowej określonym w umowie, a kursem rozliczeniowym dla tej transakcji wynikającym z zawartej umowy. Nagłe i skokowe odwrócenie trendu walutowego w Polsce jesienią 2008 r. doprowadziło do zmian o charakterze nadzwyczajnym w gospodarce, a w konsekwencji do ponoszenia przez Spółkę wysokich strat związanych z zawartymi umowami na zabezpieczenie kursów walut.
W celu ograniczenia dalszego wzrostu strat, Spółka w dniu 15 stycznia 2009 r. powzięła decyzję o wypowiedzeniu wszystkich Umów Ramowych wiążących Ją z Bankami, a także wszelkich umów szczegółowych zawartych na ich podstawie. Banki uznały jednak wypowiedzenie Wnioskodawcy za nieskuteczne, a następnie, powołując się na Przypadki Naruszenia wskazane w poszczególnych umowach, wypowiedziały umowy opcyjne, na skutek czego Wnioskodawca został wezwany do uregulowania zobowiązań wobec Banków wynikających z umów opcyjnych.
Oświadczenia/zawiadomienia Banków, które Wnioskodawca otrzymał w styczniu i lutym 2009 r. stanowiły podstawę do memoriałowego ujęcia w księgach rachunkowych w 2008 r. kosztów przedterminowo rozliczonych transakcji, bowiem w dacie otrzymania pism Banków o rozwiązaniu umów Wnioskodawca nie sporządził jeszcze sprawozdania finansowego za 2008 rok.
Z uwagi na fakt, że kwota zobowiązań z tytułu opcji walutowych przekroczyła wartość majątku Spółki, Wnioskodawca w dniu 16 stycznia 2009 r. złożył wniosek o upadłość, a 12 lutego 2009 r. Sąd Rejonowy w Kielcach wydał postanowienie o otwarciu postępowania układowego z możliwością zawarcia układu.
W dniu 18 maja 2010 r. Sąd Rejonowy w Kielcach Wydział V Gospodarczy wydał postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu zawartego pomiędzy Spółką, a wierzycielami (w tym Bankami).
W związku z powyższym zadano następujące pytanie.
W którym roku podatkowym Wnioskodawca ma prawo ująć w kosztach uzyskania przychodów wydatki związane z rozliczeniem kontraktów opcyjnych wypowiedzianych przez Banki w l kwartale 2009 roku, tj. w dacie memoriałowego ujęcia zobowiązania w księgach rachunkowych (grudzień 2008 r.), czy też w dacie wypowiedzenia umów przez Banki, tj. w I kwartale 2009 roku...
Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1.
Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Przy czym kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, jak i koszty pośrednie, tj. te dotyczące całokształtu działalności podatnika, związane z jego funkcjonowaniem, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.
Według Wnioskodawcy niewątpliwie, koszty związane z zabezpieczeniem przepływów walutowych, które zostały poniesione należą do kosztów pośrednio związanych z przychodami. W myśl art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie poniesienia.
Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 4e ww. ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Wnioskodawca podnosi, że mając na względzie obowiązującą w rachunkowości zasadę ostrożnej wyceny, przedmiotowe wydatki zostały ujęte w księgach rachunkowych w grudniu 2008 r. Podstawą księgowania był sporządzony dowód wewnętrzny (dowód księgowy PK-43/12), z którego wynikała kwota zobowiązań wobec Banków powstała na skutek przedterminowego rozwiązania umów opcyjnych. Kwota zobowiązania została drugostronnie ujęta w rachunku zysków i strat w kosztach finansowych jako strata na instrumentach zabezpieczających kursy walut.
Źródłem, na podstawie którego sporządzony został dowód księgowy (dowód wewnętrzny) były otrzymane pisma Banków wypowiadające umowy opcyjne opatrzone datami ze stycznia/lutego 2009 r., wraz z naliczonymi kwotami do zapłaty zobowiązania wobec Banków.
W ocenie Wnioskodawcy, nie bez znaczenia dla sprawy pozostaje jednak fakt, że ostateczna wysokość zobowiązań wobec Banków, stanowiących koszty uzyskania przychodów wynika z dokumentów zewnętrznych sporządzonych przez Banki i otrzymanych dopiero w 2009 r. Oznacza to, ze dopiero z datą otrzymania pism od poszczególnych Banków, należności wobec nich (tych Banków), a wynikające z zawartych umów opcyjnych stały się wymagalne i Wnioskodawca bezspornie został zobowiązany do ich uregulowania. Uwzględniając ponadto, że w przypadku kosztów pośrednich nie obowiązuje zasada mająca zastosowanie do kosztów bezpośrednich, zgodnie z którą koszty poniesione po zakończeniu roku podatkowego, a przed złożeniem zeznania rocznego lub sporządzenia sprawozdania finansowego mogą zostać uwzględnione w rozliczeniu roku poprzedniego (tu: w 2008 r.).
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w omawianym przypadku koszty z tytułu wcześniejszego rozwiązania umów opcyjnych, w zakresie rozliczenia podatku dochodowego powinny zostać rozpoznane w 2009 r.
W związku z powyższym, nie ulega wątpliwości, że dopiero w 2009 r. Wnioskodawca dysponował ostatecznymi i w pełni wiarygodnymi dokumentami zewnętrznymi, które jednoznacznie określały zobowiązania Wnioskodawcy wobec Banków i wzywały do uregulowania określonych należności bankowych. Tym samym, dopiero w 2009 r. Wnioskodawca w sposób w pełni prawidłowy był w stanie określić wielkość swoich zobowiązań, a w konsekwencji ująć ją w rozliczeniach podatkowych za 2009 rok.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-336 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu
dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi